Moxenjadaro va Xarappa svilizatsiyasi - Tarix - Slaydlar

Moxenjadaro va Xarappa svilizatsiyasi

Yuklangan vaqt:

28.03.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

5559.5498046875 KB

Ko'chirib olish

Moxenjadaro va Xarappa svilizatsiyasi

Xarappa madaniyati Xarappa madaniyati, Hind vodiysi tamadduni — jez davriga oid yuksak rivojlangan shahar madaniyati ( mil. av. 2500—1800 yillar). Hindistonning qad. aholisi — dravidlar tomonidan yaratilgan deb taxmin etiladi. Hindiston va Pokistonning Hind daryosi vodiysi va unga koʻshni viloyatlardagi ulkan hududga (300 ming kv. km maydonga ) tarkalgan. Xarappa savdo koloniyasi manzilgohi , Shim. Afgʻonistonda — Amudaryoning soʻl qirgʻogʻidagi Shoʻrtoʻqay qishloq xarobasidan aniklangan. Xarappa madaniyati aholisi dengiz va quruklik orqali Mesopotamiya va Oʻrta Osiyo bilan qizgʻin savdo aloqalari olib borgan. Xarappa madaniyatining iqtisodiy asosini sugʻorma dehqonchilik , shuningdek, uy chorvachiligi va hunarmandchilik tashkil etgan. Bu madaniyatga oid 2 asosiy shahar — Mohenjo Daro va Xarappada olib borilgan qazishma ishlari shaharsozlik sanʼati yuksak darajada taraqqiy etganidan dalolat beradi.

Bu shaharlarning aholisi 100 ming kishiga yetgan. Shaharlar reja asosida qurilib , qalʼa ( ark ) va quyi shahar kismidan iborat boʻlgan shahar koʻchalariga pishiq gʻisht yotqizilgan, ariqlar oʻtkazilgan. Kengligi 10 m ga yetgan koʻchalar qatʼiy toʻrtburchak hosil qilib oʻzaro kesishgan. Koʻchalarning har 2 tomonida pishiq gʻishtdan ishlangan 2 va hatto 3 qavatli binolar qad. koʻtargan; ularning suv taʼminoti va kanalizatsiyasi tizimi puxta ishlab chiqilgan. Badavlat shaharliklar uylarida 30 tagacha xona boʻlgan. Xarappaliklar uzunlik va ogʻirlik oʻlchov birliklari tizimidan xabardor boʻlishgan. Xarappa madaniyati aholisining original yozuvni kashf etgani ushbu madaniyatning yorqin yutuqlaridan biridir

Bu yozuv bitilgan mingdan ortiq muxr, shuningdek, sopol va metall buyumlar topilgan, lekin, ularni hanuzgacha oʻqishga muvaffaq boʻlinmagan. Prof. Yu. Knorozov rahbarligidagi olimlar tomonidan matematik metodlar qoʻllanishi natijasida yozuv oʻngdan chapga yoʻnalgani va protodravidlarga mansubligi aniqlangan. Xarappa madaniyatining halokatga uchrashi (hasidoriylar istilosi, ekologik sharoitning oʻzgarishi, bezgak epidemiyasi) sabablari nomaʼlum.

Mohenjo-Daro tsivilizatsiyasi Mohenjo-Daro obodlik davrida uning atrofida serhosil erlar cho'zilgan va chuqur daryolar transport kanallari bo'lib xizmat qilgan. Aholisi dehqonchilik bilan shug'ullangan va bug'doy, arpa, kunjut urug'lari, xurmo va paxtani etishtirgan. Boy hosil va qulay aloqa yo'llari shahar aholisiga o'z mahsulotlarini O'rta Osiyo, Afg'oniston, Fors va Janubiy Hindiston xomashyosi, metall, qimmatbaho toshlar va ziravorlarga almashtirish imkonini berdi .

Mohenjo-Daro xarobalari orasida ko'plab erkak va ayol terakota figuralari va turli xil hayvonlarning miniatyuralari, shuningdek piktografik yozuvlari bo'lgan gil muhrlar topilgan.Hind vodiysi shaharlari g'ishtdan qurilgan - shumerlar ishlatadigan xom g'isht emas, balki pishgan g'isht. Bu haqiqat, shuningdek, shaharlarni suv toshqinlaridan himoya qiladigan ulkan to'g'onlarning qoldiqlari va kanalizatsiya tarmog'ining zich tarmog'i besh ming yil avval Hind vodiysida kuchli yomg'irlar tez-tez sodir bo'lganligini va shu sababli suvning ko'pligi shahar binolariga tahdid solganligini aniq ko'rsatib berdi

O'tkazilgan tadqiqotlardan bir narsa aniq edi: Mohenjo-Daro qandaydir ekologik falokat qurboniga aylandi, bu to'satdan yuz berdi va uzoq davom etmadi. Biroq, uning kuchi shunchalik ediki, u butun shaharning to'satdan va qaytarib bo'lmaydigan o'limiga olib keldi. Qizig'i shundaki, deyarli bir vaqtning o'zida Mohejo-Daro bilan yaqin atrofda joylashgan boshqa yirik shaharlar vafot etdi Mohenjo-Daro o'limining sabablar

O'xshashlar

Jahon svilizatsiyasi

Qadimgi So’g’d svilizatsiyasi

Eneolit davri arxeologiyasi

Qadimgi Hindistonda fanning rivojlanishi

Yevklid va Erotosfen hayoti va ijodi