Venesuela — federativ respublika - Iqtisodiyot - Slaydlar

Venesuela — federativ respublika

Yuklangan vaqt:

04.03.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

195.7783203125 KB

Ko'chirib olish

V E N E S U E L L A

Venesuela (Venezuela), Venesuela Bolivar Respublikasi (República Bolivariana de Venezuela) — Janubiy Amerikaning shimoliydagi davlat. Shimolidan Karib dengizi va Atlantika okeani bilan oʻralgan. Mayd. 912,1 ming km 2 . Aholisi 23 mln. kishi (1999). Poytaxti — Karakas shahri. Maʼmuriy jihatdan federal (poytaxt) okrug, 22 shtat, 72 federal hududga boʻlingan.

Venesuela — federativ respublika. Amaldagi konstitutsiya 1999-yil 30 dekabrdan kuchga kirgan. Davlat va hukumat boshligʻi — prezident (1999-yil fevral dan Ugo Rafael Chaves Frias). U 6 yilga saylanadi, ketma-ket ikkinchi marta saylanishi mumkin. Qonun chiqaruvchi hokimiyat bir palatali parlament — Milliy assambleya; u aholi tomonidan umumiy toʻgʻri yashirin ovoz berish yoʻli bilan 5 yilga saylanadi. Ijroiya hokimiyatni prezident boshchiligidagi hukumat amalga oshiradi.

Venesuela — Lotin Amerikasida iqtisodiy jihatdan rivojlangan mamlakatlardan biri. Uning xoʻjaligi neft qazib olish va uni qayta ishlashga ixtisoslashgan. Bu sohada Venesuela dunyoda oldingi oʻrinlardan birida turadi. Davlat neft va gaz sanoati, elektr energetika, temir ruda qazib chiqarish va neft kimyosi tarmoklarini oʻz ixtiyoriga olgan. Venesuela yalpi mahsulotida sanoat 48% ni, xizmat koʻrsatish tarmogʻi 45 % ni, qishloq xoʻjaligi 7% ni tashkil etadi.

Mamlakat valyuta tushumlarining 90% dan koʻprogʻini neft sanoati taʼminlaydi. Neftni qayta ishlovchi 12 zavod yiliga salkam 80 mln. tonna neftni qayta ishlaydi. Shuningdek tabiiy gaz, yuqori sifatli temir rudasi, boksit, marganes, nikel, oltin, olmos, toshkoʻmir ham qazib olinadi. Yiliga 61 mlrd. kVt-soat elektr energiya hosil qilinadi (yarmidan koʻpi GES larda). Kimyo va neft kimyosi sanoati, avtomobilsozlik, qora metallurgiya rivojlangan. Oziq-ovqat, toʻqimachilik, charmpoyabzal, qogʻoz, sement sanoati korxonalari bor. Asosiy sanoat markazlari: Karakas, Marakaybo, Valensiya, Marakay, Puerto-Kabelo, La-Guayra.

Iqtisodiy faol aholining 12 % ga yaqini shu sohada band. Yirik yer egaligi ustun. Yer maydonining 2% ga yaqini ishlanadi. Yaylov va oʻtloqlar 18%, boshqa yerlar 80%. K- x. mahsulotlari qiymatining yarmi dehkonchilikka toʻgʻri keladi. Ammo u mamlakatning oziqovqatga boʻlgan ehtiyojini qondirmaydi. Dehqonchilik asosan togʻ yon bagʻirlarida va dengiz sohillarida rivojlangan. And togʻlaridagi oʻrmonlarni kesish va yondirish yoʻli bilan ham yer ochib dehkonchilik qiladilar. Asosiy oziq-ovqat ekinlari: makkajoʻxori, sholi, kofe, kakao. Bundan tashqari kartoshka, dukkakli ekinlar, shakarkamish, sugʻoriladigan yerlarda paxta ham yetishtiriladi,

Ichki yuk tashishning 90% ga yaqini avtomobil transportiga toʻgʻri keladi. Avtomobil yoʻllarining uz. 101 ming km, temir yoʻl larning uz. 336 km. Dengiz savdo floti mavjud. Asosiy portlari — La-Salina, Puerto-Kabelo, Marakaybo, Amuay, Punta- Kardon. Chetga chiqariladigan mahsulotlarning 9/10 qismini neft va neft mahsulotlar tashkil etadi; shuningdek alyuminiy, temir rudasi, prokat, kimyoviy mahsulotlar, mineral xom ashyo, oltin ham chiqaradi. Chetdan mashina va asbob-uskuna, ehtiyot qismlar, oziq-ovqat mahsulotlari, doridarmon, transport vositalari, bugʻdoy, makkajoʻxori, sut mahsulotlari oladi. Tashqi savdodagi asosiy mijozlari: AQSH, Braziliya, Germaniya, Kanada, Italiya, Yaponiya va b. Pul birligi — bolivar.

Venesuela iqtisodiyoti koʻp jihatdan neftning jahon narxlariga bogʻlanib qolgan iqtisodiyot hisoblanadi: xom neftdan tushgan daromad mamlakat eksport daromadining qariyb 95 foizini tashkil etadi. 2014-yil iyun oyida neft narxi keskin tushib ketishi: bir barrel uchun 100-115 dollardan 45-50 dollargacha (2014-yil dekabr), bu Venesuelaning iqtisodiy muammolarini yanada kuchaytirdi. N. Maduro hokimiyatga kelishi arafasida (2013-yil boshi) Venesuelaning davlat qarzi yalpi ichki mahsulotning 70 foizini , budjet taqchilligi esa 13 foizni tashkil etdi [1] . 2013-yil oxirida mamlakat YaIM 1,6 % ga oʻsgan boʻlsa-da, inflyatsiya juda yuqori darajada saqlanib qoldi — 56,3 % [2] .

Maduro olti oy davomida parlamentdan favqulodda vakolatlar olgan holda, „iqtisodiy hujum“ haqida eʼlon qildi va xususan, xususiy kompaniyalar uchun foydaning 30 foizini joriy qildi. Maduroning ushbu harakatlari natijasida shakar va oʻsimlik moyi kabi asosiy mahsulotlar tanqisligi yuzaga keldi [3] . Eksport tushumlarining keskin kamayishi ham ijtimoiy dasturlarning qisqarishiga olib keldi, bu esa oʻz navbatida Prezident Maduro ning siyosiy mashhurligi darajasiga taʼsir koʻrsatdi. Inqiroz Venesuela xalqining katta qismi qashshoqlashishiga olib keldi. Oziq-ovqat izlab, mamlakat aholisi hatto hayvonot bogʻlari, axlatxonalar va shahar axlatxonalaridan ham oziq ovqat qidira boshladi [4 ] .

O'xshashlar

Qishloq xo’jaligining respublika iqtisodiyotidagi o’rni, ahamiyаti. «Qishloq xo’jaligi iqtisodiyoti va menejmenti» fanining predmeti tadqiqot usullari

Dunyo aholisi soni o’sish dinamikasi

Oʻzbekistonning maʼmuriy-hududiy va davlat tuzilishi 2

Rossiya biznes etikasi

Amerika qo’shma shtatlari iqtisodiyoti