logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Tibbiyot
  4. Kasbiy bronxial astma

Kasbiy bronxial astma

Yuklangan vaqt:

07.04.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

110.6328125 KB
Ko'chirib olish
Kasbiy bronxial astma BRONXIAL ASTMA (BA).  nafas yo`llarining surunkali yallig`lanish kasalligi bo`lib, bunda turli xildagi xujayralar, jumladan semiz xujayralar va eozinofillar ishtirok etadi.  moyilligi b¢lgan individuumlarda bu yallig`lanish nafas yo`llarining tarqalgan, lekin doimiy b¢lmagan obstruk - siyasi bilan bog`liq bo`lgan simptomlar rivojlanishini keltirib chiqaradi. bronxlar obstruksiyasi k¢pincha spontan yoki davo natijasida qaytar b¢lib, nafas yo`llarining turli tashqi ta&#39;sirlarga sezuvchanligining oshishi bilan kechadi TARQALGANLIGI . yer yuzasining 4 – 10% qismi ba bilan kasallangan, bolalar o`rtasida tarqalganligi 10-15%. ni tashkil etadi. 10 yoshgacha – o`g`il bo - lalarda, katta yoshda ayollarda ko`p uchraydi ETIOLOGIYA  XAVFLI OMILLAR  allergen bilan kontaktda bo`lish  nasliy moyillik TRIGGERLAR (PROVAKATORLAR)  nafas yo`llari infeksiyasi (avvalambor orvi), b- adrenoblokatorlar qabul qilish, pollyutantlar (SO-2, NO-2 va boshqalar), sovuq havo, jismoniy zo`riqish.  «aspirinli» bronxial astmali bemorlarda asetilsalisilat kislotasi va boshqa , psixologik, ekologik va profes - sional omillar, o`tkir hidlar.  chekish faol na nofaol), yondosh kasalliklar: oshqozon- qizilo`ngach reflyuksi, sinusitlar, tireotoksikoz va boshqalar. PАTОGЕNЕZI  BA asosini surunkali yallig`lanish patogenezi tashkil etadi.  astma uchun bronxlar yallig`lanishining ularning giperreaktivligi (turli nospesifik ta&#39;sirlarga sezuvchan - likning me&#39;yoridan ortiq bo`lishi) shakllanishiga olib keluvchi alohida shakli xosdir; yallig`lanishda eozi - nofillar, semiz hujayralar va limfositlar muhim ¢rin tu - tadi.  yallig`langan giperreaktiv bronxlar triggerlar ta&#39;siriga hansirash va b¢g`ilish xurujlari bilan namoyon bo`lu - vchi obstruktiv sindromga olib keluvchi nafas y¢llari silliq mushaklarining spazmi bilan, shilimshiqning gipersekresiyasi bilan, nafas y¢llari shilliq qavatining shishi va hujayrali yallig`lanish infiltrasiyasi bilan javob beradi. PАТОМОRFОLОGIYA  Bronxlarda yallig`lanish belgilari, shilliq qavatin - ing shishi, shilliq tiqin, silliq mushaklar giper - plaziyasi, bazal membrana qalinlashishi va dezor - ganizasiyasi aniqlanadi.  Bronxial astmada endobronxial biopsiyada bronx epiteliysining ko’chishi, shilliq qavat eozinofil in - filtrasiyasi ko`riladi.  Bronxlar yuvindi suvida ko`p miqdorda epitelial, semiz xujayralar, eozinofillar va limfositlar topi - ladi. КLINIКА  SHIKOYATLAR VA ANAMNEZ  Ekspirator xansirash va/yoki yo`tal xurujlari  Masofadan xushtaksimon xirillashlar eshitilishi  Ko`krak qafasida og`irlik xissi  OB’EKTIV  Ekspirator xansirash  Burun kataklarini nafas olganda kengayishi  quzg`alish  Nafas aktida qo`shimcha mushaklar ishtiroki  Majburiy xolat  PERKUSSIYADA: emfizema shakllanganda qutisimon perkutor tovush  AUSKULTASIYADA: qurug` xushtaksimon va g`o`ngillovchi xiril - lashlar xamda nafas chiqarish fazasining  uzayishi BA DIAGNOSTIKASI VA OG`IRLIK DARAJASINI ANIQLASH  qaytalanuvchi xirillashlar epizodlari  kechasi va erta tongda iztirobli yo`tal va xirillashlar  jismoniy zo`riqishdan so`ng yo`tal va xirillashlar  allergen yoki pollyutantlar bilan kontaktdan keyin yo` - tal, xirillashlar yoki ko`krak qafasida og`irlik his qilish  tumov, keyinchalik «ko`krakka tushadi» yoki 10 kundan ortiq davom etadi  astmaga qarshi dorilar qabul qiladimi agar qabul qilsa, qancha vaqt oralig`ida  imkoniyat bo`lsa nafas faoliyatini spirometriya yoki pik - floumetriya tekshiring. BА ОG`IRLIK DARAJASINING ANIQLANISHI Pag`оnаlari Davolashdan oldingi klinik ko`rin - ishi Kerakli bo`lgan medikamentoz davo 1 pog`ona intermittirlovchi astma Simptomlar haftasiga 1 martadan kam, kasalliknin qisqa vaqtga qo`zishi (bir necha soatdan bir necha kungacha), tungi simptom - lar 1 oyda 2 marta va undan kam, qo`zish davrlari orasidagi vaqtda simptomlar kuzatilmasligi va up - kalar faoliyatining me&#39;yorida bo’lishi NChAT yoki JNChQ1 me&#39;yorning 80% o`zgaruvchanlik < 20% Faqat lozim bo`lganda tayin - lanadigan preparatlar kechik - tirib b¢lmaydigan yordam ko`rsatish uchun qisqa vaqt ta&#39;sir etuvchi in - galyasion 2-agonistlar Davoning intensivligi qo`zish davrining og`irlik darajasiga bog`liq: tabletkalar ko`rin - ishidagi kortikosteroidlar qo`llanilishi mumkin   simptomlar haftasiga 1 marta yoki ko`proq, lekie kuniga 1 martadan kam kasallikning qo`zishi faollik va uyquni buzishi mumkin astmaning tungi simptom - lari 1 oyda 2 martadan k¢p kuzatiladi NChAT yoki JNChQ me&#39;yorning 80% o`zgaruvchanlik – 30%2 pog`ona engil persistirlovchi astma yallig`lanishga qarshi biror- bir preparat. uzoq ta&#39;sir etuvchi bronxodilatatorlar qo`shish mumkin (ayniqsa tungi simp - tomlarda)   kundalik preventiv davo: ingalyasion kor - tikosteroidlar va uzoq ta&#39;sir etuvchi bronxodilatatorlar (ayniqsa tungi simptomlarda)Har kuni kuzatiladigan simp - tomlar kasallikning qo`zishi faollik va uyquni buzadi tungi simptomlar haftasiga 1 martadan ortiq kuzatiladi qisqa vaqt ta&#39;sir etuvchi 2-ag - onist-larni har kuni qabul qil - ish NChAT yoki JNCh1 me&#39;yorning 60 dan 80% gacha o`zgaruvchanlik > 30%3 pog`ona. o`rta darajadagi persistirlovchi astma BА ОG`IRLIK DARAJASINING ANIQLANISHI Pog`оnаlari   uzoq preventiv davo: yuqori dozada ingalya - sion steroidlar, uzoq davom etuvchi bronxoli - tik preparatlar va uzoq davom etuvchi kurslar bilan per - oral glyukokortiko-steroidlardoimiy simptomlar tez-tez qaytalanish tez-tez tungi simptomlar jismoniy faollik cheklangan NChAT YOKI JNChQ1 me&#39;yorning 60% sutka davomida o’zgarishi > 30%4 pog`ona. og`ir persis - tirlovchi astma kerakli bo`lgan medikamentoz davodavolashdan oldingi klinik ko`rinishi BA ning TASNIFI ASOSIY PATOGENETIK VARIANTLARI (G.B.Fedoseev tomonidan to`ldirilgan tasnif bo`yicha )  infeksion-bog`liq  atopik  autoimmun  disgormonal  disovarial  asabiy-ruxiy  adrenergik disbalans  xolinergik  jismoniy zo`rig`ishdagi astma  aspirin astmasi (triada) BRONXIAL ASTMA KEChIShI OG`IRLIGI DARAJASI  engil kechishi  o`rtacha og`irlikda kechishi  og`ir kechishi BRONXIAL ASTMA KECHISH FAZALARI  qo`zish  nostabil remissiya  muhim remissiya (2 yildan uzoq ASOSLARI  o`pka tomonidan: atelektaz, pnevmo - toraks, o`pka yetishmovchiligi va boshqalar.  o`pkadan tashqari: o`pka-yurak, yurak yetishmovchiligi DIFFERENSIAL TASHXIS  1)      surunkali obstruktiv kasallik  2)      o`pka emfizemasi  3)      yurak astmasi Dаvоlаsh Pag`onalar Xuruj davrida qo`llaniladigan dori vositalari Xuruj davrida qo`llaniladigan dori vositalari 1 pog`ona intermittirlovchi astma ingalyasion kor - tikosteroidlar ko`rsatilmagan Haftasiga 1 martadan ko`p bo`lmagan simptomlar mavjudligida qisqa vaqt ta&#39;sir etuvchi bronxodilatatorlar: ingalyasion b2- agonistlar davolash in - tensivligi kasallik qo`zishining og`irlik darajasigi bog`liq ingalyasion b2-agonistlar jismoniy yuklamadan yoki allergen bilan kontakt - dan oldin kromoglikat   2 pog`ona engil per - sistirlovchi astma har kuni: · ingalyasion kortikosteroidlar 200- 500 mkg, kromoglinat yoki ne - dokromil, yoki uzoq vaqt ta&#39;sir etu - vchi teofillinlar; · lozim bo`lsa, ingalyasion kortiko- steroidlar dozasini oshirish. agar kortikosteroidlarning doimiy dozasi 500 mkg bo`lsa, uni 800 mkg gacha k¢taring yoki uzoq vaqt ta&#39;sir etuvchi bronxodilatatorlar qo`shing (ayniqsa tungi simptomlarda): in - galyasion b2-ago-nistlar, teofillinlar, yoki b2-ago-nistlar tabletkalarda yoki siropda lozim bulganda (kuniga 3- 4 martagacha): kiska vakt ta&#39;sir etuvchi bronxodilatatorlar – ingalyasion b2-agonistlar   3 pog`ona. o`rta dara - jadagi per - sistirlovchi astma  lozim bo`lganda (lekin kuniga 3-4 martadan kam): qisqa vaqt ta&#39;sir etu - vchi bronxodilatator - lar - ingalyasion 2-agonistlarhar kuni: ·ingalyasion kortikosteroidlar 800- 2000 mkg; ·  uzoq vaqt ta&#39;sir etuvchi bronxodi - latatorlar, ayniqsa tungi simptom - larla: ingalyasion 2-agonistlar yoki teofillinlar, yoki 2-agonistlar tabletkalarda yoki siropda Pag`on - alar Xuruj davrida qo`llaniladigan dori vositalari lozim b¢lganda: qisqa vaqt ta&#39;sir etuvchi bronxodi - latatorlar - ingalyasion 2-agonistlar  har kuni: ·     ingalyasion kortikosteroidlar, 800- 2000 mkg va undan ortiq; ·     uzoq ta&#39;sir etuvchi bronxodilatator - lar: ingalyasion ?2-agonistlar yoki te - ofillinlar va/yoki ?2-agonistlar tabletkalarda yoki siropda; ·     uzoq vaqtga peroral kortikosterodlar4 poqona. og`ir persis - tirlovchi astma   Xuruj davrida qo`l - laniladigan dori vosi - talari Ustivor(bazis) davo BA ning ustivor davosi asosini yalig`lanishga. qarshi terapiya tashkil etadi. 1.Kromoglikat natriy. 2. Nedokromil natriy. 3. Kortikosteroidlar (ingalyasion, sistemali). 4. Spesifik immunterapiya. Kromoglikatnatriy va nedokromil natriy yengil BA ni davolashda asosiy o`rinni egallaydi. O`rtacha og`ir va og`ir kechishida samara kam. Mazkur moddalar surunk - ali yalig`lanishda allergik reaksiyani ingibir-laydi va bronxning giperreaktivligini kamaytiradi Kortikosteroidlar BA ni davolashda yallig`lan - ishga qarshi samarali modda hisoblanadi. Araxidon kislotasi metabolizmga, leykotrienlar va pros - toglandin sinteziga ta&#39;sir qiladi, kapillyarlarlar o`tkazuvchanligini pasaytiradi, sitokinlar ish - lab chiqarilishini ingibirlaydi, yallig`lanish xujayralar faollashuvini tormozlaydi, nafas yo`li silliq mushaklari β-reseptorlari reaktivlig - ini oshiradi PROGNOZ Kasallikning vaqtida aniqlanishi, bemorning ongi va o`zini nazorat qila bilish qobiliyatiga bog`liq. Tajovuzkor omillar yo`qotilishi va o`z vaqtida malakali tibbiy yordamga murojaat qilish hal qilu - vchi ahamiyatga ega.

O'xshashlar

Bronxial astma 2
Bolalarda bronxial astmaning kechishi
Mikrobiologik usullar qon gazlarini tekshirish ventilyatsiyani tekshirish
O`tkir o`pka-bronx kasalliklari muammolari
Immunitetga ta’sir etuvchi moddalar. Allergik kasalliklarda qo’llaniladigan moddalar