Qon o’rnini bosuvchi moddalar haqida tushuncha - Tibbiyot - Slaydlar

Qon o’rnini bosuvchi moddalar haqida tushuncha

Yuklangan vaqt:

26.04.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

960.859375 KB

Ko'chirib olish

QON O’RNINI BOSUVCHI MODDALAR HAQIDA TUSHUNCHA

• TRANSFUZIOLOGIYA (TRANSFUSIO – QUYISH, ARALASHTIRISH; LOGOS – TA’LIMOT). BU TIBBIYOT FANINING BUTUN QONNI, UNING TARKIBIY QISMLARINI, SHUNINGDEK QON O'RNINI BOSUVCHI MODDALARNI VA BOSHQA VOSITALARNI QUYISH ORQALI QONNING MORFOLOGIK TARKIBIGA MAQSADLI TA'SIR KO'RSATISH ORQALI TANA FUNKTSIYALARINI BOSHQARISHGA OID BO'LIMI.

• 1901 YIL - KARL LANDSHTAYNER 3 TA QON GURUHINI KASHF ETDI; • 1902 YIL - A. DECASTELLO VA A. SHTURLI – MOS KELMAYDIGAN QON GURUHINI ANIQLADILAR; • 1907 YIL - J. YANSKIY - TO'RTINCHI QON GURUHI MAVJUDLIGINI ISBOTLADI; • 1910-1915 YILLAR - QON IVISHIGA TO'SQINLIK QILUVCHI UNI BARQARORLASHTIRISH YO'LINI KASHF QILISH; • 1919 YIL - BIRINCHI ZARDOB STANDARTLARI OLINDI; • 1926 YIL - DUNYODAGI BIRINCHI QON QUYISH INSTITUTI TASHKIL ETILDI (MOSKVA); • 1940 YIL - RH OMILINING KASHF ETILISHI; • 1953 - 1956 YILLAR - TROMBOTSITLAR VA LEYKOTSITLAR ANTIGENLARINI KASHF QILISH.

ASOSIY TRANSFUSION VOSITALAR • QON VA UNING TARKIBIY QISMLARI (ERITROTSITLAR, LEYKOTSITLAR VA TROMBOTSITLAR MASSA, QON PLAZMASI) - QON QUYISH; • QON O'RNINI BOSUVCHI MODDALAR YO'QOTILGAN O’RNINI TO’LDIRISH YOKI QON FUNKTSIYALARINI TIKLASH UCHUN MO'LJALLANGAN DORIVOR ERITMALARDIR.

• QON OʻRNINI BOSUVCHI SUYUQLIKLAR , INFUZION VOSITALAR — DAVOLASH MAQSADIDA QON YOKI PLAZMA OʻRNIGA ISHLATILADIGAN VOSITALAR; SHOK HOLATIDA, KOʻP QON YOʻQOTGANDA, KAMQONLIK, YIRINGLI SEPTIK KASALLIKLARDA, KUYGANDA VA BOSHQALARDA QOʻLLA-NILADI. TAʼSIR ETISHIGA KOʻRA GEMODINAMIK (SHOKKA QARSHI), DEZINTOKSIKATSION VA PARENTERAL Q.Oʻ.B.S. AJRATILADI. SHOKKA QARSHI PREPARATLARGA DEKSTRAN ASOSIDAGI OʻRTA MOLEKULALI POLIGLYUKIN, POLIFER, POLIGLYUSOL, MAKRODEKS, INTRADEKS, DEKSTRAN, PLAZMODEKS, XEMODEKS VA BOSHQA, SHUNINGDEK, QUYI MOLEKULALI REOPOLIGLYUKIN, REOGLYUMAN, REOMAKRODEKS, LOMODEKS, DEKSTRAN-40, GEMODEKS; JELATINA PREPARATLARI — JELATINOL, GEMOJEL, JELOFUZIN, PLAZMOJEL; GIDROOKSIETILKRAXMAL ASOSIDAGI PREPARATLAR — OKSIAMAL, VOLEKAM, PLAZMOSTERIL, VOLEKS, 6—XES; POLIETILEN GLIKOL ASOSIDAGI POLIOKSIDINLAR ISHLATILADI. DEZINTOKSIKATSION (ORGANIZMNI ZAHARLI MODDALARDAN TOZALOVCHI PREPARATLAR) TAʼSIR ETUVCHILARGA QUYI MOLEKULALI POLIVINIL-PIRROLIDON ASOSIDAGI PREPARATLAR, ASOSAN, GEMODEZ, NEOGEMODEZ, PERISTON-N, SUBTOZAN, PLAZMOZAN, KOMIDON VA H.K. KIRADI. ULAR HAR XIL ZAHARLI MODDALAR BILAN KOMPLEKS BIRIKMALAR HOSIL QILADI VA SIYDIK ORQALI ORGANIZMDAN CHIQIB KETADI. PARENTERAL OVQATLANTIRISHDA (OVQAT SIFATIDA) OQSIL MAHSULOTLARI (PLAZMA, ALBUMIN), SHUNINGDEK, OQSIL GIDROLIZATLARI (KAZEIN GIDROLIZATI, GIDROLIZIN, AMINOPEPTID, FIBRINOSOL VA BOSHQALAR) QOʻLLANILADI. YOGʻLI EMULSIYALAR (INFUZOLIPOL, INTRALIPID, LIPIFIZIAN, LIPOFUNDIN, LIPOZIN, INFONUTROL, FATGEN) HAM PARENTERAL OVQATLANTIRISH VA ORGANIZMNING QUVVATINI OSHIRISH UCHUN ISHLATILADI. KOMPLEKS TAʼSIR KOʻRSATUVCHI, SHUNINGDEK, KISLOROD TASHISH FAOLIYATIGA EGA, SUV-TUZ HAMDA KIS-LOTA-ISHQOR MUVOZANATINI BOSHQARUVCHI Q.Oʻ.B.S. HAM MAVJUD.

• DONORLAR - BEMORLARGA O’Z QONINI QUYIS YOKI O'Z A'ZOLARINI KO’CHIRIB O’TKAZISH UCHUN IXTIYORIY RAVISHDA TOPSHIRADIGAN ODAMLAR. • RETSIPIENT - DONOR A'ZOLAR VA TO'QIMALARNI QABUL QILUVCHI BEMORLAR.

DONORLAR GURUHLARI: • 1.HOLIS DONORLAR • 2. DOIMIY DONORLAR (PULLIK DONORLIK) • 3.FAOL DONORLAR • 4. ZAXIRA DONORLAR • 5. IMMUN DONORLAR • DONORLARNI TEKSHIRISH: • ANAMNEZ TÒPLASH • TIBBIY KÒRIKDAN IRISH • QONNI SEROLOGIK VIRUSOLOGIK VA BEKTERIOLOGIK TEKSHIRISH

• HUJAYRA ANTIJENLARINING TURLARI • -ERITROTSITAR • -LEYKOTSITAR • -TROMBOTSITAR (HOZIRDA ALOHIDA KLINIK AHAMIYATGA EGA EMAS)

• ERITROTSITAR ANTIGENLAR • ABO ANTIGEN TIZIMI • RH OMIL ANTIGEN TIZIMI • IKKILAMCHI ANTIGEN TIZIMLAR (GURUH TIZIMLARI, P TIZIMI, KELL LYUTERAN, KIDD, DIEGO, DAFFY, DOMBROK, ERITROTSITLAR FERMENT GURUHLARI) • LEYKOTSITLAR ANTIGENI • UMUMIY LEYKOTSITLAR ANTIJENI (HLA) • POLIMORFONUKULYAR LEYKOTSITLARNING ANTIGENI (GRANULOTSITLAR) • LIMFOTSITLAR ANTIGENI (TO'QIMALARGA XOS)

• PLAZMA ANTIGENLARI PLAZMA (ZARDOB) ANTIGENI - QON PLAZMASI (ZARDOBI) OQSIL MOLEKULALARI YUZASIDA (IMMUNOGLOBULINLARGA XOS) AMINOKISLOTALAR YOKI UGLEVODLARNING MA'LUM KOMPLEKSLARI.

• QUYILGAN QON RETSIPIENT ORGANIZMIGA QUYIDAGICHA TA'SIR KO’RSATADI: • O'RNINI BOSUVCHI (QONNING ORGANIZM TOMONIDAN YO'QOLGAN QISMINI TO’LDIRISH); • GEMODINAMIK (YUQTT GA KENG QAMROVLI TA'SIR); • IMMUNOLOGIK (GRANULOTSITLAR, LIMFOTSITLAR, SITOKINLAR VA BOSHQALAR TUFAYLI); • GEMOSTATIK (RETSIPIENTNING GEMOSTAZ TIZIMIGA QO’ZG’ATUVCHI TA'SIR); • RAG'BATLANTIRUVCHI (GIPOTALAMUS-GIPOFIZ-ADRENAL TIZIMNI RAG'BATLANTIRISH, BAZAL METABOLIZMNI KUCHAYTIRISH, FAGOTSITAR FAOLLIKNI OSHIRISH VA BOSHQALAR)

QON QUYISH USULLARI • 1. VENA ICHIGA YUBORISH (ASOSIY USUL HISOBLANADI) • 2. INTRAARTERIAL (KATTA QON KETISHIDA) • 3. SUYAK ICHIGA (HOZIRGI KUNDA ISHLATILMAYDI)

• KOMPONENTLAR VA QON MAHSULOTLARI: • QON (YANGI SITRATLANGAN VA KONSERVALANGAN DONOR QONI); • QON KOMPONENTLARI (ERITROTSITLAR, LEYKOTSITLAR VA TROMBOTSITLAR MASSASI, PLAZMA); • QON PREPARATLARI (KOMPLEKS TA'SIR ETUVCHI - ALBUMIN, OQSIL; QON IVISH TIZIMINING KORREKTORLARI - KRIOPRETSIPITAT, PROTROMBIN KOMPLEKSI, FIBRINOGEN, TROMBIN, GEMOSTATIK BULUTCHA, FIBRINOLIZIN; IMMUNOLOGIK TA'SIR ETUVCHI - IMMUNOGLOBULINLAR - ANTISTAFILOKOK, QOQSHOL, VIRUSGA QARSHI)

• QON O’RNINI BOSUVCHI MODDALAR: • BULAR YO'QOTILGAN QONNING O'RNINI BOSISH YOKI BUZILGAN QON FUNKSIYALARINI NORMALLASHTIRISH UCHUN MO'LJALLANGAN DORIVOR ERITMALARDIR. • QON O'RNINI BOSUVCHI MODDALAR; • GEMODINAMIK TA'SIR QILUVCHILAR; • - DETOKSIFIKATSIYA UCHUN ERITMALAR; • - PARENTERAL OZIQLANTIRISH UCHUN ; • - SUV-TUZ ALMASHINUVI VA KISLOTA- ISHQOR HOLATINI REGULYATORLARI

QON QUYISHNING ASORATLARI • REAKTIV XARAKTERLI ASORATLAR GEMOTRANSFUZION REAKTSIYALAR (PIROGEN, ANTIGEN, ALLERGIK); • QON QUYISHNING ASORATLARI (ABO VA RH FAKTORLARINING MOS KELMASLIGI, MASSIV QON QUYISH SINDROMI, SITRAT INTOKSIKATSIYASI, KALIY INTOKSIKATSIYASI); • YUQUMLI XARAKTERLI ASORATLAR • O'TKIR YUQUMLI KASALLIKLARNING YUQISHI; • QON ZARDOBI ORQALI YUQADIGAN KASALLIKLAR; • BANAL JARROHLIK INFEKTSIYASINING RIVOJLANISHI;

ETIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

O'xshashlar

Qon o'rnini bosuvchi suyuqliklar va ularning tasnifi. Gemotransfuziya

Analizatorlar haqida tushuncha

O’lim haqida tushuncha

Antitelogenez haqida tushuncha

Salomatlik haqida tushuncha 2