Omuxta yem mahsulotlari tovarshunosligi - Iqtisodiyot - Slaydlar

Omuxta yem mahsulotlari tovarshunosligi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

855.857421875 KB

Ko'chirib olish

Omuxta em mahsulotlari tovarshunosligi.

• Ozuqa va omuxta emning umumiy tavsiloti. • Donli xomashyo va chiqindilar tavsifi. • Kunjara va shrot. • Kungaboqar kunjarasi sifatiga qo’yilgan talablar. • Lavlagi shakari, kraxmal kiyomi va gidroliz ishlab chikaruvchi sanoat chikindilari. • Kraxmal - kiyomi va ko’pchitish sanoati chikindilari. • Hayvonlardan olinadigan ozuqa xomashyosi. • Mineral xomashyolar, mikroelementlar. Karbamid va karbamid konstentrati. • Pichan, somon. Pichan uni. • Omiixta em sanoatining xomashyosi va assortimenti. • Omuxta em restepturasi va sifatini baholash. 09/23/2019 2

Ozuqa va omuxta emning umumiy tavsiloti • O’simlik va hayvonlardan olinadigan mahsulotlar, shuningdek mineral moddalar qishloq xo’jalik hayvonlari uchun ozuqa bo’lib hisoblanadi. Chorvachilik amaliyotida ozuqalar ularning kelib chiqishidan, konsistenstiyasidan va ozuqaviyligidan bog`liq holda dagal, sersuv, kuk, konstentrlangan, mineralli va turli ishlab chiqarish chikindilariga bo’linadi . • Ko’pol emlarga pichan, poxol, tupon em, daraxtlardan ishlab chiqariladigan emlar kiradi; • sersuv emlarga (kishgi) - silos, ildizmevalar, kartoshka, poliz ekinlari kiradi; • yashil o’tlarga (yozgi sersuv) - utlar, utsimon sabzovot ekinlari; • konstentrlangan emga-turli ekin donlari va hamda oziq-ovqat sanoatining turli tarmoqlaridan chiqadigan quruq va quritilgan chikindilar; • mineral emlarga-osh tuzi, bur, ohak va boshqalar; • turli ishlab chiqarish chikindilariga lavlagidan shakar ishlab chikaruvchi, spirt va pivo ishlab chikaruvchi hamda boshqa xil ishlab chiqarish sanoatining chiqindilari kiradi. 09/23/2019 3

• Emdan foydalanishda uning samaradorligini yanada oshirish uchun ular bilan hayvonlarni alohida boqish orqali emas, balki omuxta em ko’rinishidagi emlar bilan bokqanda erishish mumkin. Omuxta em (kombikorm) resteptga mos ravishda 6- 12 turdagi turli ozuqa mahsulotlari (komponentlar, indgredientlar) ni alalashtirish natijasida olingan mahsulotdir. Omuxta em ishlab chiqarish uchun qo’llaniladigan ingredientlar tozalanadi, qobiqsizlantiriladi va kerak bo’lsa maydalaniladi, so’ngra ular me’yorlanadi va aralashtiriladi. Omuxta em qishloq xo’jalik hayvonlarining, uy parandalar, moik hayvonlar va baliklarning turi, yoshi va boqilish maqsadidan bog`liq holda ishlab chiqariladi.

• Omuxta emda uy hayvonlari uchun kerak bo’lgan miqdorda barcha ozuqa moddalari mavjud. Ular mineral moddalar (fosfor, kaliy, natriy) ga boy, mikroelementlar (temir, kobalt, mis rux yod va boshqalar) bilan va vitaminlar (A, V, RR va boshqalar) bilan boyitilgan. Ko’pgina turdagi omuxta em tarkibiga antibiotiklarbiomistin va boshqalar kiritiladi. • Rastionga omuxta em kiritilsa, hayvonlarning, parrandalar va momik hayvonlarning maxsuldorligi sezilarli darajada ortadi, ular yaxshi usudi va rivojlanadi, hayot faoliyati oshadi. Agar hayvon va parrandalarning kunlik rastioni doimo bir xil bo’lsa, bunda ularning maxsuldorligi tushadi, yosh hayvonlarning o’sishi va rivojlanishida orkaga qolish, hayot- faoliyatining sekinlashuvi kuzatiladi hamda turli kassalliklarga uchrashi ortadi.

• Omuxta em ishlab chiqarishni ko’paytirish orqali qishloq xo’jalik hayvonlarining maxsuldorligini oshirishga erishiladi, ya’ni hayvonlarning vazni ortadi, tovuklarning tuxum kuyishi ko’payadi, sigirlardan olinadigan sutning miqdori va sifati ijobiy o’zgaradi va boshqalar. • Omuxta emdan to’g`ri foydalanish chorvachilikda mahsulot tannarxini kamayishiga ta’sir ko’rsatadi. • Fizikaviy holati bo’yicha omuxta emning quyidagi turlari mavjud: sochiluvchan, briketlangan, donador va galet ko’rinishidagi emlar.

• Briketlangan omuxta em odatda to’liq rastionli holda ishlab chiqiladi. Briketlar sakkiz burchak shaklli bo’lib, uzunligi 160-170 mm, kengligi 70-80 mm, qalinligi (balandligi) 30-60 mm. Ularni ishlab chiqarish uchun maydalangan ingredientlar bilan maydalangan pichan aralashmasi tayyorlanadi. Olingan okuvchan massa maxsus aralashtirgichga tushadi, va bir vaqtning o’zida undan me’yorlangan va tarkoq melassa ham o’zatiladi. Maydalangan ingredient, pichan (somon) va melassa aralashmasidan tashkil topgan massa presslarga tushadi va briketlanadi. • Donador (granulali) omuxta em ma’lum diametr va balandlikka ega bo’lgan katta bo’lmagan stilindrlardan iborat bo’lgan granula deb ataluvchi okuvchan massani nomoyon qiladi. Granulalar ishlab chiqarishda ikkita: - quruq va ho’l usul qo’llaniladi. Quruq granulalashda sochiluvchan omuxta em tarkoq suyuk komponentlar (melassa, tuzli gidrol, balik yog`i va b.) bilan aralashtiriladi yoki sochiluvchan omuxta emga bug` bilan ishlov beriladi, so’ngra presslanadi, granulalarga kirqiladi va sovutiladi.

• Ho’l granulalashda esa sochiluvchan omuxta emga issik suv kushiladi va hamir koriladi. Hamir presslanadi, granulalarga qirqiladi, quritiladi va sovutiladi. • Granulali omuxta em odatda parrandalarni va xovo’z baliklarini boqish uchun ishlatiladi. • Galetlar teshikli to’g`ri burchak shaklidagi lepeshka ko’rinishida bo’ladi. Galet ishlab chiqarish uchun avval sochiluvchan omuxta em olinadi, so’ngra undan achitkili hamir koriladi, galetlar pishiriladi va ular kuritiladi. • O’zining tarkibi va em-xashak qiymati bo’yicha omuxta em ikkita asosiy guruhga bo’linadi: to’liq rastionli va konstentratlar. • Tuliqrastionli omuxta em-bu konstentrlangan va qo’pol ozuqalarni aralashtirish natijasida olingan em va u embopligi jihatdan to’la konli. Ularda barcha ozuqaviy moddalar hayvonlar uchun etarlicha miqdorda mavjud. Hayvonlar tuliqrastionli em bilan kunlik rastionga teng miqdorda boqilsa, ularga boshqa qo’shimcha emlar berish talab qilinmaydi. Tuliqrastionli omuxta em briket va granula ko’rinishida ishlab chiqariladi.

• Omuxta em-konstentratlar-bu konstentrlangan ozuqalarni qo’shish natijasida olingan em. Ular ko’pol, sersuv va boshqa maxalliy emlar bilan boqilganda qo’shimcha sifatida berishga mo’ljallangan. • Omuxta em-konstentratlar sochiluvchan briket, granula va galet ko’rinishda bo’ladi. Ular yirik davlat zavodlari bilan bir qatorda jamoa xo’jaliklarida mavjud bo’lgan korxona va stexlarda ham ishlab chiqariladi. • Hayvonlarning yoshidan va boqilish turidan bog`liq holda omuxta em assortimenti o’zgaradi. • Omuxta em ishlab chiqarish uchun shartli ravishda guruhlarga bo’linuvchi turli xil xomashyolar qo’llaniladi. Bu xomyoshyolarning ba’zi turlari mustakil holda ozuqa mahsulotlari sifatida ishlatiladi, omuxta em ishlab chiqarishda esa ular uning tarkibiga ingredientlar ko’rinishida kiritiladi. Omuxta em zavodlariga kelib tushadigan xomashyolar ko’p hollarda ishlab chiqarishning turli soxalari chiqindilari hisoblanadi.

Omuxta em ishlab chiqarish uchun quyidagi xomashyolar ishlatiladi. • 1. Boshoqli va dukkakli ekinlar donlari, ba’zi ozuqabop utlarning urug`lari: suli arpa, makkajuxori doni va sutasi, bug`doy, javdar, tariq, chumiza, oq juxori, nuxat, xashaki nuxat, yasmiq, boblar, china, nut, xashaki nuxat urug`lari, alkaloidsiz lyupin va boshqalar. • 2. Tegirmon va yorma zavodlaridan chiqadigan chikindilar: bug`doy va javdar kepaklari, bug`doy, arpa, suli, makkajuxori, gurunch, tariq, nuxat, javdar, grechixalarga ishlov berganda ajraladigan ozuqa unlari; bug`doy, javdar, nuxat okshoklari; oq va kul rang tegirmon changlari; makkajuxori, bug`doy, sholi kurtaklari; tarkibida 60 % gacha foydali don saklagan donli chikindilar. • 3. Moy ishlab chiqarish zavodlarining chikindilari-shrot va kunjara: kungaboqar, paxta chigiti, soya, zigir, eryong`oq, kanop, kunjut, kariandr, kanakunjut va boshqalar.

• 4. shakar ishlab chiqarish korxonalarining chiqindilari: lavlagining quritilgan turupi, melassa. • 5. Kraxmal-shinni sanoati korxonalarida ishlab chiqarishdan hosil bo’lgan chikindilar: makkajuxorili va bug`doyli quruq ozuqa, kartoshkali quruq mezga. • 6. Pivo ko’pchitish sanoati korxonalarida ishlab chiqarishdan hosil bo’lgan chikindilar: kartoshka-donli xomashyodan quritilgan quyqa, quritilgan maysa (solod) nishi va piva drobinasi. • 7. gidroliz sanoati mahsulotlari - ozuqabop quruq achitqilar. • 8. Hayvonlardan kelib chiqadigan ozuqalar: go’sht uni, go’sht suyagi uni, kon uni, kit, balik unlari va jizza uni. • 9. Pichan, somon, pichan uni, vitaminli o’t uni, xvoy daraxtidan ishlab chiqariladigan unlar. • 10. Mineral ozuqalar: osh tuzi, bur, suyak uni, ohaq, travertinovaya un, mollyuska chig`anoqlari tabaqasi uni, mikrodozalardagi ba’zi elementlar turlari. • 11. Boshqa ozuqa mahsulotlari: quruq qaymog`i olingan sut, kazein, quruq kartoshka, dub yong`og`i, tutli ipak urami g`umbaklari, mochevina va boshqalar.

Donli xomashyo va chiqindilar tavsifi • Turli ekin donlari va urug`lari, shuningdek un va yorma ishlab chiqarish sanoati chiqindilari ko’pgina omuxta emlarning majburiy holda asosiy tashkil qiluvchi qismlari hisoblashadi. • Donli em-xashakning katta ahamiyatga ega ekanligi uning yuqori ozuqa qiymatligidadir. Em-xashak ekini sifatida eng ahamiyatlisi makkajuxori, arpa va sulidir. • Omuxta emdagi don miqdori don rodidan, hayvon turidan va ularning xo’jalik-ekspluatastion guruxidan bog`liq holda o’zgarib turadi. Turli omuxta em tarkibiga aralashma yoki alohida - alohida ko’rinishda 10 dan 50 % gacha suli, 30 dan 50 % gacha va undan ko’p arpa, 20 dan 35 % gacha va undan ko’p makkajuxori, 15 dan 30 % gacha javdar, 20 dan 30 % va undan ko’p bug`doy kushiladi.

• Omuxta em ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan donlarning sifat ko’rsatkichlari: namlik, ifloslantiruvchi aralashmalar, zararli aralashmalar, donli aralashmalar, makkajuxori uchun esa- kasallangan yoki tulakonli bo’lmagan va sutadan tukilgan donlar miqdori bilan baholanadi. • Omuxta em ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan don normal hidga va ta’mga ega bo’lishi; zararkunandalar bilan zararlanganligi esa kanalar uchun 2-darajadan oshmasligi kerak.

O'xshashlar

Iqtisodiyotni modernizatsiyalashtirish sharoitida tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishda reklamaning o’rni

Belgiya Yalpi ichki mahsulotlari statistikasi

Sanoat korxonalarining tovar siyosatini boshqarish

O'zbekiston agrosanoat majmuasi va uning rivojlanishi

Germaniyaning Yalpi Ichki mahsuloti