Imom al-Buxoriyning pedagogik g’oyalari - Pedagogika - Slaydlar

Imom al-Buxoriyning pedagogik g’oyalari

Yuklangan vaqt:

28.03.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3757.01953125 KB

Ko'chirib olish

IMOM AL- BUXORIYNING PEDAGOGIK G’OYALARI

Reja: ◦ 1. Hadis ilmining paydo bo‘lishi. Imoil Ismoil al-Buxoriy ◦ 2.Imom al-Buxoriyning pedagogik g’oyalari

Hadis ilmining paydo bo‘lishi. Imom Ismoil al-Buxoriy Imom al-Buxoriy 810 yilning 13 mayida (ba’zi manbalarda 810 yilning 20 iyulida) (hijriy 194 yil shawol oyining 13 kuni) Buxoroda tug‘ilgan. Go‘dakligida otadan yetim qolgan. Dastlabki savodini maktabda chiqargan, 10 yoshidayoq arab tilida yaratilgan kitoblar yordamida hamda roviylardan og‘zaki ravishda eshitish asosida hadislami yodlay boshlagan. Alloma hadis ilmini zo‘r ishtiyoq va katta qiziqish bilan o‘rgandi .

“ Sahih” yo‘nalishining asoschisi eng yetuk va mashhur muhaddis Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil al-Buxoriydir. Imom Ismoil al-Buxoriy hadis ilmida “Amir-ul-mo‘minin”, “Imom al-muhaddisiyn” (“Barcha muhaddislaming peshvosi”) degan sharafli nomga sazovor boigan. U 810 yilning 13 mayida (ba’zi manbalarda 810 yilning 20 iyulida) (hijriy 194 yil shavvol oyining 13 kuni) Buxoroda tug‘ilgan. Go‘dakligida otadan yetim qolgan. Dastlabki savodini maktabda chiqargan, 10 yoshidayoq arab tilida yaratilgan kitoblar yordamida hamda roviylardan og‘zaki ravishda eshitish asosida hadislami yodlay boshlagan. Alloma hadis ilmini zo‘r ishtiyoq va katta qiziqish bilan o‘rgandi. Abdulloh ibn al- Muborak, Vaqi’ ibn Jarroh kabi olimlar tomonidan to‘plagan hadislami yod olgan, shuningdek, hadis rivoyatchilari xususida so‘z yuritilgan bahslarda ishtirok etgan.01 01 02 18 04 15 0805 0D 31 080316 030D 31 090C 16

Imom Ismoil al-Buxoriy 825 yilda, o‘n olti yoshida onasi va akasi bilan Hijozga safar qiladi. Makka-yu Mukarrama va Madinai Munavvarada bo‘lib, haj ibodatini ado etadi. Balx, Basra, Kufa, Bog’dod, Xrnne, Damashq, Misr, Makka va Madina kabi shaharlarda bo‘lib, safar jarayonida muhaddislar bilan uchrashadi. Muhaddislar bilan uyushtirilgan suhbatlarda ular tomonidan aytilgan hadislami yodlab borar edi. Imom Ismoil al-Buxoriy ist“Manbalarga kora, Bag‘dod shahrida istiqomat qilgan vaqtda ko‘pincha qorong4u kechalari sham yorug‘i va oyning nurida ijod qilib, kitob yozar ekan. e’dodli, o‘tkir zehnli hamda ziyrak olim bo‘lgan. Tunda yodiga bexosdan biror-bir fikr-mulohaza tushib qolsa, shamni yoqib, darhol o£sha fikmi qog'ozga tushirar, shu taxlitda ba’zan shamni yigirma martagacha o‘chirib- yoqar ekan”. Rivoyatlarga ko‘ra, u qaysi bir kitobni qo‘lga olib, bir marotaba mutoala qilsa, unda bayon etilgan barcha fikrlar, ma’lumotlami yodda saqlab qolavergan .

Olti yil hijoz shahrida yashab, u yerda yetuk muhaddislardan hadis ilmi bo‘yicha, damashq, qohira, basra va bag‘dod shaharlarining mashhur olimlaridan esa fiqh ilmi bo‘yicha ta’lim oladi.

Ma’lumotlarga ko‘ra, Imom Ismoil al-Buxoriy 600 mingga yaqin hadisni to‘plagan., 100 ming “sahih” va 200 ming “g‘ayri sahih” hadislami yod olgan. Imom Ismoil al-Buxoriy uzoq safardan ona yurti Buxoroga qaytgach, talaba va ulamolarga hadis ilmidan saboq beradi va mazkur ilmning targibotchisiga aylanadi .

Rivoyatlarga ko‘ra, xalifaning Buxorodagi noibi Xolid ibn Ahmad ibn Xolid az- Zuhaliy uni saroyga kelib hadis ilmidan saboq berishga taklif etadi. Ammo Imom Ismoil al- Buxoriy bu taklifhi qabul etadi va: “Men ilmni xorlab sulton-u amirlar eshigiga olib bormayman. Agar amirga ilm kerak boisa, bolalarni (ikkinchi rivoyatda saroyda- gilarni) uyimga yoki masjidimga yuborsin”, -debjavob beradi1

Samarqand shahriga yaqin bo’lgan Hartang qishlogi (hozirgi Poyariq tumanining hududi)

Ammo “At-tarix al-avsat” (“o‘rta tarix”), “At-tafsir al-kabir” (“Katta tafsir”), “Al-jome’ al- kabir” (“Katta to‘plam”), “Kitob-ul-hiba” (“Hadya kitobi”) nomli asarlari ham boiganligi ma’lum, biroq ular bizgacha yetib kelmagan. Shubhasiz, yuqorida nomlari qayd etib o‘tilgan asarlarining eng yirigi, shoh asari “Al-jome’ as-sahih”dir. Bu asar “Sahih al-Buxoriy” nomi bilan ham dunyoga mashhur. 4 jilddan iborat mazkur kitobda payg‘ambarimiz Muliammad alayhissalom hadislaridan tashqari, islom huquqshunosligi, islom rnarosimlari, axloq-odob, taiim-tarbiya, tarix va etnografiyaga oid ma’lumotlar ham berilgan. Unga 600 ming hadisdan 7275 ta eng “sahih” hamda 4000 ta takrorlanmaydigan hadislar kiritilgan. Bu kitob Islom ta’limotida Qur’oni karimdan keyingi asosiy manba hisoblanadi.

Imom Ismoil al-Buxoriy juda boy ijodiy meros qoldirgan. Uning “Al-jome’ as-sahih” (“Ishonchli to‘plam”), “Al-adab al- mufrad” («Adab durdonalari»), “At-tarix al-kibor” (“Katta tarix”), “At-tarix as-sag‘iyr”, (“Kichik tarix”), “Al-qiroatu xalfa-i-imom” (“Imom ortida turib o‘qish”), “Vaful-yadini fi-s-saloti” (“Na- mozda ikki qo'lni koiarish”) kabi asarlari mavjud boiib, ulaming qoiyozmalari bizgacha yetib kelgan.

E’tiboriz uchun rahmat!

O'xshashlar

Imom Ismoil al BUXORIY

Muso al-Xorazmiyning didaktik g’oyalari

Pedagogik texnologiyaning nazariy g’oyalari

Jahon Otin Uvaysiyning pedagogik g’oyalari

Imom al-Buxoriy at-Termiziyning hadis ilmini rivojlantirishdagi xizmatlari