Neft mahsulotlarining kinematik qovushoqligini aniqlash - Kimyo - Slaydlar

Neft mahsulotlarining kinematik qovushoqligini aniqlash

Yuklangan vaqt:

27.06.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

182.2841796875 KB

Ko'chirib olish

NEFT MAHSULOTLARINING KINEMATIK QOVUSHOQLIGINI ANIQLASH

Ishning maqsadi: Viskozimetr yordamida neft mahsulotlarining qovushoqligini aniqlash tartibi bilan tanishish. Tajriba yordamida neft mahsulotlarining sifatiga baho berib, uning ishlash sohasini aniqlash. Ish joyini jihozlash: Bir necha neft mahsulotlaridan namunalar, qovushoqlik о‘lchash asbobi, termometr (0…100 o S), aralashtirgich, elektr isitgich, issiqqa chidamli stakan va daqiqa о‘lchagich (sekundomer).

Umumiy ma’lumotlar  Qovushoqlik – suyuqlik molekulalarining tashqi kuch ta’sirida bir-biriga kо‘rsatadigan ichki qarshiligi bо‘lib, neft mahsulotlarining eng muhim ta’riflaridan biridir. Turli qismlarda suyuqlikli ishqalanish hosil qilish, ularni sovutish, zichlikni ta’minlash, osongina yurgizib yuborish va boshqalar qovushoqlikka bog‘liq bо‘ladi.  Neft mahsulotlarining ishlash sharoitiga qarab ularning turli qovushoqlik meyorlari belgilangan. Masalan, dizel yoqilg‘isi uchun 20 o S, industrial moylar uchun 50 o S, motor hamda transmissiya moylari uchun 100 o S haroratdagi qovushoqlik meyorlari belgilangan.

 Kinematik qovushoqlik о‘lchov birligi etib stoks (St) yoki santistoks (sSt) qabul qilingan (1 sSt = 1 mm 2 /s).  Dizel dvigatellarida yonilg‘ining yonish kamerasida tо‘zg‘itilish sifati uning kinematik qovushoqligiga bog‘liq. Yoqilg‘ining qovushoqligi juda katta bо‘lsa, u mayin tо‘zimaydi, oqibatda tо‘liq yonmaydi (yonib ulgurmaydi), ishlatilgan gazlar tutab chiqadi va yoqilg‘i kо‘p sarf bо‘ladi. . Yoqilg‘ining qovushoqligi kichik bо‘lsa, yoqilg‘i nasosining detallariga yoqilg‘i yaxshi surkalmaydi, buning oqibatida nasosning plunjer juftlari tez yeyiladi.

 Bundan tashqari yoqilg‘i oqimi yonish kamerasining ichkarisiga yetib bormaganligi sababli silindrlarda aralashma hosil bо‘lish sharoitlari yomonlashadi. Yozgi dizel yoqilg‘isining kinematik qovushoqligi 3,0 - 6,0, qishkisi - 1,8-5,0, arktik yoqilg‘isiniki esa - 1,5- 4,0 sSt ga teng.  Motor moylarining kinematik qovushoqligi, ularning suyuq ishqalanishni ishonchli ta’minlay olish xususiyatini xarakterlovchi muhim sifat kо‘rsatkichlaridan biridir. Bu kо‘rsatkich qancha yuqori bо‘lsa, ishqalanuvchi sirtlardagi moy pardasi ham shuncha mustahkam bо‘lib, silindrlardagi xalqalar zichligi shuncha yaxshi bо‘ladi va moy shuncha kam kuyadi.

 Moyning qovushoqligi harorat pasayishi bilan keskin ortadi, shuning uchun uning qiymati qizigan dvigatel uzoq muddat ishlaganda ham past haroratlarda sovuq xolatdagi dvigatelni ishga tushirganda ham suyuq ishqalanishni ta’minlaydigan darajada optimal bо‘lishi kerak. Dizel dvigatellarida qishki sharoitlarda kinematik qovushokligi 100 o S da 8-10 sSt, yozda esa 10-12 sSt dagi motor moylari ishlatiladi. Karbyuratorli dvigatellar uchun qishda - 6-8 sSt, yozda 8-10 sSt bо‘lgan moylar qо‘llaniladi.  Quyidagi rasmda neft mahsulotlarining kinematik qovushoqligini aniqlash uchun. U shaklidagi viskozimetr asboblari keltirilgan.

 5-rasm. Qovushoqlikni о‘lchash asboblari – viskozimetrlar:  a -Kanon-Fenske viskozimetri:1 va 2 – trubkalar;  3 va 4-kengayishlar;  b - Pinkevich viskozimetri (VPJ-4): 1 va 2-tirsaklar; 3-trubka;  v - VPJG-2 viskozimetri: 1 va 2- tirsaklar;  3-trubka; 4-kengayish;  g -VPJT-1 (BS/IP/SL) viskozimetri: 1,2 va 3- trubkalar;  4 va5- kengayishlar; M 1 …M 4 – belgi (metka)lar.

Tajriba о‘tqazish tartibi  Tajriba о‘tkazishdan oldin qovushoqlik о‘lchash asbobini yaxshilab benzin yoki eritgich yordamida tozalanib olinadi. Sо‘ngra asbob havoda quritiladi. Tekshirilayotgan neft mahsuloti setka va qog‘oz filtrlar yordamida tozalanib olinadi. Tozalangan neft mahsuloti о‘lchash menzurkasiga quyiladi. Neft mahsuloti quyilgan idishga 6-rasmda kо‘rsatilgan holatda qovushoqlik о‘lchash asbobi joylashtiriladi.  Asbob (VPJT-4 viskozimetri) ning 3 trubkasiga rezina shlang kiydiriladi, tirsak 2 ni barmoq bilan zich yopiladi.

 Shlangning ikkinchi uchiga sо‘rg‘ich (grusha) kiritiladi. Sо‘rg‘ich siqilib, uning ichidagi havosi chiqariladi.  Asbob tо‘ntarilib tirsak 1 neft mahsulotiga tushiriladi va sо‘rg‘ich sekin qо‘yib yuboriladi. Bunda idishdagi neft mahsuloti tirsak 1 orqali sо‘rila boshlaydi.  6- rasm. Viskozimetrni tо‘ldirish  1 va 2 – tirsaklar; 3- trubka; 4 – kengayish; M 1 va M 2 – belgi (metka)lar.

 Neft maxsulotining sathi asbobning M 2 belgisiga kelganda sо‘rish tо‘xtatilib, viskozimetr idishdan chiqarib olinadi. Trubka 3 dan esa shlang olib tashlanadi.  Neft mahsuloti bilan tо‘ldirilgan viskozimetr 6-rasmda kо‘rsatilgan holda shtativga о‘rnatib, suyuqlik tо‘ldirilgan idishga joylashtiriladi.  Shlang chiqarish teshigi 5 dan olinib 3 trubkaga kiydiriladi. Idishdagi suyuqlik harorati standartda kо‘rsatilgan haroratgacha qizdirilib, shu holda neft mahsuloti tо‘ldirilgan qovushoqlik ulchash asbobi 15 min turishi lozim. Sо‘ngra shlang 8 orqali asbob yuqorgi sharsimon kengayishining 1/3 qismigacha neft mahsuloti sо‘rab olinadi va quyib yuboriladi.

Ayrim neft maxsulotlarining kinematik kovushokligi Neft mahsuloti Markasi Kinematik qovushoqligi, sSt Dizel yoqilg‘isi Motor moyi Industrial moyi Transmissiya moyi L-0,2-40 Z-0,2-45 A-0,4 M-8V 1 , M-8V 2 M-8G 1 , M-8G 2 M-10V 1 , M-10V 2 , M-10G 1 , M-10G 2 , M-6 z /10G 2 I-20A, IGP-20 TAP-15, TEp-15V TAD-17I 3,0…6,0 1,8…5,0 1,5…4,0 8,0  0,5 11,0  0,5 20,0  0,5 15,0  0,5 17,5

Nazorat savollari:  Qovushoqlik nima?  Dizel yoqilg‘isining qovushoqligi standart kо‘rsatkichidan katta bо‘lsa nimaga olib keladi?  Dizel yoqilg‘isining qovushoqligi standart kо‘rsatkichidan past bо‘lsa nimaga olib keladi?  Kinematik qovushoqlikni aniqlashda qanday asboblar ishlatiladi?  Dizel yoqilg‘isining kinematik qovushoqligi qanday haroratda aniqlanadi?  Qovushoqlik dvigatel ishlashiga qanday ta’sir qiladi?  Qovushoqlik yuqori bо‘lsa yoqilg‘i apparaturasiga qanday ta’sir qiladi?  Qovushoqlik о‘zgarishiga nima sabab bо‘ladi?  Yozgi yoqilg‘i qishda ishlatilsa dvigatelga qanday ta’sir kо‘rsatadi?  Qishgi yoqilg‘i yozda ishlatilsa dvigatelga qanday ta’sir kо‘rsatadi?

E’tiboringiz uchun raxmat.

O'xshashlar

Neft va tabiiy gaz mahsulotlarining xossalari

Neft mahsulotlari zichligini aniqlash

Neft mahsulotlari sifat ko’rsatkichlarini aniqlash

Tabiiy gazlarning fizik xossalari

Neft turlari