Япония молия тизими - Iqtisodiyot - Slaydlar

Япония молия тизими

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1216.5 KB

Ko'chirib olish

ЯПОНИЯ МОЛИЯ ТИЗИМИ

РЕЖА: 1. Япония иқтисодиётига умумий тавсиф. 2. Япония молия тизимининг соҳа ва бўғинлари. 3. Давлат бюджети ва маҳаллий бюджетлари даромадлари. 4. Давлат бюджети ва маҳаллий бюджетлари харажатлари. 5. Японияда бюджет жараёни. 6. Бюджет дефицити ва давлат қарзи.

• Yer maydoni: 377 944[1] км² • Aholisi: 127,417,244127,417,244 kishi (2012) • Davlat tili: yapon tili • Davlat puli: Iena • Davlat poytaxti: Tokyo shahri • Davlat boshqaruv shakli: Konstitutsion manarxiy а • Parlament: Ikki palatali, vakillar palatasi va maslahatchilar palatasi • YAIM bo’yicha 2010 yilda 2 - o’rinda , 2011 yilda 3-o’rinda ( AQSH,Xitoy) • YAIM aholi jon boshiga 46 , 7 ming $ (2012) • Inflatsiya : 0.3% (aprel 2011)(1)

ЯИМ ҳажми ва ўсиш динамикаси 2009 2010 2011 2012 2013 ЯИМ ҳажми, трлн $ 6 ,96 5 , 47 3,9 (BMT -5 , 0 ) 5,0 (XVF) ЯИМ ўсиши, %да 2.1 1,5 1,9

• Yaponiya YIM hajmi bo‘yicha jahonda Xitoydan ortda qolmoqda, 2010-yilda Yaponiyaning YIM hajmi 5,47 trln. $ ni tashkil qilgan. Bu ko‘rsatkich Xitoyda 5,88 trln. $ dan iborat, deya xabar beradi The New York Times gazetasi biroq Yaponiyada kishi boshiga YIM miqdori Xitoynikidan o‘n barobar ortiqdir! Bugungi kunda Xitoyda kishi boshiga YIM miqdori 3 600$ ni tashkil qiladi, Yaponiyada esa 40 000$ dan ortiqdir. • Associated Press agentligi ekspertlarining baholashicha, Xitoy iqtisodiyoti shu ketishda o‘sishda davom etadigan bo‘lsa, u 2020- 2030-yillar oralig‘ida AQShni quvib o‘tib, jahonning eng yirik iqtisodiyotiga aylanishi mumkin.

• Yaponiya iqtisodiyoti 2010 yilda 2009-yilga qaraganda 3,9% ga o‘sdi. 2009-yil mamlakat iqtisodiyoti uchun juda og‘ir kechganligi hammamizga ma’lum. Yaimni sohalar bo`yicha (2012) : • agrosanoat 1.2%. • Sanoat 27.5% • xizmat ko`rsatish 71.4%

• External Exports $788 mlrd $ (2011 est.) • Eksport bo’yicha asosiy hamkorlar – C ina 18.1% United States 17.8% South Korea 7.7% Thailand 5.5% Hong Kong 5.1% (2012 est.) • Eksport tuzulmasi: kompyuterlar , elektrotexnika, avtomobil. • Imports $808.4 mlrd $ (2011 est.) • Import tuzilmasi: ximikatlar, yoqilg'i, ruda va boshqa xom-ashyo, oziq-ovqat mahsulotlari. • Import bo’yicha asosiy hamkorlar – China 21.3% United States 8.8% Australia 6.4% Saudi Arabia 6.2% United Arab Emirates 5.0% South Korea 4.6% Qatar 4.0% (2012 est.)

Yaponiya soliq tizimi tarixi. • Yaponiya soliq tizimini tarixiy shakillanishi VI asr o’rtalarida yagona Yaponiya davlati barpo etilishi. • Yagona soliqqa tortish tizimi shakillanib qo’llanilishi 1873 yilda imperator Meyji tomonidan o’tkazilgan islohatlardan keyin zamonaviy davlat tashkil topgan • 1887 yil- daromad solig’ini tadbiq qilinishi • 1889 yil- yuridik shaxslarga nisbatan qo’llanilishi • 1905 yil- meros uchun olinadigan soliq kiritilishi • 19 99 - 2009 yillar soliq tizimini fundamental islohatlari • Jismoniy shaxslar daromadidan olinadigan va yuridik shaxslardan olinadigan soliq stavkalarini pasaytirilishi • Istemol solig’i kiritilishi

Япония молия тизимининг таркиби: 1. Давлат молияси ва муниципал молия; 2. Корхоналар молияси.

Давлат бюджети бюджет тизимида асосий ўрин эгаллайди ва қуйидагиларни ўз ичига олади: • Марказий ҳокмиятнинг генеральный ( умумий ) счет, • Қарз ва инвестицияларнинг давлат дастури (« иккинчи бюджет ») • Махсус счет лар , • Корпорациялар (публичн ы х корпораций) бюджет и

• Марказий ҳукумат счёти давлат харажатларини қоплашнинг асосий манбаси бўлиб, иқтисодиётни, ижтимоий эҳтиёжларни, мудофаа ва маҳаллий бюджетларга мақсадли ажратмалар ҳамда давлат қарзига хизмат кўрсатишни молиялаштришга йўналтирилади. • Қарз ва инвестицияларнинг давлат дастури - хукуматнинг ишончли(траст) фондларидан, яъни пенсия, суғурта фондларидан маблағларни аккумуляция қиладиганнинг смета.

Махсус счетлар масхус қонунларга мос равишда тасдиқланади ва уларнинг қуйидаги турлари мавжуд: • Давлат муассасалари учун махсус счет лар; • Барча турдаги суғурта ва пенсия таъсиноти учун махсус фондлар ; • Давлат таълим муассасалари ва касалхоналарни бошқаришнинг махсус фондлари ; • Давлат инвестициялари ва қарзлари махсус счет лари .

• Корпорациялар ( публичных ) бюджети – бу тижоратга асосланга иқтисодий ташкилотлар бюджети бўлиб, парламент томонидан тасдиқланади. • Муниципалитетлар даражасида унитар корхоналар фаолият юритади (сув таъминоти ва канализация). Унитар корхоналар маъмурий тизимга киритилаби, уларнинг счётлари мос равишда марказий ва маҳаллий даржалардаги бюджетларга таркибида бўлади.

Бугунги кунда публичны й корпораци ялар секторига молиявий муассасалар киради: • Япон ия тараққиёт банки , • Кичик корхоналарни молиялаштириш корпораци яси (корпорация финасирования мелких предприятий) , • Уй жой хўжалиги кредити корпорацияси (к орпорация жилищного кредита ) , • Халқаро хамкорлик банки ( Банк международного сотрудничества )

Молиявий муассасалардан ташқари яна бир қатор номолиявий (нефинансовых) корхоналарни кўрсатиш мумкин: • Темир йўллар қуриш Корпорация си (Корпорация строительства железных дорог ) , • Тезюрар автомобиль йўллари корпорацияси ( Корпорация скоростных автомобильных дорог ) , • Халқаро аэропорт лар Корпорацияси .

Давлат молиясининг бу бўғинида нотижорат муасасалар ҳам мавжуд: • фундаментал и гуманитар тадқиқиотлар билан шуғлланувчи л аборатори лар, институт лар ; • Япония иқтисодий хамкорлик фонди ; • Илм -техни ка ахбороти маркази ; • Санъатни қўллаб қувватлаш фонд и ; • Маданият алмашуви Япон фонди (я понский фонд культурного обмена ) . Маҳаллий даржадаги корхоналар ҳам давлат корхоналари ҳисобланади, уларга сув -, иссиқлик -, газ таъминоти, канализация, давлат транспорти , касалхоналарни киритиш мумкин. Уй жой сектори, порт инфраструктур аси , пулли автомобил йўллари соҳасидаги корхоналар АЖ кўринишида фаолият юритади.

Япония бюджетининг даромадлар қисмини солиқли ва солиқсиз даромадлар ташкил этади. Бошқа мамлакатлар билан солиштирилганда Японияда солиқсиз даромадларни улуши юқори. Аммо, солиқлар давлат бюджетининг 83,8 фоизини, солиқсиз даромадлар 16,2 фоизини ташкил этади (маҳаллий бюджетларда 23 - 25 фоизгача) C олиқсиз даромадлар таркиби: • ижара ҳақи; • ер участкаларини ва бошқа кўчмас мулк объектларини сотиш; • лоторея ва заёмлардан даромадлар • ўтган йилнинг қолдиғи.

• Япония солиқ тизими солиқларнинг кўплиги билан характерланади. Солиқларни ҳар бир ҳудудий бошқарув органлари ундириш ҳуқуқига эга( имеет право взимать каждый орган территориального управления ) . Аммо ҳар бир солиқ қонун доирасида белгилаб қўйилган бўлиб, умумдавлат солиқлари 25 тани ташкил этади. • Солиқлар тўғри ва эгри солиқларга бўлиниб, бюджетнинг асосий қисмини тўғри солиқлар ташкил этади. Тўғри солиқларга юридик ва жисмоний шахслардан даромад солиғи, мулк солиғи, мерос солиғи, қимматли қоғозлар билан операциялардан солиқлар ва бошқалар киради. • Юридик ва жисмоний шахслар даромад солиғи давлатга энг юқори даромад келтириб, жами солиқ тушумларидаги улуши 56 % дан юқори .

№ Корхоналар 1990 йил 2009 йил 1 100,0 млн йендан кам миқдордаги устав жамғармасига эга юридик шахслар Йиллик даромад қисми 8,0 млндан кам 29% 22% Йиллик даромад қисми 8,0 млндан ортиқ 29% 30% 2 100,0 млн йендан ортиқ миқдордаги устав жамғармасига эга юридик шахслар 40% 30% 3 Жамоат ташкилотлари х 22%Японияда юридик шахслардан даромад солиғи ставкалари

Жисмоний шахслар даромад солиғи • Жисмоний шахслар даромад солиғини прогрессив шаклада солиқ тўлайди, яъни даромаднинг - 10, 20, 30, 40 и 50% и. Солиққа тортилмайдиган минимум мавжуд бўлиб, солиқ тўловчининг оилавий шароити ҳисобга олинади. Бундан ташқари даволаниш учун сарфланган маблағлар солиқдан озод этилади. • Солиқ тўловчилар учун ўртача 30%гача даромад солиқдан озод этилади.

Солиққа тортиладиган даромадлар: • Деҳқонларнинг даромадлари • Маош (иш ҳақи) • Ишдан бўшаганлик нафақаси • Омонотлар бўйича фоизлар • Кўчмас мулкдан даромадлар • Дивидентлар • T адбиркорлик фаолиятидан даромадлар • Тасодифий иш ҳақи (даромадлар) • Нафақалар • Сармоядан даромадлар

Мол - мулк солиғи • Мулк солиғини юридик ва жисмоний шахслар мулк қийматининг 1,4% миқдорида тўлайди. Мулкни баҳолаш 3 йилда бир маротаба амалга оширилади. Солиққа тортиш объекти бўлиб қуйидагилар ҳисобланади: барча кўчмас мулк объектлари, ерлар, банк депозитлари бўйича солиқлар. Мулкни сотиб олиш ва сотиш, яъни мулк эгаси ўзгарган вақтда ҳам солиқ тўланади.

Me рос солиғи Мерос солиғи миллий солиқ турига кириб, бойликларни қайта тақсимлаш ҳисобига ундирилади. Мерос ва ҳадя солиғининг объекти бўлиб мол мулкнинг бозор қиймати ҳисобланади ва бунда қариндошлик даражасига қараб с олиқ прогрессив (10%-50%) ставкада ундирилади. Солиққа тортиш мерос бошланишидан 10 ой ичида амалга оширилади.

Истеъмол солиғи • Японияда эгри солиқлар таркибида истеъмол солиғи ( налог на потребление ) асосий ўринни эгаллаб, 3% ставкада тўланади. 1997 йилда бюджет даромдаларини кўпайтириш мақсадида 5% қилиб белгиланди ва бугунги кунда 8%ни ташкил этади. • Бу ҳолат ушбу солиқнинг бюджетдаги улушини 7,4%дан 16,5%га кўтарди.

Эгри солиқлар • Эгри солиқларга спиртли ичимликлар, тамаки маҳсулотлари, нефть, газ, бензин учун акцизлар; меҳмонхонада яшаш, ресторанларда овқатланиш хизматлари учун акцизлар киради. Божхона божлари ҳам эгри солиқлар таркибига киради.

ҚҚС ва акциз солиғи • Эгри солиқлар ичида ҚҚС ҳам ўз ўрнига эга бўлиб, 1997 йилда унинг ставкси 5 % бўлган . ҚҚС дан сотиш ҳажми 30 млн иендан кам бўлган корхоналар ва экспорт операциялари солиқдан озод этилган. • Шунингдек бюджетда акциз солиғининг ҳам ўз ўрни мавжуд бўлиб, бунга спиртли маҳсулотлар ва тамаки маҳсулотлари учун, нефть ва газ учун, меҳмонхонада яшаганлик учун, ресторанларда овқатланганлик учун, иссиқ манбаларда чўмилганлик учун ( купание в горячих источниках ) , саёҳат учун, қимматбаҳо буюмлар учун акциз солиқларини киритиш мумкин.

Солиқ ислоҳоти • Японияда 1997 йилда солиқ ислоҳоти ўтказилиб, ишлаётган авлоднинг солиқ юкини камайтириш ва уни жамиятнинг бошқа аъзолари ўртасида тақсимлашга қаратилди. Бунда 65 ёшдан юқори кам даромадли аҳолини ҳимоя қилиш масаласи ҳам кўзда тутилган.

2012 йил учун Япония бюджетининг даромад ва харажатлар ҳажми Давлатлар Даромадлар (миллион $) Харажатлар (миллион $) Дефицит/ Профицит (миллион $) 2 Япония 2 001 000,0 2 591 000,0 − 590 000,0 3 Хитой( КНР ) 1 857 000,0 1 992 000,0 − 135 000,0

Маҳаллий бюджетлар • Маҳаллий бюджетлар ҳиссасига давлат молиявий ресусрларининг деярли ярми тўғри келади. Маҳаллий бюджетларнинг жами даромадларида маҳаллий солиқли даромадлар 40 % ини, умумдавлат солиқларидан ажратмалар 20% ини, давлат дотациялари 13% ини ва солиқсиз даромадлар ва қарзлар қолган қисмини ташкил этади. • Японияда мақсадсиз пул ўтказишлар деярли мавжуд эмас(нецелевые перечисления), улар орасида фақатгина умуммиллий тадбирларни амалга ошириш учун давлат томонидан ажартиладиган дотацияларни кўрсатиш мумкин. • Маҳаллий бюджетлар дефицитсиз амалга оширилади. Маҳаллий бюджетлар тизимида муниципал корхоналар учун махсус счётлар мавжуд.

Маҳаллий бюджетлар Маҳаллий бюджетлар 2 га бўлинади: • Префектура бюджетлари; • Муниципал бюджетлар. Японияда маҳаллий бюджетлар 47 та префектура бюджетлари ва 3 мингдан ортиқ шаҳар ва бошқа аҳоли пунктлари (посёлка, райионлар) бюджетлари, яъни муниципалитетлар бюджетларидан иборат. Префектура бюджетига ундирилувчи солиқларга префектурада яшаш учун солиқ, оммавий тамоша тадбирларини ўтказиш учун солиқ, кўчмас мулк солиғи, автотранспорт воситалари учун солиқ, табиий ресусрлардан фойдаланганлик учун солиқ киради. Муниципал бюджетга ундириладиган солиқларга яшаш учун солиқ, шаҳарларни ободонлаштириш учун солиқ, мол мулк солиғи ва ер эгалиги учун солиқлар киради.

Маҳаллий солиқлар • Юридик ва жисмоний шахслардан даромад солиғи асосан маҳаллий бюджетга тушади ва консолидациялашган бюджетдаги жами даромад солиқларининг 35 % ини ташкил этади. Маҳаллий бюджетга тушадиган мол мулк солиғи жами мол мулк солиғининг 40 % ини, истеъмол солиғи эса 27 % ини ташкил этади. • Жисмоний шахслар 5, 10, 15 % ставкада префектура даромад солиғини ва 2 - 4 % ставкада шаҳар ва район даромад солиқларини тўлайди. • Маҳаллий эгри солиқлар таркибида тамаки, бензин, ресторан ва барларга, электр ва газ истеъмолига солиқларни кўрсатиш мумкин ( налог на табак, бензин, на рестораны и бары, на потребление электричества и газа).

Давлат бюджети харажатлари Давлат бюджети харажатлари капитал харажатлар ва жорий харажатларга бщлинади. Харажатларнинг а с осий қ исми, яъни 80 фоиздан кўпроғи жорий харажатларга тўғри келади. Давлат харажатларининг йўналишлари: ижтимоий харажатлар, давлат аппарати ва полицияни сақлаш харажатлари, ҳарбий харажатлар ва бошқа харажатлар. Ижтимоий харажатлар давлат бюджети харажатларининг деярли ярмини ташкил этади. Ижтимоий харажатлар таркибида асосий ўринни аҳолига пулли тўловлар эгаллайди, уларнинг ўртасида эса қарилик ва ногиронлик бўйича тўловлар салмоқли улушни ташки этади.

Жамоатчилик ишларини молиялаштириш давлат бюджети харажатларининг 10 % дан ортиғини ташкил этади. Бу секторда анча катта лойиҳалар мавжуд: • тезюрар поездлар учун янги темир йўллари линиялари жиҳозлаш ( сооружение ) ; • авиаци я транспорт ини ривожоантириш ; • ахборот технологиялари ; • атроф муҳитни яхшилаш ; • йўл қурилиши .

• Маориф ва илмга хамкорлик ( содействие науке ) – бу харажат 8%ни ташкил этади. • Мудофаа – тахминан давлат бюджети харажатларини 6 % и. Бошқа ривожланган давлатлар билан солиштирилганда бу кўрсаткич унчалик юқори эмас. Мамлакатда Конституциявий чеклаш мавжуд бўлиб, ЯИМнинг 1 % идан ошмаслиги лозим. • Давлат қарзига хизмат кўрсатиш бўйича харажатлар давлат бюджети харажатларининг 20 % ини такшил этади.

Япония давлат бюджетидан алоҳида соҳалар учун ажратиладиган харажатларнинг салмоғи (2008 йил учун) Бошқа хаража тлар Давлат бошқа руви хаража тлари Ҳарби й хаража тлар Таъли м хаража тлари Соғлиқ ни сақла ш хаража тлари Ижтим оий ҳимоя хаража тлари Мадан ият хаража тлари Қ / х хаража тлари 46,6 3,6 4,1 6 1,6 36,8 0,2 1,1

Ҳ арбий харажатлар тўғрисида маълумот Ўрин Давлатлар АҚШ долларида Маълумот берилган йил — В целом по всем странам 1 200 000 000 000 2007 — В целом НАТО 849 875 309 000 1 США 526,800,000,000 2014 2 Китай 114,200,000,000 2013 6 Япония 56,907,569,000 2012

Давлат бюджетининг бошқа харажатлари: • маҳаллий бошқарув органларининг давлат пенсиялари , • иқтисодий хамкорлик , • кичик бизнесни қўллаб қувватлаш , • энергетика, • саноатга капитал қўйилмаларга тарнсфертлар( трансферты на промышленные капиталовложения ) .

Маҳаллий бюджетлар харажатлари: • ишлаб чиқариш(проимшленная) инфратузилмасини ривожлантириш ; • табиий офатларни бартараф этиш билан боғлиқ чора тадбирлар ; • иш кучини тайёрлаш учун харажатлар( расходы на подготовку рабочей силы ) ; • турли хил нафақа ва пенсияларни тўлаш; • маҳаллий хукумат органлари, шу жумладан полиция, суд, прокуратура органларини сақлаш харажатлари ; • ижтимоий инфратузилмага харажатлар .

Японияда бюджет жараёни Японияда бюджет йили 1 апрел дан 31 март гача давом этади. • Бюджет лойиҳаси Молия вазирлиги ва унинг департаментлари томонидан тузилади. Қолган вазирликлар ва идоралар ўзларининг бюджетлари бўйича, яъни даромадлар таркиби ва ҳажмлари бўйича, бошқа молиявий масалалар бўйича таклифларларни 31 августдан кечиктирмасдан бюджет департаментига юборадилар.

• Сентябрдан декабргача бюджет департаменти келиб тушган маълумотларлар асосида бюджет лойиҳасини тузади. Бюджет лойиҳаси аввал Иқтисодий режалаштириш Бошқармасига (Управление экономического планирования) келишув (согласование) учун тақдим этилади ва ундан сўнг вазирлар маҳкамасига кўриб чиқиш учун киритилади. • Тузатишлар киритилгандан сўнг ҳукуматбюджет лойиҳасини кўриб чиқиш учун Парламентга кириттади ва бюджет комиссиясида муҳокамадан сўнг парламент бюджетни қонун қўринишида тасдиқлайди. • Япония Конституциясига мувофиқ давлат молиявий маблағларини тасарруф этиш(распоряжаться) ҳуқуқи фақат парламнтга берилган.

• Бюджет ижросини Молия вазирлиги ва бошқа вазирлик ва идоралар ( ведомства ), касса ижросини Япон банки ва унинг бўлимлари амалга оширади. Молия вазирлиги томонидан вазирликлар ва идораларнинг уларга белгиланган харажатлар доирасида тақдим этган тўлов сметалари кўриб чиқилади тасдиқланади. Сметанинг нусхалари Япон банкига тўловларни амалга ошириш учун жўнатилади. • Тасдиқланган ассигнованияларнинг харажати устидан назорат вазирлик ва идораларнинг чораклик ҳисоботи шаклида амалга оширилади. Молия вазирлиги назоратчилар тақдим этган ҳисоботларни ўрганиб чиқиб, бюджет даромадлари ва харажатларининг умумий ҳисоботини тузади. • Умумий ҳисобот ҳукуматга тақдим этилади, кейинги навбатда Тафтиш бюросига ўриб чиқиш учун берилади.

2013 молия йили учун бюджет (28.01. 2013) • Япония бюджетининг харажатлари қисми 2013 йилда 92,61 трлн иен /1,04 трлн доллар/ни ташкил этиши режалаштирилган. Бюджет лойиҳаси инфраструктурани янгилаш харажатларини, харбий соҳага ажартиладиган харажатларни , шунингдек янги япон ҳукумати томонидан иқтисодиётни ривожлантириш харажатларини сезиларли кўпайишини кўзда тутади. • Охирги 11 йил давомида биринчи маротаба ҳукумат мудофаа харажатларини кўпайтиришни кўзда тутмоқда, бунга Жанубий Корея ва Хитой Халқ Республикаси билан ҳудудлар масаласида баҳсларни (территориальные споры) кучайиши сабаб бўлмоқда.

• Янги бюджет 2011 йилдаги табиий офатларнинг натижаларини бартараф этиш мақсадида мамлакатниг шимолий - шарқий қисмини тиклаш ишларига сафарбар қилинадиган харажатларни кўпайтиришни ҳам кўзда тутган. 2011 йил июль ойида Япон ҳукумати табиий офатларни бартраф этиш учун келажакдаги 5 йилда 19 трлн иен /213 млрд доллар/ маблағ ажратишни режалаштирган ва шу даврга қадар (2013 йилга) бу маблағдан 17 трлн иен /191 млрд доллар/дан ортиғи сарфланган. Янги бюджет лойиҳасида режалаштирилган суммани ҳисобга оладиган бўлсак, тиклаш учун ажратиладиган харажатлар 25 трлн иен /более 280 млрд доллар/дан ортиб кетмоқда.

2013 молия йилнинг дастлабки 50 куни учун учун фавқулодда бюджет (одобрен) 27.03.2013 Ҳукумат томонидан бюджет лойиҳаси кўриб чиқилгандан сўнг мамлакатнинг қуйи палатасига муҳокама учун тақдим этилди. Бюджетнинг харажатлар қисми 13,2 трлн иен /139,5 млрд доллар/ни ташкил этади. Бюджет харажатларининг асосий қисми ижтимой дастурлар ва жамоат лойиҳаларини молиялаштиришга сарфланади. Шунгиндек, япония ҳукумати алоҳида фавқулодда бюджетни қабул қилишни кўзда тутмоқда. Бу бюджетнинг ҳажми 500,2 млрд иен /5,2 млрд доллар/ни ташкил этиб, 2011 йилдаги табиий офатларнинг натижаларини бартараф этиш мақсадида мамлакатниг шимолий шарқий қисмини тиклаш ишлари билан боғлиқ харажатларни қоплашга мўлжалланган.

• Фавқулодда давлат бюджетини тузишга 2012 йил декабрь ойида ўтказилган сақловлар натижасига кўра Япония ҳукуматининг ўзгариши ва Синдзо Абэ бошчилигидаги янги Вазирлар Маҳкамаси 26 декабрда шаклланганлиги сабаб бўлди. • Японияда янги молия йилининг дастлабки кунлари учун қисқа муддатли давлат бюджетини қабул қилиш 2 маротаба бўлиб, ўтган молия йилида Парламентнинг қуйи палатасида Бюджет Комиссиясидаги келишмовчиликлар сабаб бўлган эди.

2014 молия йили учун (рекордный) давлат бюджети лойиҳаси (ВМ томонидан одобрен) 24.12. 2013 • Япония ҳукумати 24.12.2013 йилда 2014 йил учун бюджет лойиҳасини қабул қилди. Унинг ҳажми 95,88 трлн иен /922,22 млрд доллар/ни ташкил этади ва унга кўра бюджет харажатлари таркибида мудофаа харажатлари, иқтисодиётни рағбатлантириш мақсадида ижтимоий дастурлар ва инвестицион лойиҳаларга йўналтириладиган харажатларни сезиларли ортиши кўзда тутилмоқда. Бу харажатлар ўтган молия йилидаги давлат бюджети харажатларидан 3,7 трлн иен /30 млрд доллардан зиёд/га кўп.

2014 молия йили учун (рекордный) давлат бюджети лойиҳаси (ВМ томонидан одобрен) 24.12. 2013 Шунингдек лойиҳада бюджет даромадлари таркибида солиқларни кўпайиши ҳам кўзда тутилган бўлиб, бу ҳолат барча харидлардан олинадига истеъмол солиғининг 5%дан 8%га кўтарилиши билан изоҳланади. Шунингдек, хусусий корхоналардан тушумларнинг кўпайиши ва давлат бюджетининг 43 %и давлат облигацияларини эмиссияя қилиш ҳисобига қопланиши кўзда тутилган. Бугунги кунда Япония давлат қарзи ҳажми бўйича етакчи ривожланган мамлкатлар “еттилиги” да 1 ўринда турибди. Ушбу қарз ЯИМнинг 200%дан ортиқ.

2014 молия йили учун (рекордный) давлат бюджети лойиҳаси (ВМ томонидан одобрен) 24.12. 2013 Ҳарбий харажатларни ўтган молия йилига нисбатан 2,8 %га ортиши ва 4,88 трлн иен /почти 45 млрд доллар/га етказиш кўзда тутилган. Токио ҳарбий кучларни мутаҳамлаш ва янги техника билан қуролаштириш мақсадида йирик узоқ муддатли дастур қабул қилди. Унга кўра ракетные боевые корабли с потенциалом ПРО, новые истребители и транспортные конвертопланы ларга эга бўлиш кўзда тутилган. Чеккадаги оролларда мужофаани кучайтириш мақсадида денгиз пехотаси функцияларига эга бўлган бўлимлар ( подразделения с функциями морской пехоты) ташкил этиш режалаштирилган. Бу ҳолат Хитойнинг ҳарбий потенциалини ортиши ва Кореянинг ҳарбий дастурларини (ракетно-ядерные программы) амалага оширишлари билан изоҳланмоқда.

2014 молия йили учун (рекордный) давлат бюджети лойиҳаси (ВМ томонидан одобрен) 24.12. 2013 • Шу пайтнинг ўзида каттагина маблағ, яъни 5,44 трлн иен / более 52 млрд доллар/ миқдорида маорифга ва илмий техник ишланмаларга ажартилмоқда. Бу йўналишни ҳозирги ҳукумат устувор йўналишлардан деб ҳисобламоқда. • Умуман олганда давлат бюджети лойиҳаси иқтисодиётни рағбатлантиришга қаратилган бўлиб, бу ҳолат 20 йиллар мобайнидаги турғунлик давридан чиқиш пайтида жуда муҳим деб ҳисобланмоқда.

Бюджет дефицити • Япония 1949 йилдан бошлаб дефицитсиз бюджет сиёсати принципига амал қила бошлаган, бу ҳолат урушдан кейинги бириничи дефицитсиз бюджет бўлган. 1965 йилда бу сиёсатдан воз кечди. 1975 йилда молия вазирлигига йил давомида облигациялар чиқариш йўли билан жорий харажатлар билан солиқли тушумлар ўртасидаги фарқларни қоплашга руҳсат берувчи қонунинг қабул қилиниши бюджет дефицитини ўсишига олиб велди. • 1985-1986 йилларда қарзларни қисқартириш мақсадида йирик давлат корхоналарини хусусийлаштириш ишлари жадаллашди. 2001-2002 йилларда янги облигацияларни муомалага чиқариш орқали жами бюджетнинг 40,3 % молиялаштирилди, қарзни қайтаришга жами харажатларнинг 20,8 % йўналтирилди. Яна шунча % маблағ ижтимоий суғуртага сарфланди. Жами қарз ЯИМ ҳажмидан ҳам ортиб кетди.

Япония давлат қарзи 2011 йил 30 июнь ҳолатига Ташқи қарз (миллион АҚШ $ ) Аҳоли жон бошига ташқи қарз (АҚШ $ ) Ташқи қарз ЯИМга нисбатан %да Ички қарз (миллион АҚШ $ ) Ички қарз ЯИМга нисбатан %да 2 719 000 19 300 46 13 64 0 000 229,77

Япониянинг ташқи қарзи бўйича маълумот Ранг Давлат Ташқи қарз (million) $ США) Маълумот санаси Аҳоли жон бошига ташқи қарз ($ США) Ташқи қарзнинг ЯИМдаги улуши % да Дунё бўйича 70 600 000 2012 ~10 000 98 % 1 АҚШ 16 893 000 30 июня 2013 53 437 101 % 2 ЕИ 16 080 000 30 июня 2011 32 092 108 % 6 Япония 2 719 000 30 июня 2011 19 300 46 %

Япония махсус фондлари Япони яда махсус фондлар махсус счётларнинг асосий қисми ҳисобланади. Бундай фондларга иқтисодий, ижтимоий ва кредит фондларини киритиш мумкин. Ижтимоий фондлар таркибида асосий оғирлик қуйидаги фондларга тегишли : • Миллий пенсия фондлар (фонд национальнқх пенсий) ; • Соғлиқни суғурталаш фонди ( Фонд страхования здоровья ) ; • Ишлаб чиқаришда травмани суғурталаш фонди ( Фонд страхования от производственного травматизма ) ; • Ишсизликдан суғурталаш фонди ( Фонд страхования от безработицы ) .

Хусуий сектор ёлланма ишчиларининг пенсия фондлари 3 та манбадан шаклланади: • Ишчиларнинг бадаллари ; • Иш берувчиларнинг бадаллари ; • Давлат маблағлари . • Ишчилар ва иш берувчиларнинг бадаллари бир хил, яъни 7 % дан

Давлат ва муниципал корхоан ва муаасасалар ишчиларининг пенсия фондлари 3 та манбадан шаклланади : • Иш жойларида ташкил этилган ўзароёрдам жамиятлари маблағлари ( средств а обществ взаимопомощи ) ; • Корхоналарнинг маблағлари ; • Давлат дотациялари . Пенсия фондларига жами ижтимоий таъминотга сарфланадиган харажатларининг 51% йўналтирилади. Ривожланган давлатлар ўртасида бу энг катта кўрсаткич. 39 % маблағ эса соғлиқни(касалликдан) суғурталаш фондига йўналтиралади ва бу ҳам катта кўрсаткич.

Ишсизликдан суғарталаш фонди маблағлари ишчилар ва иш берувчиларнинг бадаллари ва давлат томонидан тўловлар ҳисобига шаклланади. • Маблағлар қуйидагиларга йўналтирилади: • Ишсизлик нафақалари; • Бандликни таъминлаштадбирларига; • Ишсиз қолган одамларга касб ўрганиш ёки малкасини оширишга ёрдам кўрсатиш харажатлари. Соғлиқни суғурталаш фонди тиббий хизмат кўрсатиш харажатларини қоплаш, тиббиёт муассасаларини модернизациялаш (янги сифатли оборудованиялар сотиб олишга), врач ва ҳамшираларнинг малкасини оширишга сарфланади.

Инвестиция бюджети Япония ҳукуматининг муҳим иқтисодий фонди ҳисобланади. Ушбу фонднинг мабалағлари давлат томонидан инвестициялар жойлаштириш, шунингдек шу мақсадда маҳаллий хокимият органлари ва давлат корпорацияларига қарз бериш мақсадида сарфланади. • Шуниндек, кредит фондлари ҳам мавжуд: • Молиявий корпораци ялар фонди ; • Махсус банклар фонди ; • Япон ия тараққиёт фонди ; • Экспорт-импорт банк и .

O'xshashlar

Молия тизими

Молия тизими 2

Замонавий молия тизими ва ундаги ислоҳотлар

Молия тизими ва унинг асосий бўғинлари

Молия тизими. Пул муомаласи ва банклар