logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Iqtisodiyot
  4. O’zbekiston Respublikasida auditorlik faoliyatining huquqiy asoslari

O’zbekiston Respublikasida auditorlik faoliyatining huquqiy asoslari

Yuklangan vaqt:

06.09.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3689 KB
Ko'chirib olish
MAVZU: O’zbekiston R espublikasida auditorlik faoliyatining huquqiy asoslari. REJA : 1. “Auditorlik faoliyati to’g’risida”gi Qonun va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar sharhi 2 .Auditorlik tashkilotlari faoliyatini tashkil etish tartibi 3.Auditorlik kasbiga qo’yiladigan malakaviy talablar 4. Auditorlik faoliyatini tartibga solishda professional tashkilotlar roli. Auditorlik faoliyatini tartibga solishning asosiy darajalari Auditorlik faoliyati t o’g’ risidagi Q onun O’ zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmonlari va Qarorlari, Vazirlar Ma h kamasining qarorlari Auditning xalqaro standartlari O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan qabul qilingan hujjatlar 05 05 0B 0C 19 0B 1A 1B131C0E 24 16 0E 05 1A 16 Аuditorlik faoliyatiga tegishli boʼlgan amaldagi normativ-xuquqiy hujjatlar roʼyxati Pog’onaga bo’linishi Asos Tegishli me’yoriy hujj 3 atlar 1-pog’ona Qonunchilik asoslari O’zbekiston Respublikasi “Auditorlik faoliyati to’g’risida”(yangi tahriri, 2 5 .0 2 .20 21 yil). “Buxgalteriya hisobi to’g’risida”(yangi tahriri 13.04.2016 yil) qonun va boshqalar. 2-pog’ona O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Farmonlari va Qarorlari O’zbekiston Respublikasi Prezidentining "Auditorlik tashkilotlari faoliyatini yanada takomillashtirish hamda ular ko’rsatayotgan xizmatlar sifati uchun javobgarlikni oshirish to’g’risida" 2007 yil 4 apreldagi PQ-615-sonli Qarori, “Auditorlik tashkilotlarining moliyaviy barqarorligini oshirish yuzasidan qo’shimcha chora- tadbirlar to’g’risida”2008 yil 2 iyuldagi PQ-907 sonli Qarori, “Aktsiyadorlik jamiyatlarida zamonaviy korporativ boshqaruv uslublarini joriy etish chora-tadbirlari to’g’risida” 2015 yil 24 apreldagi PF-4720 sonli Farmoni, O’zbekiston Respublikasi Prezidentning 2017 yil 29 dekabrdagi PQ-3454-sonli “O’zbekiston Respublikasining 2018 yilgi asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlari prognozi va davlat byudjeti parametrlari to’g’risida”gi Qaroridan kelib chiqib, O’zbekiston Respublikasi Soliq Kodeksiga 2018 yil uchun kiritilgan qo’shimcha va o’zgartirishlar(145-modda 17-18- bandlar, 147-modda 7-band) va boshqalar. 3-pog’ona O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Qarorlari O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Auditorlik faoliyati takomillashtirish va auditorlik tekshirishlarning ahamiyatini oshirish to’g’risida” 2000 yil 22 sentyabrdagi №365 sonli Qarori, “Xo’jalik yurituvchi sub’ektlarning xarajatlarini hisobga olish va moliyaviy natijalarini shakllantirish tartibini takomillashtirish to’g’risida” 2003 yil 15 oktyabrdagi №444 sonli Qarori, “Korporativ boshqaruv ilmiy-ta’lim markazining samarali faoliyatini ta’minlashga doir tashkiliy chora-tadbirlar to’g’risida” 2015 yil 27 oktyabrdagi №305 sonli Qarori va boshqalar. 4-pog’ona Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari va auditning xalqaro standartlari Buxgalteriya hisobining xalqaro standartlari, moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari. Auditning xalqaro standartlari, auditor kasbiy etika kodeksi, ichki auditorlar instituti standartlari va boshqalar 5 -pog’ona Auditorlik tashkilotlarining ichki ishchi standartlari Auditorlik tashkilotlarining ichki standartlariga qo’yilgan talablar , auditorlik tashkilotlarining ishchi standartlari, auditorlarning ishchi standartlari 10-modda. Auditorlik faoliyati sohasidagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari Auditorlik faoliyati sohasidagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari quyidagilardan iborat: 1. auditorlik faoliyatini va auditorlik xizmatlari bozoridagi halol raqobatni ilg‘or xalqaro amaliyot asosida rivojlantirish uchun shart-sharoitlar yaratish; 2. auditorlik tekshiruvlarining o‘rnini, ahamiyatini va ko‘rsatilayotgan auditorlik xizmatlarining sifati uchun auditorlik tashkilotlarining javobgarligini oshirish; 3. auditorlarni kasbga tayyorlash va ularning malakasini oshirish tizimini takomillashtirish; 4. auditorlik tashkilotlarining ishi sifatini tashqi nazorat qilish tizimini shakllantirish; 5. yoshlarni auditorlik kasbiga jalb etish va kasbga oid auditorlarning respublika jamoat birlashmalarining tegishli oliy ta’lim tashkilotlari bilan faol hamkorlik qilishini ta’minlash. 11-modda. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining auditorlik faoliyati sohasidagi vakolatlari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi: 1. auditorlik faoliyati sohasidagi davlat siyosati amalga oshirilishini ta’minlaydi; 2. O‘zbekiston Respublikasi hududida qo‘llash uchun auditning xalqaro standartlarini tan olish tartibini belgilaydi; 3. auditorning malaka sertifikatini olish uchun malaka imtihoni o‘tkazish tartibini belgilaydi; 4. auditorlik tashkilotining ishi sifatini tashqi nazoratdan o‘tkazish tartibini belgilaydi. 12-modda. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining auditorlik faoliyati sohasidagi vakolatlari 17-modda. Auditor. Auditorning yordamchisi Auditor o‘zi bilan auditorlik tashkiloti o‘rtasida tuzilgan mehnat shartnomasi yoki fuqarolik- huquqiy xususiyatga ega shartnoma asosida bir vaqtning o‘zida faqat bitta auditorlik tashkiloti tarkibida ishlashi mumkin. Auditor o‘zi ishlaydigan faqat bitta auditorlik tashkilotining muassisi (ishtirokchisi) bo‘lishi mumkin. Auditorlik faoliyati to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganligi munosabati bilan Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarilgan auditorlik tashkilotini ilgari boshqargan auditor auditorlik tashkiloti Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarilgan sanadan e’tiboran uch yil ichida boshqa auditorlik tashkilotining rahbari bo‘lishi mumkin emas. Auditorning malaka sertifikatiga ega bo‘lmagan, auditorlik tashkilotida ishlovchi hamda auditorning topshirig‘iga ko‘ra auditorlik xulosasiga va auditorlik tekshiruvini o‘tkazish bilan bog‘liq boshqa hujjatga imzo qo‘yish huquqisiz auditorlik tekshiruvida ishtirok etadigan jismoniy shaxs auditorning yordamchisidir. Auditorning yordamchisiga nisbatan uning auditorlik tekshiruvida ishtirok etishi chog‘ida o‘zi olgan ma’lumotlarni oshkor etmaslik majburiyati tatbiq etiladi. 18-modda. Auditorlarning malakasini oshirish 19-modda. Auditorning malaka sertifikati 20-modda. Malaka imtihoni 2018 YIL 19 SENTYABRDAGI PQ-3946 SONLI QARORGA MUVOFIQ 2019 YIL 1 YANVARDAN KORXONA VA TASHKILOTLARDA AUDIT AUDITNING XALQARO STANDARTLAR I MEZONLARI ASOSIDA O’TKAZILISHI BELGILANGAN. 2018 YIL 19 SENTYABRDAGI PQ-3946 SONLI QARORGA MUVOFIQ AUDITORLIK FAOLIYATINI RIVOJLANTIRISHNING QUYIDAGI USTUVOR YO’NALISHLARI BELGILANDI 2018 YIL 19 SENTYABRDAGI PQ-3946 SONLI QARORGA MALAKA SERTIFIKATIGA OID QUYIDAGI O`ZGARISHLARNI AMALGA OSHIRISH BELGILANDI 21-modda. Sertifikat olish uchun talabgorga qo‘yiladigan malaka talablari 22-modda. Sertifikat olish yoki uning amal qilish muddatini uzaytirish uchun zarur bo‘lgan hujjatlar Talabgor dastlabki besh yillik muddatga sertifikat olish uchun vakolatli davlat organiga quyidagi hujjatlarni ilova qilgan holda ariza taqdim etadi: 1. pasportining yoki identifikatsiyalovchi ID-kartasining ma’lumotlari; 2. oliy ma’lumot to‘g‘risidagi diplomning yoki ilmiy daraja to‘g‘risidagi hujjatning yoxud chet davlatda olingan oliy ma’lumot yoki ilmiy daraja to‘g‘risidagi hujjatni tan olish haqidagi tegishli vakolatli davlat organi guvohnomasining ko‘chirma nusxasini; 3. belgilangan davriylik bilan malaka oshirganligini tasdiqlovchi hujjatlar ilova qilingan holda, xalqaro buxgalter sertifikatining ko‘chirma nusxasini (mavjud bo‘lgan taqdirda); 4. mehnat daftarchasining ko‘chirma nusxasini (o‘rindoshlik asosida ish staji mavjud bo‘lgan taqdirda bu haqda mehnat daftarchasiga yozuv kiritilgan holda, shuningdek xorijdagi ish stajini tasdiqlovchi hujjatni) yoki “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksidan ko‘chirmani; 5. arizani ko‘rib chiqish uchun yig‘im to‘langanligi to‘g‘risidagi to‘lov hujjatining ko‘chirma nusxasini.1A 0C 0E06 02 2C 28 0D 050C15 15 2F 1A 13 30 16 11 0E 29 0906 Auditor sertifikatining amal qilish muddatini uzaytirish uchun uning dastlabki besh yillik muddati yoki navbatdagi o‘n yillik muddati tugashidan uch oy oldin, biroq sertifikatning amal qilish muddati tugashidan ko‘pi bilan olti oy oldin vakolatli davlat organiga quyidagi hujjatlarni ilova qilgan holda ariza taqdim etadi: 1. sertifikatning asl nusxasini; 2. belgilangan davriylik bilan malaka oshirganligini tasdiqlovchi hujjatlarni ilova qilgan holda, xalqaro buxgalter sertifikatining ko‘chirma nusxasini (mavjud bo‘lgan taqdirda); 3. mehnat daftarchasining ko‘chirma nusxasini yoki “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksidan ko‘chirmani; 4. arizani ko‘rib chiqish uchun yig‘im to‘langanligi to‘g‘risidagi to‘lov hujjatining ko‘chirma nusxasini. 26-modda. Sertifikatning amal qilishini tugatish 30-modda. Auditorlik tashkilotining javobgarligi 33-modda. Auditorlik tashkilotlarining turdosh xizmatlari Auditorlik faoliyatini tartibga solishda jamoat tashkilotlar roli O’zbekiston Auditorlar Palatasi (O’AP) - O’zbekiston Auditorlar Palatasi nodavlat notijorat tashkiloti hisoblanib, mustaqil sertifikatlangan auditorlar va auditorlik tashkilotlarini ixtiyoriylik asosida birlashtiradi. O’APning maqsadi auditorlarning professional darajasini rivojlantirish va qo’llab-quvvatlash, davlat va jamoat organlarida o’z a’zolarining qonuniy huquq va professional manfaatlarini himoya qilish, axborot aloqalarini ushlab turish, professional sohada sodir bo’layotgan barcha o’zgarishlar haqidagi barcha zaruriy axborotlar bilan ta’minlash bo’lib hisoblanadi.1A 01 1A 1E 15 10 1D0C 2110 1D0C 0715 0B18 130B O’zbekiston Auditorlar Palatasi a sosiy vazifalari: - Palata a’zolarining nomoddiy manfaatlari va madaniy, ijtimoiy, iqtisodiy huquqlarini himoya qilish bo’yicha chora-tadbirlarni tashkil etish; - auditorlik xizmatlari bozorini institutsional, me’yoriy-huquqiy asoslarini rivojlantirish va takomillashtirish masalalarida auditorlik tashkilotlarini muvofiqlashtirish va birlashtirish ; - audit sifati standartlarini ishlab chiqish va takomillashtirish, auditorlik xizmatlari bozorining shaffofligini oshirish bo’yicha chora-tadbirlarni tashkil etish, halol raqobatni rivojlantirish; - Palata a’zolarini audit sifati standartlari va Ahloq Kodeksini so’zsiz bajarish bo’yicha ishlarni tashkil etish; - auditor malaka sertifikatini olish uchun malaka imtihonlari topshirish, o’qitish va o’tkazish tartibi, dasturlari, uslubiy qo’llanmalarni ishlab chiqish; - auditorlar va buxgalterlarni tayyorlash va qayta tayyorlash bo’yicha kurslar tarmog’ini yaratish, Xalqaro Buxgalterlar Federatsiyasi (IFAC) talablariga muvofiq auditor va buxgalter xodimlarini professional darajasini oshirishga ko’maklashish; - buxgalter va auditor kasbining jozibadorligini oshirish, buxgalteriya hisobi va auditni rivojlantirish maqsadida hududiy, respublika va xalqaro konkurs, simpozium, konferentsiya va seminarlar tashkil etish;180A 12 180A 0C 05 43 180A 11 180A 04 180A 05 180A 0D 190603 180A 07 17 O’zbekiston Buxgalterlar va Auditorlar Milliy Assotsiatsiyasi (O’zBAMA) – O’zBAMA sertifikatlangan buxgalter va auditorlarni ixtiyoriylik asosda birlashtirgan jamoat tashkiloti hisoblanadi. O’zBAMAning maqsadi professional buxgalter va auditorlarning manfaatlari va huquqlarini himoya qilishga ko’maklashish, ta’lim dasturlari va kurslarini o’tkazish yo’li bilan malakasini oshirish, assotsiatsiya a’zolari maqomini xalqaro darajaga etkazish maqsadida maslahat xizmatlarini ko’rsatish hisoblanadi. Asosiy vazifalari : - O’zbekiston Respublikasida buxgalter va auditor kasbining rivojlanishi va ularning malakasini Xalqaro Buxgalterlar Federatsiyasi(IFAC)ning a’zoligi mezonlariga javob beradigan xalqaro standartlarga yaqinlashtirish; - O’zbekistonda bozor islohotlarini o’tkazishda faol qatnashish; - buxgalteriya hisobi va audit sohasida me’yoriy hujjatlarni ishlab chiqishda qatnashish va ularni takomillashtirish uchun takliflar taqdim etish; - Xalqaro Buxgalterlar Federatsiyasi(IFAC) talablariga muvofiq sertifikat olish uchun malaka imtihonlarini o’tkazish, buxgalter va auditorlarga qo’yilgan malakaviy talablarni ishlab chiqish; - Sertifikatlangan buxgalter va auditorlar Ahloq Kodeksiga rioya qilinishi ustidan nazorat; - Buxgalteriya hisobi va auditni rivojlantirish maqsadida hududiy, respublika va xalqaro simpozium, konferentsiya va seminarlar tashkil etish; - Buxgalter va auditorlarga professional huquqlarini himoya qilish maqsadida uslubiy, maslahat va axborot yordamini ko’rsatishga ko’maklashish; - Xalqaro maqomga ega bo’lish maqsadida buxgalter va auditorlarning xalqaro professional tashkilotlari bilan o’zaro hamkorlik aloqalarini o’rnatish. 1F 20 27 16 040513 27 27 1E 27 16 23 27 27 08 27 16 27 0E13 0C E’TIBORLARINGIZ UCHUN RAHMAT !E’TIBORLARINGIZ UCHUN RAHMAT !

O'xshashlar

O’zbekiston Respublikasida davlat xaridini amalga oshirishning huquqiy asoslari
O’zbekiston Respublikasida ommaviy axborot vositalari faoliyati
O’zbekiston Respublikasida birjalar va birja savdosining muammolari
Tijorat banklarining huquqiy asoslari
Audit fanining huquqiy asoslari