Maktablarda Ma'naviyat va ma'rifat ishlarini rejalashtirish - Manaviyat asoslari - Slaydlar

Maktablarda Ma'naviyat va ma'rifat ishlarini rejalashtirish

Yuklangan vaqt:

27.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1562.2841796875 KB

Ko'chirib olish

O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta Maxsus Ta’lim vazirligi Sirdaryo viloyati Guliston _________ Universiteti ____________ fakulteti Salyd taqdimot Mavzu: Maktablarda ma’naviyat va ma’rifat ishlarini rejalashtirish

Reja: 1. Maktablarda ma’naviy-ma’rifiy ishlarni tashkil etish. 2. Maktablarda ma’naviy-ma’rifiy ishlarni tashkil etish metodikasi. 3. Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida “tarbiya” fanini bosqichma-bosqich amaliyotga joriy etish chora-tadbirlari

1. Maktablarda ma’naviy-Ma’rifiy ishlarni tashkil etish. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev prezidentlik faoliyatining dastlabki kunlaridan boshlab yurtimizda innovatsion va kreativ fikrlaydigan, zamonaviy kadrlar tayyorlash, yoshlarni vatanparvarlik ruhida, yuksak maʼnaviyat egalari etib tarbiyalash, shu maqsadda taʼlim tizimini takomillashtirish masalalariga alohida eʼtibor qaratib kelmoqda. Prezidentimiz maktab taʼlimi tizimini isloh qilish boʻyicha mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlar, bu borada oldimizda turgan dolzarb vazifalar haqida fikr yuritar ekan, ulugʻ maʼrifatparvar bobomiz Mahmudxoʻja Behbudiyning “Dunyo imoratlari ichida eng ulugʻi maktabdir” degan fikrini alohida taʼkidlab, bu masalaning mohiyati va ahamiyatiga atroflicha toʻxtalib oʻtdi. Haqiqatan ham, jahondagi rivojlangan davlatlar tarixiga nazar tashlaydigan boʻlsak, ularda jamiyat hayotini oʻzgartirishga qaratilgan islohotlar avvalo taʼlim tizimidan, bogʻcha, maktab, tarbiya masalasidan boshlanganini koʻramiz. Chunki maktabni oʻzgartirmasdan turib, odamni, jamiyatni oʻzgartirib boʻlmaydi. Taʼlim va tarbiyaning asosi, poydevori bu - maktab. Maktabni maktab qiladigan kuch esa oʻqituvchilardir. Maʼlumki, murakkab oʻtish yillarida maktablardagi maʼnaviymaʼrifiy muhit, oʻqituvchi kasbining obroʻyi, nufuzi pasayib ketgani, yangi davr pedagoglarini tarbiyalash, pedagogika fanini rivojlantirish, innovatsion taʼlim texnologiyalarini joriy etishga yetarli eʼtibor berilmagani sohada bir qator jiddiy muammolarni keltirib chiqardi.

Har qanday ijodkorlik, buning ustiga pedagogik ijodkorlik quruq joyda, faqat hissiy kechinmalar asosida boshlanishi mumkin emas. Tarbiya san’atida o’zining pedagogik mahorati, o’zining «bir qolipdagi» mehnat madaniyati borki, ularni bilib olish zarur. Pedagog kadrlarni tayyorlash va ularning malakasini oshirish butun tizimi ana shuni bilib olishga qaratilishi kerak. Biroq, hali hech kim oliy o’quv yurtida o’qib yoki o’qituvchilar malakasini oshirish kursini tamomlagandan keyin usta pedagog bo’lib qolmagan. Pedagogik mehnat ustalari ta’lim muassasalarida vujudga keladi, o’quvchilar bilan muomalada shakllanadi. Demak, tarbiyaviy tadbirlar jarayonida pedagog pedagogik mahoratga ega bo’lish bilan birga, u o’quvchi qalbini tushunishi, uning qiziqish va moyilliklarini his qilishi kerak. Shunga ko’ra tarbiyaviy tadbirlarni rejalashtirishi va o’tkazishi lozim. Albatta, rejalashtirish o’quvchilarning maslahatisiz amalga oshirib bo’lmaydi.

Hozirgi kunda maktablardagi ma’naviy-ma’rifiy ishlar, o’quvchilar darsdan tashqari olib boriladigan ishlar pedagogik muammo sifatida imkon darajasida tashkil etilgan, ammo davr talabi ularni yanada takomillashtirishga undamoqda. Maktablardagi ma’naviy-ma’rifiy ishlar mazmundai o’quvchilar ma’naviy-axloqiy tarbiyasini yanada takomillishtirish o’quvchilar ota-onalari uchun mo’ljallangan tadbirlarni mazmunan boyitish lozim ekanligi aniqlandi. O’quvchilarning ma’naviyma’rifiy tadbirlarga qiziqishini oshirish Maktablarda tashkil etiladigan ma’naviyma’rifiy ishlarning amaliyotdagi ahvoli muntazam tashkil etiladigan tadbirlarga o’zgacha ruh bag’ishlash kerakligini ko`rsatadi.

2. Maktablarda Ma’naviy-Ma’rifiy ishlarni tashkil etish metodikasi. Fanni o‘qitishning o‘z oldiga qoygan maqsad va vazifalari. Inson shaxsining takomillashuvi. Ajdodlar namunasi. Respublikamizdagi ma’naviy-ma’rifiy isloxotlar. Milliy va umuminsoniy qadriyatlami o'rganish va e’zozlash. Buyuk bobolarimiz nomlarining tiklanishi. Alisher Navoiy, Amir Temur, Ahmad Yassaviy, So‘fi Ollayor va boshqalar. Sho’ro davri qatog‘onlari qurbonlari nomlarining tiklanishi. Ma’naviy merosdan foydalanishda chalkashliklarga yo‘l qoymaslik. Ulami o‘z davrining mahsuli deb tushunish. Umuminsoniy qadriyatlardan foydalanish. Huquqiy demokratik davlat qurish jarayoni va kadrlar tarbiyasi. Islom Karimov asarlaridabu masalaga e’tibor. Uzluksiz ta’lim tarbiya tizimini insonparvarlashtirishning asosiy maqsad va tamoyillari. Ma’naviy-ruhiy, badiiyestetik tarbiyaga o‘tmishda kam e’tibor berilganligi. 0 ‘zbekistonning jahonga yuz tutishi. Bozor munosabatlari talabi. Kadrlar ongi va qalbiga ezgulik g‘oyalarini singdirish.

Ma’naviy-ma’rifiy ishlar tizimi Respublikamizda ma’naviy-ma’rifiy ishlami olib borish tizimining yo‘lga qo‘yilishi. Bolalar bog‘chasi, umumta’lim o‘rta maktabi, o‘rta maxsus kasb-hunar ta’limi, oliy ta’lim, malaka oshirish va ta’limdan tashqari muassasalarda ma’naviyma’rifiy ishlami olib borish va uning o‘ziga xos xususiyatlari. Respublika miqyosida ma’naviy-ma’rifiy ishlami olib borish. Prezident - ma’naviyat himoyachisi. Jamiyatni insonparvarlashtirishda ma’naviy-ma’rifiy ishlarning o‘rni Ta’limning insonparvarlashuvi, huquqiy demokratik davlat qurish jarayoni va kadrlar tarbiyasi. Islom Karimov asarlarida ushbu masalaga e’tibor. Uzluksiz ta'lim tizimini insonparvarlashtirishning asosiy maqsad tamoyillari. Ma’naviy-ruhiy, badiiyestetik tarbiyaga e’tibor. O ‘zbekistonning jahonga yuz tutishi. Bozor munosabatlari talabi. Kadrlar ongi va qalbiga insonparvarlashtirishni singdirish. Insonparvarlashtirish va ta’lim turlari.

Respublikamizda yoshlar bilan ishlash masalasi. Maktab, akademik litseylar, kasb-hunar kollejlari, oliy ta’limga tortilmagan yoshlar. “Ta’lim to’g ’risida” gi qonun (1997) va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” da uzluksiz ta’limda ta’lim-tarbiya jarayonining aks etishi. O’tish davri qiyinchiliklari. Moddiy boylikka intilish, ma’naviy boylikka e’tiborsizlik. Yoshlarning chet elga chiqishi. 0‘tish davri vazifalari. M a’naviy-ahloqiy muhitni sog'lomlashtirish. Ta’lim tarbiyaning uzluksizligi. Oila va mahalla rolini oshirish. Ta’lim tarbiyani dunyoviy tasnifda shakllantirish. O‘qituvchi-o‘quvchi munosabatlarida ustoz-shogirdlikni qaror toptirish. Ta’limni jahon andoza (standart)lari darajasiga chiqarish. Uzluksiz ta’lim jarayonida ma’naviym a’rifiy tarbi ya tizimining funktsiyalari. Oila, bog’cha, boshlang’ich, umumiy o‘rta, o‘rta maxsus, kasb-hunar, oliy, aspirantura, malaka oshirish ta’limi, bo‘sh vaqtdan unumli foydalanish. Ta’lim tizimini insonparvarlashtirish va m a’naviy-tarbiyaning tashkiliy jihatlari. Yoshlar buyuk davlatning kelajagi.

3. UMUMIY O‘RTA TA’LIM MUASSASALARIDA “TARBIYA” FANINI BOSQICHMA-BOSQICH AMALIYOTGA JORIY ETISH CHORA-TADBIRLARI Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilarining yoshi va psixofiziologik xususiyatlarini inobatga olgan holda ularning ongiga umuminsoniy qadriyatlar va yuksak ma’naviyatni yanada chuqur singdirish, ularni vatanparvarlik va insonparvarlik ruhida tarbiyalash, umumiy o‘rta ta’lim muassasalaridagi ma’naviy-tarbiyaviy ishlarni yangicha asosda tashkil etish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi: 1. Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida “Odobnoma”, “Vatan tuyg‘usi”, “Milliy istiqlol g‘oyasi va ma’naviyat asoslari” hamda “Dunyo dinlari tarixi” fanlarini birlashtirgan holda yagona “Tarbiya” fani 1 — 9-sinflarda — 2020/2021 o‘quv yilidan, 10 — 11-sinflarda esa — 2021/2022 o‘quv yilidan boshlab fanlarga ajratilgan umumiy soatlar doirasida bosqichma- bosqich amaliyotga joriy etilsin. 2. Quyidagilar: Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilari uchun “Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv- metodik majmualarning yaratilishini muvofiqlashtiruvchi guruh tarkibi 1-ilovaga muvofiq; Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilari uchun “Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv- metodik majmualarni yaratish bo‘yicha tuzuvchilar guruhi tarkibi 2-ilovaga muvofiq; Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilari uchun “Tarbiya” fani konsepsiyasi 3-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.

3. O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi: “ Tarbiya” fani bo‘yicha umumiy o‘rta ta’limning davlat ta’lim standartini va o‘quv dasturlarini ishlab chiqsin va tasdiqlasin; “ Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv-metodik majmualarni yangi o‘quv yili boshlangunga qadar chop etishni tashkil etsin va ularning joylarga yetkazilishini ta’minlasin; 4. Belgilab qo‘yilsinki: “ Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv-metodik majmualarni nashrga tayyorlash va chop etish (darsliklarni nashrga tayyorlash, chop etish va yetkazib berish, tuzuvchilarga haq to‘lash) bilan bog‘liq xarajatlar darslik va o‘quv-metodik majmualarning umumiy narxiga kiritiladi; “ Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv majmualarini xarid qilish va yetkazib berish xarajatlari: umumiy o‘rta ta’lim muassasalarining 1-sinf, Mehribonlik uylari, jismoniy yoki ruhiy rivojlanishida nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan maktablar va maktab- internatlari o‘quvchilarini, ijtimoiy yordamga muhtoj oilalar farzandlarini hamda o‘qituvchilar uchun “Tarbiya” fanidan darsliklar, multimedia ilovalari va o‘quv-metodik majmualar nashr etilishi, shuningdek, ijara asosida darsliklar bilan birlamchi ta’minlash.

5. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, Xalq ta’limi vazirligi: 2020 — 2023-yillarda respublika oliy ta’lim muassasalarining “Boshlang‘ich ta’lim”, “Tarix” (mamlakatlar va mintaqalar bo‘yicha), “Tarix o‘qitish metodikasi”, “Filologiya va tillarni o‘qitish: O‘zbek tili”, “O‘zbek tili va adabiyoti”, “Milliy g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi”, “Pedagogika va psixologiya”, “Dinshunoslik” va Islomshunoslik (Islom tarixi va manbashunosligi)”, “Psixologiya (Din sotsiopsixologiyasi)” ta’lim yo‘nalishlari bitiruvchilariga umumiy o‘rta ta’lim maktablarida “Tarbiya” fanini o‘qitish huquqi berilishi yuzasidan zarur choralarni ko‘rsin va mazkur ta’lim yo‘nalishlari o‘quv rejalariga 2020/2021 o‘quv yilidan boshlab tegishli o‘zgartirishlar kiritsin; Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi bilan birgalikda bir oy muddatda umumiy o‘rta ta’lim maktablarida “Tarbiya” fanini o‘qitish uchun kadrlar tayyorlanadigan yangi ta’lim yo‘nalishi yuzasidan Vazirlar Mahkamasiga asoslangan takliflarni kiritsin. 6. O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi boshqa manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda o‘zlari qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatlarni bir oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsin. 7. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining ijtimoiy rivojlantirish masalalari bo‘yicha o‘rinbosari B.A. Musayev va O‘zbekiston Respublikasi xalq ta’limi vaziri Sh.X. Shermatov zimmasiga yuklansin.

E’tiboringiz uchun raxmat

O'xshashlar

Tarbiyachining ma’naviy saviyasi

Ma’naviyat asoslari

Markaziy Osiyolik mutafakkirlarning islom ilmlari va madaniyati rivojidagi o’rni

AQSH va Lotin Amerikasi davlatlarida terrorchi tashkilotlar

Qadimgi Mesopotamiya dinlari