Arastu (Aristotel) buyuk faylasuf - Tarix - Slaydlar

Arastu (Aristotel) buyuk faylasuf

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

841.5 KB

Ko'chirib olish

ArastuArastu (Aristotel)(Aristotel) buyuk buyuk faylasuffaylasuf

ArastuArastu  ArastuArastu yoki yoki AristotelAristotel  (( yun.yun. : : ἈριστοτέληςἈριστοτέλης ) () ( mil. av. 384mil. av. 384 - - mil. av. 322mil. av. 322 )) qadimgi yunonqadimgi yunon faylasufifaylasufi , , AflotunAflotun shogirdi va Iskandar shogirdi va Iskandar ZulqarnaynZulqarnayn ustoziustozi bobo `` lgan. lgan. U U fizikafizika , , metafizikametafizika , nazm, teatr, mantiq, ritorik, nazm, teatr, mantiq, ritorik a, siyosat, etika,biologiya ha, siyosat, etika,biologiya h amda zoologiyamda zoologiy aa gaga oid ishlar oid ishlar yozib qoldirgan.yozib qoldirgan.

 Miloddan avvalgi Miloddan avvalgi 343 yildan boshlab 343 yildan boshlab Arastu Iskandar Arastu Iskandar Maqduniy Maqduniy (Aleksandr (Aleksandr Makedonskiy)ga Makedonskiy)ga murabbiylik qila murabbiylik qila boshlaydi. Iskandar boshlaydi. Iskandar Maqduniy Maqduniy hukmdorlik taxtiga hukmdorlik taxtiga o‘tirgach, o‘z ustozi o‘tirgach, o‘z ustozi va do‘stiga atab va do‘stiga atab haykal barpo etadi. haykal barpo etadi.

 Bu haykalning Bu haykalning poyida shunday poyida shunday yozuvlar bor edi: yozuvlar bor edi: «Iskandar ushbu «Iskandar ushbu yodgorlikni yodgorlikni Nikomaxning Nikomaxning o‘g‘li, buyuk o‘g‘li, buyuk donishmand va donishmand va avliyo Arastu avliyo Arastu xotirasiga xotirasiga o‘rnatdi».o‘rnatdi».

 Arastu peshonasiga sochini tushirib, kalta Arastu peshonasiga sochini tushirib, kalta soqol qo‘yib yurgan. Zamondoshlarining soqol qo‘yib yurgan. Zamondoshlarining guvohlik berishicha, lablari chetidagi doimiy guvohlik berishicha, lablari chetidagi doimiy kinoyali tabassum natijasida paydo bo‘lgan kinoyali tabassum natijasida paydo bo‘lgan ajinlar Arastu o‘zini faylasuf Aflotunning ajinlar Arastu o‘zini faylasuf Aflotunning shogirdi, deb bilishidan darak berardi. Arastu shogirdi, deb bilishidan darak berardi. Arastu yunon ilm-fani qo‘lga kiritgan bilimlarni yunon ilm-fani qo‘lga kiritgan bilimlarni egallash borasida Aflotunni hatto shoh egallash borasida Aflotunni hatto shoh Iskandardan ham ustun qo‘ygan.Iskandardan ham ustun qo‘ygan.

 Miloddan avvalgi 336 yilda Arastu Afina Miloddan avvalgi 336 yilda Arastu Afina shahrida o‘zining xususiy maktabini ochdi. Bu shahrida o‘zining xususiy maktabini ochdi. Bu ilmgoh kurash maktablari qatorida va ilmgoh kurash maktablari qatorida va Afinaning shimoliy darvozasidagi Likey Afinaning shimoliy darvozasidagi Likey maydonlariga tutash yerda joylashgandi.maydonlariga tutash yerda joylashgandi. Arastuni hayajonga soluvchi muammolar Arastuni hayajonga soluvchi muammolar favqulodda qiziqarli va teran edi. favqulodda qiziqarli va teran edi.

 ““ II nson eng avvalo o‘zini nson eng avvalo o‘zini sevishi kerakmi yo sevishi kerakmi yo boshqanimi, degan savol boshqanimi, degan savol uni ko‘p o‘ylantirardi. uni ko‘p o‘ylantirardi. O’zini ko‘proq sevgan O’zini ko‘proq sevgan odamni xudbinlikda odamni xudbinlikda ayblaydilar. Boshqa ayblaydilar. Boshqa tomondan olib qaralganda tomondan olib qaralganda esa, inson avvalo o‘zining esa, inson avvalo o‘zining eng yaqin do‘sti bo‘lgan eng yaqin do‘sti bo‘lgan kimsani ko‘proq qadrlashi kimsani ko‘proq qadrlashi va sevishi lozim, deyiladi. va sevishi lozim, deyiladi. Vaholanki, har bir Vaholanki, har bir odamning o‘zidan o‘zga odamning o‘zidan o‘zga sadoqatli do‘sti bormi sadoqatli do‘sti bormi olamda? Demak, inson olamda? Demak, inson avvalo o‘zini hurmat avvalo o‘zini hurmat qilishi va sevishi lozim, qilishi va sevishi lozim, deb fikr yuritadideb fikr yuritadi ”” Arastu Arastu

 Arastu havas qilarli Arastu havas qilarli darajada o‘tkir zehn darajada o‘tkir zehn sohibi bo‘lgan.sohibi bo‘lgan.  U 445270 satrdan U 445270 satrdan iborat 28 ta kitob iborat 28 ta kitob yozgan. yozgan. Faylasufning Faylasufning «Metodika», «Metodika», «Metafizika», «Jon «Metafizika», «Jon haqida», «Poetika», haqida», «Poetika», «Osmon haqida», «Osmon haqida», «Fizika», «Ritorika», «Fizika», «Ritorika», «Sevgi haqida», «Sevgi haqida», «Uyqu va bedorlik «Uyqu va bedorlik haqida» asarlari shu haqida» asarlari shu kitoblar sirasiga kitoblar sirasiga kiradi.kiradi.

 Eramizdan avvalgi IV asrda yashagan qadimgi yunon Eramizdan avvalgi IV asrda yashagan qadimgi yunon mutafakkiri Arastu g'oyat keng ko'lamda bilimlarga ega mutafakkiri Arastu g'oyat keng ko'lamda bilimlarga ega bo'lganligi bilan ajralib turadi. U o'z zamonasida bo'lganligi bilan ajralib turadi. U o'z zamonasida to'plangan barcha ilmiy bilimlarni ayrim sohalarga to'plangan barcha ilmiy bilimlarni ayrim sohalarga bo'lib chiqdi va mustaqil fanlarga birlashtirdi. Bu bilan bo'lib chiqdi va mustaqil fanlarga birlashtirdi. Bu bilan Arastu nafaqat yunonlar fanini rivojiga, balki jahon Arastu nafaqat yunonlar fanini rivojiga, balki jahon fanini rivojlanishiga katta hissa qo'shdi. Shu bilan fanini rivojlanishiga katta hissa qo'shdi. Shu bilan birgalikda Arastu bir qator fanlarga nomlar berdi: birgalikda Arastu bir qator fanlarga nomlar berdi: yunoncha “o'simlik” so'zidan olingan botaniqa, yunoncha “o'simlik” so'zidan olingan botaniqa, “tabiat” so'zidan olingan fiziqa, “davlat” so'zidan “tabiat” so'zidan olingan fiziqa, “davlat” so'zidan olingan siyosat shular jumlasidandir.olingan siyosat shular jumlasidandir.

 Eramizdan avvalgi Eramizdan avvalgi IV asrning boshqa IV asrning boshqa ilgor olimlari qatori ilgor olimlari qatori Arastu ham, Yer –Arastu ham, Yer – shar shaklida deb shar shaklida deb ta'kidlab, u butun ta'kidlab, u butun olamning olamning markazidir, Quyosh markazidir, Quyosh va yulduzlar esa va yulduzlar esa Yerning atrofida Yerning atrofida aylanadi deb aylanadi deb hisoblardi.hisoblardi.

 Arastu asarlarini Arastu asarlarini butun jahonda butun jahonda odamlar yuzlab yillar odamlar yuzlab yillar davomida o‘qib-davomida o‘qib- o‘rganishmoqda. o‘rganishmoqda. Hyech bir olim Hyech bir olim shuncha uzoq davr shuncha uzoq davr mobaynida odamlar mobaynida odamlar tafakkuriga bu qadar tafakkuriga bu qadar ta'sir kursatmagandi.ta'sir kursatmagandi.  Hozirgi olimlar Hozirgi olimlar Arastuning ikki ming Arastuning ikki ming yildan ziyodroq vaqt yildan ziyodroq vaqt ilgari olib borgan ilgari olib borgan kuzatishlari bugungi kuzatishlari bugungi kun nuqtai nazaridan kun nuqtai nazaridan ham to‘g‘ri ekanligini ham to‘g‘ri ekanligini tasdiqlashmoqda. tasdiqlashmoqda.

O'xshashlar

Arastu (Arestotel)

Aristotel antik dunyoning universal aql egasi

Buyuk Britaniya

Buyuk ajdodlarimiz

Buyuk ipak yo’li