To‘siqlardan suv o‘tkazish inshootlari - Melioratsiya - Slaydlar

To‘siqlardan suv o‘tkazish inshootlari

Yuklangan vaqt:

07.06.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

298.5 KB

Ko'chirib olish

MAVZU : To‘siqlardan suv o‘tkazish inshootlari Reja: 1 . Suv o‘tkazuvchi inshootlarning vazifasi va turlari 2. Akveduklar, ularning qo‘llanishi va konstruktiv xususiyatlari 3 . Sel o‘tkazuvchilar, novlar, quvurlar 4. Akveduklar gidravlik hisobi

• Adabiyotlar: • 1. Bakiev M.R., Majidov J., Nosirov B., Xo’jaqulov R., Raxmatov M. Gidrotexnika inshootlari. 1-jild. Toshkent, “Yangi asr avlodi”, 2008. • 2. Bakiev M.R., Majidov J., Nosirov B., Xo’jaqulov R., Raxmatov M. Gidrotexnika inshootlari. 2-jild. Toshkent, IKTISOD-MOLIYA, 2009. • 3. Розанов Н.П., Бочкарёв Я.В., Лапшенков В.С., Журавлёв Г.И., Каганов Г.М., Румянцев И.С. «Гидротехнические сооружения», под ред. Н.П. Розанова - М.Агропромиздат, 1985. • 4. Хусанхужаев З.Х. “ Гидротехника иншоотлари ” . Ўқитувчи- наширёти, Т.1968 • 5. Хусанхужаев З.Х. “Сув омборидаги гидротехника иншоотлари”. Ўқитувчи, Тошкент. 1986. • 6. Бакиев М.Р., Янгиев А.А., Кодиров О, “ Гидротехника иншоотлари ” . Фан. Тошкент. 2002. • 7. Волков И.М., Кононенко П.Ф., Федичкин И.К. “ Гидротехнические сооружения ” М: Колос, 1968 • 8. Бакиев М.Р., М-Г.А.Кодирова, Ибраймов А. “Гидротехника иншоотлари” фанидан курс лойихалари ва амалий машғулотларни бажариш бўйича методик кўрсатма. 1,2 қисмлар. Т.,2009. • 9. Бакиев М.Р., Кириллова Е.И., Коххоров Ў. “Гидротехника иншоотлари” фанидан лабаратория ишларини бажариш бўйича методик кўрсатма. Т.,2007.

1. Suv o‘tkazuvchi inshootlarning vazifasi va turlari • Iste’molchiga suv yetkazib beruvchi kanallar va ularning trassasi bo‘yicha uchraydigan tabiiy va sun’iy to‘siqlar bilan kesishgan joylarda quriladigan inshootlar suv o‘tkazuvchi inshootlar deb ataladi. • Kanal trassasi bo‘yicha uchraydigan tabiiy to‘siqlarga soylar, jarliklar, daryolar, ariqlar, har xil mahalliy tepaliklar, adirlar, tog‘lar va shu kabilar kiradi. Sun’iy to‘siqlarga yo‘l, temir yo‘l, temir yo‘l ko‘tarmalari, boshqa yo‘nalishdagi kanallar hamda kanal bilan bir yoki har xil tekislikda joylashgan turli xil muhandislik inshootlari misol bo‘la oladi. • Gidromeliorativ tizimlarda barpo etiladigan suv o‘tkazuvchi inshootlar qatoriga akveduklar, dyukerlar, tunnellar, kanallardagi va uning tagida joylashgan – quvurlar, qiya tog‘ yon bag‘irlarda joylashgan kanallarni sanab o‘tish mumkin.

Akveduk turlari: a–qoya asosli arkali; b–yumshoq gruntlardagi arkali; d – arkali - osmali ; e – chuqur pastliklardan o ‘ tuvchi ramali ; f – chuqur bo ‘ lmagan keng pastliklardan o ‘ tuvchi ramali .2.Akveduklar, ularning qo‘llanishi va konstruktiv xususiyatlari Past relyefli joylardan, pastlikdagi tabiiy (soylar, jarliklar, daryolar) yoki sun’iy (kanallar, yo‘llar) to‘siqlardan nov yoki quvurli ko‘prik ko‘rinishidagi to‘siqlardan suv o‘tkazuvchi inshootlar akveduklar deb ataladi.

Akveduk konstruksiyasi : 1–kirish; 2–nov; 3–chiqish ; 4–tayanchlar.

Chok konstruksiyalari 1–temir plastinka; 2–rezina; 3–bitum; 4–rezinali naycha .

3. Sel o‘tkazuvchilar, novlar, quvurlar • Sel o‘tkazuvchilar tayanchdagi novlar bo‘lib, kanallar, yo‘llar, daryo lar ustidan sel oqimlarini, jala suvlarini o‘tkazib yuborish uchun mo‘ljallanadi. Konstruktiv jihatdan sel o‘tkazuvchilar akveduklarga juda o‘xshash. • Sel o‘tkazuvchilarni akveduklardan farqi quyidagilardan iborat (8.4-rasm): • 1) kirish qismi tubi va dambalari mustahkamlangan voronka ko‘rinishida bo‘lib, sel oqimlarini inshootga ravon kelishini ta’minlaydi; • 2) chiqish qismi ham mustahkamlangan va dambalar bilan to‘silgan; • 3) oqimni ravon kelishi va sel oqimlarini olib ketish uchun kirish tomondan ham chiqish tomondan ham oqimni yo‘naltiruvchi dambalar mo‘ljallangan; • 4) odatda, nov yeyilishiga yaxshi qarshilik ko‘rsata oladigan materiallar bilan qoplanadi; • 5) inshoot qismi, nov va chiquvchi qismining nishabligi loyqa va chiqindilar to‘planmasligi uchun inshoot tashqarisidagi sel oqimi o‘zanni nishabligidan katta qiymatda qabul qilinadi.

Temir-betonli sel o‘tkazuvchi: 1–gabionlar bilan mustahkamlash; 2– shpora; 3–himoyalovchi damba; 4–bir qator terilgan tosh; 5–ko‘mish; 6– o‘zanni ko‘mish.

Estakadadagi novlar: a–yog‘ochli; b,d–temir-betonli; 1–nov; 2– piyodalar uchun ko‘prik; 3–to‘sinlar; 4–ko‘tarib turuvchi to‘sin.

Tog‘ yon bag‘irlaridagi novlar: a–monolit; b–yig‘ma blokli; d– qoplamali; e–birikmali kesim; 1–tog‘da joylashgan kanal; 2–plitalar bilan mustahkamlash; 3– Г -shaklidagi bloklar; 4–tirgak devor.

Temir-betonli novlar: a–trapetsiya shaklidagi yig‘ma (1,2,3–yig‘ma bloklar, 4–suvni olib ketuvchi ariq); b–yopiq monolitli (1–drenaj; 2–temir- betonli plita; 3–qayta ko‘mish); d–ko‘ndalang kesimi egri chiziqli yig‘ma (1–nov seksiyasi; 2–tayanch; 3–suv o‘tkazmaydigan zichlagich).

Qirqilgan po‘lat quvur: 1–quvur; 2–kompensator; 3,4–akkerli va oraliqdagi tayanchlar.

4. Akveduklar gidravlik hisobi Akveduklar gidravlik hisobi uning kirish va chiqish qismlari va nov uchun olib boriladi. Nov ko‘ndalang kesimi o‘lchamlari keng ostonali ko‘milgan vodoslivlar formulasi bo‘yicha tanlanadi.0 2 Q gz bh  

• Nazorat savollari . • 1.Suv o‘tkazuvchi inshootning vazifasini aytib bering. • 2.Suv o‘tkazuvchi inshootning qanaqa turlari bor? • 3.Akveduklar qo‘llanish shartlarini aytib bering. • 4.Akveduklar qanaqa materiallardan barpo etiladi? • 5.Akveduklarning qanaqa turlarini bilasiz? • 6.Akveduklar qanday qismlardan tashkil topgan? • 7.Akveduklar novi konstruksiyasini tushuntirib bering. • 8.Sel o‘tkazuvchilar deganda nimani tushunasiz? • 14.Sel o‘tkazuvchilar akveduklardan qanday farq qiladi? • 15.Estakadadagi novlar nima uchun mo‘ljallangan va qanday materiallardan barpo etiladi? • 16.Tog‘ yon bag‘irlaridagi novlar qanday elementlardan iborat va ishlash rejimini aytib bering. • 17.Kanal trassasidagi quvurlar qachon ishlatiladi? • 18.Quvurlar qanaqa materiallardan tayyorlanadi? • 19.Akveduklar gidravlik hisobi qaysi formula bo‘yicha olib boriladi?

O'xshashlar

Kanaldagi suv dimlash inshootlari

Kanallardagi tutashtiruvchi inshootlari

Gidrotexnika inshootlari xavfsizlik deklaratsiyasi

Kanallarda quriladigan gidrotexnika inshootlari konstruksiyalari

Dyukerlar