Диншунослик фанларини ўқитишнинг долзарб масалалари - Manaviyat asoslari - Slaydlar

Диншунослик фанларини ўқитишнинг долзарб масалалари

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

508 KB

Ko'chirib olish

Диншунослик фанларини Диншунослик фанларини ўқитишнинг долзарб ўқитишнинг долзарб масалаларимасалалари www.arxiv.uz

 Глобаллашув жараёнлари Глобаллашув жараёнлари кечаётган ҳозирги кункечаётган ҳозирги кун дд аа турли турли маданият ва маданият ва динларга мансуб динларга мансуб халқлар ўртасидаги мулоқот ва халқлар ўртасидаги мулоқот ва ҳамкорликҳамкорлик , ўзаро бағрикенглик , ўзаро бағрикенглик тамойилларини қарор топтириштамойилларини қарор топтириш долзарб аҳамият касб этмоқда. долзарб аҳамият касб этмоқда. Бу Бу борада диншунослик фани олдига борада диншунослик фани олдига муҳим вазифалар қўйилган.муҳим вазифалар қўйилган. www.arxiv.uz

 Ўзбекистон Республикаси жаҳон Ўзбекистон Республикаси жаҳон ҳамжамияти билан ҳамкорлик ҳамжамияти билан ҳамкорлик қилаётган шароитда турли конфессия қилаётган шароитда турли конфессия вакиллари билан мулоқот қилишнинг вакиллари билан мулоқот қилишнинг юксак маданиятига эришиш долзарб юксак маданиятига эришиш долзарб масалалардан саналади. Ҳозирда масалалардан саналади. Ҳозирда Ўзбекистонда 16 диний конфессия Ўзбекистонда 16 диний конфессия вакиллари эмин-эркин фаолият вакиллари эмин-эркин фаолият кўрсатмоқда. Ўз навбатида кўрсатмоқда. Ўз навбатида кўпдинлилик шароитида ўқувчи кўпдинлилик шароитида ўқувчи ёшларимиз барча билимлар қатори ёшларимиз барча билимлар қатори диншунослик фанини ҳам яхши диншунослик фанини ҳам яхши ўзлаштириши лозим.ўзлаштириши лозим. www.arxiv.uz

 Айниқса, бугунги глобаллашув Айниқса, бугунги глобаллашув шароитида инсон онги ва шароитида инсон онги ва қалбини эгаллаш учун кураш қалбини эгаллаш учун кураш кетаётган даврда дин омилининг кетаётган даврда дин омилининг аҳамияти беқиёс. Бугунги ёшлар аҳамияти беқиёс. Бугунги ёшлар давлат ва дин ҳамда жамият давлат ва дин ҳамда жамият ўртасидаги муносабатларнинг ўртасидаги муносабатларнинг маънавий, маърифий, ижтимоий маънавий, маърифий, ижтимоий жиҳатларини тўғри идрок жиҳатларини тўғри идрок этишлари зарур. этишлари зарур. www.arxiv.uz

 Юртбошимиз Ислом Каримов Юртбошимиз Ислом Каримов таъкидлаганларидек, “Дунёвий ва диний таъкидлаганларидек, “Дунёвий ва диний қадриятлар ўртасидаги нозик қадриятлар ўртасидаги нозик муносабатларнинг моҳиятини ҳар томонлама муносабатларнинг моҳиятини ҳар томонлама тўғри тушунтиришимиз лозим. Тарих ва ҳаёт тўғри тушунтиришимиз лозим. Тарих ва ҳаёт тажрибаси шундан далолат берадики, дунёвий тажрибаси шундан далолат берадики, дунёвий ва диний қадриятлар бир-бирини тўлдирмас ва диний қадриятлар бир-бирини тўлдирмас экан, бугунги куннинг оғир ва мураккаб экан, бугунги куннинг оғир ва мураккаб саволларига тўлақонли жавоб топиш осон саволларига тўлақонли жавоб топиш осон бўлмайди. Шу маънода, биз муқаддас динимиз бўлмайди. Шу маънода, биз муқаддас динимиз арконлари ва қадриятларини доимо улуғлаб, арконлари ва қадриятларини доимо улуғлаб, шу билан бирга, дунёвий ҳаётга ҳам қатъий шу билан бирга, дунёвий ҳаётга ҳам қатъий ишонч билан интилиб яшаган тақдирдагина ўз ишонч билан интилиб яшаган тақдирдагина ўз эзгу мақсадларимизга ета оламиз”.эзгу мақсадларимизга ета оламиз”. ИсломИслом КаримовКаримов Юксак маънавият – енгилмас Юксак маънавият – енгилмас куч.куч. www.arxiv.uz

 Мазкур фикрни амалиётга татбиқ этишни Мазкур фикрни амалиётга татбиқ этишни назарда тутган ҳолда ўрта махсус, касб-назарда тутган ҳолда ўрта махсус, касб- ҳунар таълими тизимида “Диншунослик” ҳунар таълими тизимида “Диншунослик” фани жорий этилган.фани жорий этилган.  Таълим муассасаларида диншунослик Таълим муассасаларида диншунослик фанини ўқитишдан асосий мақсад – ўқувчи фанини ўқитишдан асосий мақсад – ўқувчи ёшларга дин, унинг келиб чиқиши, ёшларга дин, унинг келиб чиқиши, тараққиёти, инсоният ҳаётида тутган ўрни тараққиёти, инсоният ҳаётида тутган ўрни ҳақида умумий илмий тушунчалар беришдан ҳақида умумий илмий тушунчалар беришдан иборат.иборат.  Ўзбекистон Республикаси Президенти И. А. Ўзбекистон Республикаси Президенти И. А. Каримовнинг дин, ўзбек халқининг Каримовнинг дин, ўзбек халқининг маънавий мероси, қадриятлари, миллий маънавий мероси, қадриятлари, миллий истиқлол ғояси ҳақидаги фикр-истиқлол ғояси ҳақидаги фикр- мулоҳазалари, чуқур илмийлик, тарихийлик, мулоҳазалари, чуқур илмийлик, тарихийлик, холислик тамойиллари асос қилиб олинди.холислик тамойиллари асос қилиб олинди. www.arxiv.uz

 ““ Диншунослик”нинг асосий фанлар Диншунослик”нинг асосий фанлар қаторида ўқитилиши Ўзбекистон қаторида ўқитилиши Ўзбекистон Республикаси мустақиллигининг Республикаси мустақиллигининг шарофати эканлиги, дин, шарофати эканлиги, дин, диндорлар ва диний ташкилотларга диндорлар ва диний ташкилотларга нисбатан давлат томонидан нисбатан давлат томонидан адолатли сиёсатнинг ўрнатилиши, адолатли сиёсатнинг ўрнатилиши, виждон эркинлигининг виждон эркинлигининг фуқароларга Конституцион фуқароларга Конституцион кафолатланишини тушунтириш кафолатланишини тушунтириш бош мақсадлардан бири қилиб бош мақсадлардан бири қилиб қўйилган.қўйилган. www.arxiv.uz

 Дин инсон ва жамият ҳаётининг Дин инсон ва жамият ҳаётининг маънавий асоси бўлиб, кишиларни маънавий асоси бўлиб, кишиларни эзгуликка чорлаб келган. Дин эзгуликка чорлаб келган. Дин (арабча – ишонч, ишонмоқ) – (арабча – ишонч, ишонмоқ) – борлиқни яратувчи ва бошқарувчи борлиқни яратувчи ва бошқарувчи олий мавжудотга, яъни худога олий мавжудотга, яъни худога нисбатан муносабат, тасаввур, урф-нисбатан муносабат, тасаввур, урф- одат ва маросимлар мажмуи одат ва маросимлар мажмуи саналади. Ҳар бир дин ўзига хос саналади. Ҳар бир дин ўзига хос сиғиниш объекти ва расм-русум, сиғиниш объекти ва расм-русум, ибодат, урф-одат ва ақидаларга эга.ибодат, урф-одат ва ақидаларга эга. www.arxiv.uz

 ““ Диншунослик”Диншунослик” барча ижтимоий барча ижтимоий фанлар қатори ҳам ўзининг фанлар қатори ҳам ўзининг ўрганиш объектига эга. У диннинг ўрганиш объектига эга. У диннинг пайдо бўлиши, ижтимоий моҳияти пайдо бўлиши, ижтимоий моҳияти ва жамиятдаги ролини тадқиқ ва жамиятдаги ролини тадқиқ қилиш билан бирга диний қилиш билан бирга диний эътиқодларнинг пайдо бўлиши эътиқодларнинг пайдо бўлиши ва ривожланиши, уларнинг ва ривожланиши, уларнинг жамият тараққиётидаги жамият тараққиётидаги эволюциясини илмий жиҳатдан эволюциясини илмий жиҳатдан ўрганади. ўрганади. www.arxiv.uz

 ““ Диншунослик”Диншунослик” фанининг мақсади: фанининг мақсади:  ўқувчиларга жамият ва инсон ўқувчиларга жамият ва инсон маънавий ҳаётининг муҳим таркибий маънавий ҳаётининг муҳим таркибий қисми бўлган дин ва унинг келиб қисми бўлган дин ва унинг келиб чиқиши, миллий ва жаҳон динлари чиқиши, миллий ва жаҳон динлари асослари, таълимоти, тарихи асослари, таълимоти, тарихи тўғрисида илмий-назарий тўғрисида илмий-назарий тушунчалар бериш; тушунчалар бериш;  диннинг жамиятда бажарадиган диннинг жамиятда бажарадиган ижтимоий, маънавий, руҳий ижтимоий, маънавий, руҳий вазифаларини, жамиятни маънавий вазифаларини, жамиятни маънавий камол топтиришда диний камол топтиришда диний қадриятларнинг аҳамиятини ёритиш; қадриятларнинг аҳамиятини ёритиш; www.arxiv.uz

 мустақил юртимизда динга мустақил юртимизда динга муносабат, диний қадриятларнинг муносабат, диний қадриятларнинг тикланиши, Ўзбекистон тикланиши, Ўзбекистон Республикаси Конституцияси Республикаси Конституцияси “Виждон эркинлиги ва диний “Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисидаги” ташкилотлар тўғрисидаги” Қонуннинг мазмуни ҳақида Қонуннинг мазмуни ҳақида тушунчалар бериш;тушунчалар бериш;  ўқувчиларнинг динга онгли ўқувчиларнинг динга онгли муносабатини шакллантириш ҳамда муносабатини шакллантириш ҳамда диний бағрикенглик руҳида диний бағрикенглик руҳида тарбиялашдан иборат.тарбиялашдан иборат. www.arxiv.uz

 ““ Диншунослик”Диншунослик” фанининг вазифалари: фанининг вазифалари:  ўқувчи ёшларда дин ва унинг турли шакллари, ўқувчи ёшларда дин ва унинг турли шакллари, таълимоти, йўналиши ва оқимлари ҳақида тўғри илмий таълимоти, йўналиши ва оқимлари ҳақида тўғри илмий хулосалар чиқара оладиган дунёқарашни хулосалар чиқара оладиган дунёқарашни шакллантириш; шакллантириш;  фуқароларнинг фаолияти виждон эркинлигига доир фуқароларнинг фаолияти виждон эркинлигига доир қонун талабларига мувофиқ эканлиги ҳамда эътиқоди қонун талабларига мувофиқ эканлиги ҳамда эътиқоди соғлом шахс маънавиятида миллий ва диний қадриятлар соғлом шахс маънавиятида миллий ва диний қадриятлар уйғунлигининг ўзига хос жиҳатларини ўқувчи ёшлар уйғунлигининг ўзига хос жиҳатларини ўқувчи ёшлар онгига сингдириш; онгига сингдириш;  - ўқувчи-ёшларни ислом ва бошқа диний қадриятларга - ўқувчи-ёшларни ислом ва бошқа диний қадриятларга ҳурмат билан қараш, бошқа динларга ва уларнинг ҳурмат билан қараш, бошқа динларга ва уларнинг вакилларига ҳурмат билан муносабатда бўлиш, вакилларига ҳурмат билан муносабатда бўлиш, инсоният тамаддунига улкан ҳисса қўшган улуғ инсоният тамаддунига улкан ҳисса қўшган улуғ алломаларимиз билан фахрланиш каби юксак алломаларимиз билан фахрланиш каби юксак фазилатлар руҳида тарбиялашдан иборат. фазилатлар руҳида тарбиялашдан иборат. www.arxiv.uz

 Дин муайян таълимотлар, ҳис-туйғулар, Дин муайян таълимотлар, ҳис-туйғулар, тоат-ибодатлар ва диний ташкилотларнинг тоат-ибодатлар ва диний ташкилотларнинг фаолиятлари орқали намоён бўлади. У олам, фаолиятлари орқали намоён бўлади. У олам, ҳаёт яратилишини тасаввур қилишнинг ҳаёт яратилишини тасаввур қилишнинг алоҳида йўли, уни идрок этиш усули, оламда алоҳида йўли, уни идрок этиш усули, оламда инсоният пайдо бўлгандан ҳозиргача ўтган инсоният пайдо бўлгандан ҳозиргача ўтган даврларни илоҳий тасаввурда акс этишидир. даврларни илоҳий тасаввурда акс этишидир. Дин комил инсонни тарбиялашда салмоқли Дин комил инсонни тарбиялашда салмоқли тарбияловчи қудратга эга маънавий-тарбияловчи қудратга эга маънавий- ахлоқий куч саналади.ахлоқий куч саналади.  Дин нима эканлиги турлича изоҳланса-да, Дин нима эканлиги турлича изоҳланса-да, умумий нуқтаи назардан қараганда у умумий нуқтаи назардан қараганда у ишонмоқ туйғусидир. Ишонмоқ туйғуси ишонмоқ туйғусидир. Ишонмоқ туйғуси инсониятнинг энг теран руҳий-маънавий инсониятнинг энг теран руҳий-маънавий эҳтиёжларидандир. Дунёда дини, ишончи эҳтиёжларидандир. Дунёда дини, ишончи бўлмаган халқ йўқ. Чунки муайян халқ бўлмаган халқ йўқ. Чунки муайян халқ динсиз, эътиқодсиз, бирор-бир нарсага динсиз, эътиқодсиз, бирор-бир нарсага ишончсиз ҳолда яшай олмайди.ишончсиз ҳолда яшай олмайди. www.arxiv.uz

 Диншуносликда динга «диннинг ўзи Диншуносликда динга «диннинг ўзи нима?», «унинг моҳияти нимадан иборат?» нима?», «унинг моҳияти нимадан иборат?» деган савол билан ёндашишдан ташқари деган савол билан ёндашишдан ташқари «дин қай тарзда фаолият олиб боради?» «дин қай тарзда фаолият олиб боради?» деган нуқтаи назардан ҳам ёндашув деган нуқтаи назардан ҳам ёндашув мавжуд. Бу масала билан кўпроқ дин мавжуд. Бу масала билан кўпроқ дин социологияси шуғулланади. социологияси шуғулланади.  Социологик нуқтаи назардан қаралганда Социологик нуқтаи назардан қаралганда дин жамият учун зарурий нарса, ижтимоий дин жамият учун зарурий нарса, ижтимоий ҳаётнинг ажралмас қисми. У ижтимоий ҳаётнинг ажралмас қисми. У ижтимоий муносабатларни юзага келтирувчи ва муносабатларни юзага келтирувчи ва амалга оширувчи омил сифатида намоён амалга оширувчи омил сифатида намоён бўлади. Демак, динни жамиятда бажарган бўлади. Демак, динни жамиятда бажарган вазифаларига кўра ўрганиш мумкин.вазифаларига кўра ўрганиш мумкин. www.arxiv.uz

 Диннинг вазифалари унинг алоҳида шахсга Диннинг вазифалари унинг алоҳида шахсга ва жамиятга таъсири ва табиатдан келиб ва жамиятга таъсири ва табиатдан келиб чиқади. Бунда ҳар бир дин унга эътиқод чиқади. Бунда ҳар бир дин унга эътиқод қилувчи муайян бир шахсга у ёки бу қилувчи муайян бир шахсга у ёки бу жамоага ва умуман жамиятга нима бериши, жамоага ва умуман жамиятга нима бериши, инсонлар ҳаётига қандай таъсир кўрсатиши инсонлар ҳаётига қандай таъсир кўрсатиши каби масалалар ўрганилади.каби масалалар ўрганилади.  Диннинг ижтимоий вазифалари Диннинг ижтимоий вазифалари ҳақидаги таълимотни диншуносликда ҳақидаги таълимотни диншуносликда функционализм ривожлантиради. функционализм ривожлантиради. Функционализм жамиятга ижтимоий тизим Функционализм жамиятга ижтимоий тизим сифатида қарайди, унда жамиятдаги ҳар сифатида қарайди, унда жамиятдаги ҳар бир элемент муайян функцияни бажаради. бир элемент муайян функцияни бажаради. Диннинг жамиятда бажарадиган ижтимоий, Диннинг жамиятда бажарадиган ижтимоий, маънавий, руҳий вазифалари маънавий, руҳий вазифалари қуйидагилардан иборатдир:қуйидагилардан иборатдир: www.arxiv.uz

 Биринчидан, ҳар қандай дин ўз эътиқод Биринчидан, ҳар қандай дин ўз эътиқод қилувчилари учун тўлдирувчилик, тасалли қилувчилари учун тўлдирувчилик, тасалли берувчилик – компенсаторлик вазифасини берувчилик – компенсаторлик вазифасини бажаради. Масалан, инсонда доимий эҳтиёж бажаради. Масалан, инсонда доимий эҳтиёж ҳосил бўлиши ҳодисасини олайлик. Инсон ўз ҳосил бўлиши ҳодисасини олайлик. Инсон ўз ҳаёти, турмуш тарзи, табиат ва жамият ҳаёти, турмуш тарзи, табиат ва жамият билан бўлган муносабатлари жараёнида билан бўлган муносабатлари жараёнида ҳаётий мақсадларига эришиши иложсиз ҳаётий мақсадларига эришиши иложсиз бўлиб кўринганида, унда қандайдир бўлиб кўринганида, унда қандайдир маънавий-руҳий эҳтиёжга зарурият сезади. маънавий-руҳий эҳтиёжга зарурият сезади. Бу динга бўлган эҳтиёж эди. Дин бу ўринда Бу динга бўлган эҳтиёж эди. Дин бу ўринда маънавий-руҳий эҳтиёжни қондирувчи, маънавий-руҳий эҳтиёжни қондирувчи, тасалли берувчилик вазифасини бажарган тасалли берувчилик вазифасини бажарган ва ҳали ҳам бажармоқда.ва ҳали ҳам бажармоқда. www.arxiv.uz

 Масалан, буддавийлик дини роҳибликни Масалан, буддавийлик дини роҳибликни тарғиб қилар экан, бу дунёда орзу-тарғиб қилар экан, бу дунёда орзу- ҳаваслардан, роҳат-фароғатдан воз кечган ҳаваслардан, роҳат-фароғатдан воз кечган инсон нирвана ҳолатига эришгач, абадий инсон нирвана ҳолатига эришгач, абадий роҳатда бўлишини таъкидлайди. Шунингдек, роҳатда бўлишини таъкидлайди. Шунингдек, христианликда ҳар бир христиан Исо христианликда ҳар бир христиан Исо Масиҳнинг қайтишига умид қилган ҳолда Масиҳнинг қайтишига умид қилган ҳолда ҳаётнинг турли муаммоларини енгиб, сабр-ҳаётнинг турли муаммоларини енгиб, сабр- бардош билан ҳаёт кечиради. Чунки бардош билан ҳаёт кечиради. Чунки христианлик Исо Масиҳ қайтиб келгач, барча христианлик Исо Масиҳ қайтиб келгач, барча издошларини саодатли ҳаётга етказиши издошларини саодатли ҳаётга етказиши ҳақидаги таълимотни илгари суради.ҳақидаги таълимотни илгари суради.  Шунингдек, ислом динида ҳам ҳар бир Шунингдек, ислом динида ҳам ҳар бир мусулмон бу дунёда эришмаган моддий ёки мусулмон бу дунёда эришмаган моддий ёки руҳий орзу-истакларига охиратда эришишга руҳий орзу-истакларига охиратда эришишга ишонган ҳолда дунё орзу-ҳавасларига ишонган ҳолда дунё орзу-ҳавасларига ортиқча берилмай, турмуш машаққатларига ортиқча берилмай, турмуш машаққатларига сабр қилади.сабр қилади. www.arxiv.uz

 Иккинчидан, муайян дин ўз таълимот Иккинчидан, муайян дин ўз таълимот тизимини вужудга келтиргач, ўзига тизимини вужудга келтиргач, ўзига эътиқод қилувчилар жамоасини шу эътиқод қилувчилар жамоасини шу таълимот доирасида сақлашга ҳаракат таълимот доирасида сақлашга ҳаракат қилган ва ҳозирда ҳам шундай. Бу қилган ва ҳозирда ҳам шундай. Бу ижтимоий ҳодиса диннинг ижтимоий ҳодиса диннинг бирлаштирувчилик – интеграторлик бирлаштирувчилик – интеграторлик вазифаси деб аталади. Дин ҳамиша муайян вазифаси деб аталади. Дин ҳамиша муайян ижтимоий, этник ва маънавий ҳаётни ижтимоий, этник ва маънавий ҳаётни қамраб олишга интилади. Бунинг қамраб олишга интилади. Бунинг мунтазамлигини таъминлаш мақсадида дин мунтазамлигини таъминлаш мақсадида дин халқларнинг ижтимоий ҳаётига, ахлоқий халқларнинг ижтимоий ҳаётига, ахлоқий муносабатларига, шунингдек, адабиёти ва муносабатларига, шунингдек, адабиёти ва санъатига чамбарчас боғланиб кетган.санъатига чамбарчас боғланиб кетган. www.arxiv.uz

 Масалан, яҳудийликда мазкур дин Масалан, яҳудийликда мазкур дин вакилларини бир мафкура атрофида вакилларини бир мафкура атрофида сақлаб туриш учун уларни бир миллат сақлаб туриш учун уларни бир миллат ва ягона маслак эгалари, ягона худо - ва ягона маслак эгалари, ягона худо - Яҳвенинг энг севимли бандалари Яҳвенинг энг севимли бандалари эканлиги уқтирилади.эканлиги уқтирилади.  Христианликда ҳам эътиқод Христианликда ҳам эътиқод қилувчиларни бу динга янада кўпроқ қилувчиларни бу динга янада кўпроқ жалб этиш учун диний меъморий, жалб этиш учун диний меъморий, тасвирий, мусиқа санъати турларидан тасвирий, мусиқа санъати турларидан унумли фойдаланилади. Христианликда унумли фойдаланилади. Христианликда махсус икона чизувчилик мактаблари махсус икона чизувчилик мактаблари фаолият олиб боради.фаолият олиб боради. www.arxiv.uz

 Олтинчидан, дин вазифаларининг Олтинчидан, дин вазифаларининг фалсафий, назарий жиҳатлари ҳам фалсафий, назарий жиҳатлари ҳам мавжуд. Бу вазифа инсонга мавжуд. Бу вазифа инсонга яшашдан мақсад, ҳаёт мазмуни, яшашдан мақсад, ҳаёт мазмуни, дорулфано ва дорулбақодорулфано ва дорулбақо каби каби дунё дунё масалаларига ўз муносабатини масалаларига ўз муносабатини билдириб туришидан иборатдир.билдириб туришидан иборатдир. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

 Дин инсоннинг руҳий дунёси билан Дин инсоннинг руҳий дунёси билан чамбарчас боғлиқ бўлиб, унинг ижтимоий чамбарчас боғлиқ бўлиб, унинг ижтимоий ҳаётида доимо у билан бирга бўлди. Шунинг ҳаётида доимо у билан бирга бўлди. Шунинг учун ҳам динни ўрганиш - бу инсониятни учун ҳам динни ўрганиш - бу инсониятни ўрганишўрганиш демакдир. Динни инсониятдан, демакдир. Динни инсониятдан, инсониятни диндан ажратиб бўлмаслигини инсониятни диндан ажратиб бўлмаслигини тарихнинг ўзи исботлади. «Коммунистик тарихнинг ўзи исботлади. «Коммунистик жамиятда дин йўқ бўлиб кетади» дейилган жамиятда дин йўқ бўлиб кетади» дейилган гапнинг аксича коммунизм хаёлий нарса ю, гапнинг аксича коммунизм хаёлий нарса ю, дин доимий эканлиги амалда исботланди. дин доимий эканлиги амалда исботланди. Демак, дин инсоният билан бирга дунёга Демак, дин инсоният билан бирга дунёга келган.келган.  Динлар унга эътиқод қилувчиларнинг сони, Динлар унга эътиқод қилувчиларнинг сони, миқёси, ўзининг маълум миллат ёки халққа миқёси, ўзининг маълум миллат ёки халққа хослиги ёхуд миллат танламаслигига кўра хослиги ёхуд миллат танламаслигига кўра турли гуруҳларга бўлинади:турли гуруҳларга бўлинади: www.arxiv.uz

 Уруғ-қабила динлариУруғ-қабила динлари – – тотемистик, анимистик тотемистик, анимистик тасаввурларга асосланган, ўз тасаввурларга асосланган, ўз уруғидан чиққан сеҳргар, шомон уруғидан чиққан сеҳргар, шомон ёки қабила бошлиқларига ёки қабила бошлиқларига сиғинувчи динлар. Улар миллат сиғинувчи динлар. Улар миллат динлари ва жаҳон динлари ичига динлари ва жаҳон динлари ичига сингиб кетган бўлиб, ҳозирда сингиб кетган бўлиб, ҳозирда Австралия, Жанубий Америка ва Австралия, Жанубий Америка ва Африкадаги баъзи қабилаларда Африкадаги баъзи қабилаларда сақланиб қолган;сақланиб қолган; www.arxiv.uz

 Миллат динлариМиллат динлари – маълум – маълум миллатга хос бўлиб, бошқа миллатга хос бўлиб, бошқа миллат вакиллари ўзига қабул миллат вакиллари ўзига қабул қилмайдиган динлар. Уларга қилмайдиган динлар. Уларга яҳудийлик (яҳудий миллатига яҳудийлик (яҳудий миллатига хос), ҳиндуийлик (ҳиндларга хос), хос), ҳиндуийлик (ҳиндларга хос), конфуцийлик (хитой миллатига конфуцийлик (хитой миллатига хос), синтоийлик (японларга хос) хос), синтоийлик (японларга хос) киради;киради; www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

 Шунингдек,Шунингдек, динлар таълимотига динлар таълимотига кўра монотеистик – яккахудолик кўра монотеистик – яккахудолик (яҳудийлик, ислом) ва политеистик (яҳудийлик, ислом) ва политеистик – кўпхудолик (ҳиндуийлик, – кўпхудолик (ҳиндуийлик, конфуцийлик) динларига конфуцийлик) динларига бўлинади.бўлинади. www.arxiv.uz

ЭЪТИБОРИНГИЗ ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН УЧУН РАҲМАТРАҲМАТ www.arxiv.uz

O'xshashlar

Диншунослик фанига кириш

Диншунослик асослари фанининг предмети

Ислом динининг асосий манбалари

Маънавий-мафкуравий ишларни тизимли ҳамда самарали ташкил этишда давлат ва жамоат ташкилотларининг долзарб вазифалари

Дин ижтимоий маданият ҳодиса сифатидаги ахамият