Kimyoviy termodinamika 2 - Kimyo - Slaydlar

Kimyoviy termodinamika 2

Yuklangan vaqt:

04.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

8983.390625 KB

Ko'chirib olish

 KIMYOVIY TERMODINAMIKA

Mavzuning maqsadlari: Termodinamika qonunlari jonli va jonsiz tabiat uchun universaldir. Odam organizmida energiyaning turli hillari mavjud bo’ladi va ular bir biriga o’tib turib, modda almashinuvini ta’minlovchi asosiy omillardan biri hisoblanadi. Ehergiya almashinuvining buzilishi turli hil kaslliklarni sababchisi bo’ladi. Bu sabablarni tushinib yetish uchun termodinamikaning qonunlariga asoslanish maqsadga muvofiqdir.

Mashg’ulotning tuzilishi I. Nazariy qism 1. Organizmda energiya va modda almashinuvining o'zaro bog'liqligi. 2. Termodinamikaning asosiy tushunchalari. 2.1. Sistema va uning turlari. 2.2. Sistemaning parametri. 2.3. Sistemaning ichki energiyasi. 2.4. Izobarik, izotermik potensial. 3. Termodinamikaning 1- qonuni. 4. Termokimyoviy hisoblar. Gess qonuni. 5. Kimyoviy birikmalar hosil bo'lish issiqligi. 6. Entalpiya 7. Termodinamikaning 2 - qonuni. 8. Termodinamika va tirik organizmda kechadigan j arayonlar. II. Amaliy qism: 1.Neytrallash reaksiyasining issiqlik samaradorligini aniqlash 2. Erish иссиқлик самарадорлигини аниқлашreaksiyasining issiqlik samaradorligini aniqlash III. Tahliliy qism 1. Mavzu bo`yicha vaziyatli masalalar yechish 2. Grafik organayzerlar tuzish IV. Yakuniy qism 1. Talabalar mustaqil ishinining prezentatsiyasi 2. 2) Xulosalar chiqarish 3. 3) Testlar yechish

 TERMODINAMIKA TEXNIK TERMODINAMIKAKLASSIK TERMODINAMIKA YOKI MUVOZANATDAGI JARAYONLAR TERMODINAMIKASI СТАТИСТИК ТЕРМОДИНАМИКА MUVOZANATDA BO’LMAGAN JARAYONLAR TERMODINAMIKASI

Issiqlik dvigatellari yaratilish tarixi Geron Aleksandriyskiyning «Eolopil» shari Geron Aleksandriyskiy b.e. 1 asr oldin

 Uattning birinchi bug- mashinasi (1776 y.) Djeyms Uatt (1736-1819) «Raketa» -birinchi paravozlardan biri (1829 y.)

 Nikolaus Avgust Otto (1832-1891 ) Ichki yonuvchan birinchi dvigatel (1876 y.)

 Rudolf Dizel (1858-1913) 12 silindrli dizel

TERMODINAMIKA BIOENERGETIKA kimyoviy va fizik-kimyoviy hodisalarni o'rganishda termodinamika usullari va qonuniyatlarini qo'llaydigan fan molekulyar moddalarning hosil bo'lishi, yiqilishi (anabolizm) va parchalanishi hisobiga energiya ajpalib chiqishi (katobolizm) jarayonlarida ro'y beradigan energiya o'zgarishini o'rganadigan fan

 sistema va tashqi muhit o’zaro modda va energiya bilan almashish imkoniyati bor sistema va tashqi muhit o'zaro faqat energiya bilan almashishi mumkin sistema va tashqi muhit energiya bilan ham, modda bilan ham o'zaro almashmaydi

TERMODINAMIKANING QONUNLARI 1. 2. 3.Agar faqat ishning kengayishi bo’lsa (dW ′ = 0) , muvozanatdagi jarayonda: Yopiq sistemalar uchun :PdV TdS dU   W Q dU     T Q dS   0 0   T S

  Har qanday jarayon davomida ener g iya yo’q bo’lmaydi va yo’qdan bor bo’lmaydi, u faqat bir ko’rinishdan ikkinchi ko’rinishiga ekvivalent miqdorda o’tishi mumkin.  Organizmda modda almashinuvini boshqaruvchi jarayonda kimyoviy energiya, energiyaning boshqa turlariga o’tib, organizmning hayot faoliyatini ta’minlaydi. Q=ΔU+ATermodinamikaning birinchi qonuni

Termodinamikaning birinchi qonuni energiyaning saqlanishi qonunini ifodalaydi. Agar sistemaning hajmi doimiy bo’lsa hamda issiqlik berilsa uning ichki energiyasi oshadi.

Agar sistema tashqi sistema ishlamasa, hamda issiqlik berilmasa uning ichki energiyasi kamayadi.

 Issiqlik sarflanmasdan ish bajarib bo'lmaydi yoki ajratilgan sistemada barcha turdagi energiyalar yig'indisi o'zgarmas qiymatga ega. Energiya sarflanmasd an abadiy ishlaydigan mashina qurib bo'lmaydi Energiya yo'qdan bor bo'lmaydi va bordan yo'q bo'lmaydi, u faqat bir turdan ikkinchi turga aylanadi. Termodinamikaning 1 - chi qonuni xulosalari:

TERMODINAMIK JARAYONLAR IZOTERMIK IZOXORIK IZOBARIK

Izotermik jarayonlar P V0 V 1 V 2 O’zgarmas temperaturada sodir bo’ladigan jarayonlar T=const  U=0 Q+A=0 Q=-A=A*

  O’zgarmas hajmda sodir bo’ladigan jarayonlar Izobarik jarayonlar V=const P V0 A=0 Q=  U

  O'zgarmas bosimda sodir bo’ladigan jarayonlar Izobarik jarayonlar A*=p (V + V 1 2  U=A+Q Q=A*+  UP V0 V 1 V 2 )

Entalpiya Entalpiya – izobar-izotermik sharoitlarda energetic holatni ifodalaydigan termodinamik funksiya. Н = U + pV Q = Hoxir. – Нboshl. = ∆Н Reaksiyaning entalpiyasi ∆Нr –kimyoviy reaksiya o’tkazilayotganda yutilayotgan yoki ajralayotgan issiqlik miqdori.

F erkin energiya – izotermik jarayonlar hisobiga bajarilgan ish energiyasi Gibss potensiali. Erkin energiya va entalpiya H entalpiya – izobarik jarayonga berilgan issiqlik dр =0 Izotermik jarayonda makrosistemada bajarilgan ish erkin energiyaga teng энергии. Agar temperature va bosim o’zgarsa, umumiy ya’ni termodinamik potensialdan foydalaniladi. TdS dU dA dQ    dU TdS dA   0  dT   dF TS U d dA      TS U F   pV TS U G    Vdp dQ Vdp pdV pdV dQ pV d dU dH         ) ( pV U H   dQ dH  SdT Vdp dG  

 Termokimyoviy reaksiyalar

Gess qonuni agar dastlabki moddalardan oxirgi moddalar turli yo'llar bilan olinishi mumkin bo'lsa, bu yo'llarda qanday oraliq reaksiyalar bo'lishidan qat'iy nazar, reaksiyaning umumiy issiqlik effekti har bir yo'l uchun bir xil qiymatga ega va oraliq reaksiyalar issiqlik effectlarining yig'indisiga teng

  H d = -  H f  H r 0 =  n  H f 0 (mahs.) -  n  H f 0 (dastl.)  H r =  n  H yonish (dastl.) -  n  H yonish (mahs.)Gess qonuni xulosalari

Termodinamikaning ikkinchi qonuni Chegaralangan sistemada sistemani entropiyasini oshiruvchi jarayonlargina o'z- o'zicha boradi va entropiya eng katta qiymatiga ega bo'lguncha davom etadi. Issiqlik o’z-o’zidan sovuq jismdan issiq jismga o’ta оlmaydi, ya’ni issiqlik harorati past bo’lgan jismdan harorati yuqori bo’lgan jismga o’z-o’zidan o’ta оlmaydi.

Klauzius postulati: issiqlik temperaturasi past bo'lgan jismdan, temperaturasi yuqori bo'lgan jismga o'tmaydi. Kelvin postulati: abadiy dvigatel yo’q

Entropiya Entropiya- reaksiya borishi natijasida hosil bo’layotgan issiqlik effectining absolyut temperaturaga bo’lgan nisbati: Termodinamik ehtimollikning logariflangan qiymati entropiya deyiladi: S = k lgW Bu yerda: S – entropiya ya’ni sistemaning tartibsizlik funksiyasi k – Bolsman doimiysi W – termodinamik ehtimollikT Q S 

33kamayadi

Standart entropiya Entropiyaning standart sharoitdagi (T=298 0 К va P=101.3 к P а) qiymati standart entropiyasi deyiladi va S 0 298 deb belgilanadi . ∆ S 0 298 = ∑ ( S 0 298 ) r-ya mahsl . - ∑ ( S 0 298 ) boshl . modda

Gibbs energiyasi Sistemaning ichki energiyasi: 1. Ishga aylanishi mumkin bo’lgan erkin energiya 2. Ishga aylanishi mumkin bo’lgan erkin energiya, ya’ni bog’langan energiyadan iborat G = H - TS yoki ΔG = ΔH – TΔS G - Gibbs energiyasi ΔH - entalpiya omili ΔS - entropiya omili

Termodinamik potensiallar:

Kolorimetrik moslama U kolorimetrik stakan hamda ichki va tashqi idishdan tashkil topgan. Issiqlik yo'qotilishining oldini olish uchun kalorimetrik idish va tashqi stakan devorlari bir-biriga tegmasligi zarur. Buning uchun ularning orasiga po'kak pona qo'yiladi. Kalorometrik stakan termometr 4, aralashtirgich 6 va stakanga modda kiritishga mo'ljallangan voronka 5 uchun teshikli qopqoq 3 ga ega.

 1. 2С (тв.) + 2H 2 O (г.) = CH 4 (г) + CO 2 (г.), reaksiyasida ishtirok etuvchi har bir moddaning ∆H o qiymatidan foydalanib, reaksiyaning standart entalpiyasi o’zgarishini toping: 2. Quyidagi ma’lumotlardan foydalanib metanning hosil bo’lish entalpiyasini toping: Modda Ynish entalpiyasi, kJ/mol Metan (g.) -890 Vodorod (g.) -286 Uglerod (grafit) -394 3. Benzolning qaynash temperaturasida (80 0 С) suyuqlik va bug’ muvozanatda bo’ladi. ∆Н о bug’ = 34.3 kJ/mol ekanligini hisobga olgan holda metaning entalpiyasi o’zgarishi ∆S o bug’ ni hisablang.Vaziyatli masalalar:

Vaziyatli testlar: 1. Termodinamikaning qonunlari odam organizmi faoliyati uchun ham quyidagicha qo’llanadi. " Modda almashnuvida hosil bo’lgan kimyoviy energiya boshqa turdagi enegiyalarga o’tib hayot faoliyatini ta’minlaydi " А. Bu ta’rif qaysi qonunga to’g’ri keladi ? а) Gess конунига б) І- qonunga в) II- qonunga г) III- qonunga д) Lavuazye-Laplas qonuniga Б. Shu qonunning matematik ifodasini tanlang: а) Q=ΔS/T б) ΔU=ΔQ в) ΔU=TΔS г) Q=ΔU+РΔV д) Qv=H 2 -H 1 В. Bu qonun termodinamikada yana qanday o’qiladi? а) issiqlik sovuq jismdan issiq jismga o’tmaydi б) issiqlik issiq jismdan sovuq jismga o’tmaydi в) energiya bordan yo’q bo’lmaydi va yo’qdan bor bo’lmaydi г) hosil bo’lish issiqligi parchalanish issiqligiga teng bo’ladi д) gazlar kata idishdan kichik idishga diffuziyalanadi

2. Kimyoviy termodinamika kimyoviy reaksiyalarning issiqlik samarasini hisoblash imkoniyatini beradi. А. Reaksiyalarning issiqlik samarasini hisoblashda qaysi qonunga asoslaniladi? а) Gess б) Raul в) Gibbs г) Sechenov д) Genri Б. Bu qonun asosida qanday kattalik hisoblanadi? а) ichki energiya б) elektr energiya в) entalpiyaning o’zgarishi г) Gelmgols energiyasi д) bosimning o’zgarishi В. Bu qonunga muvofiq reaksiyasining issiqlik samarasi moddaning nimasiga bog’liq? а) bosib o’tgan bosqichlariga б) agregat holatiga va tabiatiga в) bosimga г) haroratga д) sathning kattaligiga

№ Tadbir Bajarilmadi (0 ball ) To’liq va to’g’ri bajarildi 1. Toza quruq kalorimetr olish 0 5 2. O’lchash silindri yordamida natriy gidroksid eritmasidan kalorimetrning ichki stakaniga 25 ml quyish . 0 10 3. Т ermometr yordamida boshlang’ich haroratni o’lchash 0 10 4. Eritma ustiga xlorid kislota eritmasidan 25 ml quyish 0 10 5. Т ermometr yordamida oxirgi haroratni o’lchash 0 10 6. Hisoblash formulalari yordamida neytrallash reaksiyasining issiqlik samaradorligini aniqlash 0 30 7. Amaliy ishlar daftarini qo’yilgan talablarga binoan rasmiylashtirish 0 25 Jami : 0 100 Neytrallash reaksiyasining issiqlik samaradorlgini aniqlash

№ Tadbir Bajarilmadi (0 ball ) To’liq va to’g’ri bajarildi 1. Toza quruq kalorimetr olish 0 5 2. O’lchash silindri yordamida ichki stakanga 50 ml suv quyish . 0 10 3. Т ermometr yordamida boshlang’ich haroratni o’lchash 0 10 4. 1,5 gr natriy karbonatdan suvga tashlab aralashtirib turib eritish 0 10 5. Т ermometr yordamida oxirgi haroratni o’lchash 0 10 6. Hisoblash formulalari yordamida neytrallash reaksiyasining issiqlik samaradorligini aniqlash 0 30 7. Amaliy ishlar daftarini qo’yilgan talablarga binoan rasmiylashtirish 0 25 Jami : 0 100Erish reaksiyasining issiqlik samaradorligini aniqlash

O'xshashlar

Kimyoviy muvozanat 2

Кimyoviy termodinamika asoslari

Kimyoviy destruksiya

Kimyoviy qonunlar

Kimyoviy elementlar