logo

Kimyo o’qitish natijalarini nazorat qilishning metodlari, shakli va turlari

Yuklangan vaqt:

22.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

941.7197265625 KB
Kimyo o’qitish natijalarini nazorat qilishning metodlari, shakli va turlari 2. Kimyo o’qitishning umumiy metodlari. 3. Kimyo o'qitish natijalarini nazorat qilishning metodlari, shakli va turlari.REJA: 1. Kimyo o’qitish metodikasi fanning mazmuni, maqsadi va ahamiyati. Kimyo o’qitish uslublari faqat ma’ruzalar orqali etkazilmaydi, studentlar tajribalar ko’rsatish uslublarini bilishi, darslarni rejalashtirishni, kimyoviy masalalarni echish uslublarini, dars berish shakllarini va boshqalarni bilishi kerak. Shu sababli ular kurs ishlari bajarishi, pedagogik amaliyotda mustaqil ishlashi kerak. Uslublarni o’rgatayotganda maktab, akademik litsey, kasb hunar kolledjlarga ekskursiyalar qilish kerak. Maxsus kurslar, maxsus kurslardan amaliyotlar ham tashkil etish katta ahamiyatga ega. Kimyo metodikasi, boshqa o’quv predmetlari o’qitish metodikasi kabi, asl mohiyati bilan olganda, uchta asosiy masalani: 1 . ta’lim-tarbiyaviy ishlarning maqsadi va vazifalarini; 2.bu ishning mazmuni; 3.o’quvchilarni ma’lumotli qilish va tarbiyalash protzessining xarakterini hal qilib beradi. O’qituvchi o’z faoliyatida rejissyor, aktyor, muxarir, tashkilotchi vazifasini bajarishga majburdir, ulardan bittasi bo’lmasa bu o’qish jarayoniga salbiy ta’sir etadi. Kimyo o’qitish metodikasi darslarida Universitet ziyolilari yangi bilim bermay, student bilimini o’quvchiga yetqazish uslublarining metodlarini o’rgatadilar. Kimyo uslublari umumiy pedagogik yo’nalishlardan farqlanishi mumkin, shu sababli kimyo o’qitish metodikasi quyidagi uch vazifani bajarishga harakat qiladi: Maktab kimyo darsligi uchun kerakli hajmda dalillarni tanlash; Kimyo dars berish usullarini tanlash; O’quvchilarning bilimini oshirishda o’qituvchi faoliyati orqali kitob, kino, radio, televizor va boshqa vositalardan foydalanishni o’quvchilarga o’rgatish. KIMYO O’QITISH METODIKASI ASOSIDA QUYIDAGI METODOLOGIK YO’NALISHLAR MAVJUD: 1.UMUMIY DIALEKTIK USLUB, BUNDA TUSHUNCHALARNING FIKRLASH DAVOMIDA RIVOJLANISHI, O’QITISHNING HAR XIL QISMLARINING O’ZARO BOG’LIQLIGI, ICHKI QARAMA-QARSHILIKNING O’ZARO BOG’LIQLIGI, ULARNI YECHISHDA MUAMMOLI YONDASHISH. 2. SISTEMATIK-STRUKTUR YONDASHISH, BUNDA O’QITISH UCHUN ASOSIY BO’LIMLARNI AJRATISH, ULARNING O’ZARO BOG’LIQLIGINI TOPISH, HAMDA ELEMENTLAR O’ZARO TA’SIRINING BARQARORLIGINI, YAQINLIGINI KO’RSATISH VA MAKTAB KIMYO O’QITISH METODIKASINI BIRLIGINI KO’RSATISH. 3. YUQORIDAGI METODIK KATEGORIYALARNI UCHTA O’QITISH FUNKZIYALARI: BILIM BERISH, TARBIYALASH VA RIVOJLANTIRISHGA ASOSLANIB QARASH. 4. KIMYO O’QITISH METODIKASINING ASOSINI DIDAKTIK YONDASHISH ORQALI QARAB CHIQISH METOD(USUL)- lotincha so’z bo’lib, o’qitishning yangi yo’lini izlash, tushuntirishning oson usulini topish, qidirish degan ma’noni anglatadi. Pedagogik o’quv qo’llanmalarda o’quvchilarni bilim, ko’nikma va malakalar bilan qurollantirish va ular tomonidan o’zlashtirish usullari o’qitish metodi deb ataladi. Maktablarda shu vaqtgacha qo’llanilgan o’qitish metodlari xilma-xil bo’lib, keng tarqalgan va eng ko’p qo’llaniladigan turlari quyidagilardir: An’anaviy dars o’tish usullari Noan’anaviy dars o’tish usullari Innovatsion usullar AN’ANAVIY DARS O’TISH USULLARI. • O’QUV MAVZUSINI OG’ZAKI BATON QILISH.MAZKUR METOD BAYON QILINIYOTGAN BILIMLARNI TO'G'RIDAN-TO'G‘RI O’QITUVCHINING JONLI NUTQI ORQALI BAYON QILINISHI BILAN TAVSIFLANADI. MASALAN: • HIKOYA QILISH; • TUSHUNTIRISH; • MAKTAB MA’RUZASIDAN IBORAT BO’LISHI MUMKIN. NOAN’ANAVIY DARS O’TISH USULLARI. • NOAN`ANAVIY TA`LIM JAARYONIDA O’QUVCHILAR VA O’QITUVCHILAR MUNOSABATINING O’ZIGA XOS JIHATI O’QUVCHILAR MUSTAQILLIGI VA O’QUV FAOLIYATINI BOSHQARISH EMAS, BALKI HAMKORLIKDA TASHKIL ETISH, TA`LIM OLISHDA MAJBURLASH EMAS, BALKI O’QUVCHILARNI ISHONTIRISH, BIROR-BIR FAOLIYATNI AMALGA OSHIRISH BUYRUQ ORQALI EMAS, BALKI SHU FAOLIYATNI SAMARALI TASHKIL ETISH, SHAXSNING EHTIYOJI, QIZIQISHI, IMKONIYATLARINI CHEGARALASH EMAS, BALKI ERKIN TANLASH HUQUQINI BERISH SANALADI. INNOVATSION USULLARI. INNOVATSION TEXNOLOGIYALAR PEDAGOGIK JARAYON HAMDA O’QITUVCHI VA O’QUVCHI FAOLIYATIGA YANGILIK, O’ZGARISHLAR KIRITISH BO’LIB, UNI AMALGA OSHIRISHDA ASOSAN INTERAKTIV METODLARDAN FOYDALANILADI. INTERAKTIV METODLAR – BU JAMIA BO’LIB FIKRLASH, YA’NI PEDAGOGIK TA’SIR ETISH USULLARI BO’LIB, TA’LIM MAZMUNINING TARKIBIY QISMI HISOBLANADI. UNING O’ZIGA XOSLIGI SHUNDAKI, JARAYON FAQAT PEDAGOG VA O’QUVCHILARNING BIRGALIKDA FAOLIYAT KO’RSATISHI ORQALI AMALGA OSHIRILADI. MA’RUZA- katta hajmdagi o’quv materialini nisbatan uzoq vaqt davomida monolog tarzida bayon etish. HIKOYA- unchalik ko’p bo’lmagan, ta’riflovchi xususiyatga ega bo’lgan o’quv mavzusini monolog shaklida aytilishiga yordam beradigan bayon tarzi. TUSHUNTIRISH- so’zlab berilayotgan mavzu materialining turli holatlarini tahlil qilish, asoslash, izoh bearish va isbotlash yordamida o’quv materialini bayon qilish. Kimyo o’qitish natijalarini nazorat qilish 1.Og'zaki so'rash So’rash-o’quvchilarning o’zlashtirishini hisobga olishning asosiy shakli.O’quvchilardan o’tilgan darsni so’rash og’zaki va yozma tarzda olib boriladi. Nazorat yozma ishlari O’quvchilar bilimini to’liq tekshirib ko’rishga yordam beradigan tejamli vosita- nazorat yozma ishlaridir. Kimyoda yozma ishlar o’tkazish o’quvchilarning kimyoviy tildan foydalansa bilishlari, hisoblar qila olishlari, o’z bilimlarini ifodalash vositasi hisoblangan rasmlardan foydalanishlari,moddalar hamda kimyoviy hodisalarni ifodalash rejasini tuzishlari, o’z kuzatishlarini yozib borish malakalarini tekshirib ko’rishi uchun zarur. Og’zaki javoblarni baholash Agar o’quvchi: a)berilgan savollarga to’la javob barsa,asosiy materialni ham, qo’shimcha materialni ham bilsa; b) kimyoviy tushunchalarning ta’rifini, kimyoviy qonunlarning ifodalarini aniq bilsa; d) moddalar va hodisalar to’g’risida ania, ongli va sistemali bilimlarga ega bo’lsa, hamma savollarga to’g’ri va to’liq javob bersa, bunday o’quvchiga “5” baho qo’yiladi. Amaliy ishga baho qo'yish Agar o’quvchi : a)ishga yaxshilab tayyorlansa va ishani ko’rsatmada yozilgan hoki o’qituvchi aytgn ko'rsatmalariga ania rioya qilib bajarsa bunday o’q- uvchining ishiga “5” baho qoyiladi. b) Ishga tayyorgarlik ko’rishda ba’zi kamchiliklari bo’lsa, tajribalarni tafsilotlarisiz bajarasa, bunday o’quvchiga “4” baho qo’yiladi. c) Topshiriqda ko’rsatilgan barcha tajribalarni to’g’ri, ammo ba’zi noaniqlik bilan bajarsa, bunday o’quvchiga “3” baho qo’yiladi. Test tuzish va test yordamida bilimlarni nazorat qilish Test yordamida o’quvchilarning kimyodan bilim va ko’nikmalarini tekshirish dasturlashtirilgan ta’lim usullaridan biri hisoblanadi. Testning muvaffaqiyatli ko’p jihatdan o’quvchilarning bilim darajasiga va dars mavzusining mazmuniga qarab, testning har xil turlaridan foydalanishga hamda mavzuga doir topshiriqlarni izchil tuzilganligiga bog’liq bo’ladi.Kimyo o’qitishda testning quyidagi turlaridan foydalanish tavsiya etiladi. 1. Javobi yoziladigan test. Kimyoni dastlabki o’rganish jarayoniga o’quvchilarga qo’yiladigan asosiy talab kimyo tilini yaxshi o'zlashtirishi, ya’ni kimyoviy elementlar belgilarini, moddalarning formularini , reaksiya tenglamalarini mustaqil yoza bilishdir. 2. Kimyoviy inshoni ifodalovchi test. Bunday testlarda elementning berilgan nomiga qarab, uning belgisini yozish, moddaning nomiga qarab , uning formula sini yozish, savol shartiga muvofiq reaksiya tenglamalarini yozish va bularning aksini ifodalovchi savollar beriladi. 3.Muqobil javobli test. Bunday testda berilgan savol va masalalarning har biriga uchta toki to’rtta muqobil javoblar yoziladi va lotincha A, B, C, D harflari bilan belgilanadi.Masala: Asetilen molekulasida uglerod atomining valent orbitali qanday gibridlanadi? 1. sp 2. sp 3.sp A. 1; B. 2; C.3; D. 1va 2    FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 1. N.RAHMATULLAYEV. KIMYO O’QITISH METODIKASI. 2. KUZNETSOVA N.E. “KIMYO O'QITISH METODIKASI “.MA’RIFAT 1984Y. 3. KOSMODEMYANSKAYA S.S, GILMANSHINA S.I . “KIMYONI O’QITISH METODIKASI” .DARSLIK.QOZON TGGPU, 2011. 4. CHERNOBELSKAYA G.M. “O‘RTA MAKTABDA KIMYO O’QITISH METODIKASI”. 2000-YIL. 5. ZIYONET.UZ