Корхона персонали ва унинг таркиби

Корхона персонали ва унинг таркиби

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

420.5 KB

Ko'chirib olish

Корхона персонали ва унинг таркиби

РЕЖА: • 1. «« ПерсоналПерсонал » турлари» турлари • 2. 2. Бошқарув персонали • 3. Персонални бошқариш тамойиллар и •

„„ Персонал" Персонал" • „ Персонал" хозирги вақтда иқтисодиёт фанида умум эътироф этилган атама хисобланиб, мехнат жамоаси таркибий қисмларини қамраб олади. У мохият бўйича „Ўзбекистон Республикаси Мехнат кодексида қайд этилган „ходим" атамасидан келиб чиққан холда ходимлар таркиби маъносини беради".1 Авваллари бу тушунча „кадрлар" атамаси сифатида қўлланиб келинган.

Персонал, ишлаб чиқариш персонали хамда бошқарув персоналидан иборатдир.

Персонал турлари • Ишлаб чиқариш персонали (ишчилар) — одатда моддий ишлаб чиқаришда банд бўлган ходимлардан иборатдир. Улар махсулот ишлаб ч иқ аришни, уни сотишни, унга сервис хизмати кўрсатишни амалга оширадилар. Ишлаб чи қ ариш персонали, ў з навбатида, икки тоифага б ў линади: • асосий персонал — асосан ишлаб чиқариш, махсулотни билан банд ишчилар; • ёрдамчи персонал — асосан корхонанинг хизмат к ў рсатувчи б ў линмаларида банд ишчилар. • Ишлаб чиқариш персоналининг мехнат махсули товар (бинолар, машиналар, кийим-кечаклар, озиқ- овкат махсулотлари ва хоказолар) сифатида намоён бўлади.

Бошқарув персонали • Бошқарув персонали (хизматчилар) — одатда кўпроқ ақлий мехнат билан банд бўлиб, ишлаб чиқаришда бошқарувни амалга оширадилар. Улар мехнат фаолиятининг асосий махсули бошқарув қарорларини тайёрлаш мақсадида тегишли хужжатлар, маълумотлар тўплаш, уларни умумлаштириш, тахлил этиш, қарорлар лойихаларини тайёрлаш хамда рахбар томонидан бу қарор қабул қилингандан сўнг унинг ижросини амалга ошириш ва назорат қилишдир. • Бошқарув персонали хам икки асосий тоифага б ў линади: рахбарлар ва мутахассислар. Рахбарларнинг мутахассислардан асосий фар қ и шундан иборатки, рахбарлар қарор қ абул қилиш ху қ у қ ига эга б ў ладилар ва улар ў зларига б ў йсунувчи ходимларга эга.

Корхона мутахассисларини улар мехнати натижаларига мувофиқ уч асосий гурухга ажратиш мумкин: • — бошқарувнинг функцияли мутахассислари. Уларнинг мехнат махсули бошқарув ахборотлари хисобланади. Бу тоифа мутахассислар гурухига референтлар, иқтисодчилар ва хоказолар киради; • — мутахассис-мухандислар. Улар мехнати махсули техника ва ишлаб чи қ ариш технологиясига оид конструкторлик-технологик ёки лойиха ахборотларидир. Булар — мухандислар, технологлар, конструкторлар, лойихачилар ва хоказолардир; • — хизматчи-техник мутахассислар (компьютер операторлари, омборчилар, маиший сохалар хизматчилари ва хоказолар) асосан хизмат кўрсатиш билан банддирлар.

Персонални бошқариш қуйидаги тамойилларга асосланиши керак: • 1. Инсон — корпоратив маданият асоси. Ю қо ри самара билан фаолият к ў рсатаётган корхоналарда асосий эътибор персоналга қ аратилади. Инсонлар ў згаришлар марказига қў йилса, улар ушбу ў згаришларни харакатга келтирувчи кучга айланадилар. • 2. Менежмент — х амма учун. Бошқарув уч: олий, ў рта („команда") ва қ уйи („ходимлар") б ўғ инларнинг хаммасида амалга оширилиши керак. • 3. Самарадорлик — корхона муваффақиятининг мезони сифатида. Бу корхона мақсадига ресурслардан о қ илона фойдаланиш хисобига эришиш ва иложи борича к ў про қ фойда олишни англатади.

• 4. Ў заро муносабатлар — корхона муваффа қ иятининг мезони сифатида. „Хиссиётлар дунёси" (психологик муносабатлар, ў заро алоқалар, қ адриятлар, қ изи қ ишлар)дан юзага чи қ аётган муаммолар „фактлар дунёси" (техника, технология, корхона)дан пайдо б ў лаётган муаммоларга нисбатан устувор бўлиши керак. Бу тамойилга к ў ра, шунингдек „Энг асосийси — мижоз", „энг асосийси — мансаб даражаси (иерархия) "дан устунроқдир. • 5. Сифат — самарадорлик мезонидир. Бу сифат умумий тушунчасининг ў заро б оғ ли қ бешта хусусиятини қа мраб олади: • — шах с ий сифат; • — командасифати; • — махсулот сифати; • — хизмат кўрсатиш сифати; • — корхона сифати. • 6. Команда — корхона муваффақиятининг мезони сифатида. Корхонада мехнат қ илувчи х а мма инсонлар ходимлар хисобланади. Улар ижтимоий гурух — команда аъзоларидир. Команда ва унга аъзоларнинг корхона муваффа қ иятида хам, муваффа қ иятсизлигида хам хиссалари бор.Персонални бошқариш қуйидаги тамойилларга асосланиши керак:

Шу билан бирга тадқиқотчиларнинг бир қисми персоналга тизимлар назарияси нуқтаи назари орқали ёндашади. • Бунда хам икки тизим фарқланади: • — иқтисодий. Унда моддий неъматларни ишлаб чиқариш, айирбошлаш, тақсимлаш ва истеъмол қилиш муаммолари устувор хисобланади. Шунга мувофиқ персоналга мехнат ресурси ёки инсонлар ташкилий гурухи (жамоа) сифатида қаралади; • — ижтимоий. Унда инсонлар муносабати, ижтимоий гурухлар, маънавий қадриятлар, инсонни хар томонлама камол топтириш масалалари устувор хисобланади. Персоналга эса бетакрор шахслардан иборат бош тизим сифатида ёндашилади.

Ана шу ёндашувлар қуйида ўз ифодасини топган.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР. • И.А.Каримов “Ўзбекистон иқтисодий ислохотларни чуқурлаштириш йўлида” Т.Ўзбекистон 1995 йил • И.А.Каримов “Ўзбекистон ХХI аср бўсағасида: Хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари” Т.Ўзбекистон 1997 й • Герчикова И.Н менеджмент. М. Юнити Банк и биржи 1995 г. • Менков М.Х, Алберть М, Хеодури Ф. Основы менреджмента. М. 1996 г. • Под общей редакции Чжена В.А. Язык бизнеса. Т. 1995 г. • Тошниёзов Н ва бошкалар. Корхоналарда бошакрув фаолияти асослари. Т. Узбекистон 1995 йил. • К Абдурахмонов, Ф. Мамарасулов мехнат иктисоди. Т. 1996 йил. • А.Тўхтабоев “ Маъмурий менежмент ” Т.Молия 2003 йил.

O'xshashlar

Корхона руйхатдаги ходимлар сони таркиби ва харакати курсаткичларини статистик ўрганиш

Франциянинг молия тизими ва унинг институтциянал таркиби

Корхона фаолиятини режалаштириш ва башорат қилиш

Корхона молия статистикаси

Корхона стратегиясини шакллантириш