Qadimgi Misr sivilizatsiyasi 2 - Tarix - Slaydlar

Qadimgi Misr sivilizatsiyasi 2

Yuklangan vaqt:

25.09.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

6948.83203125 KB

Ko'chirib olish

Qadimgi Misr sivilizatsiyasi

SIVILIZATSIYA TUG ILGAN ’ QADIMGI MARKAZLARDAN BIRI AFRIKANING SHIMOLI- SHARQIY QISMIDA SHIMOLDAN JANUBGA TOMON OQUVCHI SERSUV NIL DARYOSI VODIYSI BO LGAN. ’NIL VODIYSI AHOLISI O Z ’ YERLARINI TA KEMET (QORA YER) DEB ATASHGAN. QADIMGI YUNONLAR MEMFISNING NOMLARIDAN BIRI BO LGAN, QIYIN ’ TALAFFUZ ETILADIGAN XET- KA-PTAXNI AYGYUPTOS (EGIPET) DEB O ZGARTIRISHGAN. QADIMGI ’ YUNON TARIXCHISI GERODOT TA RIFIGA KO RA: MISR NIL ’ ’ “ – TUHFASI . MISR ” SIVILIZATSIYASINING O ZIGA XOS XUSUSIYATLARI ’ KO P JIHATDAN UNING ’ TAQDIRIDA USHBU DARYONING O YNAGAN ALOHIDA ROLI ’ BILAN BOG LIQ. ’

NIL DARYOSINING O ZIGA ’ XOS SUV REJIMI, UNING VAQTI-VAQTI BILAN O ZANLARIDAN TOSHI ’ TURISHI KATTA XO JALIK ’ AHAMIYATIGA EGA BO LGAN ’ NIL VODIYSIDA YILLAB YOMG IR ’ YOG MAGAN, QUYOSH NURI YERNI ’ VA O SIMLIKLARNI QOVJIRATIB ’ YUBORGAN, IYUN OYIGA KELIB DARYO KENGLIGI SEZILARLI KICHRAYGAN. AMMO IYUL OYI BOSHIDA DARYO TOSHIB, BUTUN VODIYNI SUV BILAN QOPLAGAN. AVGUST-SENTYABR OYLARIDA SUV TOSHQINI O ZINING AVJ ’ NUQTASIGA YETGAN, SUVNING SATHI 14 METRGACHA KO TARILGAN ’

MISR SIVILIZATSIYASINI YARATGAN QADIMGI MISRLIKLAR SHIMOLI- SHARQIY AFRIKANING TURLI QABILALARINING ARALASHUVI JARAYONIDA SHAKLLANGAN. • MISRLIKLAR BIR TILNING TURLI LAHJALARIDA SO ZLASHGANLAR, BU ESA ’ MISRNING BIRLASHISH VA YAGONA DAVLATNING SHAKLLANISH SUR ATLARIGA IJOBIY TA SIR ’ ’ KO RSATGAN. ’ SIVILIZATSIYANING MODDIY ASOSINI YARATISH UCHUN ZARUR BO LGAN BARCHA NARSALAR MISRNING ’ O ZIDA YOKI UNGA YONDOSH YERLARDA ’ MAVJUD BO LGAN. METALLAR, XUSUSAN ’ MIS ARABISTON SAHROLARI VA SINAY YARIM 35 OROLIDAN, OLTIN EFIOPIYADAN, KUMUSH VA TEMIR ASOSAN KICHIK OSIYODAN KELTIRILGAN

ILK ODAMLAR NILNING QAYIRLARIDA NEOLIT DAVRLARIDA PAYDO BO LISHGAN. ’BU YERGA ULARNI TASHQI SHAROIT BOSHLAB KELGAN: IQLIM QURUQLASHIB, SAHRO BOSTIRIB KELA BOSHLAGAN. DASTLAB NIL VODIYSI CHEKKALARIGA JOYLASHGAN ODAMLAR DEHQONCHILIK, CHORVACHILIK, OV, BALIQCHILIK VA TERMACHILIK BILAN SHUG ULLANISHGAN. ILK ’ DEHQON JAMOALARI M.A. VI- V MING YILLIKDA QUYI MISRDAGI FAYUM VODIYSIDA MAVJUD BO LGAN. FAYUM ’ MANZILGOHIDA G ALLA ’ EKINLARI EKILGAN, YIRIK VA MAYDA QORAMOL BOQILGAN VA BALIQ TUTILGAN.

MIS VA MISDAN YASALGAN MEHNAT QUROLLARINING PAYDO BO LISHI BILAN ’ NIL VODIYSINI O ZLASHTIRISH ’ BOSHLANGAN • MASHAQQATLI KECHGAN NILNI BO YSUNDIRISH ’ JARAYONIDA MISRLIKLAR HAYOTIDA JIDDIY O ZGARISHLAR SODIR BO LDI. MEHNAT SHAROITLARI ’ ’ O ZGARDI, UNI TASHKIL ETISH BILAN ASOSAN QABILA ’ BOSHLIQLARI VA KOHINLAR SHUG ULLANISHGAN. BU ’ ESA MULKIY TENGSIZLIKNI BOSHLAB BERDI. HAR BIR SUG ORISH XO JALIGI INSONLARNI YAGONA HUDUDIY ’ ’ BIRLIKKA, O ZIGA XOS QO SHNICHILIK JAMOASIGA ’ ’ – NOMLARGA BIRLASHTIRDI. DAVLAT TASHKIL ETILISHIDAN OLDINGI DAVRDA MISRDA 40 GA YAQIN SHU KABI NOMLAR MAVJUD 36 • EDI. ULARNING BIRLASHTIRILISHI OQIBATIDA O ZARO ’ RAQOBATCHI IKKI PODSHOLIK YUQORI VA QUYI MISR – VUJUDGA KELDI. ULAR O RTASIDAGI UZOQ DAVOM ETGAN ’ KURASH QUYI VA YUQORI MISRNING HOMIYLARI BO LGAN ’ XUDOLAR GOR VA SET O RTASIDA BORGAN KURASH ’ TO G RISIDAGI DINIY AFSONADA O Z AKSINI TOPGAN ’ ’ ’M.A. IV MING YILLIKNING BIRINCHI YARMIDA MISRLIKLAR HAVZA SUG ORISH ’ TIZIMINI YARATISHGAN. M.A. IV MING YILLIKNING II YARMIDA SUN IY SUG ORISHGA ’ ’ ASOSLANGAN DEHQONCHILIKDAN HUNARMANDCHILIK AJRALIB CHIQQAN. URUG CHILIK ’ MUNOSABATLARI EMIRILIB, ILK IJTIMOIY TABAQALANISH YUZ BERGAN, ILK IBTIDOIY QULCHILIK PAYDO BO LGAN. ’

• TARIXIY TARAQQIYOTNING BARCHA BOSQICHLARIDA MISR SIVILIZATSIYASI O ZIGA XOS XUSUSIYATLARGA EGA BO LGAN. ’ ’ ILK PODSHOLIK DAVRIDA MAMLAKATNI BIRLASHTIRISH TUGALLANGAN VA TAXMINAN M.A. 3000 YILDA NIL VODIYSIDA KO PROQ ’ IBTIDOIY QABILA ITTIFOQINI ESLATUVCHI YAGONA DAVLAT VUJUDGA KELGAN. BU VOQEA BIRINCHI SULOLA ASOSCHISI BO LGAN MENES ’ (MINA) NOMI BILAN BOG LIQ. U YUQORI VA ’ QUYI MISR TUTASHGAN STRATEGIK MUHIM NUQTADA YANGI POYTAXT- MUSTAHKAMLANGAN SHAHAR MEMFIS SHAHRIGA ASOS SOLDI. ILK PODSHOLIK DAVRIDA MISR I VA II SULOLALAR TOMONIDAN BOSHQARILGAN. MISR SIVILIZATSIYASI TARIXI DAVOMIDA MAVJUD BO LGAN IKKI ’ MAMLAKAT FIR AVNI UNVONI VA DAVLAT ’ MA MURIYATINING IKKIGA BO LINISHI ’ ’ HAM YUQORI VA QUYI MISRNING ALOHIDA PODSHOLIK SIFATIDA UZOQ MUDDAT MAVJUD BO LGANLIGINI ’ KO RSATADI. MISRNING BU IKKI ’ QISMINING BIRLASHISHI BILAN ULARNING RAMZI BO LGAN QIZIL VA OQ ’ RANGLARDAN IBORAT TOJ MISR SIVILIZATSIYASINING YAKUNIGA QADAR PODSHOLIK RAMZIGA AYLANDI. HAR IKKALA PODSHOLIK BUTUN MAMLAKATDA HUKMRONLIK UCHUN KURASH OLIB BORAR EKAN, O Z ’ NAVBATIDA IQTISODIY JIHATDAN BIR- BIRINI TO LDIRGAN. YUQORI MISR ’ DEHQONCHILIKNING MARKAZI BO LGAN ’ BO LSA, QUYI MISR CHORVACHILIK, ’ – UZUMCHILIK VA BOG DORCHILIK ’ MARKAZI EDI

ILK PODSHOLIK DAVRIDA SUN IY SUG ORISHNING ’ ’ XO JALIK MADANIYATI ASOSIDA ’ MISR SIVILIZATSIYASINING IQTISODIY VA SIYOSIY TIZIMLARI SHAKLLANA BOSHLAGAN. BU DAVR ASOSIY FUNKTSIYASI NIL VODIYSIDA SUG ORISH ’ ISHINI TASHKIL ETISH BO LGAN UMUMMISR DAVLAT ’ APARATINING SHAKLLANISH DAVRI EDI. YUQORI MAHSULDOR BO LGAN QISHLOQ ’ XO JALIGI MODDIY ’ MADANIYATNING TARAQQIY ETISHIGA ASOS BO LDI. ’ HUNARMANDCHILIK RIVOJ TOPDI. ILK PODSHOLIK DAVRIDAYOQ MISRLIKLAR PAPIRUS TAYYORLASHNI BILISHGAN. BU INSONIYAT TARIXIDAGI MAXSUS YOZUV UCHUN TAYYORLANGAN ILK QOG OZ EDI. ’

PAPIRUSNING PAYDO BO LISHI ’ SIVILIZATSIYA RIVOJINING ASOSIY OMILLARIDAN BIRI BO LGAN ’ YOZUVNING KENG TARQALISHIGA TURTKI BO LDI ’ • BU DAVRDA MISR QO SHNILARI BILAN ’ MUVAFFAQIYATLI URUSHLAR OLIB BORAYOTGAN YIRIK MARKAZLASHGAN DAVLATGA AYLANDI, MISR SIVILIZATSIYASINING IDEALLARI VA ASOSIY QADRIYATLARI SHAKLLANDI. • MAMLAKATNING MUSTAHKAM YAXLITLIGI UNING IQTISODIY GULLAB-YASHNASHIGA ASOS BO LDI. QADIMGI PODSHOLIK DAVRI ’ IQTISODIDA OLIY AMALDORLAR XO JALIGI ’ KATTA ROL O YNAGAN. PODSHO VA IBODATXONA ’ XO JALIKLARI HAM AMALDORLAR XO JALIGIGA ’ ’ O XSHASH BO LGAN. ULARNI BIRLASHTIRGAN ’ ’ XUSUSIYAT KO PSONLI XIZMATCHILAR ’ USTIDAN O RNATILGAN KUCHLI NAZORAT, ’ MEHNAT VA UNING NATIJASINI QATTIQ HISOB- KITOB QILISH BO LGAN. ’BU DAVRDAYOQ NIL SUVINING SATHIDAN TORTIB, ISHLAB CHIQARILGAN MODDIY BOYLIKLARNING TAQSIMLANISHIGACHA HISOB – KITOB VA NAZORAT QILISH YAXSHI YO LGA QO YILGAN. ILK ’ ’ PODSHOLIK DAVRIDA ISH YURITISH, AYNIQSA HISOB ISHI RIVOJLANGAN. QADIMGI PODSHOLIK DAVRI 500 YILDAN ORTIQ DAVOM ETDI ( M.A.2800-2300 YY).

DAVLAT BOSHQARUVI TIZIMI YAKKA HUKMRONLIKKA, CHEKLANMAGAN HOKIMIYATGA EGA PODSHONING ILOHIYLIGINI TARG IB ’ ETUVCHI DINIY MAFKURAGA ASOSLANGAN. FIR AVNNING ENG YAQIN YORDAMCHISI ’ OLIY AMALDOR-CHATI (BOSH VAZIR) BO LGAN. U BIR VAQTNING O ZIDA BOSH ’ ’ SUDYA, FIR AVN NOMIDAN MAMLAKAT ’ XO JALIGINING UMUMIY NAZORATINI ’ AMALGA 38 OSHIRUVCHI, BIR QATOR DAVLAT AMALLARINING EGASI BO LGAN. BU ’ YUKSAK AMALNI ODATDA PODSHONING O G LI EGALLAGAN DAVLAT BOSHQARUVI ’ ’ UCH BO G INDAN IBORAT BO LGAN: ’ ’ ’ MARKAZIY, VILOYAT (NOM), MAHALLIY (QISHLOQ-JAMOA). NOMLAR BOSHQARUVI MARKAZIY BOSHQARUVNING KICHIKROQ KO RINISHIDAGI NUSXASI BO LGAN. ’ ’ KO P HOLLARDA NOMARXLAR SEPARATIZMI ’ MAVJUD BO LGAN ’

M.A. III MING YILLIK O RTALARIDAN ’ ZODAGONLAR HOKIMIYATI MUSTAHKAMLANIB BORGAN. MARKAZIY HOKIMIYATNING ZAIFLASHUVI VA MAHALLIY ZODAGONLARNING KUCHAYISHI M.A. 2200 YILDA MISRNING MUSTAQIL NOMLARGA BO LINIB ’ KETISHIGA OLIB KELGAN. TARQOQLIK VA NOMLAR O RTASDAGI KURASH ’ MISR SIVILIZATSIYASI FAROVONLIGI VA TARAQQIYOTINING ASOSI BO LGAN ’ SUG ORISH TIZIMI HOLATIGA SALBIY ’ TA SIR KO RSATDI. BIRLASHISH ’ ’ JARAYONIGA IKKITA MARKAZ BOSHCHILIK QILDI: SHIMOLDAGI GERAKLEOPOL VA JANUBDAGI FIVA. KURASHDA YAKUNIY G ALABANI FIVA PODSHOSI MENTUXOTEP I ’ QO LGA KIRITDI VA MAMLAKAT ’ YAXLITLIGINI TIKLADI.

TAXMINAN M.A. 2000 YILDA AMENEMXET I NING FIR AVN BO LISHI ’ ’ BILAN O RTA ’ PODSHOLIKNING GULLAB-YASHNASH DAVRI BOSHLANDI. MAMLAKATNI BIRLASHTIRISHGA VA MARKAZIY HOKIMIYATNI KUCHAYTIRISHGA INTILGAN FIR AVNLAR NOMARXLARNI O Z ’ ’ TA SIR DOIRALARIGA ’ OLISHGA URINDILAR. AMENEMXET VA SENUSERT NOMLARI BILAN 8 TA FIR AVN ’ HUKMRONLIK QILGAN BU DAVRDA MISRLIKLAR O Z ’ QO SHNILARI BILAN ’ MUVAFFAQIYATLI URUSHLAR OLIB BORDILAR, BRONZA QUYISH VA SHISHA TAYYORLASHNI O ZLASHTIRDILAR. ’

MISR MODDIY BOYLIGINING ASOSIY YARATUVCHISI BO LGAN ’ MEHNATKASH XALQ PODSHO ODAMLARI DEB “ ” NOMLANGAN ULARNING ASOSIY MAJBURIYATI QAYSI YER- MULKKA BIRIKTIRILGANIDAN QAT IY NAZAR O Z KASBLARI ’ ’ DOIRASIDAGI ISHNI BAJARISH EDI. KASB VA HUNAR BO YICHA ’ TAQSIMLANISH MISRLIKLARNING IXTIYORIDA EMAS EDI. O RTA PODSHOLIK DAVRIDA ’ MAYDA MULKDORLAR QATLAMI – NEJESLAR SHAKLLANA BOSHLADI. BOYIB KETGAN NEJESLAR KOHINLAR VA AMALDORLAR SAFIGA KIRA BOSHLADILAR.

MISR SIVILIZATSIYASI FAYYUM VOHASIDAGI ULKAN SUG ORISH ’ ISHLARINI YAKUNLAGAN VA YUNONLAR LABIRINT DEB NOM BERGAN ULKAN TOSH IMORATNI BARPO ETGAN AMENEMXET II DAVRIDA GULLAB YASHNADI. – M.A. 1700 YIL ATROFLARIDA SHARQDAN MISRGA JANUBIY SURIYA VA SHIMOLIY ARABISTON QABILALARINING ITTIFOQIDAN IBORAT GIKSOSLAR BOSTIRIB KELDI. SHIMOLIY MISRDA O RNASHIB OLGAN BOSQINCHI ’ GIKSOSLAR MISRLIKLARNI YILQICHILIK, JANG ARAVASI, JANGLARDA OTLIQ QO SHINDAN ’ FOYDALANISH BILAN TANISHTIRDILAR.

E TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT’

O'xshashlar

Qadimgi Misr sivilizatsiyasi

Qadimgi Misr

Qadimgi Kichik Osiyo sivilizatsiyasi

Qadimgi Misr arxeologiyasi

Ikki daryo oraligʻi qadimgi sivilizatsiyasi