Kulachokli mexanizmlar turlari, qo’llanilashi - Mashinasozlik - Slaydlar

Kulachokli mexanizmlar turlari, qo’llanilashi

Yuklangan vaqt:

27.07.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

6563.3955078125 KB

Ko'chirib olish

Kulachokli mexanizmlar turlari, qo’llanilashi Reja: 1. Kulachokli mexanizmlar vazifasi va turlari 2. Kulachokli mexanizmning asosiy parametrlari 3. Kulachokli mexanizmlarning sintezi

Yassi kulachokli mexanizmlar

Fazoviy kulachokli mexanizm

Qo’llanish doirasiga ko’ra kulachokli mexanizmlar faqat tishli uzatmalarga o’rin beradi. Kulachokli mexanizmlar dastgohlarda va presslarda, ichki yonuv dvigatellarda, tekstil, oziq ovqat, poligrafiya mashinalarda qo’llaniladi. Bu mashinalarda ular kesuvchi asbobni yaqinlashtirish- uzoqlashtirish, detalalrni mahkamlash va surish, aylantirish vazifalarni bajaradi.

1. Kulachokli mexanizmlar vazifasi va turlari Kulachokli mexanizmlar vazifasi yetakchi zveno (kulachok)ning doimiy aylanma/ilgarilanma harakatini yetaklanuvchi zveno (turtkich)ning ilgarilanma-qaytma harakatiga aylantirishdir Kulachokli mexanizmlar oliy (4 sinf) kinematik juftlikni qo’llanilishi bilan ajralib turadi. Kulachokli mexanizmlarning asosiy afzalligi bor yo‘g’i ikkita qo’zg’aluvchan zveno (kulachok va turtkich) yordamida turtkichning istalgan harakatini olish mumkin. Buning uchun faqat kulachokning profilini aniqlash kerak. Kulachokli mexanizmlarning kamchiligi : 1) oliy kinematik juftlikni mavjudligi: unda yuqori bosim hosil bo’ladi va kulachok sirti jadal yeyiladi. 2) Oliy kinematik juftlikdagi zvenolarni bir-biriga tegib turishini taminlash. 3) Kulachokni ishlab chiqish ancha murakkab.

1- kulachok; 2 – turtkich yoki koromislo; 3 – rolik; 4 - stoyka

Kulachokli mexanizmlarni quyidagi turlarini ajratish mumkin a) kulachokni harakatiga ko’ra: aylanma harakatlanuvchi kulachok; ilgarilanma harakatlanuvchi kulachok; b) turtkichni harakatiga ko’ra: ilgarilanma harakatlanuvchi turtkich; aylanma harakatlanuvchi koromisloli c) turtkich shakliga ko’ra: uchli turtkich; rolikli turtkich; yassi turtkich; yoyli turtkich

Bundan tashqari kulachokli mexanizmlar yassi va fazoviy bo’ladi

Turtkich roligi tegib turgan kulachokning sirti kulachokning ish profili (haqiqiy profili) deyiladi. Rolik o’rtasidan o’tadigan kulachoknining sirti kulachokning nazariy profili deyiladi.3. Kulachokli mexanizmlarning asosiy parametrlari.

Kulachokning minimal radiusi r min - aylanish o’qidan kulachok profilining eng yaqin nuqtasigacha masofa. Kulachokning maksimal radiusi r max - aylanish o’qidan kulachok profilining eng uzoq nuqtasigacha masofa. Turtkichni ko’tarilishi ( h) - kulachokning maksimal va minimal radiuslari ayirmasi. h = r max –r min ekstsentrisitet (e) – kulachok aylanish o’qi bilan turtkich yo’naltiruvchi orasidago masofa 2. Kulachokli mexanizmlarning asosiy parametrlari.

Ish jarayonida turtkich quyidagi harakatlarni amalga oshiradi : 1) turtkich yuqoriga qarab ko’tariladi- uzoqlashish fazasi – (0 - 1 yuza) Ψuz - uzoqlashish burchagi 2) turtkich yuqori holatda turadi – yuqori holatda turish fazasi (1 - 2 yuza) ψ tur – yuqori holatda turish fazasi burchagi; 3) turtkich pastga qarab tushadi- yaqinlashish fazasi – (2 - 3 yuza) Ψyaq - yaqinlashish burchagi; 4) turtkich pastki holatda turadi – pastki holatda turish fazasi – (3 - 0 yuza) Ψsalt – salt yurish burchagi Kulachok bir marta aylanganda u ish fazasi va salt yurish fazalardan o’tadi. Ψ ish + Ψ salt = 360 0 Ψ ish = Ψ uz + Ψ tur + Ψ yaq

Bosim burchagi ϑ – kulachok tomonidan turtkichga ta’sir qiladigan kuch va turtkich tezligi orasidagi burchak Bu kuchni ikkita tashkil etuvchiga ajratamiz: Fy kuch turtkichni ko’tarib, foydali ish bajaradi, Fx kuch kinematik juftlikda ishqalanish paydo bo’lishiga olib keladi. Agar bosim burchagi ruxsat etilgan qiymatdan oshsa turtkich o’qi qiyshaib u qisilib qoladi. Ilgarilanma harakatlanuvchi uchli turtkich uchun

3. Kulachokli mexanizmlarning sintezi Kulachokli mexanizmlarning sintezi vazifasi kulachok profilini loyihalash. Bu vazifani yechish uchun dastlab quyidagi masalalarni hal qilish kerak: 1. Kulachokli mexanizm sxemasini tanlash; 2. Yetaklanuvchi zveno (turtkich)ning harakat qonunlarini aniqlash; 3. Mexanizm asossiy parametrlarini tanlash. Kinematik sxemani tanlash ga kulachokli mexanizm qo’llash sharoitlari ta’sir qiladi. Yetaklanuvchi zvenoning harakat qonunlari mexanizmga qo’yilgan kinematik, dinamik, konstruktiv va texnologik talablar ta’sir qiladi;

Kulachokli mexanizmning asosiy o’lchamlarini tanlanishiga quyidagilar ta’sir qiladi: - kulachokli mexanizm o’lchamlari minimal bo’lishi kerak; - berilgan harakat qonunlari ta’milanishi kerak; - yuqori FIK ta’milanishi kerak; - kulachokli mexanizm qisilib qolmasligi kerak. Kulachokli mexanizmni loyihalashdan ko’zda tutilgan asosiy maqsad: - yetaklanuvchi zvenoning istalgan, oldindan berilgan harakat qonunini bajaruvchi kulachok profilini yasash; - foydali ish koeffitsienti yuqori, gabarit o’lchamlari kichik, yeilishga chidamli, ishlash muddati va ishonchliligi yuqori bo’lgan mexanizm yaratishdan iborat.

Nazariy savollar 1. Kulachokli mexanizmlarning vazifasi nima? Kulachokli mexanizmlarning afzallik va kamchiliklari nimadan iborat? 2. Kulachokli mexanizmlarning qanday turlarini bilasiz? Ularni ta’riflang. 3. Kulachokni ish profili va nazariy profili nima? 4. Kulachokli mexanizmlarning asosiy parametrlari.

O'xshashlar

Episiklik mexanizmlar

Mexanizm va mashinalar tuzilishining asoslari

Mashina va mexanizmlar dinamikasi. Mexanizmlarga ta’sir etadigan kuchlar

Turli tishli mexanizmlar. Tishli g’ldiraklarni ishlab chiqish usullari

Mexanizm va mashinalar nazariyasi (MMN) faniga kirish