I guruh yonaki guruhcha metallari - Kimyo - Slaydlar

I guruh yonaki guruhcha metallari

Yuklangan vaqt:

26.02.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3060.576171875 KB

Ko'chirib olish

Mavzu: I guruh yonaki guruhcha metallari Kimyo

I GURUH YONAKI GURUHCHA METALLARI AuCu Ag

Cu Ag Au Mis kolchedani CuFeS 2 Kuprit Cu 2 O Azurit 2СuCO 3 ·Cu(OH) 2 Kovellin CuS Malaxit СuCO 3 ·Cu(OH) 2 Xalkozin – Cu 2 S Sof Ag Elektrum Au Ag Argenit Ag 2 S Kerargirit AgCl Sof Au Elektrum Au Ag Kalaverit AuTe 2 Mutmanit (Ag, Au)Te Utenbogardit Ag 3 AuS 2TABIIY BIRIKMALARI

I GURUH YONAKI GURUHCHA ELEMENTLARI. ATOM TUZILISHI. FIZIK XOSSALARI

Cu Ag Au Oddiy moddalar bilan Cu + Cl 2 =CuCl 2 2Cu + O 2 = 2CuO Cu +S =CuS (Cu 2 S) Murakkab moddalar bilan 2Cu + 4HC1 + O 2 =2CuCl 2 + 2H 2 O 2Cu+2H 2 SO4+O 2 =2CuSO 4 +2H 2 O Cu+2H 2 SO 4 (k)=CuSO 4 +SO 2 +2H 2 O Cu+4HNO 3 (k)=Cu(NO 3 ) 2 +2NO 2 +2H 2 O 3Cu+8HNO 3 (s)=3Cu(NO 3 ) 2 +2NO+4H 2 O Sifat reaksiyasi Cu 2+ + S 2- → CuS ↓qora Cu 2+ +2OH - →Cu(OH) 2 ↓ (zangori) Kimyoviy passiv, havoda qizdirilganda ham oksidlanmaydi, lekin Ag buyumlar vaqt o’tishi bilan qorayadi. Bunga sabab Ag sirtida Ag 2 S hosil bo’ladi. HNO 3 da, qizdirilganda kons. H 2 SO 4 da ham eriydi 4Ag+2H 2 S +O 2 →2Ag 2 S+2H 2 O 2Ag+2H 2 SO 4 (k) →Ag 2 SO 4 + SO 2 +2H 2 O 3 Ag+4HNO 3 (s) →3AgNO 3 +NO+2H 2 O Ag+2HNO 3 (k)→AgNO 3 +NO 2 +H 2 O Ag tuzlari gidrolizlanmaydi Sifat reaksiyasi Ag + + Cl - → AgCl↓, oq-pag’a Juda qattiq qizdirilganda ham oksidlanmaydi. Au „shoh arog’i” deb ataladigan kons HNO 3 va HCl lami 1:3 mol nisbatli aralashmasida, xlorni O 2 bilan boyitilgan suvli eritmasida, selenat kislotada eriydi Au+3HCl+HNO 3 = AuC1 3 +NO+2H 2 O 2Au+6H 2 SeO 4 =Au 2 (SeO 4 ) 3 +3SeO 2 + 6H 2 O Au ning barcha birikmaiari termik beqaror, qizdirilganda oson parchalanib oltinga aylanadiKIMYOVIY XOSSALARI

Cu 2Cu 2 S + 3O 2 → 2Cu 2 O + 2SO 2 Cu 2 S + 2Cu 2 O → 6Cu + SO 2 Ag Sianlash usuli: Ag 2 S + 4NaCN → 2Na[Ag(CN) 2 ] + Na 2 S Amalgamali usul 2Na[Ag(CN) 2 ]+Zn → 2Ag+Na 2 [Zn(CN) 4 ] 2OLINISHI

Suv bilan yuvish usuli Amalgamali usuli Gidrometallurgik usuli Au -Olinishi

Cu Ag Au 50% mis elektrotexnikada sim, kabellar olishda ishlatiladi. Znli qotishmalari jez, chaqa tangalar olishda, Sn li qotishmasi - bronza uchqur chiqarmaydigan mashina kalitlari, zanglamaydigan kranlar olishda ishlatiladi. Cu hayot uchun muhim mikroelement. Cu birikmasi - gemotsianin tuban hayvonlarda, masalan, qisqichbaqani ko’kish (Cu 2+ ioni rangi) qonida O 2 tashiydi. Ag elektr kontaktlari, ko'zgu, archa o'yinchoqlari tayyorlashda ishlatiladi. Ag, Au mikroblami o'ldiradi. Au zargarlikda, tibbiyotda, kosmetologiyada ishlatiladi. ISHLATILISHI VA AHAMIYATI

1-keys topshirig’i. Rangli metallar haqida buyuk bobokalonimiz Abu Rayhon Beruniy o‘z asarlarida metall haqida quyidagilarni yozadi: «Boshqa mamlakatlarda shunday miqdorda va tozalikda oltin beradigan kon yo‘q; biroq sahro va qumliklar yo‘lni qiyinlashtiradi. Qayerda oltin bo‘lsa o‘sha yerda kumush ham bor». Keys topshirig‘i: Keltirilgan rasmlar asosida metallarni kimyoviy ishlab chiqarishda, inson organizmida va uy-ro‘zg‘or buyumlarida ishlatilishi haqida ma’lumot bering. TOPSHIRIQLAR

2-keys topshirig’i. Kumush dunyoda 75% dan ortiq yo‘ldosh usuli bilan qo‘rg‘oshin va mis sanoatida olinadi. Sof oltin olish uchun ham kumushdan tozalanadi va sof holda kumush ajratiladi. Kumush rudalar flotasiya va gravitasiya usuli bilan boyitilib, konsentrat olinadi, so‘ng sianid eritmasida eritiladi. Keys savollari: 1.Kumushga boy rudalar qaysi reagentlar orqali xloridlar holiga o‘tkaziladi? 2.Alyuminiy changi nima? 3. Dore metali asosida qanday hodisa sodir bo‘ladi? 4. Ag 2 Zn 2 ning hosil bo‘lish jarayonini tushuntiring. 5. Kumushni kompleks birikmalari orqali kumush olish reaksiya tenglamasini yozing. TOPSHIRIQLAR

1. Oltin, 2. kumush, 3. mis qachon kashf etilganligini juftlab ko’rsating? A. Eramizdan avval 4000 yil ilgari B. Eramizdan avval 5000 yil ilgari C. Eramizdan avval 10000 yil ilgari 2. 1 kunda inson organizmiga qancha mis zarur? A. 1 mg dan kam B. 1 mg dan ko’p C. 1 mg 3. Qaysi davlatda gaz tubalari misdan tayyorlanadi? A. Kanada B. Germaniya C. Yaponiya 1 2 3TOPSHIRIQLAR

1. Mirzayev P.N., Mirzayeva M.P., “Kimyo”, abituriyentlar va repetitorlar uchun qo`llanma (5-nashr). Toshkent - “Akademnashr” 2019-yil, 118-120 -betlar. 2. METALSPACE - Методический и общепросветительский портал, ориентированный на учащихся старших классов школы, колледжей и студентов технических вузов. Copyright © 2011 - 2019 MetalSpace 3. ASQAROV I.R. , G‘OPIROV K., TO‘XTABOYEV N.X. 9-sinf uchun darslik. Toshkent «O‘ZBEKISTON” 2019 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

O'xshashlar

I guruh s elementlari mavzusini o`qitishda innovatsion pedagogik yondoshuv

VI –asosiy gruppacha elementlari sulfat kislotasi ishlab chiqarish

Xromning olinishi, xossalari va birikmalari

V-guruh p-oila elementlari

Birinchi guruh elementlari (Ishqoriy metallar)