Ўзбекистонда виждон эркинлиги

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

291.5 KB

Ko'chirib olish

МУСТАКИЛ ИШИМУСТАКИЛ ИШИ МАВЗУ: МАВЗУ: ЎзбекистондаЎзбекистонда виждон эркинлигивиждон эркинлиги www.arxiv.uz

Виждон ва эътиқод эркинлиги сўз, фикр каби эркинликлар билан чамбарчас боҚланган. Асосий қонунимизнинг 18- моддасига кўра Ўзбекистон Республикасида барча фуқаролар бир хил ҳуқуқ ва эркинликларга эга бўлиб, жинси, ирқи, миллати, тили, дини, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди, шахси ва ижтимоий мавқеидан қатъи назар, қонун олдида тенгдирлар. Шунингдек, Конституциянинг 31- моддасига кўра, ҳамма учун виждон эркинлиги кафолатланади. Ўар бир инсон хоҳлаган динига эътиқод қилиш ёки ҳеч қайси динга эътиқод қилмаслик ҳуқуқига эга. Диний қарашларни мажбуран сингдиришга йўл қўйилмайди. ЎЗБЕКИСТОНДА ВИЖДОН ЭРКИНЛИГИ www.arxiv.uz

Виждон эркинлиги — ҳар бир фуқаронинг динга эътиқод қилиш ёки қилмаслик, диний расм-русум ва маросимларда иштирок этиш ёхуд этмаслик каби динга нисбатан ўз муносабатини мустақил намоён этадиган шахсий ҳуқуқидир. Ўар бир фуқаро ўз ихтиёри билан диний таълим олиш ҳуқуқига эга ҳамда бунинг учун у ёки бу тарзда мажбур этишга йўл қўйилмайди. Чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар Ўзбекистон Республикаси фуқаролари билан тенг равишда виждон ва эътиқод эркинлиги ҳуқуқидан фойдаланадилар. www.arxiv.uz

Асосий қонунимизда ушбу ҳуқуқнинг акс этиши мамлакатимизда виждон ва эътиқод эркинлиги таъминланишининг асоси бўлиб хизмат қилмоқда. Виждон эркинлиги ҳуқуқи Ўзбекистон Республикаси томонидан ратификация қилинган инсон ҳуқуқлари соҳасидаги кўпгина халқаро декларация ва шартномаларда мустаҳкамланган. 1992 йилнинг июлида Олий Кенгашнинг XII чақириқ X сес¬сиясида Президентимиз Ислом Каримов мамлакатимиз мустақиллигининг қўлга киритилиши билан дин ва диний ташкилотлар учун кенг йўл очилганини таъкидлаб ўтди. www.arxiv.uz

$Мустақиллигимизнинг илк кунлариданоқ юртимизда муқаддас динимиз ва миллий урф-одатларимизнинг жамият ҳаётидаги ўрни тўлиқ тикланди. Энг муҳими, мамлакатимизда кишиларнинг эътиқод эркинлиги қонун асосида кафолатланди. Ўзбекистон Республикасининг \"Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида\"ги Қонуни жамиятимизнинг маънавий ҳаётида улкан воқеа бўлди. www.arxiv.uz$

Мазкур қонун билан барча фуқароларнинг миллати, ирқи, ижтимоий келиб чиқиши ва қайси динга эътиқод қилишидан қатъи назар, тенг ҳуқуқлилиги мустаҳкамлаб қўйилган. Аниқроқ айт¬ганда, диннинг юксак маданият ва маънавият воситаси экани, беқиёс ахлоқий-тарбиявий қудрати, шунинг¬дек, инсонларни камтаринлик, камсуқумлик, ҳалоллик ва пок¬ликка ундовчи жиҳатлари миллий қадриятлар қаторида қонуний тан олинди. Шу билан бирга, диндан Қа¬разгўйлик мақсадида фойдаланиш, диний омиллар воситасида сиё¬сат ва давлат ишига аралашиш каби ҳолатлар қатъи¬ян ман этилди. Бу билан давлат ва дин ўртасида кечадиган муносабатлар аниқ тартибга солинди. www.arxiv.uz

Давлат томонидан диндорларга ўзига хос илтифот ва мурувват кўрсатила бошланди. Мамлакатимиз мусулмонлари қутлуҚ саналар ҳисобланган Рамазон ва Қурбон ҳайитини доимий суратда байрам сифатида нишонлаш, муқаддас ҳаж ва умра амалларини адо этиш имкониятига эришдилар. Шунинг¬дек, давлат томонидан бошқа дин вакилларига ҳам ўз динларида муқаддас қадамжолар ҳисобланган жойларни эркин зиёрат қилиш имконияти яратиб берилди. www.arxiv.uz

$Ў збекистонда виждон эркинлиги ва диний эътиқод масалалари қонуний асосда эканига эътибор қаратадиган бўлсак, сўнгги йилларда диний ташкилотларнинг фаолияти ва ривожланишини таъминлайдиган муҳим норматив- ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилинди. Буларга мисол тариқасида Конституциянинг 18, 31 ва 61-моддаларида акс этган қоидалар, Фуқаролик кодекси, \"Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида\"ги, \"Нодавлат ва нотижорат ташкилотлари тўғрисида\"ги қонунлар ва бошқаларни кўрсатиш мумкин. www.arxiv.uz$ $Диний қадриятларнинг яна бир аҳамияти шундаки, улар миллатлараро можаролар, қонли тўқнашувларни қаттиқ қоралайди, турли дин ва миллатдаги одамларни ўзаро биродар, аҳил бўлиб, тинч-тотув ҳаёт кечиришга даъват этади. Шу каби омиллар ҳисобга олиниб, мамлакатимизда турли дин вакилларининг ҳеч қандай тўсиқларсиз ўз динларига эътиқод қилишлари учун барча шароит ва қулайликлар яратилган. 1990 йилгача мамлакатимизда бор-йўҚи 90 га яқин масжид ва иккита мадраса ишлаган бўлса, ҳозирги кунда Ўзбекистон мусулмонлари идораси бошқаруви остида Адлия вазирлигининг ҳудудий бошқармаларида расмий рўйхатдан ўтган 2000 дан ортиқ масжид фаолият кўрсатиб келмоқда.\"Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида\"ги Қонуннинг 9-моддасига биноан, Ўзбекистон мусулмонлари идорасига қарашли \"Мир Араб\", \"Кўкалдош\" ислом ўрта махсус билим юртлари, \"Хадичаи Кубро\", \"Жуйбори Калон\" аёл-қизлар ислом ўрта махсус билим юртлари каби 10 та диний ўқув юртида фуқаролар таҳсил олишмоқда. www.arxiv.uz$

Президентимизнинг 2008 йил 23 майдаги қарори билан муқаддас ислом дини ривожига беқиёс ҳисса қўшган, ҳадис илмининг султони, буюк ватандошимиз имом Бухорийнинг улкан меросини илмий асосда чуқур ўрганиш, халқимиз ва жаҳон жамоатчилиги ўртасида кенг тар¬Қиб этиш, азалий миллий қадриятларимизни сақлаш ва улуҚлаш, ёш авлоднинг руҳий ва маънавий оламини бо¬йитиш, иймон-эътиқодини мустаҳкамлаш, уларнинг қалбида Ватанга муҳаббат ва садоқат туйҚусини янада кучайтириш мақсадида имом Бухорий халқ-аро маркази ташкил этилди. Булардан ташқари, мамлакатимизда 15 турдаги 170 дан зиёд ноисломий диний ташкилотлар расман фаолият кўрсатаётганини таъкидлаб ўтиш лозим. Диний ташкилотлар эркин фаолият олиб бориши учун давлат томонидан кўплаб имтиёзлар яратиб берилди. Жумладан, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2003 йил 10 сентябрдаги фармойиши асосида республикамиз ҳудудида фаолият олиб бораётган диний ташкилотларга коммунал хизматлар (табиий газ, ичимлик сув, иссиқлик энергияси, электр энергияси, телефон, оқава сув ва маиший чиқиндиларни ташиш) ҳақини аҳоли учун белгиланган тарифлар бўйича тўлаш ҳуқуқи берилди. www.arxiv.uz

$Шунингдек, Вазирлар Маҳкамасининг 2003 йил 22 августдаги қарори билан Тошкент ислом институти ва ислом ўрта махсус билим юрт¬лари битирувчиларига бериладиган дипломлар давлат таълим ҳужжати сифатида эътироф этилди ҳамда ана шу ҳужжат (диплом)ларга эга бўлган шахсларга давлат олий таълим тизимида ўқишни давом эттириш ҳуқуқи берилди. Мустақиллик даврида қўлга киритилган ютуқлардан бири, 2007 йилда Тошкент шаҳрига Ислом Конференцияси Ташкилотининг Таълим, фан ва маданият масалалари бўйича қўмитаси (АЙСЕСКО) томонидан Ислом маданияти пойтахти деган шарафли унвоннинг берилиши бўлди. Бу нафақат Тошкент, балки бутун Ўзбекистон хал¬қи учун улкан тарихий воқеа ҳисобланади. Президентимиз Ислом Каримов \"Туркистон-пресс\" ахборот агентлиги мухбирига берган интервьюсида шундай фикрларни билдиради: \"Агар тарихимизга назар ташлайдиган бўлсак, хоки поклари Ўзбекистон тупроҚида ётган улуҚ аждодларимиз, не-не мутафаккир зотлар асрлар мобайнида дунёвий ва диний илм-лар соҳасида қандай буюк кашфиётлар яратгани, бунинг учун қанча заҳмат ва машаққатлар чекканини кўрамиз. Бугун биз гувоҳ бўлиб турган юксак эътироф аввало ана шундай аждодларимизнинг табаррук номлари ва қолдирган меросига, ўзбек халқи¬нинг ислом маданияти ривожига қўшган беқиёс ҳиссасига берилган муносиб баҳо десак, айни ҳақиқатни айтган бўламиз\".БМТнинг Болалар Фонди — ЮНИСЕФ ваколатхонасининг раҳбари Ризо Ўусайний ҳам мазкур воқеага ўз муносабатини қуйидагича билдирди: \"Ўзбекистон қадим замонлардан бери ислом маданияти марказларидан бири бўлиб келган. Имом Бухорий, Муҳаммад Хоразмий, Баҳоуддин Нақшбанд каби буюк мутафаккирлар жаҳон ислом маданияти ва фанига салмоқли ҳисса қўшганлар\". Бир сўз билан айтганда, мустақиллик йилларида ¤збекистонда диний эркинлик тўла таъминланди. Дин соҳасида амалга оширилаётган тадбирларнинг асосий мақсади эса инсонларнинг виждон ва эътиқод эркинлиги ҳуқуқини таъминлаш, халқи¬мизни маънан юксалтириш ва баркамол авлодни тарбиялашга қаратилган. www.arxiv.uz$

O'xshashlar

Диний бағрикенлик моҳияти

Исломдаги йўналишлар, мазҳаблар, оқимлар фанининг мазмун ва моҳияти (dars ishlanma)

Ўзбекистонда давлат ва дин муносабатлари

Янги Ўзбекистонда эл азиз, инсон азиз!

Диншунослик фанларини ўқитишнинг долзарб масалалари