Termiz shahridagi Surxondaryo viloyati arxeologiya muzeyi - Tarix - Slaydlar

Termiz shahridagi Surxondaryo viloyati arxeologiya muzeyi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

826.4462890625 KB

Ko'chirib olish

Termiz shahridagi Surxondaryo viloyati arxeologiya muzeyi

• Termiz shahridagi Surxondaryo viloyati Arxeologiya muzeyi O'zbekiston Respublikasi mustaqilligi sharofati va shaxsan O'zbekiston Respublikasi Prezidenti I. A Karimov loyihasi va tashabbusi bilan bunyod etilgan ma'naviyat maskanidir.

• Markaziy Osiyoda yagona hisoblangan Termiz shahridagi Surxondaryo viloyati Arxeologiya muzeyi ko'rgazmalari Kirish zali, 9 ta zal va muzey hovlisidagi ayvon ostida I asrdan tortib eramizning III asrlariga mansub ustun asoslari galereyasi turli davrlarga mansub xumlar, sopol quvurlar, Sher bosh qismi tasviri tushirilgan kapitelь va islimiy yozuvdagi marmar qabrtosh va ustunli ayvon (galereya)dan iborat.

• Kirish zalining pastki ikki tomonida davrma-davr xumlar, maxsus chiroqlar bilan yoritiladigan vitrinalar ichida esa eksponatlar qo'yilgan. • Zalning o'rtasida Surxondaryo viloyatining topografik relefli arxeologik yodgorliklar xaritasi, to'rida esa Ko'hna Termiz shahri qa'asining maketi qo'yilgan. Shuningdek, kirish zalida akademik Rtveladze E.V. tomonidan yozilgan o'zbek, ingliz, rus tillaridagi viloyat tarixi haqida hikoya qiluvchi stendlar osib qo'yilgan. Ko'hna Termiz shahri qal'asi maketining o'ng va chap tomonida Surxondaryo viloyati hududida joylashgan arxeologik va tarixiy yodgorliklar haqida hikoya qiluvchi 3 xil tildagi ko'rsatuvlar videomonitorlar orqali namoyish etib turiladi va har 15 minutda qaytadan takrorlanadi.

• 1-ZAL. SURXON VOHASI TOSH DAVRIDA • (miloddan avvalgi 100-Z ming yilliklar) • Surxondaryo viloyatining mo''tadil iqlimi va atrof- muhit bu yerda juda qadimdan inson manzilgohlarining paydo bo'lishiga sabab bo'lgan.

• Mezolit davriga kelib insonlarn nafaqat g'orlarda, balki past tekisliklarda va daryo bo'ylarida ham makon qurib istiqomat qila boshlaganlar. Shu bois viloyatning Ko'hna Termiz, Ayritom kabi yodgorliklarida ko'plab tosh qurollar uchragan. Bu davrga kelib o'q-yoy ixtiro qilingan, suyakdan bigiz va boshqa qurollar yasalgan, mayda tosh qurollar ko'paygan va yovvoyi hayvonlar xonakilashtirila boshlangan.

2-ZAL. SURXON VOHASI BRONZA DAVRIDA (miloddan avvalgi III-II ming yillik boshlari) • Miloddan avvalgi III-II ming yilliklarni qamrab olgan bronza (jez asri) davri Markaziy Osiyoda tub o'zgarishlar yuz bergan davr hisoblanadi. Bu avvalambor qalayi, miss va qo'rg'oshin qorishmasidan tarkib topgan jez (bronza) qurollarning ixtiro qilinishi bilan bog'liq bo'lgan. Bronzaning kashf etilishi tufayli mehnat va ov qurollari takomillashgan, kulolchilik charxining ixtiro qilinishi hunarmandchilikning dehqonchilikdan alohida xo'jalik sifatida ajralib chiqishiga olib kelgan.

• QADIMGI BAQTRIYA MADANIYATI • (miloddan avvalgi I ming yillik boshlari - miloddan avvalgi IV asr) • Miloddan avvalgi ming yillikning birinchi choragida o'z tasarrufiga Surxon vohasi, Janubiy Tojikiston va Shimoliy Afg'oniston yerlarini birlashtirgan Baqtriya o'lkasi iqtisodiy, siyosiy va madaniy hayotida chuqur o'zgarishlar yuz bergan davr hisoblanadi. Bu jarayon bevosita temirdan metall qurollari yasashning ixtiro qilinishi bilan bog'liq bo'lgan. Voha ahli temirni so'nggi jez davridayoq, ya'ni miloddan avvalgi XIII-XII asrlar oralig'ida Ko'hna Sharqning madaniy xalqlaridan biri xettliklar bilan qariyb bir davrda kashf etgan. O'lkada temirdan ommaviy tarzda mehnat va harbiy qurollar yasash miloddan avvalgi VII-VI asrlarga to'g'ri keladi.

• Miloddan avvalgi VI-IV asrlar kulolchiligining asosiy xususiyatlaridan biri shundaki, don va suv saqlashga mo'ljallangan ulkan xumlardan tortib mo''jaz sopol idishlarning aksariyati sarxda yasalgan va bankasimon ko'rinishga ega bo'lgan. • Qadimgi Baqtriya davlati (Baqtriya, Baqtriana - bu yunoncha nom, Baxdi - Eronga nisbatan sharqda joylashgan o'lka degani) miloddan avvalgi VI asr o'rtalaridan Eron ahmoniylariga qaramlikka tushib qolgan. Bu voqea miloddan avvalgi 545-539 yillar oralig'ida Kir podsholik qilgan Eron qo'shinlarining Markaziy Osiyoning kata qismini bosib olishi oqibatida ro'y bergan. Shu sanalardan tortib makedoniyalik Iskandar (Aleksandr Makedonskiy) qo'shinlari tomonidan qadimgi Eron davlatining tor-mor etilishiga qadar Baqtriya ahmoniylar Eronining kata viloyatlaridan biri hisoblangan. Vohaning qadimgi Baqtriya davriga mansub yodgorliklari miloddan avvalgi IV asrning 30-yillarida boshlangan makedoniyalik Iskandar istibdodi oqibatida inqirozga yuz tutadi. Viloyatdagi qadimgi Baqtriya davriga mansub 42 ta yodgorlikning aksariyat qismi makedoniyalik Iskandar boshchiligidagi qo'shinlar hujumi tufayli vayronaga aylangan.

O'xshashlar

Oʻzbekistonda 1917-90 yillarda tashkil etilgan muzeylar faoliyati

Buxoro muzeylari

Qarshi shahridagi me'moriy yodgorliklar

Nyu York metropoliten muzeyi

Amir Temur va Temuriylar muzeyi