Lizin ishlab chiqarish texnologiyasi - Kimyo - Slaydlar

Lizin ishlab chiqarish texnologiyasi

Yuklangan vaqt:

07.12.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1642.08203125 KB

Ko'chirib olish

Lizin ishlab chiqarish texnologiyasi

Reja: 1. Aminokislotalar ishlab chiqarish 2. Lizin ishlab chiqarishda xom-ashyo 3. Lizin olish texnologiyasi

Keyingi yillarda xalq xo’jaligida, meditsinada, kimyo sanoatida, oziq-ovqat sanoatida turli xil aminokislotalar keng miqyosda qo'llanilmoqda. Yildan yilga o’rni qoplanmaydigan aminokislotalarga talab oshib bormoqda. Turli xil aminokislotalarga talab oshganligi sabali ularni qiymati va qimmatlilik darajasi ortmoqda. Ba'zi bir oziq ovqat va ozuqa maxsulotlari o’zida almashinmaydigan aminokislotalarni xususan, lizinni etarli miqdorda saqlamaydi.

LOREM IPSUM Aminokislotalar olishning asosiy usullari, ya'ni ular o'simlik xom ashyolari oqsili gidrolizatlaridan. ekstraksiyalash, kimyoviy sinez, o'suvchi hujayralardan mikrobiologik sintez, mikroorganizmlardan ajratilganfermentlar yoki immobillangan mikrob hujayralaridan foydalanish va boshqalar. Ko'plab aminokislotalami mikrobiologik sintez asosida olish ayni vaqtda istiqbolli va iqtisodiy samara bermoqda. Aminokislotlarni mikrobiologik sintezdan tashqari yuqorida keltirilganidek, o'simlik va hay von xom ashyolari saqlagan tabiiy oqsillar gidrolizi yo'li orqali olish mumkin. Bu usulning asosiy kamchiliklaridan biri oqsilli oziqa yoki oziq ovqat maxsulotlari sifatida foydalanish mumkin bo'lgan xom ashyolardan foydalanilishidir.

Lizin aimnokislotasini ishlab chiqarishda asosiy xom ashyo vazifasini mikroorganizmlar, bakteriyalar sintez qiladi. Aminokislotalarni tayyor oqsillarni sintez qilish orqali ham olinadi. Oqsillarni ferment prorotein gidrolaza ta'sirida gidrolizlash natijasida ham olinadi, Pepsin fermenti oqsillarni tez fermentativ gidroliz qiladi. Natijada hosil bo'lgan aminokislotalar fraksiyalash orqali bir biridan ajratib olinadi. Aminokislotalarni biosintezi uchun oziq- ovqat mahsulotlarini har xil taksonomik guruhga mansub bo'lgan mikroorganizmlardan foydalaniladi. Masalan, lizin va glyutamin kislotasini sintezi uchun Corunebacterium glutamicum va Brevibasterium flavum bakterialari ishlatiladi.

Lizin ishlab chiqarish boshoqli o'simliklarni (bug'doy, arpa, makkayjo'hoxori va boshqalar) urug'laridan olinadigan oqsillar almashinmaydigan aminokislotalar miqdori bo'yicha, ayniqsa lizin miqdori bo'yicha FAO (Food and Agriculture Organization) etaloni talablariga javob bera olmaydilar. Shuning uchun ham bir qator mamlakatlarda (Yaponiya, AQSh, Frantsiya, Ispaniya, Rossiya, Latviya) bu aminokislotani (lizinni) sanoat asosida ishlab chiqarish yo'lga qo'yilgan. Ma'lumki, lizinning ikki xil optik faollikdagi D-L-shakllari mavjud .Lizin odam va hayvonlar organizmida qator o'ta muhim biokimyoviy funktsiyalarni bajaradi, hujayrada kalsiy transporti, ovqat hazm qilish fermentlari sekretsiyasini va umumiy azot nisbatini oshirishni ta'minlaydi.

Aminokislotalar sintez qiluvchi mikroorganizmlarning ko'pchiligi klassik mikrobiologiya usullaridan foydalanib, tanlab olinganlar, ya'ni ular mutantlar hisoblanadilar. Past molekulyar og'irlikga ega bo'lgan birikmalarni superprodutsentlarini yaratish strategiyasi unchali yaxshi yo'lga qo'yilmagan bo'lsada, ba'zi aminokislotalarni produtsentlari gen-muxandislik usullari yordamida yaratilgan va ulardan ishlab chiqarish miqyosida foydalanib kelinmoqda. Kimyoviy yo'l bilan, sintez orqali olinadigan aminokislotalarni qismi hozircha ko'proq. Masalan, keng miqyosda ishlatiladigan aminokislotalardan glitsin va metionin asosan kimyoviy sintez yo'li bilan ishlab chiqiladi.

Hayvonlar ozuqasini me'yoriga keltirish uchun ba'zi bir aminokislotalar sof holda qo'shilishi shart, chunki ularni miqdori ozuqalar tarkibida me'yoridan juda ham oz. Dunyoda har yili 300 ming tonnadan ko'proq almashmaydigan aminokislotalar sanoat asosida ishlab chiqariladi. Ammo, afsuski bu texnologiya mamlakatimizda joriy etilmagan. Almashmaydigan aminokislotalar sintez qilishning 3 yo'li mavjud o'simlik yoki mikrob oqsilini gidroliz qilish orqali ershiladi.

Lizin olish texnologiyasi: Lizin olish jarayonlari qatiy aseptik sharoitni talab qilganligi uchun barcha uskunalar, reaktorlar, kommunikatsiyalar va fermentatsiyaga beriladigan havo sterillanishi zarur. Havoni sterillash 135-140 C haroratda o'tkir bug' bosimi ostida amalga oshiriladi. Bunda sterilizatsiyaning "sovutish" usulidan ya'ni bakteriotsid gazlar (etilen) va kimyoviy reagent eritmalaridan (formalin, xlor saqlovchi birikmalar va hk.) foydalanish mumkin. Sovuq sterillash amalga oshirilgandan so'ng kimyoviy reagentlar qoldiqlari steril suvda yuvib tashlanadi.Kristall lizin kultural suyuqlikdan ion almashinuv usullaridan foydalanilib ajratiladi.

Kultural suyuqlikdan biomassa sentrifugalash yoki filtrlash orqali alohidalanadi. Fermentyorlarda aralashtirishdan maqsad quyidagi vazifalarni bajarishdir: gaz-suyuqlik va suyuqlik xujayra massa uzatish intensifikatsiyasi termostatlanayotgan muxitga issiklik uzatish intensifikatsiyasi, - gaz pufakchalari va suyuqlik tomchilarining disperslanishi; - aralashtirilayotgan muxit xajmidagi xaroratning tenglashtirilishi;

Fermentatorlar konstruksiyasi issiklik va massa almashinish ga boglik bo'lgan xolda mikroorganizmlar xayoti va o'sish uchun mu'tadil bo'lgan sharoit bilan ta'minlay olishi zarur. Demak, lizin olish texnologiyasi quyidagi bosqichlardan iborat: ekish materialini olish; oziq muhitini tayyorlash va sterillash; barcha uskunalar, kommunikatsiya va havoni tayyorlash hamda sterillash; fermentatsiya;lizin ajratish.

40 % 30 % 20 % 10 % Hayvonlar oziqa ratsioniga lizinning 0,1-0,4% miqdorida qo shilishi oziqaning qiymatini keskin oshiradi .Rossiyada lizin produtsenti sifatida Brievibacterium turkumlaridan foydalaniladi. Lizin produtsenti auksotrof- biotin, tiamin, treonin va metioninga talabchan bo'ladi. Lizin chiqaruvchi biokimyoviy zavodlarda ekish materialini tayyorlash davriy usulda amalga oshiriladi. Dastlabki kultura GPA (go'sht peptonli agar) qattiq oziqasida probirkalarda 28-30°C haroratda bir sutka davomida o'stirib olinadi.

O sgan kulturalardan mikroorganizmlar suspenziyasi steril suyuq oziqa muhitiga (kolbalarga) otkaziladi va mikrobiologik tebratgichda (180-200 tez/min) bir sutka davomida 29-30°C haroratda o'stiriladi.

FOUR Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Donec luctus nibh sit amet sem vulputate venenatis bibendum orci pulvinar.

FOUR1- rasm. Lizinni mikrobiologik yo'l bilan ajratib olish texnologik sxemasi. isitish va lavlagi massasini eritish; 2- makkajo'xori ekstrakti, ozuqa tarkibiga kirgan tuzlar va CaCO, ni suvda aralashtirish; 3 isitish kolonnasi: 4 oziqa muhitini saqlab turuvchi idish; 5- issiqlik almashtiruvchi (sovutish uchun): 6- ekuv kulturasini ko'paytiruvchi va sterilizatsiya qiluvchi fermenterlar va uskunalar, 7- ekuv materiallarini uzatish; 8-havoni tozalash va sterilizatsiya qilish uchun filtrlar tizimi, 9-sanoat kulturasini o'stiruvchi fermenter, 10-chiqadigan gazlarni ekologik tozalovchi fermenterlar; 11 lizinni monoxlorgidratini oluvchi idish; 12- reaktorga xlorid kislotasini yuborish;

13 tayyor monoxlorgidrat lizin; 14 monogidratlizin saqlagan kultural suyuqlik isitish, 15- parlatuvchi usqurmalar, 16 suyuq lizninni (s.l.) yogʻiladigan idish; 17 suyuq lizninni to'ldirgich bilan aralashtirish, 18 purkatib qurituvchi usqurma; 19 issiq havo uzatuvchi: 20 quruq liznin zarrachalarini havodan ajratish; 21 havon atmosferaga chiqarishdan oldin ekologik tozalash, 22 lizinni quruq ozuqa konsentrati to'planadigan idish (1- rasm Бупин B.H.ning adabiyotida olingan).

T H A N K Y O U F O R W AT C H I N G

O'xshashlar

Lizin aminokislotasini ishlab chiqarish texnologiyasini mikrobiologik usuli

Ekstraktlar ishlab chiqarish texnologiyasi

Biogaz ishlab chiqarish texnologiyasi

Elektrokimyoviy ishlab chiqarish

Po'lat ishlab chiqarish