Al-Buxoriy “Al adab al mufrat” asari - Pedagogika - Slaydlar

Al-Buxoriy “Al adab al mufrat” asari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

919.8095703125 KB

Ko'chirib olish

Mavzu: Al-Buxoriy “Al adab al mufrat” asari .

Reja: 1. Imom al-Buxoriyning hayoti va ijodi. 2. Al-Buxoriy asarlarida tarbiyaviy masalalar. 3. Uning “Al-adab al mufrat” asari haqida.

2. Al-Buxoriy “Al adab al mufrat” asari Imom Ismoil al-Buxoriy 825 yilda, o’n olti yoshida onasi va akasi bilan Hijozga safar qiladi. Makkayu Mukarrama va Madinai Munavvarada bo’lib, haj ibodatini ado etadi. Muhaddislar bilan uyushtirilgan suhbatlarda ular tomonidan aytilgan hadislarni yodlab borar edi. Olti yil Hijoz shahrida yashab, u yerda yetuk muhaddislardan hadis ilmi bo’yicha, Damashq, Qohira, Basra va Bag’dod shaharlarining mashhur olimlardan esa fikh ilmi bo’yicha ta’lim oladi. SHuningdek, allomaning o’zi ham turli bahs va munozaralarda ishtirok etib, toliblarga dars ham beradi.

Imom Ismoil al-Buxoriy safar qilgan shaharlar Balx Basra Kufa Bag’dod MisrHume Damashq Makka Madina

Imom Ismoil al-Buxoriy juda ko’p zabardast olimlardan ta’lim oladi. Muhammad ibn Yusuf al- G’artobiy Ubaydulla ibn Musa al- Abasiy Abu Bakr Abdulla ibn az- Zubayr al-Hamiydiy Isxoq ibn Ibrohim ar- Rahavayh Imom Ahmad ibn Hanbal Ali al-Madiniy

Imom Ismoil al-Buxoriyning o’zi ham yirik va mashhur olimlarga ustozlik qilgan. Isxoq ibn Muhammad al- Ramoziy Abdulloh ibn Muhammad al- Masnadiy Muhammad ibn Xalaf ibn qutayba Ibrohim al-Harbiy Muhammad Iso at-Termiziy Muhammad ibn Nasr al- Marvaziy Muslim ibn al-Hajjoj

U hadis ilmining yetuk olimi sanalsada, zamondoshlari hamda shogirdlaridan ham ilm o’rgangan. Alloma bir ming sakson nafar muhaddisdan hadis eshitgan. Allomaning o’zidan esa to’qson ming nafar kishi ishonarli hadislarini eshitgan. Ma’lumotlarga ko’ra, Imom Ismoil al-Buxoriy 600 mingga yaqin hadisni to’plagan. 100 ming “sahih” va 200 ming “g’ayri sahih” hadislarni yod olgan. Imom Ismoil al-Buxoriy uzoq safardan ona yurti Buxoroga qaytgach, talaba va ulamolarga hadis ilmidan saboq beradi va mazkur ilmning targ’ibotchisiga aylanadi. Rivoyatlarga ko’ra, xalifaning Buxorodagi noibi Xolid ibn Ahmad ibn Xolid az-Zuhaliy uni saroyga kelib hadis ilmidan saboq berishga taklif etadi. Ammo Imom Ismoil al- Buxoriy bu taklifni qabul etadi va: “Men ilmni xorlab sultonu amirlar eshigiga olib bormayman.

Agar amirga ilm kerak bo’lsa, bolalarni (ikkinchi rivoyatda saroyidagilarni) uyimga yoki masjidimga yuborsin”, -deb javob beradi. SHu bois alloma bilan amir Xolid ibn Ahmad az-Zuhaliy o’rtasidagi munosabatga bir oz putur yetadi. Bunga ayrim hasadgo’y shaxslarning ig’volari ham sabab bo’ladi. Amir allomaning shahardan chiqib ketishga farmon beradi. Samarqand ulamolari Imom Ismoil al- Buxoriyni o’z yurtlariga taklif etadilar. Yo’lga chiqqan Imom Ismoil al-Buxoriy Samarqand shahriga yaqin bo’lgan Haftang qishlog’i (hozirgi Poyariq tumanining hududi)da betob bo’lib qoladi va shu yerda hijriy 256 yili ramazon oyining oxirgi kuni (milodiy 872 yil 1 sentyabr) 62 yoshida vafot etadi va shu yerga dafn etiladi.

Al- Buxoriy asarlari “ Al-jome’ as- sahih” (“Ishonchli to’plam”), “ At-tarix al- kitob” (“Katta tarix”) “ At-tarix as- sag’iyr” (“Kichik tarix”) “ Al-qiroatu xalfa-l- Imom” (“Imom ortida turib o’qish”)“ Vaf’ul-yadini fi- s- saloti” (“Namozda ikki qo’lni ko’tarish) “ Sahih al- Buhoriy”

“ At-tarix al-avsat” (“O’rta tarix”), “At-tafsir al-kabir” (“Katta tafsir”), “Al-jome’ al-kabir” (“Katta to’plam”), “Kitob-ul-hiba” (“Hadya kitobi”) nomli asarlari ham bo’lganligi ma’lum, biroq ular bizgacha yetib kelmagan. SHubhasiz, yuqorida nomlari qayd etib o’tilgan asarlarining eng yirigi, shoh asari “Al-jome’ as-sahih”dir. Bu asar “Sahih al-Buxoriy” nomi bilan ham dunyoga mashhur. 4 jilddan iborat mazkur kitobda payg’ambarimiz Muhammad Alayhis-salom hadislaridan tashqari, islom huquqshunosligi, islom marosimlari, axloq-odob, ta’lim-tarbiya, tarix va etnografiyaga oid ma’lumotlar ham berilgan. Unga 600 ming hadisdan 7275 ta eng “sahih” hamda 4000 ta takrorlanmaydigan hadislar kiritilgan. Bu kitob Islom ta’limotida Qur’oni Karimdan keyingi asosiy manba hisoblanadi.

Islom dini insonni ma’naviy kamolot sari yetaklovchi ta’limotdir. SHu sababli Qur’oni Karimda ham, hadislarda ham yaxshi xulq-odob qoidalari va ularga kishilarning qat’iy amal qilishlari lozimligi borasidagi qarashlar keng targ’ib etilgan. Imom Ismoil al-Buxoriyning “Al-jome’ as-sahih” asarining bir jildiga odob-axloq masalalarini yorituvchi hadislar jamlangan bo’lsa, “Al-adab al- mufrad” (“Adab durdonalari”) nomli asarda ham ijtimoiy turmushda hamda insonlar o’rtasida o’zaro munosabatlarni tashkil etish chog’ida amal qilinishi lozim bo’lgan odob-axloq qoidalari borasida yanada batafsil ma’lumotlar berilgan. Ushbu asar 644 bobda bayon etilgan 1322 ta hadisni o’z ichiga olgan.

O'xshashlar

Imom Ismoil al BUXORIY

AL XORAZMIY

Imom al-Buxoriy at-Termiziyning hadis ilmini rivojlantirishdagi xizmatlari

Muso al-Xorazmiyning didaktik g’oyalari

Imom al-Buxoriyning pedagogik g’oyalari