Xo’jalik yurituvchi subyekt moliyaviy resurslaridan foydalanish samaradorligi - Iqtisodiyot - Slaydlar

Xo’jalik yurituvchi subyekt moliyaviy resurslaridan foydalanish samaradorligi

Yuklangan vaqt:

20.04.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

52.2666015625 KB

Ko'chirib olish

XO’JALIK YURITUVCHI SUBYEKT MOLIYAVIY RESURSLARIDAN FOYDALANISH SAMARADORLIGI

XYuS moliyaviy resurslaridan foydalanish samaradorligini quyidagi formula orqali ifoda etish mumkin: S мр = N м ф : X мр Bu yerda: S мр – XYuS moliyaviy resurslaridan foydalanish samaradorligi; N м ф – ma’lum davr (o’tgan yoki rejali) uchun XYuS faoliyatining moliyaviy natijasi; X мр – shu moliyaviy natijani qo’lga kiritish uchun XYuS tomonidan qilingan (yoki rejalashtirilgan) moliyaviy resurslar xarajatlari

XYuS moliyaviy faoliyatining samaradorligini o’xshash ifodalovchisi fond, moliya-kredit va pul bozorlaridagi operatsiyalarning daromadliligi hisoblanadi. Bu yerda, ma’lumki, pul (P * ) go’yo to’g’ridan-to’g’ri puldan (P) hosil bo’ladi. U holda moliyaviy samaradorlikni aniqlash formulasi quyidagi ko’rinishni oladi: S мр = (P * – P) : P Bu yerda: S мр – XYuS moliyaviy resurslaridan foydalanish samaradorligi; P * – P – bevosita moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirish natijasida XYuS tomonidan olingan daromad.

Bevosita moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirish natijasida XYuS tomonidan olingan daromad tarkibiga quyidagilar kiradi: - XYuS tomonidan aktsiya va boshqa qimmatli qog’ozlarni emissiya qilish asosida bozorda joylashtirishdan olingan dividendlar; - boshqa emitentlar qimmatli qog’ozlarini sotib olishdan olingan dividendlar; - banklardagi pul omonatlaridan olingan foiz daromadlari; - XYuS foydasidagi valyutalar kurslari bo’yicha farqlar; - va boshqalar.

XYuS lar moliya-xo’jalik faoliya-tining samaradorligini tahlil qilish va baholashda moliyaviy ko’rsatkichlar (masalan, tushum va foyda) moddiy aylanma mablag’larning aylanuvchanligi, asosiy ishlab chiqarish fondlari va nomoddiy aktivlarning fond sig’imi kabi iqtisodiy ko’rsatkichlar bilan birgalikda qaralsa, bu qarama-qarshilik, ma’lum darajada, pasayadi. Ana shu munosabat bilan eng umumlashtiruvchi ko’rsatkich-lardan biri quyidagi formulaga muvofiq ravishda hisoblana-digan XYuSning iqtisodiy rentabelligi (biznesning rentabelligi) ko’rsatkichidir: R и = F : (K айл + K ас + A ном ) Bu yerda: R и – XYuSning iqtisodiy rentabelligi, biznesning rentabelligi; F – yillik foyda; K айл – XYuS aylanma kapitalining miqdori (qiymat baholarida); K ас – XYuS asosiy kapitalining miqdori (qiymat baholarida); A ном – XYuS nomoddiy aktivlarining miqdori (qiymat baholarida);

XYuS moliyaviy resurslaridan foydalanish samaradorligini tahlil qilishda uning moliyaviy barqarorligi, to’lovga layoqatliligi va likvidliligini xarakterlovchi ko’rsatkichlardan chetda qolmaslik kerak. Bu erda ham o’zining mazmuniga ko’ra sof moliya-viy va iqtisodiy ko’rsatkichlar qo’llaniladi. Sof moliyaviy ko’rsatkichlar qatoriga absolyut va muddatli likvidlik koeffitsient-larini kiritish mumkin bo’lib, ular yordamida XYuS ning po-tentsial to’lov qobiliyati baholanadi.

K авс = (P + QQ) : M км K муд = (P + QQ + DQ) : M км Bu yerda: K авс – absolyut likvidlilik koeffitsienti; K муд – muddatli likvidlilik koeffitsienti; P – hisobvaraqlardagi va XYuS kassasidagi pullar; QQ – likvidli qimmatli qog’ozlar; DQ – mobilizatsiya qilingan debitorlik qarzlari; M км – XYuSning qisqa muddatli majburiyatlari.

XYuS ning pul mablag’lari va moddiy resurslarining pulli (qiymat) bahosi aralashadigan ko’rsatkich joriy likvidlik koef-fitsientidir (qoplash koeffitsienti). U quyidagicha hisoblanadi: K жл = (PM + MAM) : M км Bu yerda: K жл – joriy likvidlilik koeffitsienti; PM – pullar va ularga tenglashtirilgan mablag’lar (likvidli qimmatli qog’ozlar va jalb qilingan debitorlik qarzlari); MAM – XYuS moddiy aylanma mablag’larining qiymat bahosi; M км – XYuS ning qisqa muddatli majburiyatlari.

E’tiboringiz uchun rahmat!

O'xshashlar

Moliyaviy hisobotlarda moliyaviy koeffitsiyentlardan foydalanish

Xo'jalik yurituvchi subyektlarning moliyaviy resurslari va kapitali

Fermer xo’jaliklarni tashkiliy iqtisodiy asoslari

Auditorlik dalillar

Korxonalarda ichki moliyaviy nazoratni tashkil etish