Korreksion (maxsus) pedagogika - Pedagogika - Slaydlar

Korreksion (maxsus) pedagogika

Yuklangan vaqt:

16.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

85.197265625 KB

Ko'chirib olish

KORREKSION (MAXSUS) PEDAGOGIKA

REJA: 1. Korreksion pedagogika va uning maq`sad va vazifalari 2. Korreksion pedagogikaning kategoriyalari 3. Korreksion-pedagogikaning paydo bo`lishi 4. Turli anomaliysli o`quvchilar bilan olib boriladigan korreksion ishlar.

KORREKSION PEDAGOGIKA VA UNING MAQ`SAD VA VAZIFALARI.  Rivojlanishida turli nuqson (kamchilik)lar bo`lgan o`quvchilarni korreksion o`qitish va tarbiyalash bilan korreksion pedagogika (defektologiya) shug`ullanadi. Korreksion (maxsus) pedagogika (defektologiya - yunoncha defectus – nuqson, kamchilik, logos – fan, ta’limot) – rivojlanishda jismoniy yoki psixik kamchilikka ega, maxsus, individual tarbiyalash va o`qitish metodlariga asoslangan, salomatlik imkoniyatlari cheklangan bolaning individualligi hamda shaxsini rivojlantirish jarayonini boshqarish mohiyati, qonuniyatlarini o`rganuvchi fan sanaladi.

KORREKSION PEDAGOGIKANING ASOSIY MAQSADI – BELGILANGAN (NORMAL) VA (MAVJUD KAMCHILIK) FAOLIYAT O`RTASIDAGI NOMUVOFIQLIKNI YO`QOTISH YOKI KAMAYTIRISH DAN IBORAT.

KORREKSION-PEDAGOGIK FAOLIYAT  Yaxlit ta’lim jarayonini qamrab oluvchi hamda murakkab psixofiziologik va ijtimoiy- pedagogik chora-tadbirlarning amalga oshirilishini nazarda tutuvchi pedagogik tizim. Diagnostika korreksion, korreksion- rivojlantiruvchi, korreksion-profilaktik faoliyatlar bilan bir qatorda tarbiyaviy va korreksion-o`qitish, psixokorreksion faoliyatni ham amalga oshirilishini ta’minlaydi. Korreksion-pedagogik faoliyat maxsus ta’lim dasturiga muvofiq mutaxassislar yordamida anomal o`quvchilarni o`qitish, tarbiyalash va rivojlantirishga yo`naltirilgan yaxlit jarayon.

ASOSIY VAZIFALARI.  rivojlanishida turli kamchiliklar bo`lgan bolaning nuqsonlarini tuzatish va korreksion-kompensatorli imkoniyatlarini aniqlash;  differensatsiyali o`qitish va tarbiyalashni amalga oshirish maqsadida anomal bolalarning muammolarini hal etish;  anomal bolalarni aniqlash va hisobga olish;  rivojlanish anomaliyasini erta diagnostika qilish metodlarini ilmiy jihatdan ishlab chiqish;  bolalarda rivojlanish nuqsonlarini tuzatish, yo`qotish yoki kamaytirish bo`yicha chora-tadbirlarni ishlab chiqish;  anomal bolalikning oldini olish bo`yicha profilaktik chora-tadbirlar tizimini ishlab chiqish;  anomal bolani rivojlantirish va uni ijtimoiylashtirish jarayonining samaradorligini oshirish.

KATEGORIYALARI  1. Anomal bolalarni o`qitish va rivojlantirish  2. Anomal bolalarni tarbiyalash  3. Korreksiya (yunoncha tuzatish)  4. Korreksion-tarbiyaviy ishlar  5. Kompensatsiya (yunoncha «compensatio» – o`rnini to`ldirish, tenglashtirish)  6. Ijtimoiy reabilitatsiya (yunoncha «rehabilitas» – layoqati, qobiliyatini tiklash)  7. Ijtimoiy adaptatsiya (yunoncha «adapto» - moslashish)  8. Oilaviy tarbiya

ANOMAL O`QUVCHILAR BILAN OLIB BORILADIGAN KORREKSION ISHLAR  1. Bolalarning rivojlanishi va xulqidagi nuqsonlar tabiati va mohiyatini aniqlash, ularning yuzaga kelishi sabablari va sharoitlarini o`rganish.  2. Rivojlanishi va xulqida nuqsonlar bo`lgan bolalar bilan korreksion-pedagogik faoliyatning tashkil etish va rivojlanishi tarixini o`rganish.  3. Bolalarning rivojlanish va xulqidagi nuqsonlarning oldini olishga xizmat qiluvchi ijtimoiy-pedagogik shart-sharoitlar va psixofiziologik rivojlanishi etimologiyasi (sabab-oqibatli asoslari)ni aniqlash.

ANOMAL O`QUVCHILAR BILAN OLIB BORILADIGAN KORREKSION ISHLAR  4. Rivojlanishida kamchilik va xulqida nuqsonlar bo`lgan bolalarga korreksion-pedagogik ta’sir ko`rsatish texnologiyasi, shakl, metod va vositalarini ishlab chiqish.  5. Ommaviy umumiy o`rta ta’lim manbalari sharoitlarida rivojlanishi va xulqida nuqsonlar bo`lgan bolalarning umumiy va maxsus ta’limi mazmunini tahlil qilish.  6. Bolalarni reabilitatsiya qilish va himoyalash markazlari, maxsus muassasalarining maqsadi, vazifa va asosiy yo`nalishlarini aniqlash.  7. Anomal bolalar bilan koreksion-pedagogik faoliyatni tashkil etuvchi o`qituvchilarni tayyorlashda zarur o`quv-metodik bazasi yaratish.

KORREKSION-PEDAGOGIKANING PAYDO BO`LISHI  . Rivojlanishida nuqsonlar bo`lgan bolalar bilan olib boriladigan korreksion-pedagogik faoliyat boy tarixiy tajribalarga ega. Anomal (yunoncha anomalos - noto`g`ri) bolalarga jismoniy yoki psixik nuqsonlari umumiy rivojlanishini buzilishiga olib keladigan bolalar kiradi.  Ijtimoiy jamiyat taraqqiyoti tarixi anomal bolalarga bo`lgan munosabatlarning uzoq vaqt davomida evolyutsion tarzda shakllanib kelganligini ko`rsatadi.  Uyg`onish davridan boshlab XIX asrning o`rtalarigacha Yevropa defektologiya fani va amaliyotida bolaning aqliy rivojlanishidagi nuqsonlar muammosi borasidagi qarashlarning evolyutsion xarakterini anglash mumkin.  Ruhiy kasallarga nisbatan insonparvarlik yondashuvi ilk bor fransuz shifokori, psixiatori Filipp Pinel (1745-1826 yillar) tomonidan ilgari surilgan. U ruhiy kasalliklarni klassifkatsiyalagan (turlarga ajratgan).

 Rivojlanishida nuqsonlar bo`lgan bolalarga nisbatan pedagogik yondashuv XVIII asr oxirlari – XIX asr boshlarida yuzaga keladi. Aqli zaif bolalarni maxsus usullar yordamida o`qitish va tarbiyalash g`oyasi ni Iogan Genrix Pestalotssi (1746-1827 yillar) asoslagan bo`lsada, biroq, o`z davrida bu fikr qo`llab- quvvatlanmadi. I.G.Pestalotssi “aqli zaiflar” bilan ishlash tamoyilining mohiyatini asoslab berdi: bolaning imkoni yetgan bilimlarni berish, didaktik materiallardan foydalanishda aqliy va jismoniy tarbiya uyg`unligiga erishish, ta’limni ishlab chiqarish mehnati bilan bog`liq holda tashkil etish.  Aqli zaif bolalarni o`qitish va tarbiyalashga nisbatan tibbiy-pedagogik yondashuv asoschisi fransuz psixiatori Jan Itar (1775-1838 yillar) hisoblanadi. U aqli zaifligi murakkab bo`lgan bolaga ta’lim va tarbiya berishga urindi. Garchi kutilgan natijaga erisha olmasada, bunday toifa bolalarni sezgi va motorika organlarini mashq qildirish yordamida rivojlantirish yo`lini ko`rsatib berdi.

 Yuqorida qayd etilgan yondashuvlar asosida XX asr boshiga kelib quyidagi uch asosiy yondashuv qaror topdi:  1.Tibbiy-klinik yondashuv aqli zaiflarning etimologiyasini bilish, intellektining buzilishiga sabab bo`lgan omillar, shuningdek, anatomik-fiziologik va genetik buzilishni o`rganish g`oyasini ilgari suradi.  2.Psixologik yondashuv psixikasi buzilgan bolalarning psixik faoliyati, emotsional holati hamda shaxsini o`rganishga yo`naltirilgan.  3. Pedagogik yondashuv intellekti buzilgan bolalarni o`qitish hamda tarbiyalashning pedagogik tamoyillari, metodlari, shuningdek, nuqsonlarni bartaraf etish yo`llarini o`rganish g`oyasiga tayanadi.

PSIXOLOGIK-PEDAGOGIK TEKSHIRISHLAR QUYIDAGI METODLARI YORDAMIDA TASHKIL ETILADI:  Suhbat metodi .  Kuzatish metodi  Rasmlarini o`rganish metodi .  Tajriba-psixologik tadqiqotlar metodlari .  Testlar metodi .

AQLI ZAIF BOLALAR BILAN OLIB BORILADIGAN KORREKSION ISHLAR.  Nutqiy nuqsonlarni o`rganish, oldini olish va korreksiya bilan korreksion pedagogika (defektologiya)ning muhim sohasi - logopediya (yunoncha logos – so`z va paideia - tarbiyalash) shug`ullanadi.  Surdopedagogika (yunoncha «surdus» – kar) - eshitish qobiliyati buzilgan bolalarni o`qitish va tarbiyalash jarayonini o`rganuvchi korreksion (maxsus) pedagogikaning yana bir muhim sohasi.  Ko`rish qobiliyati buzilgan bolalarni o`qitish va tarbiyalash xususiyatlari bilan tiflopedagogika shug`ullanadi (yunoncha «typhlos» – ko`r) – korreksion pedagogika (defektologiya)ning muhim sohasi.

O'xshashlar

Korreksion pedagogika-fan sifatida

Pedagogika va ijtimoiy pedagogika kategoriyalari

Pedagogika fan sifatida

Maxsus tarixiy usullar

Pedagogika fanining rivojlanish tarixi