Тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар - Iqtisodiyot - Slaydlar

Тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар

Yuklangan vaqt:

15.03.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

5854.2802734375 KB

Ko'chirib olish

МАВЗУ: ТЎҒРИДАН-ТЎҒРИ ХОРИЖИЙ ИНВЕСТИЦИЯЛАР 1 • Инвестициялар ва унинг даражасини белгиловчи омиллар 2. • Инвестиция соҳасидаги глобаллашув 3. • Глобаллашув шароитида инвестиция сиёсатини амалга ошириш 4 • Ўзбекистонда хорижий инвестицияларни жалб қилиш шарт-шароитлари РЕЖА: 101 0C 19 01 01 12 1617 01 01 1A17 01 1B 0B 1A 01 1D 22070A0719 24

1. Инвестициялар ва унинг даражасини белгиловчи омиллар ИНВЕСТИЦИЯЛАР • – Асосий ва айланма капитални қайта тиклаш ва кўпайтиришга, ишлаб чиқариш қувватларини кенгайтиришга қилинган сарфларнинг пул шаклидаги кўринишидир 2191B 2B 0C 01 2F07 27 1F 1F 1F

Венн диаграммаси Инвестиция Капитал 3

Инвестицияларни рўёбга чиқариш бўйича амалий ҳаракатлар – инвестицион фаолият, инвестицияларни амалга оширувчи шахс – инвестор дейилади. 1 • инвесторларнинг ўз молиявий ресурслари (фойда, амортизация ажратмалари, пул жамғармалари ва ҳ.к.); 2 • қарз олинган молиявий маблағлар (облигация заёмлари, банк кредитлари); 3 • жалб қилинган молиявий маблағлар (акцияларни сотишдан олинган маблағлар, жисмоний ва ҳуқуқий шахсларнинг пай ва бошқа тўловлари); 4 • давлат бюджети маблағлари; 5 • чет элликлар маблағлари. Инвестиция фаолияти манбалари 40C 21 2F 2D 01 07 0B 16 01 22 1F 1A 01 11 15 32 01 10 34 01 14 01 2E

Хорижий инвестицияларнинг турлари 501

Бевосита ва портфелли хорижий инвестициялар 63A1E

Инвестиция даражасига қуйидаги омиллар ҳам таъсир кўрсатади: 1 • инвестиция сарфларидан кутилаётган фойда нормаси; 2 • фоиз ставкаси. 3 • машина ва ускуналарни харид қилиш, ишлатиш ва уларга хизмат кўрсатиш харажатлари; 4 • тадбиркорлардан олинадиган солиқ миқдори; 5 • технологик ўзгаришлар. 801 06 2D 01 07 16 01 2C13 1A 01 150B1907 20 32 01 06 34 01 0604

Global dunyo va investitsiyalar • Globallashuv - bu, birinchi navbatda, o'zaro bog'liqlik, jumladan, iqtisodiyotlar o'rtasidagi . • Investitsiyalar – iqtisodiy rivojlanishning dvigatelidir. Bu xalqaro biznesda ham muhim bo'g'indir.

Globallashuv investitsiyasiz mumkin emas. Zero, u iqtisodiyotlarning o‘zaro bog‘lanishiga, xalqaro mehnat taqsimotiga, mamlakatlar o‘rtasidagi to‘siqlarni bartaraf etishga asoslanadi. Iqtisodiyotlarning globallashuvi doimiy rivojlanish bilan tavsiflangan jarayondir 7 . 7 Л.А.Парыгина, Тюменский государственный университет. Влияние глобализации на развитие инвестиционных процессов в национальной экономике // URL: http://arbir.ru/articles/a_3249.htm Global dunyo va investitsiyalar 1F 2606 38 21 23 3A342B24 322827 1A 1E 1F

Инвестициялар соҳасида глобаллашув 130E05

To'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar Sabablari: olingan daromad va kompaniya qiymatini oshirish imkoniyati; boshqa davlat tomonidan o'rnatilgan tovarlarni import qilish bo'yicha cheklovlarni o'sha mamlakatda o'rnatish orqali oldini olish imkoniyati.57

Investitsiyalarni baholash omillari: - Kompaniyalar o'rtasida pul mablag'larining harakati - Inflyatsiya darajasi - Valyuta kursi - Soliq solishdagi farqlar - Kapital qiymati To'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar 1A 25 25 25 25 25 57

Глобаллашув шароитида инвестиция сиёсатини амалга оширишда, қуйида келтирилган тенденцияларни ҳисобга олиш лозим: - дунёнинг исталган нуқтасида ҳар битта бизнес ҳамда инвестициялар объекти ҳақида тезкор ва ишончли ахборот олиш имконини берадиган ахборот базасини кенгайтириш ; - ҳар қандай миқёсдаги ахборотнинг ишончлилигини қонунчилик асосида таъминлаш ва бундай таъминотни давлатлараро кўп томонлама битимлар орқали мувофиқлаштириш; - товарлар, хизматлар, молия ва инвестиция бозорида интернет муҳитида амалга ошириладиган битимларни ташкилий жиҳатдан таъминлаш ва бундай битимлар хавфсизлигини таъминловчи жаҳон мамлакатлари хўжалик-ҳуқуқий элементларини бир хиллаштириш; - бизнеснинг молия-банк билан ҳамроҳлик муносабатини ахборот ва виртуал технологияларга батамом ўтказиш. 165B 5D

Инвестиция фаолиятини ҳуқуқий тартибга солишни баҳолашнинг умумлаштирувчи мезонлари жумласига қуйидагиларни киритиш мумкин: ► • расман эълон қилинган ва давлатнинг барқарор инвестиция сиёсатининг мавжудлиги ёки мавжуд эмаслиги; ► • яхлит инвестиция қонунчилигининг мавжудлиги ёки мавжуд эмаслиги; ► • капитални киритиш ва олиб чиқиш тартиботи ва тартиби (эркин ёки чекланган); ► • солиқ имтиёзларининг мавжудлиги ёки мавжуд эмаслиги; ► • миллий божхона тартиботида имтиёзларнинг мавжудлиги ёки мавжуд эмаслиги; 170E 46

Инвестиция фаолиятини ҳуқуқий тартибга солишни баҳолашнинг умумлаштирувчи мезонлари жумласига қуйидагиларни киритиш мумкин: ► • иқтисодиётнинг алоҳида тармоқларига киритиладиган миллий ва хорижий инвестицияларни рағбатлантирувчи кафолатларни мавжудлиги ёки мавжуд эмаслиги; ► • хорижий инвесторларнинг ички бозорда ишлаши учун рағбатлантирувчи омилларнинг мавжудлиги ёки мавжуд эмаслиги; ► • миллий корхоналарга киритиладиган хорижий инвестициялар миқдори учун чекловларнинг мавжудлиги ёки мавжуд эмаслиги; ► • хорижий инвестор ёки унинг расмий вакиллари томонидан ушбу корхоналар бошқарув органларининг таркибида раҳбар лавозимларнинг эгалланиши учун чекловларнинг мавжудлиги ёки мавжуд эмаслиги ва ҳ.к.. 180E 46

Агар Ғарбий Европа, АҚШ, Канада ва Япония давлатларининг тажрибасига мурожаат этадиган бўлсак, бунда баҳолаш мезонларининг таққослаш Ўзбекистонда инвестиция фаолиятининг ҳуқуқий тартиботларини солиштириш учун қуйидагиларни тавсифловчи бир неча асосий ҳолатларни кўриш мумкин: ► ушбу мамлакатларнинг давлат инвестиция сиёсатидаги умумий ва алоҳида жиҳатлари; ► уларнинг миллий инвестиция фаолияти қонунчилигининг асосий қоидалари (хорижий инвесторлар учун имтиёзлардан тортиб то маҳаллий инвесторлар билан солиштирилганда улар учун белгиланган чекловларгача); ► ушбу давлатлар миллий иқтисодиётига хусусий маҳаллий ва хорижий инвестицияларни жалб қилиш шаклларининг чекловлари. 1927 06 1504 180E 06

Бироқ, инвестицияларнинг географик таҳлили шуни кўрсатмоқдаки, инвесторлар кўпинча АҚШда шуъба корхоналарни эмас, балки мавжуд Америка корпорациялари билан қўшма корхоналарни (JOINT- VENTURE) ташкил этишни афзал кўришади. АҚШда қўшма корхоналар: ► таъсис этиш ва янги юридик шахсни рўйҳатдан ўтказиш йўли билан; ► хорижий инвестор томонидан мавжуд Америка корхонасидаги улушнинг харид қилиниши орқали ташкил этилиши мумкин. 206108 43 32 06 43 43 3637 2F 1009 5D

Ғарбда инвестиция фондларини шакллантиришнинг анъанавий манбалари – хусусий сармоядорлар маблағлари, инвестиция институтлари, пенсия фондлари, суғурта компаниялари, турли ҳукумат агентликлари ва халқаро ташкилотлардир. Россияда ва Россия билан ишловчи аксарият фондлар бевосита халқаро ташкилотлар томонидан ёки ҳукуматлараро келишувлар доирасида миллий ташкилотлар томонидан ташкил этилган 21

Тўғри хорижий инвестицияларнинг дунё мамлакатлари рейтинги (Жаҳон банки, 2019) 22

• бу хусусий капитални молиялаштиришнинг бир тури бўлиб, у венчур капитал фирмалари ёки фондлари томонидан стартапларга, дастлабки босқичдаги ҳамда юқори ўсиш потенциалига эга деб ҳисобланган ва ривожланаётган ёки юқори ўсишни (ишчилар сони, - йиллик даромад, операциялар кўлами ва бошқалар нуқтаи назаридан) кўрсатган компанияларга берилади. Венчур капитали (ВC) – 23Вентур капитали фирмалари ёки фондлари дастлабки ривожланиш босқичидаги компанияларга капитал ёки мулк улуши эвазига сармоя киритадилар. Венчур капиталистлари, улар қўллаб-қувватлайдиган баъзи фирмалар муваффақиятли бўлишига умид қилиб, хавфли стартапларни молиялаштириш хавфини ўз зиммаларига оладилар. Стартуплар одатда инновацион технология ёки бизнес-моделга асосланган бўлиб, ахборот технологиялари (ИТ), тоза технологиялар ёки биотехнология каби юқори технологик соҳаларга тегишли бўлади. Оддий венчур сармояси дастлабки " бошланғич молиялаштириш (сеед фундинг)" босқичидан сўнг содир бўлади.

Венчур капитали - • хусусий ва давлат секторлари янги фирмалар ва бизнес тармоқларини мунтазам равишда яратиб, уларнинг ривожланиб бориши имконоятларини қуриш усулидир. 24Ушбу молиявий институтлар истиқболли янги стартапларни аниқлашга ва уларга молиявий, техник експертиза, раҳбарлик қилишга, истеъдодларни йиғишга, стратегик шериклик, "Ноу-Хау" маркетинги ва бизнес моделларини танлашга ёрдам беради. Ишбилармонлик тармоғига қўшилгандан сўнг, ушбу фирмалар муваффақият қозониш еҳтимоли кўпаяди, чунки улар ўз соҳасида маҳсулотларни лойиҳалаштириш ва қуриш учун қидирув тармоқларидаги "тугун" га айланади

Венчур капиталининг келиб чиқиш тарихи Иккинчи жаҳон урушидан олдин (1939-1945) венчур капитали асосан бой шахслар ва оилаларнинг назорати остида бўлган. Ж.П. Морган, Уолленберг, Вандербилт, Витней Эй, Рокфеллер ва Варбурглар хусусий компанияларнинг асосий инвесторлари бўлган. 1938 -йилда Лауранcе С. Рокфеллер «Eastern Air Lines" ва "Duglas Aircraft" ни яратишни молиялаштиришга ёрдам берди ва Рокфеллерлар оиласи турли компанияларда улкан Акцияларга эга бўлди. Эрик М. Варбург 1938 -йилда E.M. Varburg & Co компаниясига асос солган бўлиб, Валленберглар оиласи 1916 -йилда Швецияда Инвестор АБ компаниясини очган ва 20-асрнинг биринчи ярмида ABB, Atlas Kopko ва Ericsson каби бир қанча швед компанияларининг дастлабки сармоядорлари бўлган. 1945 -йилдан кейингина, 1946 -йилда American Research and Development Corporation (ARDC) ва J.H. Whitney & Company компанияларига асос солиниши билан ҳақиқий венчур капитали инвестор фирмалари пайдо бўла бошлади. 250304055F460B0643

Венчур капиталистлари одатда компаниянинг ривожланишида тўрт босқичда ёрдам берадилар: Ғоянинг яратилиши; • маркетинг ғояси, товар (хизмат)нинг дастлабки намуналарини таклиф этиш Иш бошлаш; • бизнеснинг тўла қонли фаолият кўрсатишига ўтиш Ўсиш ва ривожланиш • янги ишлаб чиқариш қувватларини ўзлаштириш, ходимлар сонининг ўсиши; • бозорнинг улушини эгаллаш, фойданинг барқарорлашув Чиқиш • бизнесда реал бозор қийматининг пайдо бўлиши (акцияларни тўғридан-тўғри сотиш имконияти) 26Сармоялар ликвид бўлмаганлиги ва даромад олиш учун узоқ муддатни талаб қилганлиги сабабли, венчур капиталистлар инвестиция қилишдан олдин батафсил текшириш ва баҳолаш ишларини амалга оширадилар. Шунингдек, венчур капиталистлари, компаниянинг баҳоси ижобий бўлган пайтда ИПО босқичига ўтиш эҳтимолини ошириш мақсадида ўзлари сармоя киритган компанияларни ривожланишда қатнашадилар.3D04 0C07 20 1C 12 0A2C 23 01 0C 10 07 05 10 0C 01 47 5D 4362 09 2621 01 12 5D 62 0D 01 47 4B 47 3F 01 47 47 14 6A 10 0D 40 150E 07 12 3A 07 1319 0C07

Венчур фондларининг қарорларига қуйидаги омиллар таъсир қилади:  Ишбилармонлик ҳолати: баъзи ВCлар янги, инновацион ғояларга ёки янги пайдо бўлган компанияларга сармоя киритишга мойил. Бошқалар жамоат учун ёки ўсиш учун қўллаб-қувватлашга муҳтож бўлган компанияларга сармоя киритишни афзал кўришади.  Баъзи фондлар эса фақат маълум бир соҳаларга сармоя киритадилар.  Баъзилар маҳаллий миқёсда ишлашни афзал кўришса, бошқа фондлар бутун мамлакат бўйлаб ёки ҳатто глобал миқёсда ишлайдилар.  Баъзи венчур фондлар компаниянинг тезроқ оммавий сотилишини хоҳлашлари ёки тез ўсишини кутишлари мумкин. Венчур фондлари ажрата оладиган сармоя миқдори бир компаниядан бошқасига қараб фарқ қилиши мумкин 27031E 2C

28Инновация жараёнида венчур сармоясининг ўрни

Венчур сармояси қатор сифат хусусиятларига эга бўлиб, шулардан асосийлари қуйидагилар ҳисобланади: - • янгиликларни инвестициялаш; - • юқори хатарли лойиҳаларни молиялаштириш; - • юқори рентабелли лойиҳаларга қўйилмалар (йиллик фойда камида 30-40 фоиз); - • қўйилган сармоялар ўзини оқлашининг катта муддати (5-10 йил); - • бошқарувнинг қайишқоқлиги; - • молиялаш манбаларининг ташқи хили. 2903 56

Инвестициялашнинг бошқа шаклларидан фарқли ўлароқ венчур бизнесига инвестициялар ҳам бир қатор ўзига хос хусусиятлари билан тавсифланади: 1) моддий таъминотсиз ва кафолатларсиз венчур бизнесига қўйилмалар, ўз навбатида, сармоядорлар катта хатарга қўл уришади. Муваффақиятсизликка учралган тақдирда улар катта миқдордаги пул маблағларини йўқотишлари мумкин. 2) фирманинг устав сармоясида бевосита ёки билвосита шаклда мажбурий улушли иштирок этиш (одатда, улуш 50 фоиздан ошмайди), яъни венчур сармояси кредит сифатида эмас, балки молиявий маблағларни беришда келишиладиган иштирок улушига қараб фирманинг низом сармоясига пай бадали кўринишида жойлаштирилади. 3) маблағлар узоқ муддатга ва қайтарилишсиз асосда берилади, шунинг учун айрим ҳолатларда сармоядорлар қўйилмаларнинг истиқболлилигига ишонч ҳосил қилиш учун ўртача 5-10 йил кутишларига тўғри келади; 4) сармоядорнинг молияланадиган фирмани бошқаришда фаол иштироки, чунки у венчур корхонасининг муваффақиятидан шахсан манфаатдордир, шунинг учун хатарли сармоядорлар кўпинча пул маблағларининг берилиши билан чекланишмайди, балки венчур фирмасига турли бошқарув, маслаҳат ва бошқа улушли хизматларни кўрсатишади, лекин бунда унинг фаолиятини тезкор бошқаришга аралашмайди 300E 090A 40 55 42 47 10

Х ориж ий инвестицияларга асосан 2 гуруҳ ом иллар таъсир кўрсатади:1) иқтисодий омиллар: -ишлаб чиқаришнинг ривожланиши ва иқтисодий ўсиш суръатларининг бир маромда ушлаб турилиши; -жаҳон ва алоҳида мамлакатлар иқтисодиётидаги чуқур таркибий силжишларнинг амалга оширилиши (айниқса, фан-техника тараққиёти ютуқлари ва жаҳон хизматлар бозори тараққиёти таъсири остида олиб борилиши); -ишлаб чиқаришни халқаро ихтисослашуви ва кооперациялашувининг чуқурлашуви; -жаҳон иқтисодиёти трансмиллийлаштирилишининг ўсиб бориши (масалан, АҚШ трансмиллий корпорация (ТМК)лари хорижий филиалларининг маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажми АҚШ товар экспортидан 4 маротаба ортиқдир); -ишлаб чиқаришнинг байналминаллашуви ва интеграция жараёнларининг чуқурлашиб бориши; -халқаро иқтисодий муносабатларнинг фаол ривожланиши ва бошқалар. 2) сиёсий омиллар: -капитал экспорти (импорти)ни эркинлаштириш (эркин иқтисодий ҳудудлар (ЭИХ), оффшор ҳудудлари ва бошқалар); -ривожланаётган мамлакатларда индустирлаштириш сиёсатини олиб бориш; -иқтисодий ислоҳотларни олиб бориш (давлат корхоналарини хусусийлаштириш, хусусий секторни ва кичик бизнесни қўллаб- қувватлаш); -бандлик даражасини ушлаб туриш сиёсатини олиб бориш ва бошқалар. 3446 130C0711 07210D070203040506070807090A0B0C0F0B0D0B0513050B020D160D0F0E0C0E180D 1315 070A0A0B0C0D060B3605070C0D1F2A0C050B060B100728 2D 13 23 12 23 0507 33 12 23 14 23 2E 2C 351F 23 11 23 1630 13 23 18 23 12 23 20 220E 23

35Mamlakatni ng talab qilinmagan ilmiy-texnik salohiyatini rivojlantiris h; Mamlakat tovarlari va texnologiya larini tashqi bozorga olib chiqish; Ishchi kuchi resurslari ortib borayotgan hududlar va boy tabiiy resurslarga ega hududlarga ularni jadal rivojlantirish uchun kapital kirib kelishiga ko‘maklashish; yangi ish o'rinlarini yaratish; tadbirkorlik sohasida madaniyatli munosabatl ar tajribasini o'zlashtirish ; ishlab chiqarish infratuzilmasi ni rivojlantirishg a ko'maklashish .Mamlakat iqtisodiyotiga xorijiy investitsiyalarni jalb qilish quyidagi ijtimoiy- iqtisodiy rivojlanish muammolarini hal qilishga yordam berishi kerak: 5E 55 7357 57 51 54 6C31 5E 52 52 5C 6062 625C 4D 7751 62 6C 54 6C5A 54 69 69 72 6279 72 52 51 6A 6A 50 52 62 31 57 4D 57 55 5457 50 6962 17 4314 18

36raqobatchini yo'q qilish uchun chet elliklar tomonidan Rossiya korxonalarini sotib olish foydani yashirish va ularni soliqdan olib tashlashning murakkab sxemalarijamg'arish va ishlab chiqarish strukturasining yaxshilanishiga olib kelmaydi (xorijiy firmalar asosan o'z mamlakatlarida eng so'nggi maqomini yo'qotgan texnologiya va uskunalarni chet elga o'tkazadilar)mahalliy ishlab chiqarishni bostirishchet el kapitalini jalb qilish mamlakatning mustaqil yashashga qodir emasligidan dalolatdir kapitalning mamlakatdan chiqib ketishiMahalliy ishlab chiqarishga xorijiy investitsiyalarning salbiy tomonlari:54 5D 75 50 53 6A 4D 69 43

Эътиборингиз учун рахмат 396D

O'xshashlar

Тўғридан-тўғри шартномалар бўйича амалга ошириладиган давлат харидлари

Хорижий инвестициялар ҳақида Тушунча ва унинг моҳияти

Хорижий инвестициялар учун Узбекистон иктисодиётини жалб килувчанлигини оширишнинг асосий йуналишлари

Истеъмол, жамғарма ва инвестициялар

Қулай инвестицион муҳит