XVI-XVII asrlarda Yaponiya - Tarix - Slaydlar

XVI-XVII asrlarda Yaponiya

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2214.7412109375 KB

Ko'chirib olish

XVI-XVII asrlarda Yaponiya

Reja: 1. Tokugava rejimining o‘rnatilishi. 2. Ajnabiylarga munosabat. 3. Yaponiyani yakkalanib qolishi. 2

Ammo 1603 yilda yetarli darajada mustahkamlanib olib, o‘zini syogun deb e’lon qildi. Uning syogunlar sulolasi 250 yil davomida, ya’ni Mikado hokimiyatini tiklagan 1868 yilgi «revolyutsiya»gacha Yaponiyani idora qilib keldi.Xideyosi o‘lgandan keyin diktatura 1598 yilda Oda Nabunaganning boshqa bir safdoshi va Xideyosining raqibi bo‘lmish Iyeyasu Tokugava qo‘liga o‘tdi. Tokugava sharqiy (kanton) viloyatlarining tepasida turgan eng yirik feodal knyazlardan bo‘lib, juda mustahkamlangan Edo (iyedo) qasri uning rezedensiyasi edi. Iyeyasu bir oz vaqtgacha Xideyosi taxt vorisining vasiysi bo‘lib turdi. 3

Iyemetsu 1637 yilda Kyusyu orolidagi Samaberi okrugida dehqonlarning juda katta qo‘zg‘olonini shafqatsiz ravishda bostirdi. Yangi syogun ana shu xalq harakatiga qarshi kurashning bevosita taasuroti ostida 1639 yilda Yaponiya davlati tarkib topgan feodalo konstitutsiyasini yuridik jihatdan rasimylashtirib bergan qonunlar to‘plamini nashr qildi. Bu qonunlar to‘plamida mehnatkashlar uchun juda ham og‘ir turmush sharoitlari ko‘zda tutilgani holda politsiyachilik- krepostnoylik nihoyatda yaqqol ifodalangan edi. Oqsuyaklar va samuraylarga mansub turli guruhlarning huquq va imtiyozlari qonunda ikir-chikirlariga mufassal ko‘rsatib berilgan edi. Davlat sanoat va savdo-sotiq ishlarini o‘chakishib nazorat qilar va unga bachkanalik bilan vasiylik qilar edi.

Savdogarlarning gildiyalari va ayniqsa hunarmandlarning sexlari butunlay hukumatga bog’liq edi. Hukumat savdo- sotiqdan va sanoatdan katta davlat daromadlari olish uchun ham ulardan keng foydalanar edi. 5

Ularga shoyi va polotno kiyim kiyish ham man qilingan edi. Faqat arzon baholi ip- gazlamadan kiyim kiyish mumkin deb ko‘rsatilgan edi. Dehqonlarga hamma narsada «kamtar» bo‘lish buyurilgan edi. Hatto to‘y, azalarga va hokazolarga sarf bo‘ladigan harajatlar ham ma’lum miqdordan oshmasligi shart edi. Dehqonlarga nisbatan belgilangan tartib- qoidalar ayniqsa qattiq edi. Ularning turmushdagi har bir qadamini hukumat qattiq kuzatib turardi. Dehqonlarga guruch yeyish man etilgan edi. Chunki ular uchun bu «ortiqcha ne’mat» deb qararlar edi. 6

O‘zi va Kiotodagi saroyi uchun aniq tayinlangan maoshga asosan yashovchi Mikado nomigagina hokimiyat egasi edi. Qonunlar aslida uni tashqi dunyo bilan aloqa qilish imkoniyatidan tamomila mahrum qilib qo‘ygan edi. Syogunlarning poytaxti Edo shahri bo‘lib, u juda tez o‘sib, katta markazga aylanib bordi. Syogunlar bu yerda dabdabali hayot kechirar edilar. Katta feodallar mulkdor knyazlar-Daymo va boshqalarning ko‘p vaqt poytaxtda yashab, syogunlar saroyiga qatnab turishlari shart edi. 72C191A0A04 0F0D090A 230A150D 3B031612160B0D 0D0B03 020D 2903090F0D 0319130A1718 3C 1516090D1A 130D1003090A

8Hukumat o‘zining oshkora va mahfiy agentlari vositasi bilan dehqonlarni, shahar plebslarini, katta savdogarlarning xonadonlarini, samuraylarni va feodal knyazlarni kuzatib turardi. Shunday qilib Yaponiyada feodalizm davridayoq iskovuch politsiyaning mudhish apparati vujudga keltirilgan edi va bu apparat aholining huquqsiz mehnatkashlar ommasi boshiga og‘ir kulfatlar solar edi.

9Ajnabiylarga munosabat XVI asrda Yaponiya, Koreya, Xitoy, Hindi-Xitoy, Filippin bilan keng turda savdo munosabatlari o‘rnatgan edi. Yevropaliklardan Portugallar, Ispanlar, keyinchalik esa XVI asrning oxirlaridan boshlab Gollandalar Yaponiya bilan savdo qilar edilar. Avvaliga Yevropaliklarga Yaponiyada missionerlik faoliyat bilan shug‘ullanish uchun ancha keng imkoniyat berib qo‘yildi. Yevropaliklar Xideyosi armiyasini Yaponi-Koreya urushi davrida o‘q otuvchi qurollar bilan ta’minlab turdilar.01 04 282901 2C 121C131A100514101A08 010624101A0E1013 12220D130E10130D0F 06101F 21 0618 19121C02 21 190713

10Xideyosining o‘ziyoq ispan va portugal missionerlarining faoliyatini cheklay boshladi. Iyeyasu Tokugava davrida ajnabiylarga nisbatan yana bir qancha cheklashlar o‘rnatildi. Tokugava ispanlar bilan portugallarning ta’sirini zaiflashtirish maqsadida gollandlarga ko‘proq homiylik qila boshladi. Iyemisu Tokugava Yevropaliklarni mamlakatga qo‘ymaslik maqsadidha qat’iyroq siyosat o‘tkazdi. XVII asrning 30 yillarida bir qancha farmoyishlari bilan Yaponlarning o‘z mamlakatini tark etishnei qat’iyan ta’qiqladi, Ispanlar bilan portugallarga esa Yaponiya orolini mutlaqo tashlab chiqib ketishni taklif qildi. Yaponiya hukumati tomonidan ajnabiylarga bunday munlosabatda bo‘lishning sabablaridan biri qisman pul- iqtisodiy mulohazalar bu mamlakatdan oltin tashib chiqib ketilishi xavfi, chet- ellik savdogarldarning mahalliy savdogarlar bilan raqobati va shu singarilardan iborat edi. Ammo Takugavanin ajnabiylardan xalos bo‘lishga da’vat etgan hal qiluvchi omil-ichki siyosiy xarakterga ega bo‘lgan mulohazalar edi.28 1E 10 31 1D 16 19 1006 21 01 05 21 160D 030E 2F 221013

Yaponiyaning tashqi dunyodan ajralib qolishi (hatto xitoy bilan ham munosabatlar g‘oyat cheklangan edi). XIX asrning yarmigacha davom etdi. Tokugava rejimining butun bir sistemasiga kiruvchi bu siyosat umuman mamlakat uchun g‘oyat og‘ir va salbiy oqibatlarni keltirib chiqardi. Bu narsa Yaponiyada feodal munosabatlarnig eng qoloq formalari saqlanib qolishiga yordam berdi. Yaponiyani yakkalanib qolishi. Black Is the color of coal, ebony, and of outer space. It is the darkest color, the result of the absence of or complete absorption of light. 11

XVII asrda Yaponiyada sust bo‘lsa ham muayyan o‘sish ro‘y berdi. Mamalkatda tovar-pul munosabatlari rivojlanib asta-sekin Yapon qishloqlariga ham kirib bordi. Shaharlarda savdogarlar kapitali to‘plandi. Sanoatning ayrim tarmoqlari- chinni tayyorlash, ip- gazlamaga gul bosish, qog‘oz va shu singarilar ishlab chiqarish kengaydi va takomillashdi. Bir qancha shaharlarda XVII asr o‘rtalarida manufaktukra vujudga keldi. Ammo bu onda sonda ishlaydigan manufakturalar Feodallarning orasida tobora ko‘proq tabaqalashuv ro‘y berdi. Feodallar- samuraylarning past qatlami xonavayron bo‘lib, shahardagi o‘rtacha va hatto quyi qatlamlariga tobora yaqinlashib bordi. 12171819 100E1E 050E09 151810181013 06101F0F12141013 05121C240E10 1002130D04080510 26180D1A1A0D 14101D0E10041014100814070E 1912141C121D081F 060D1A1410130D0E 26180D1910130D06180817 05101712040D0E 250D1308 28 04 17 06121A0F10080D 04101A071E1017 2C03 05 05 2C03120F100E 06 1910050E 16121C0E0D162A 121C13 19 0210190D

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Istoriya stran Azii i Afriki v sredno‘ye veka. M.,1987. 2. Istoriya narodov Vostochnoy i Sentralnoy Azii. M., 1986. 3. Istoriya stran Azii i Afriki v sredno‘ye veka. 1-2 ya. M., Vo‘sshaya shkola, 1988. 4. Istoriya sredno‘x vekov (pod.red.Z.V.Udalsovoy i S.P.Karpova. 1-2 ch.). M.. Vo‘sshaya shkola, 1991. 5. Kuznetsov.Y.D. Istoriya Yaponii. 6. Peskov.S.S. Yaponiya v ranneye srednevekovye. M., 1987. 7. Sila-Novitskaya.T.G. Kult imperatora v Yaponii-mifo‘, istoriya, doktrino‘, politika. M., 1990. 13

Want big impact? Use big image. 14

O'xshashlar

XVI – XVIII asrlarda Hindiston

XVI-XVIII-asrlarda Hindiston

XVI-XVIII asrlarda Usmonli Turklar Imperiyasi

XVI-XVIII asrlarda Usmoniylar imperiyasi (Turkiya)

XVI-XVIII asrlarda G’arbiy Afrika mamlakatlari