logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Kimyo
  4. Efir moyi

Efir moyi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

206 KB
Ko'chirib olish
O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni Saqlash vazirligi Tosh PMI No’kis filiali ____________________________ fakulteti Kafedra ______________________ ____________ ______ MUSTAQIL ISH Mavzu: ______________________________________________________ _______________ _______________________________________ Tayorlagan: _________________. Qabul qiluvchi: _________________. Nukus – 201 7 REJA:REJA: • Tarkibida efir moylar bo'lgan dorivor o'simliklar va mahsulotlar. • Efir moylarini olish usullari, ularning fizik xossalari, kimyoviy tarkibi va tahlil qil1sh usullari. • Efir moylarini fizik konstantalarini aniqlash. • TARKIBIDA EFIR MOYLAR BO'LGAN DORIVOR O'SIMLIKLAR VA MAHSULOTLAR • Efir moyi deb, o'simliklardan suv bug'i yordamida haydab olinadigan, o'ziga xos hidi va mazaga ega bo'lgan uchuvchan organik moddalar aralashmasiga aytiladi. • Xushbo'y hidli o'simliklar va ulardan olinadigan ba'zi mahsulotlar (tarkibida efir moyi bo'lgan o'simliklardan oiingan xushbo'y suvlar, smolalar va efir moylar) qadimdan ma'lum. Odamlar bu mahsulotlardan turli kasalliklarni davolashda, ovqat tayyorlashda keng foydalanib kelganlar. O'rta asrlarda arablar o'simliklardan efir moylarini suv bilan haydab olish va ularni suvdan ajratish usullarini yaxshi bilar edilar. • Efir moylari tarkibini o'rganishda, tarkibida efir moyi bo'lgan o'simliklarni qidirib topishda hamda chet mamlakatlardan keltirilgan efir moyli o'simliklarni o'stirishda B.N.Rutovskiy, G.V.Pigulevskiy, I.P.Sukervanik, N.G.Kiryalov, E.V.Vulf, V.I.Nilov, S.N.Kudryashov, M.I.Goryaev kabi olimlar va ular-ning shogirdlarini xizmati katta. • EFIR MOYLARNING KIMYOVIY TARKIBI • Efir moylari organik moddalar aralashmasidan iborat bo'lib, tarkibiga barcha to'yingan va to'yinmagan birikmalar, alifatik, siklik hamda aromatik uglevodorodlar, terpenlar, spirtlar, yog' kislotalar, fenollar, murakkab efirlar, aldegidlar, ketonlar, laktonlar va tarkibida azot hamda oltingugurt bo'lgan boshqa organik moddalar kiradi. • Efir moy tarkibiga kiradigan birikmalar kimyoviy jihatdan bir-biridan keskin farq qiladi (ochiq halqali — alifatik va yopiq halqali — terpenlar hamda aromatik uglevodorodlar), lekin formulalari solishtirilsa, bir-biriga nihoyatda yaqinligi ko'rinadi. Masalan, atirguldan olinadigan efir moyi tarkibidagi geraniol spirtining formulasi quyidagicha: • Agar shu formulani boshqacharoq yozilsa , siklik terpenlarga ( limonen ) va aromatik birikmalarga ( simol ) yaqinligi aniq ko ' rinadi . EFIR MOYLARINING KIMYOVIYEFIR MOYLARINING KIMYOVIY KONSTANTALARINI ANIQLASHKONSTANTALARINI ANIQLASH • Efir moylarining kimyoviy konstantalariga kislota , sovunlanish va efir soni kiradi . Bu sonlarning qoidasi , aniqlash usullari va hisoblash formulalari yog ' lar tahlili bo ' limida to ' liq bayon etilgan bo ' lib , quyidagilar bilan ulardan farq qiladi : • 1. Kislota sonini aniqlashda tahlilga olingan 1,5-2 g ( analitik tarozida tortilgan ) efir moyi 5 ml neytral spirtda eritiladi va muntazam chayqatib turib , kaliy ishqorining spirtdagi 0,1 mol /1 eritmasi bilan titrlanadi . 1 • 1 Efir moyi tarkibida fenollar ko'p bo'lsa, ishqorning bir qismi fenolat hosil qilishga surf bo'ladi, natijada kislotalar miqdori sun'iy ravishda ko'payib ketadi. Shuning uchun titrlashda fenolftalein o ' rnida fenol - qizil indikatori ishlatiladi . Kislota soni yordamida efir moyi Kislota soni yordamida efir moyi tarkibida sof holda botarkibida sof holda bo '' ladigan ladigan birorta mabirorta ma '' lum kislota miqdorini lum kislota miqdorini aniqlash mumkinaniqlash mumkin . . Buning uchun Buning uchun quyidagi formuladan quyidagi formuladan foydalaniladi:foydalaniladi: • Efir va sovunlanish sonlari yordamida efir moyi tarkibidagi ma ' lum murakkab efirlarni hamda shu efirni tashkil etgan spirt • va kislota miqdorini aniqlash mumkin. Buning uchun quyidagi formuladan foydalaniladi: • Murakkab efir, spirt yoki kislota Foydalanilgan aFoydalanilgan a dabiyotlar dabiyotlar • Azimova S.S. Farmatologiya. T: “Ibn Sino” nomidagi nashriyot matbaa birlashmasi. 1994. 214-bеt. • “ Farmakognoziya” I-qism. X.X.Xolmatov., O`.A.Axmеdov. T: 2008 y. Cho`lpon nomli nashriyot matbaa ijodiy uyushmasi. • R.O.Oripov., N.X.Xalilov. “O`simlikshunoslik” T:2007 y. 319-bеt.

O'xshashlar

Emulsiyalar, tomchilarga retsept yozish
Vitaminlar. Suvda va yog`da eriydigan vitaminlar
Neft mahsulotlarini katalitik tozalash
Organik moddalarni tozalash va haydash usullari
Neft mahsulotlarining kinematik qovushoqligini aniqlash