logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Tibbiyot
  4. Aralash distrofiyalar

Aralash distrofiyalar

Yuklangan vaqt:

10.09.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

526.50390625 KB
Ko'chirib olish
Aralash distrofiyalar  Aralash distrofiyalar bu – bir vaqtning o‘zida ham parenximatoz hujayralarda, ham stromada moddalar almashinuvi o‘zgarib, morfologik o‘zgarishlar kuzatilishiga aytiladi. Aralash distrofiyalar ko‘pincha murakkab moddalarning almashinuvi buzilganda rivojlanadi. Bu moddalar quyidagilar: xromoproteidlar, nukleoproteidlar, va lipoproteidlar. Aralash distrofiyalar  Xromoproteidlar bu – endogen pigmentlar bo‘lib, normada 3 xil moddada paydo bo‘lib turadi. 1 guruh - gemoglobindan hosil bo‘luvchi pigmentlar – gemoglobinogen pigmentlar. 2 guruh - tirozin, triptofandan paydo bo‘luvchi pigmentlar. 3 guruh - yog‘lardan hosil bo‘luvchi pigmentlar - lipidogen pigmentlar. Xromoproteidlar  Gemoglobindan normada doimo 3 xil pigment paydo bo‘ladi: gemosiderin , bilirubin , ferritin . Kasalliklar paytida yana normada uchramaydigan patologik pigmentlar paydo bo‘lishi mumkin : gematoidin, gematin, porfirin . Demak eritrositlar nobud bo‘lib, parchalanganda RES (retikulo-endotelial sistema) organlarida makrofaglar fagositozlab, gemoglobindan ko‘pincha gemosiderin pigmentini hosil qiladi . Gemoglobin Pigmentlari  Gemosiderin makrofaglarning sitoplazmasida to‘planadi. Demak, bu pigment hujayra ichida paydo bo‘ladi. Bu pigmentning ko‘p miqdorda to‘qimalarda to‘planishiga gemosideroz holati deyiladi. Bu holat 2 xil ko‘rinishda uchraydi Gemosiderin  Umumiy gemosideroz bu - qon tomirlar ichida qonnning gemolizlanishi natijasida kelib chiqadi. Bu intravaskulyar gemolizda uchraydi. Bunga sabab: endogen va ekzogen zaharlanishlar. Endogen zaharlanishlar: tireotoksikoz, uremiya  Ekzogengan tashqi muhitdan tushadgan barcha moddalar Umumiy gemosideroz Qon to'qimaga quyilganda va eritrositlar diapoyez yo'li Bilan chiqqanda kuzatiladi. Diapoyez - qon tomirlar kengayishi natijasida endotyeliy yupqalashib, eritrositlarning poralardan o'tishi. Bu ekstravaskulyar gemosideroz deyiladi. Bunga misol o'pkaning gemoserozi. Bu yurak chap qorinchasining kasallikgida, revmatik poroklar, yurak ishyemik kasalliklari, miokard infarkti, chap qorinchadagi kardiomiopatiyada kuzatiladi. Chap qorincha ishi buzilib, qon chap bo'lmachada va kichik qon aylanish tomirlarida dimlanadi. O'pka tomirlari kengayib, o'tkazuvchanligi oshadi. Eritrositlar diapoyez yo'li Bilan o'pka to'qimasiga quyiladi Yurak ishemiyasi Yurak ishemiyasi  Toʼqimadan oʼtgan eritrotsitlar parchalanib, nobud boʼladi. Uning parchalarini alveolyar makrofaglar qamrab, fagotsitoz qiladi. Oʼz sitoplazmasida gemosiderin pigmentiga aylantiradi. Bunday makrofaglar siderofag deyiladi. Makrofaglarning koʼpayishi oʼpka alveolyar toʼqimasini zichlashtirad i, biriktiruvchi toʼqima oʼsib sklerozlanadi, qattiqlashadi . Bu oʼzgarishlarni oʼpkaning qoʼngʼir induratsiyasi deyiladi . Siderofaglar alveolalar boʼshligʼiga tushadi va balgʼam Bilan tashqariga ajralib chiqadi. Balgʼam tekshirilganda jigar rangli makrofaglar yoki siderofaglar topilsa, bu – yurak porogi hujayrasi deyiladi. Bilirubin pigmenti – jigarga qon orqali keladi. Qonda alibumin Bilan birikkan va biliverdin deyiladi. Jigarda alibuminlardan ajratib, sof bilirubinni oʼt kapilyarlariga oʼtkazadi. Sof bilirubinning qonda paydo boʼlishida hamda bogʼlangan bilirubin miqdorining oshishi Bilan shilliq pardalar, teri, ichki organlar sariq rangga kiradi. Bu sariqlik deyiladi. Sariqlik 3 xil koʼrinishda uchraydi: Bilirubin pigmenti Gemolitik sariqlik – bunda intravaskulyar paytida qon tarkibida alьbumin Bilan bogʼlangan bilirubinning miqdori oshadi. Teri, organlar qizgʼish – sariq ranga boʼyaladi (mandarin rangi). Gemolitik sariqlik Gemolitik sariqlik Parenximatoz sariqlik – jigar hujayralari kasalliklariga xos sariqlik. Bunda jigar hujayralari tomonidan ishlab chiqiladigan sof bilirubin, hujayralar parchalanishi yoki nekrozlanishi natijasida qon tomirlarga tushadi. Natijada shilliq parda, organ, teri och sariq rangga boʼyaladi(limon rangi). Parenximatoz sariqlik Parenximatoz sariqlik Mexanik sariqlik – bu oʼt yoʼllarida oʼt safroning dimlanishi oqibati. Dimlangan bilirubin oʼt yoʼllarining yorilishida qonga oʼtadi va butun tanani yashil-sariqqa boʼyaydi. Bunga sabab oʼt tosh kasalliklari, oʼt yoʼllarida oʼsmalar paydo boʼlishi, oʼt yoʼllarining yalligʼlanishi natijasida bitishi, atrofdagi organlar tomonidan oʼt yoʼllarining siqilishi. Birinchi sariqlik yumshoq tanglayda, keyin koʼzning sklera pardasida paydo boʼladi. Mexanik sariqlik Mexanik sariqlik Gematoidin – ekstravaskulyar qon quyilish oʼchoqlarida birlamchi holda paydo boʼlib, keyinchalik makrofaglar tomonidan gemosideringa aylanadi. Restitutsiya – toʼliq tiklanish Substitutsiya – chala tiklanish (biriktiruvchi toʼqimali chandiq hosil boʼladi). Gematin pigmenti 3 xil koʼrinishda paydo boʼladi: А) xlorid kislotali gematin – gemin B) bezgak gematini – gemomelanin V) formalinli gematin Patologik pigmentlar HCl li gematin qiziloʼngach va oshqozondan qon ketganda HCl taʼsirida eritrotsitlar parchalanib , qora rangli gematinga aylanadi. Natijada kasallar qora rangli moddaga (kofe quyqasiga) oʼxshash qusadi, najasi qorayadi. Bu simptomlarga melena deyiladi. Qon qusish gematomezis deyiladi. Qiziloʼngachda, asosan, jigar portal tomirlar kasalliklarida qon ketadi. HCl li gematin Bezgak gematini – gemamelanin bezgak plazmodiysi, yaʼni shizontlari eritrotsitlar ichida parazitlik qiladi. Gemoglabin Bilan oziqlanib uni qora rangli gemomelanin pigmentiga aylantiradi. Natijada ichki organlar, teri qora rangda boʼyaladi. Bu holatni gemomelanoz deyiladi . Bezgak gematini Farmolinli gematin- toʼq qoʼngʼir rangdagi pigment, toʼqimalarda farmolin bilan fiksatsiya qilish natijasida xosil boʼladi. Farmolinning Ph=6 Parfirin – tovlanuvchi pigment. Biroz miqdorda qon va siydikda uchraydi. Gematoparfirinlar qonda toʼxtab qolganda badan terisi va suyaklar qoʼngʼir tusga kiradi. Zaxarlanish, avitaminoz va jigar kasalliklarida koʼpayib ketadi. Gematoparfirinlar melaninning antogonisti. Farmolinli gematin Hujayra nekrozi – tirik organizmdagi hujayralarning halok boʼlishi, oʼlib ketishi. Buni ikkita jarayon keltirib chiqaradi. А) Hujayraning fermentlar taʼsirida hazmlanishi: B) Oqsillarning denaturatsiyaga uchrashi: Аutoliz – katalitik fermentlarning hujayradagi yoki ulik hujayra lizosomalaridan paydo boʼladi va hujayra yemirilishiga olib keladi. Hujayra nekrozi

O'xshashlar

Parenximal distrofiyalar - organlar parenximasidagi metabolik kasalliklar
Kritik holatdagi bemorlarda nutritiv terapiyaning o'ziga xosligi
Ko’zning optik kuchi, ko’zning rang ajrata olish qobiliyatini tekshiruvchi uskunalar
Jinsiy zaiflik (impotentsiya) — sabablari, belgilari, davolash, oldini olish
Tug’ma ichak tutilishi. Malrotatsiya sindromi, pilostenoz