O'zbekistonda byudjet va soliq tizimini takomillashtirish masalalari - Iqtisodiyot - Slaydlar

O'zbekistonda byudjet va soliq tizimini takomillashtirish masalalari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1536 KB

Ko'chirib olish

Maғor facts about Uzbekistan 1R e j a:R e j a: • Byudjet taqchilligi va davlat qarzlari • Soliq tizimi va uning vazifalari • O’zbekistonda byudjet va soliq tizimini takomillashtirish masalalari Mavzu: O'zbekistonda byudjet va soliq tizimini takomillashtirish masalalari

Maғor facts about Uzbekistan Moliyaviy munosabatlar va ularga hizmat qiluvchi maxsus muassasalar jamiyatning moliya tizimini tashkil qiladi. • Korxona va tarmoqlar moliyasi - takror ishlab chiqarish jarayonida hamda alohida fondlar yaratish yo’li bilan hodimlarning ijtimoiy ehtiyojlariga xizmat qiladi. • Umumdavlat moliyasi - davlat budjetini, ijtimoiy sug’urta fondini hamda davlat mol-mulkiy va shahsiy sug’urtasi fondini o’z ichiga oladi. www.arxiv.uz 2

Maғor facts about Uzbekistan Davlat budjeti - bu davlat xarajatlari va ularni moliyaviy qoplash manbalarining yillik rejasidir. Davlat daromadlari va harajatlarining asosiy qismi davlat byudjeti orqali o’tadi. Uning asosiy vazifasi moliyaviy vositalar yordamida iqtisodiyotni samarali rivojlantirish va umumdavlat miqyosidagi ijtimoiy vazifalarni hal qilish uchun sharoit yaratishdir. Davlat byudjetining daromadlari va xarajatlari muvozanatda bo’lishini taqozo qiladi. 3

Maғor facts about Uzbekistan 4

Maғor facts about Uzbekistan Budjet taqchilligi va davlat qarzlari  Davlat byudjeti xarajatlarining daromadlardan ortiqchaligining kuzatilishi byudjet taqchilligigabyudjet taqchilligiga olib keladi.  Ko’p hollarda davlatning jamiyat hayotini barcha sohalardagi rolining uzluksiz o’sishi uning iqtisodiy va ijtimoiy vazifalarining kengayishi sabab bo’ladi.  Byudjet taqchilligining o’sishi yoki kamayishi mutloq miqdorda va uning YAIMga nisbatan topiladi 5

Maғor facts about Uzbekistan Halqaro standartlarga ko’ra byudjet taqchilligi YAIMning 5% dan oshmasligi kerar 6

Maғor facts about Uzbekistan Soliq tizimi va uning vazifalari Soliq Davlat va mahalliy hokimiyat tarafidan huquqiy va jismoniy shahs daromadlarining bir qismini majburiy ravishda byudjetga jalb qilish shaklidir. Soliq bozor iqtisodiyoti sharoitida mustaqil kategoriya sifatida amal qiladi va moliyaviy munosabatlarining tarkibiy qismi bo’lib uni yig’ish davlat tomonidan belgilanadi. Davlat soliqlari, ularning tashkil qilinish shakl va usullari birgalikda soliq tizimini tashkil qiladi. 7

Maғor facts about Uzbekistan Vazifalari Milliy daromadni taqsimlash М a qayta taqsimlash Iqtisodiyotni tartibga solish Davlat harajatlarini moliyalashtirish Iqtisodiy fasliyatni rag’batlantirish Ijtimoiy tanglikni yumshatish www.arxiv.uz 8

Maғor facts about Uzbekistan Soliq hajmining o’sib borishini ta’minlovchi omillar • Aholi sonining o’sishi • Ijtimoiy soha sifatiga talabning ortishi va urbanizatsiya • Atrof muhitning ifloslanishi • Daromadlar tengsizligini qisqartirish dasturlarini amalga oshirish • Milliy mudofaa, davlat xavfsizligining ta’minlash harajatlari hajmining o’sishi Aholi jon boshiga davlat sarflari o’zgarmay qolgan taqdirda ham aholining o’sgan qismini ijtimoiy ne’matlar va hizmatlar bilan ta’minlash qo’shimcha mablag’larni zarur qilib qo’yadi Kishilar turmush darajasining ortishi ijtimoiy soha xizmatlari hajmiga va sifatiga talabni oshiradi.Aholi sonining o’sishi va urbanizatsiyaning kuchayishi atrof- muhitning sifati muammosini keskinlashtiradi.Juda ko’p miqdordagi moddiy ne’matlarni ishlab chiqarish va iste’mol qilish havo, suv va yerning ifloslanishi shaklidagi qo’shimcha harajatlarning o’sishini keltirib chiqaradi. Atrof-muhit muammosini hal qilishda asosiy rol davlat zimmasiga tushadi .Ijtimoiy sug’urtani rivojlantirish, ishsizlik bo’yicha nafaqalar, ijtimoiy ta’minot, tekin meditsina yordamlari davlat dasturlari, oziq-ovqat mahsulotlariga dotatsiyalar, davlat uy-joy qurilishi kiradi 9

Maғor facts about Uzbekistan Korxonalar faoliyatini soliq yordamida tartibga solish quyidagi umumiy tamoyillari asosida amalga oshiriladi. • Barcha daromadlardan, ularning manbalariga bog’liq bo’lmagan holda soliq undirishning majburiyligi • Soliq undirishda barcha uchun yagona umumdavlat siyosati • Samarali ishlovchi korxonalarda hamda ho’jalik yuritishning progressiv shakllari uchun soliq meyorlarining rag’batlantiruvchi rolini ta’minlash • Soliq to’lovi bo’yicha barcha subyektlar majburiyati ustidan moliyaviy nazorat 10

Maғor facts about Uzbekistan www.arxiv.uz 11

Maғor facts about Uzbekistan Soliq bo’yicha imtiyozlar qonunchilik bitimlarida belgilangan tartib va sharoitlar asosida o’rnatiladi. Amaliyotda soliq imtiyozlarining quyidagi turlari keng tarqalgan Obyektlarning soliq olinmaydigan eng kam daralasini belgilash Alohida shahs yoki guruhlarni (urush fahriylar…) ozod qilish Soliq darajasi(stavkasi)ni pasaytirish Soliq olinadigan summadan chegirish Soliqli kredit www.arxiv.uz 12

Maғor facts about Uzbekistan Soliq stavkasi va daromadlar nisbatiga asoslanib 3 ga bo’linadi: Daromad hajmi o’sib borishi bilan o’rtacha stavkasi o’sib boruvchi soliqlar progressiv soliqlar deyiladi Daromad hajmi o’sib borishi bilan o’rtacha stavkasi o’zgarishsiz qoluvchi soliqlar proporsional soliqlar deyiladiDaromad hajmi o’sib borishi bilan o’rtacha stavkasi pasayib boruvchi soliqlar regressiv soliqlar deyiladi www.arxiv.uz 13

Maғor facts about Uzbekistan Soliq turlarini grafik orqali ifodalanishi progressiv soliqlar proporsional soliqlar regressiv soliqlar 14

Maғor facts about Uzbekistan Bu borada YUNESKO xalqaro tashkiloti tomonidan tavsiya etilgan taqqoslama usullardan foydalaniladi. Soliq yuki darajasini miqdoran aholi jon boshiga to’g’ri keluvchi soliqlar miqdorini to’lovga layoqatlilik ko’rsatkichiga nisbati yoki soliq to’lagandan keyingi daromad miqdorini to’lovga layoqatlilik ko’rsatkichiga nisbati sifatida ifodalash mumkin: 15

Maғor facts about Uzbekistan • Bu yerda: Nx -aholi jon boshiga to’g’ri keluvchi soliqlaring o’rtacha miqdori; DN-aholining soliqlar to’langandan keyingi daromadi; PN-aholining to’lovga layoqatliligi • Soliq yuki darajasini soliqlarning yalpi ichki mahsulotdagi salmog’I bo’yicha ham aniqlash mumkin:    PN DN P N K x soliqyuki / /    YAIM N K soliqyuki / www.arxiv.uz 16

Maғor facts about Uzbekistan O’zbekistonda byudjet va soliq tizimini takomillashtirish masalalari • Bozor iqtisodiyotiga o’tish jarayonida umumiqtisodiy barqarorlikka erishish, • moliyaviy barqarorlikni ta’minlash, • shu jumladan, davlat byudjetini barqarorligini mumkin bo’lgan darajada ushlab turish vazifalarini o’z ichiga oladi. 17

Maғor facts about Uzbekistan O’zbekistonda byudjet va soliq tizimini takomillashtirish masalalari Xozirgi davrda moliya siyosatining asosiy vazifasi byudjet taqchilligini cheklash hisobiga iqtisodiyotni barqarorlashtirishga qaratilgan. Shu sababli Respublikada ishlab chiqarishning orqaga ketish tamoyillari ijobiy hususiyat kasb etdi. 18

Maғor facts about Uzbekistan O’zbekistonda YAIM ishlab chiqarishning oldingi yillarga nisbatan pasayishi www.arxiv.uz 19

Maғor facts about Uzbekistan O’zbekistonda YAIM ishlab chiqarishning oldingi yillarga nisbatan o’sishi www.arxiv.uz 20

Maғor facts about Uzbekistan • Moliyaviy ahvolni mustahkamlash orqali iqtisodiyotni barqarorlashtirishga erishishda soliq siyosatini takomillashtirish ham muhim ahamiyat kasb etadi. Bunda soliq tizimini o’ziga hos vazifalarini – xazinani to’ldirish, qayta taqsimash va rag’batlantirish darajalarini to’la darajada bajarish zarur. 21

Maғor facts about Uzbekistan SOLIQLARNING VAZIFASI XAZINANI TO’LDIRISH QAYTA TAQSIMLASH RAG’BATLANTIRISH Davlat byudjeti daromad qismining eng muhim umumdavlat, xalq xo’jaligi vazifalarini xal etish uchun zarur bo’lgan miqdorda shakllanishini ta’minlashga qaratilishi lozimYAMMning bir qismini qayta taqsimlash va shu orqali iqtisodiyot tuzilishini o’zgartirish , Aholini ijtimoiy himoyalash kafolatini ta’minlashda bevosita ishtirok etishdan iboratIshlab chiqarishni rivojlantirishga, moddiy hom ashyo, moliyaviy va mehnat resurslaridan samarali foydalanishga rag’batlantiruvchi ta’sir ko’rsatishdir 223B

Maғor facts about Uzbekistan Soliq tizimini isloh qilishning tamoyillari • Korxona zimmasidagi soliq yukini kamaytirish • Resurslar, mol-mulk soligining rolini oshirish • Jismiy shaxslardan soliq undirishning progressiv tizimini joriy etish • Respublika ahamiyatiga ega bo’lgan soliqlar bilan mahalliy soliq o’rtasidagi aniq chegarani belgilash 23

Maғor facts about Uzbekistan O’zbekiston Respublikasi Makroiqtisodiy ko’rsatkichlari 2006 2007 2008 2009 YAIM o’sish sur’ati bo’yicha % da 7,3 9,5 9,0 8,0 Byudjet daromadlari , YAIM ga nisbatan % 21,6 21,8 23,8 22,2 Defitsit, profetsit , YAIMga nisbatan %da 0,5 0,5 1,6 1,0 Inflyatsiya %da 6,8 6,8 7,8 7-9 Tarmoqlar bo’yicha o’sish sur’ati Sanoat , % da 10,8 12,1 12,7 9,3 Qishloq xo’jaligi , % da 6,2 6,1 4,5 5,0 Asosiy kapitalga sarmoyalar , % da 6,2 6,1 28,3 18 www.arxiv.uz 24

O'xshashlar

O`zbekistonda byudjet va soliq tizimining takomillashtirish masalalari

Byudjet-soliq siyosati

Davlatning byudjet – soliq (fiskal) siyosati

O'zbekistonda bank tizimini takomillashtirishning asosiy yo'nalishlari

Servis tizimini axborot bilan ta`minlashni takomillashtirish yo’llari