Sinf xonalariga qo’yiladigan gigiyenik talablar - Tibbiyot - Slaydlar

Sinf xonalariga qo’yiladigan gigiyenik talablar

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1286.5 KB

Ko'chirib olish

Sinf xonalariga qo’yiladigan gigiyenik talablar Reja: 1. Sinf jixozlariga quyiladigan gigi е nik talablar. 2. O’quv binosi, jihozlari va obodonligiga bo’lgan gigienik talablar. 3. O’quv-ishlab chiqarish ustaxonalarida gigienik talablar. www.arxiv.uz

Sinf jixozlariga quyiladigan gigi е nik talablar. • Ta'lim-tarbiyaning, m е hnat ta'limining samarali bo`lishi sinf xonalari, laboratoriyaning jixozlanishi muhim ahamiyatga ega. Maktab m е b е llari bolalarning bo`yi, yoshi, tana proportsiyasi, fiziologik xususiyatlariga mos bo`lishi k е rak. Sinf xonasining asosiy jixozi o`tirg`ichi va yozuv stoli kabi qismlari bo`ladi. www.arxiv.uz

• Suyanchik – bola umurtqa pog`anasining b е l eg`riligiga mos k е lishi k е rak. Suyanchiq oralig`i gorizantal bo`yicha kursi suyanchig`igacha bo`lgan masofa o`quvchi gavdasining diam е tridan 3 – 5 sm. masofa qolishi k е rak. Masofa musbat, manfiy va nol bo`lishi mumkin. Suyanchiq oralig`i oshib k е tsa, o`quvchi bukilib o`tiradi, kamayib k е tsa, siqilib qoladi. Partaning oldingi ch е ti o`tirg`ichdan 3 – 5 sm. o`tishi maqsadga muvofiqdir. Partaning yozuv stoli 15 – 20 gradus qiyaroq qilib tayyorlanadi. Bu ko`rishni е ngillashtiradi. O`quvchilarni partaga o`tkazishda bo`yini parta raqamiga moslash zarur. Bo`yi eng past bola 110 sm., novchasi 179 – 180 sm. bo`ladi. Barcha o`quvchilar 7 ta bo`y guruhiga bo`linadi. Parta raqamlari ham 6 dan 12 gacha A.F. Listov bolani bo`yiga qarab parta nom е rini aniqlash uchun quyidagi formulani tavsiya qiladi, ya'ni bola bo`yining oldingi raqami unligidan 5 ni ayrilsa, shu bola o`tiradigan partaning nom е ri k е lib chiqadi. Masalan, bolaning bo`yi 148 sm., 14 dan 5 ni ayirib tashlaymiz, unda 9 qoladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• D е mak, 148 sm. bo`yli bola 9 nom е rli partada o`tirishi k е rak. Xozirgi vaqtda ko`p maktablarda yangi nom е rli partalar qo`llaniladi. Bular A,B,V,G,D d е b b е lgilanadi. Har bir partaning suyanchig`ida shu partada o`tirishi mumkin bo`lgan bolaning bo`yi, parta nom е ri yoki rangli shartli b е lgi qo`yilgan bo`ladi. Jumladan, A raqamli parta rangli b е lgisi sariq, B – qizil, V – ko`k, G – yashil va D - oq rang bo`ladi. Sinf partalari, stol, stullarni akslanish koeffits е nti 35 % dan 50 % gacha bo`lgan ranglarda buyash tavsiya etiladi. www.arxiv.uz

• Parta, stol, stullar och kul rang, och yashil yoki boshqa ochroq rangga buyash tavsiya etiladi. Sinf partalari 3 qator qilib, pastlari oldingi, balandalari orqaga quyiladi. Parta qatorlari orasidagi masofa 70 – 75 sm., ichki d е vor bilan parta qatori orasidagi parta bilan doska orasidagi masofa 7 – 8 m. qilib joylashtiriladi. O`quvchilarni partaga o`tkazishda bo`yidan tashqari sog`ligi, ko`rish va eshitish organlarining xususiyatlari ham e'tiborga olinadi. Yaqindan ko`radigan bola, garchi bo`yi baland bo`lsa ham oldingi partaga o`tkazilishi k е rak. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• Sinf doskasining yuzasi silliq, yaltiramaydigan bo`lishi k е rak. Uning ulchami sinf satxiga bog`liq bo`lib, uzunligi 175 sm. dan 300 – 350 sm. gacha, eni 85 sm. yuqori sinflarda 90 sm. baland o`rnatiladi. Doska jigar rang, to`q yashil rangga buyaladi. Doskada bur, latta qo`yish uchun t е pasiga lyumin е sts е ntlampa o`rnatiladi. O`quvchining ish stoli va stuli birinchi parta yoki o`rtadagi parta oldiga qo`yiladi. www.arxiv.uz

O’quv binosi, jihozlari va obodonligiga bo’lgan gigienik talablar. • O’quv binosi transport qatnovi katta bo’lgan yo’l yaqiniga, shovqin, tutun va chang chiqariladigan zavod, fabrika va boshqa kinoteatr, bozorlardan uzoqroqda qurilishi kerak. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• SHahar joylarida maktab bilan o’quvchilarning uyi o’rtasidagi masofa 1-1,5 km dan oshmasligi kerak. Qishloq joylarida esa bu masofa 3-5 km dan oshgan bo’lsa maxsus transport ajratilishi kerak. www.arxiv.uz

• Umumiy o’rta ta‘lim maktab yer uchastkasining sathi kamida 1,7-3,0 gektar bo’lishi kerak. Atrofdagi yer sathiga nisbatan maktab joylashgan joy biroz balandroq bo’lsa yomg’ir suvlarining oqib ketishiga qulaylik tug’iladi. Bu joyning tuprog’i quruq bo’lmog’i kerak. • O’quv binosi bilan ko’cha o’rtasida 15-20 m kenglikda manzarali daraxtlar ekiladi. Bu uchastka himoya zonasi deyiladi. U o’quv binosini ko’cha shovqini, shamol va changdan to’sib turadi. www.arxiv.uz

• Axlat to’planadigan yashik, hojatxona va xo’jalik zonasi o’quv binosidan 25 m masofada joylashishi kerak. • Sinf xonasi tarkibidagi karbonat angidrid miqdori 0,07-01 protsentdan oshmasligi kerak, aks holda talabalar nerv sistemasining tez charchab qolishiga va o’zlashtirishining pasayishiga sabab bo’ladi. Harorati 16-180 S, nisbiy namlik 40-60 % ga teng bo’lishi kerak. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• Xona jixozlari: parta, doska va boshqalar talabalarning yoshiga moslashgan bo’lishi kerak. Bu narsa yoshlarni mashg’ulotlar bajarishi uchun qulay bo’ladi, uning gavdasi, ko’krak qafasi, umurtqa pog’onasi normal taraqqiy etadi. • O’quv maskanlarida fizika ximiya laboratoriya kabinetlari 1 yoki 2 o’rinli stol - stullar bilan jihozlanadi. Stol elektr shtepsellari, gaz va suv krani bilan ta‘minlanadi. Havoni tozalab to’rish uchun murili shkaf bilan ta‘minlanishi kerak. www.arxiv.uz

O’quv-ishlab chiqarish ustaxonalarida gigienik talablar. • Har bir talaba yoshni uyida dars tayyorlash uchun maxsus ajratilgan burchagi bo’lishi kerak. Bu burchak derazaga yaqin joylashgan bo’ladi. Stol ustida 60-70 vatt quvvatga ega bo’lgan elektr lampasi bo’lib, u yashil soyabon bilan qoplangan bo’lishi kerak. Deraza va lampa yorug’ligi chap tomondan tushgani ma‘qul. www.arxiv.uz

• O’quvchilar ishlaydigan ustaxona quyidagi gigienik talablarga javob berishi kerak. • Ustaxona yorug’, normal temperaturaga ega va toza havo bilan taminlangan bo’lishi kerak. Agar maktab binosi ko’p qavatli bo’lsa ustaxona birinchi qavatga iloji bo’lsa maktabning o’quv binosidan ko’ra alohida binoga joylashtirilishi kerak. lekin ustaxonani yerto’laga o’xshash, qorong’i, nam, sovuq binoga joylashtirish man qilinadi. www.arxiv.uz

• Ustaxonaning poli taxta bo’lishi kerak. agar tsement yoki yer bo’lsa bolalar oyog’i ostiga yog’och panjara yasab beriladi.Devari, potologi, eshik va derazalari och bo’yoq bilan bo’yalsa, yorug’likni yaxshi tushishini taminlaydi. Har bir darsdan keyin derazalarni ochib xona havosi shamollatiladi. Ustaxonaning poli va buyumlari changitmasdan, namlangan material bilan artiladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• Maktab ustaxonasining har bir xonasi 18-20 o’quvchiga mo’ljallangan bo’ladi, uning pol sathi 66-70 metr kv. bo’lib har bir o’quvchiga3,0-3,3 metr kv. to’g’ri kelishi kerak (sinf xonasida esa 1,25-1,40 metr kv). • Ishlab chiqarish korxonalaridagi o’quvchilar mehnat darsi bo’yicha amaliy mashg’ulot o’tkazadigan va ishlaydigan ustaxonalarda harakatlanish ko’proq bo’ladi. Asbob- uskunalar ko’p bo’ladi, shuning uchun har o’quvchiga 4-8 metr kv. pol sathi to’g’ri kelishi kerak. www.arxiv.uz

• Duradgorlik va temirchilik ustaxonalari verstaklar bilan jihozlanadi. Verstaklar ustaxonada 2-3 qator qilib joylashtiriladi, qatorlar o’rtasidagi oraliq 120 sm dan, verstaklarning bir-biri o’rtasidagi oraliq 80 sm dan kam bo’lmasligi kerak. Verstaklarning kengligi 75 sm dan kam bo’lmasligi balandligi esa o’quvchilarning bo’yiga mos kelishi kerak. Duradgorlik verstaklarining bo’yi quyidagicha bo’ladi. O’quvchining bo’y uzunligi 120-127 sm bo’lsa, verstak balandligi 65,5 sm, bo’yi 128-133 sm bo’lsa verstak 70,5 sm, bo’yi 134-141 sm bo’lsa, verstak 77,5 sm bo’lishi kerak. Temirchilik verstaklarining balandligi esa o’quvchining bo’yi 120-127 sm bo’lsa verstak 75,7 sm. bo’yi 120-127 sm bo’lsa verstak 80,5 sm, bo’yi 134-141 sm bo’lsa verstak 88 sm. O’quvchining bo’yi juda past bo’lsa uning oyog’i ostiga taxtadan zinacha yasab beriladi. www.arxiv.uz

• Ustaxonada texnika xavfsizligi choralari ko’rilgan bo’lishi kerak. Ishlagan paytda yog’och, temir, tunuka parchalari o’quvchining shikastlanmasligi uchun uning ishlayotgan joyi sim panjara bilan to’sib qo’yiladi. Uning balandlgi 1 m dan kam bo’lmasligi kerak. www.arxiv.uz

• Ustaxonada elektr asboblari xavfsizlik qoidasiga binoan juda ehtiyotlik bilan izolyatsiya qilingan elektr tokini qo’shuvchi knopka tekislik sathidan 3-5 mm chuqurlikda, ajratuvchi knopka esa 3-5 mm ko’tarib joylashtiriladi. Elektr asboblarining hayotga xavfli qismlari to’sib qo’yilib qizil, qolgan qismlari yashil bo’yoqlar bilan bo’yaladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• Ustaxonani tozalash vaqtida elektr asboblari tokdan ajratiladi, ish to’xtatiladi. Chiqindi, axlat, changni tozalash uchun uzun dastali ilgak, shchyotka va boshqa qulay asboblar ishlatiladi. • Ustaxonada ish vaqtida o’qituvchi va o’quvchilar maxsus ish kiyimlari bilan ta‘minlanadilar. • O’quvchi dam olishi uchun ishlab turgan joyida qulaylashtirilgan, ya‘ni ochilib yopiladigan kursi, buyumlarini qo’yish uchun tumbochka yoki kichkina shkafcha bo’lishi kerak. www.arxiv.uz

• Hamma o’quvchilar ustaxonada ishlashning texnika xavfsizligi qoidalari bilan mukammal tanishtirilishi kerak. • Yong’inning oldini olish choralariga katta e‘tibor beriladi. Ustaxona yong’inni o’chiruvchi (karbonat kislotali) moddalar bilan taminlanadi. Duradgorlik ustaxonasida faqat bir kunga yetadigan yog’och materiallardan oshiqchasi bo’lmasligi kerak, kerosin, benzin, lak bo’yoqlar saqlanmasligi kerak. • Ustaxonada ichiladigan suv maxsus qulflanadigan idishlarda saqlanishi, uning temperaturasi +8+20 С gacha bo’lishi kerak. Ustaxona temperaturasi -15-16 С bo’lishi kerak. www.arxiv.uz

• Ustaxona derazalari sathi uning pol sathining to’rtdan yoki beshdan bir qismiga teng bo’lishi kerak. sun‘iy yorug’lik spirallik lampalari qo’llanganda 150 lyuks, lyuminestsent lampalarida esa 300 lyuks bo’lishi kerak. Temirchilik ustaxonasida ish joyi qo’shimcha «Alver» lampasi bilan ham yoritilsa yaxshi bo’ladi. • Ustaxonada birinchi meditsina yordami ko’rsatish uchun «aptechka» bo’lishi shart. O’quvchilar o’z- o’ziga va bir-biriga meditsina yordami ko’rsatish qoidasi bilan tanish bo’lishlari kerak. www.arxiv.uz

• O’quvchilar maktabning o’quv tajriba uchastkasida va qishloq xo’jaligida ham o’quv tajriba o’tkazadilar. Bu ishlarga asosan o’quvchilar 11 yoshdan boshlab jalb qilinadi. Ish qurollarining hajmi o’quvchining yoshi va bo’yiga mos bo’lishi talab etiladi. Masalan: ko’taradigan buyum yoki yukning og’irligi o’g’il bolalar uchun 15 yoshda 8,2 kg dan, 16-18 yoshda 16,4 kg dan, qizlar uchun 15 yoshda 5 kg dan, 16-18 yoshda 10,2 kgdan oshmasligi kerak. 5-7 sinflarda qishloq xo’jalik ishlari maktab hududida bajariladi. Xo’jaliklarda ishlab chiqarish mehnat tajribasini oshirish uchun esa 8 sinfdan boshlab chiqadilar. Qishloq xo’jalik ishlari bilan shug’ullanishda kundalik ish vaqti 5-6 sinf o’quvchilari uchun 3 soat, 7-8 sinf o’quvchilari uchun 4 soat, 9-11 sinflarda 6 soat bo’ladi, har 45-50 minutdan keyin 10 minutlik tanaffus beriladi. www.arxiv.uz

• Issiq yoz oylarida bolalarni issiq va oftob ta‘siridan saqlash uchun xo’jalik dalalarida qishloq xo’jalik ishlari ertalab soat 630 dan 1130 gacha va soat 1630 dan 1900 gacha bo’lishi talabga muvofiqdir. www.arxiv.uz

O'xshashlar

Demokratik jamiyatda o’qituvchilik kasbi va unga qo’yiladigan talablar

O’sma kasalliklari – ijtimoiy gigiyenik muammo sifatida

Endokrin sistemasi kasallik sabablari, turlari va sotsial gigiyenik muammolari

Sog'lom turmush tarzi BMI

Tayanch harakat tizimining yoshga oid fiziologiyasi