Odamda uchraydigan yuqumli kasalliklari - Tibbiyot - Slaydlar

Odamda uchraydigan yuqumli kasalliklari

Yuklangan vaqt:

10.03.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1243.1474609375 KB

Ko'chirib olish

Mavzu: Odamda uchraydigan Yuqumli kasalliklari Mavzusida tayyorlagan taqdimoti

1.Odamda uchraydigan yuqumli kasalliklar va ularning turlari. 2.Odamda ko’p uchraydigan yuqumli kasalliklar 3.Yuqumli kasalliklarni oldini olish chora tadbirlari

 Yuqumli kasalliklar qadim zamonlarda ham uchragan. Chinchechak, o'lat, vabo va boshqa xatarli, yuqumli kasalliklar vaqti-vaqti bilan keng tarqalib, millionlab kishilarning yostig'ini qurutgan, jamiyatga ko'p halokat yetkazgan. Yuqumli kasalliklarning mohiyati ularning kelib chiqish sabablari uzoq vaqt noma'lum bo'lib kelgan.

 Abu Ali Ibn Sino «Al qonun» asarida o'lat, chinchechak, qizamiq va boshqa yuqumli kasalliklarni ko'zga ko'rinmaydigan jonivorlar qo'zg'atsa kerak deb gumon qiladi.  Xozirgi kunga qadar yer yuzida ma'lum bo'lgan va o'rganib chiqilgan yuqumli kasalliklarning soni 1060 dan ortiq. Shularning ba'zilari hali ham vaqti-vaqti bilan epidemiya, hattoki pandemiya shaklida keng tarqalib turadi.

1.Odamda uchraydigan yuqumli kasalliklar va ularning turlari.  Yuqumli kasalliklar aslida lotincha “infecio” so’zidan olingan bo’lib, “ifloslanish” degan manoni bildiradi.  Inson organizmi (makroorganizm) bilan kasallik qo’zg’atuvchi mikrob (mikroorganizm)ning malum sharoitda o’zaro tasiri oqibatida yuzaga keladigan o’zgarishlar infeksion jarayon deb ataladi. Bu jarayon kasallik alomatlari ko’rinishida namayon bo’lsa yuqumli kasallik deb yuritiladi .

Yuqumli kasalliklarning o’ziga xos xususiyatlari: Yuqumli kasallikni tirik patogen mikrob qo'zg'atadi. Bemor o'z navbatida kasallik manbai bo'ladi va uni boshqa -larga yuqtirishi mumkin . Bemor qaysi yuqumli kasallik bilan og'rib o'tsa, uning organizmida o'sha kasallikka qarshi immunitet hosil bo'ladi va shu kasallikning qaytadan yuqishiga qarshilik ko'rsatadi . Yuqumli kasalliklar muayyan davrlar bilan, ya'ni siklik tarzda rivojlanadi va so'nadi.

Yuqumli kasalliklar infeksiya manbaiga qarab avvalo ikki guruhga bo'linadi : Antropozoonozlar-bu kasalliklar hayvonlarda va odamlarda uchraydi. Odamlarga infeksiya hayvonlardan yuqadi Antroponozlar-bu kasalliklar faqat odamlarda uchraydi va ular bilan hayvonlar kasallanmaydi ichburug gepatit OITSO’lat brusellyoz o'lat qutirishkuydirgi

V a b o Vabo-o’tkir infеktsion kasallik bo’lib, mеda ichak yo’lini zararlanishi, suv-tuz almashinuvini buzilishi va organizmning suvsizlanib qolishi bilan ta'riflanadi. • Xindiston va Bangladesh vaboning epidemic o`chog`i sanaladi . Vaqti vaqti bilan kasallik qo`shni davlatlarga hatto qit’alarga tarqalib, katta epidemiya va pandemiya beradi. 1817-yildan 1925- yilagacha bo`lgan davrda Yer yuzida vaboning 6ta pandemiyasi kuzatilgan. • 1965-tildan boshlab vaboning yangi 7-pandemiyasi kuzatilgan. Jumladan 1965-yilda Qoraqalpog`iston va Xorazmda ham vabo epidemiyasi kuzatilgan.

Klinikasi  Vabo vibrioni organizmga og`iz orqali kiradi. Unga birinchi to`siq oshqozonning kislotali muhiti sanaladi. Tana harorati 37 – 38 C gacha ko`tariladi. Odatda kasallik sababsiz ich surishi va oyoq qo`llarning darmonsislanasi bilan boshlanadi. Bir necha soatdan so`ng hojatga borish ko`payib najas guruch yuvindisi ko’rinishda bo’ladi. ko`pchilik holatlarda qusish ham kuzatiladi. Qusish bilan boshlangan vaboda ko`pchilik bemorlarda qo`l oyoqningt bo`shashishi va qo`l oyoq muskullarining tortilishi kuzatiladi. Bemor ahvoli og`irlasha boradi.

O’LAT  o’tkir infeksion va karantinli kasalik hisoblanadi.o’lat arab so’zidan olingan bo’lib ”Djumma” bob degan manoni bildiradi’  Kasallik har qanday yoshda uchraydi va har qanday yo’l bilan yuqadi ko’proq yovvoyi kemiruvchilar va qon so’ruvchi hasharotlar chaqqanda yuqadi.  Kasallik juda og’ir o’tadi o’lim ko’rsatkichi yuqori

Yuqish yo’llari

Klinik belgilari Inkubatsion davri 3-6 kun klinik belgilar namayon bo’lmaydi, keyinchalik tana haroratining ko’tarilishi ishtahaning yo’qligi, bosh aylanishi, bosh og’rishi, qusish zararlangan terida yiringli jarayon bilan namayon bo’ladi. Sepsis rivojlanadi.

QIZAMIQ Bu o’tkir yuqumli virusli kаsаllik bo’lib tоshmа tоshаdigаn vа jiddiy аsоrаtlаr qоldirаdigаn yuqumli kаsаlliklаrning eng tеz yuqаdigаnidir. Аgаr qizаmiq bo’lmаgаn yoki emlаnmаgаn kishi kаsаl kishi bilаn muоmаlа qilsа, qizаmiqning yuqish ehtimоli 100%gа yaqinlаshib qоlаdi. . Qizаmiq yer kurrаsidа eng kеng tаrqаlgаn infеksiyadir. Butun jаhоn sоg’liqni sаqlаsh tаshkilоtining (BSST) mа`lumоtlаrigа ko’rа, hаr yili kаmidа 40 mln dаn оrtiq kishi qizаmiq bilаn оg’riydi, birоq ulаrning 10% qismiginа ro’yxаtgа оlinаdi.

Klinik belgilari  • Yuqоri hаrоrаt (40,5°C gаchа) • Оg’iz bo’shlig’i vа yuqоri nаfаs yo’llаri shilliq pаrdаlаrining yallig’lаnishi • Kanyuktivit • Tоshmа. Tоshmа kаsаllikning uchinchi kunidа pаydо bo’lаdi vа kеyingi uch kun ichidа butun tаnаgа tаrqаlаdi, so’ng uch kun ichidа birоz dоg’lаr qоldirib, yo’qоlib kеtаdi.

VIRUSLI GEPATITLAR  Gepatit - jigarni zararlanish mexanizmlari turlicha bo’lgan viruslar (A,B,C,G,D,E,J) tomonidan keltirib chiqaradigan kasallik bo’lib jigar faoliyatini buzilishi bilan namayon bo’ladi.  Jahon sog’liqni saqlash tashkiloti malumotlariga ko’ra har yili 50 mln gepatit B, 200 mln gepatit C bilan og’riydi. Bu ko’rsatkich kasallikning dolzarbligini bildiradi.

Gepatit A,E  Yuqish yo’llari fekal-oral yani og’iz orqali , suv, ovqat, maishiy muloqot orqali yuqadi nisbatan yengil formasi hisoblanadi ko’pincha 3-12 yoshdagilar kasallanadi kasalikka mavsumiylik xos bo’lib yoz-kuz oylarida ko’payadi.

Gepatit B,C  Yuqish yo’llari gematagen ya’ni virusni qonga tushushi natijasida.Qon quyilganda, onadan bolaga platsenta orqali xirurgiyada stamatalogiyada, ginekalogiyada, yaxshi sterilizatsiya qilinmagan anjomlar bilan yuqadi. Gepatit C eng og’ir kechadi.

Gepatit klinik belgilari  Gepatit yengil formalarida klinik belgilar yaqqol bo’lmasligi mumkin (gepatit A), bemorda sariqlik axlatnning och rangda bo’lishi siydikni to’qlashishi,ishtahasi yo’qligi olsizlik xos.  Og’ir turlarida (gepatit B,C,D) yuqoridagi belgilar kuchli namayon bo’ladi, ko’z konyuktivasi shilliq qavatlar gacha sarg’aygan bo’ladi

Adabiyotlar 1. ,,Bolalar yuqumli kasalliklari ‘’I.A. Qosimov 2012 yil 2. ,,Infefsion kasaliklar epidemialigiyasi’’ Profesor A.A .Zokirxodjayev 2006 yil 3. ,,Rukovodstvo po infekcionim boleznyam’’ Pokrovskiy 2003 yil Internet malumotlari www.infection.ru www.CDC.com

E ’ T I B O R I N G I Z U C H U N R A H M A T ! ! !

O'xshashlar

Ichak yuqumli kasalliklari qozg'atuvchilari keltirib chiqaradigan kasalliklarini labarator tashxisi

Yuqumli kasalliklar

Yuqumli kasalliklar 2

Yuqumli va yuqumsiz kasalliklar

Organizmni yuqumli kasalliklardan himoya qilish