Munavvar qori Abdurashidxonov va uning faoliyati - Tarix - Slaydlar

Munavvar qori Abdurashidxonov va uning faoliyati

Yuklangan vaqt:

19.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

5483.4423828125 KB

Ko'chirib olish

Munavvar qori Abdurashidxono v va uning faoliyati Munavvar qori Abdurashidxonovnin g hayoti Jadidlar harakatidagi faoliyati

Munavvarqori Abdurashidxonov 1878 yilda Toshkentning Shayhontohur dahasidagi Darxon mahallasida dindor ziyoli oilasida tavallud topgan.

The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it filmOtasi Abdurashidxon madrasada mudarris, onasi Xosiyatxon mahallaning otin oyisi bo‘lgan. Munavarqori ilk saboqni ota-onasidan, mahalla maktabidan olib savodini chiqardi. So‘ngra Toshkentdagi Yunusxon madrasasida va Buxoro madrasasida ta’lim oldi.

Title text addition The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it filmSo‘ngra Toshkentdagi Yunusxon madrasasida va Buxoro madrasasida ta’lim oldi. 1904 yildan boshlab faol ijtimoiy hayotga kirib bordi. «Sho‘roi Islom» tashkilotining (1917 - 18) ideologi va rahbari sifatida faoliyat ko‘rsatdi.

Munavvarqori 1903 yildan jadid maktablari ochib, dars bergan. Shunday maktablar uchun tovush usulida yozgan «Adibi avval» («Birinchi adib», 1907) alifbe kitobi, «Adibi soniy» («Ikkinchi adib», 1907. Unda «Himmatli faqir» she’ri keltirilgan) o‘qish kitoblari bir necha bor nashr qilingan.

1908 yil uning «Sabzazor» (to‘plam), «Yer yuzi» (geografiyadan), «Tajvidal Qur’on» (Quronni o‘qish usulini o‘rgatgan) kitoblari ham bosilib, yangi usuldagi maktablarda darslik sifatida qo‘llangan. 1906-1917 yillarda jadid gazetalarida muharrirlik qilgan, «Xurshid», «Najot», «Kengash» kabi gazeta va bir qancha jurnallarga asos solgan, jadidlar teatri targ‘ibotchisi bo‘lgan.

Jadid maktablarida dars o'tish dasturlarini,darsliklarni yaratishda Munavvarqori Abdurashidxonovning o'rni beqiyoq. "Munavvar" - nur olgan, nurli degani. Turkiyada hozir ham bu so'zni ziyoli o'rnida qo'llaydilar. "Qori" deb Qur'onni maromiga yetkazib o'qiydiganni aytganlar.

«Taraqqiy» gazetasi, 1906 yil, 14 iyun da chiqqan ,,Bizning jaholat-jahli murakkab'' maqolasida Bir bolani maktabg'a bermakdan maqsudi vojibot diniyamiz o'lg'on ilmi qiroat, masoili e'tiqodiya, farz, vojib, sunnat mustahab, harom, makruh, namoz va ro'za, haj va zakotlarni ham zaruroti dunyaviyamiz o'lg'on ilmi hisob, jug'rofiya, tavorix, xususan, «Tarixi Islom» kabi foydalik ilmlarni bildurmoq deydi.

Munavvarqori Toshkentda ochilgan jadid maktablari uchun o'zi tuzgan dastur va darsliklarni joriy etdi, ular asosida jamoat oldida ochiq darslar va imtihonlar tashkil qildi.

Munavvarqori imtihonlarga o'quvchilarning ota- onalaridan tortib, shariat- din peshvolarigacha, hatto o'lkada katta e'tibor qozongan olimu shoirlarni, ma'rifatli boylarni ham taklif qilgan. Qo'limizda uning Ishoqxon Ibrat va Hamza Hakimzodaga yuborgan "Da'vatnoma"si mavjud.

Munavvarqori Abdurashidxonov jadid maktablarining kundalik o'quv-tarbiya ishlaridan tortib, yillik bitiruv imtihonlarini uyushtirishgacha, "usuli savtiya" yo'lini qobiliyatli yosh o'qituvchilarga o'rgatishdan tortib, maktablarni zamonaviy darslik va o'quv qo'llanmalari bilan ta'minlashgacha bo'lgan uzluksiz jarayonni boshqardi.

Munavvar Qori jadid maktabi ta'lim-tarbiya uslubiy ishlarini takomillashtirish bilan cheklanmaydi. U butun o'zbek milliy xalq maorifming butunlay yangi, mukammal, zamonaviy boshlang'ich (ibtidoiy), umumta'lim, o'rta maxsus va oliy ta'lim tarmoklari majmuiga asos soldi. U o'z dasturida bolalarni har tomonlama, ham aqliy, ham jismoniy, ham estetik bir butun uyg'unlikda bilimlarni hayotda bevosita qo'llashga o'rgatishga alohida e'tibor beradi.

Munavvarqori 1929-yil 6-noyabrda nohaq millatchilikda ayblanib, qamoqqa olinadi. Moskva shahridagi Butirka qamoqxonasida qatl qilingan va Vagankova qabristoniga dafn etilgan. 1991-yilda rasman reablitatsiya qilingan.

O'xshashlar

Rossiyadagi inqilobiy voqealar Turkiston o’lkasiga ta’siri

Rossiya imperiyasining Turkistonni bosib olishi, uning istibdodiga qarshi milliy ozodlik kurashi. Jadidchilik

Xonliklar davrida ta’lim tarbiya va madaniyat

Chor Rossiyasining Turkistonni bosib olishiga qarshi xalq harakatlari

Turkistonda jadidchilik harakati va uning vazifalari