Davlat byudjetini boshqarish - Iqtisodiyot - Slaydlar

Davlat byudjetini boshqarish

Yuklangan vaqt:

20.04.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3134.5556640625 KB

Ko'chirib olish

MAVZU:DAVLAT BYUDJETINI BOSHQARISH «Davlat byudjeti» fanidan TAQDIMOT

REJA : 1 2 Byudjetni b oshqarish obyektlari, subyektlari O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining faoliyatining asosiy vazifalari 3 O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining byudjet tizimini boshqarish borasidagi vakolatlari

Byudjet tizimini boshqarish quyidagilarni nazarda tutadi: Byudjet tizimini boshqarish ham boshqarish kategoriyasining barcha funksiyalarini bajaradi, ular orqali byudjet tizimini boshqarish oldidagi maqsad va vazifalar amalga oshiriladi. Bu funksiyalar: -rejalashtirish, -tashkil etish, -muvofiqlashtirish, - nazorat va -rag’batlantirish.

Byudjet tizimini boshqarish obyektlari bo’lib byudjet munosabatlari, davlat byudjetining daromadlar bo’yicha shakllanishi va xarajatlar bo’yicha bajarilishi, byudjetlararo munosabatlar va shu kabi ijtimoiy-iqtisodiy pul munosabatlari, shuningdek, byudjet tashkilotlarining byudjetdan ajratilgan mablag’laridan foydalanish asosidagi xo’jalik-moliyaviy faoliyati hisoblanadi. Byudjet tizimini boshqarish subyektlari esa bevosita shu munosabatlarni boshqarish, tashkil etish, muvofiqlashtirish va nazorat qilishda ishtirok etuvchi muayyan vakolatlarga ega bo’lgan davlatning qonunchilik-ijroiya institutlari – boshqaruv organlaridir.

O’zbekiston Respublikasi Byudjet Kodeksida quyidagi davlat hokimiyati organlari va joylardagi davlat hokimiyati organlarining byudjet tizimini boshqarish sohasidagi vakolatlari tegishli moddalarda belgilab berilgan:  O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining byudjet sohasidagi vakolatlari;  O’zbekiston Respublikasi Hisob palatasining byudjet sohasidagi vakolatlari;  Qoraqalpog’iston Respublikasi Jo’qorg’i Kengesining, xalq deputatlari viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar Kengashlarining byudjet sohasidagi vakolatlari;  Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashining, viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar hokimlarining byudjet sohasidagi vakolatlari;  O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining byudjet sohasidagi vakolatlari;  Hududiy moliya organlarining byudjet sohasidagi vakolatlari;  Byudjet mablag’larini taqsimlovchilarning byudjet sohasidagi vakolatlari;  Byudjet tashkilotlarining va byudjet mablaglari oluvchilarning byudjet sohasidagi vakolatlari;  Davlat maqsadli jamg’armalarini taqsimlovchi organlarning byudjet sohasidagi vakolatlari. Byudjet kodeksi

O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining byudjet tizimini boshqarishdagi vakolatlari -davlat byudjeti va davlat maqsadli jamg‘armalari byudjetlari, shuningdek, soliq va byudjet siyosatining asosiy yo‘nalishlari loyihalarini ishlab chiqish jarayonini tashkil etadi hamda muvofiqlashtirib boradi; -Davlat byudjeti va davlat maqsadli jamg‘armalari byudjetlari, shuningdek soliq va byudjet siyosatining asosiy yo‘nalishlari loyihalarini ko‘rib chiqish hamda tegishli xulosa taqdim etish uchun O‘zbekiston Respublikasi Hisob palatasiga yuboradi; -byudjetnoma loyihasini ko‘rib chiqadi va tasdiqlaydi; -byudjetnomani O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining palatalariga taqdim etadi;  Davlat boshqaruvi organlarining Davlat byudjetini va davlat maqsadli jamg‘armalari byudjetlarini ijro etish borasidagi faoliyatini muvofiqlashtirib boradi hamda nazorat qiladi; Davlat byudjetining va davlat maqsadli jamg‘armalari byudjetlarining ijrosi to‘g‘risidagi hisobotlarni har chorakda ko‘rib chiqadi

Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashining, viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar hokimlarining byudjet sohasidagi vakolatlari quyidagilardan iborat: -tegishli byudjet loyihasini ishlab chiqish va uni ijro etish jarayonini tashkil etadi hamda muvofiqlashtirib boradi; -byudjet so’rovi olinishiga qarab tegishli byudjetlarning loyihalarini tuzish to’g’risida qarorlar qabul qiladi, ularni tayyorlash tartibi va muddatlarini belgilaydi; -Qoraqalpog’iston Respublikasi byudjeti loyihasini, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlari, tumanlar va shaharlar byudjetlari loyihalarini tegishincha Qoraqalpog’iston Respublikasi Jo’qorg’i Kengesiga, xalq deputatlari viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar Kengashlariga ko’rib chiqish va qabul qilish uchun taqdim etadi’ - Qoraqalpog‗iston Respublikasi byudjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlari, tumanlar va shaharlar byudjetlari parametrlarini tasdiqlaydi; - Davlat byudjetiga va davlat maqsadli jamg‗armalari byudjetlariga tushumlar to’liq va o’z vaqtida tushishi ustidan nazoratni tashkil etadi

Qoraqalpog’iston Respublikasi Jo’qorg’i Kengesining, xalq deputatlari viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar Kengashlarining byudjet sohasidagi vakolatlari quyidagilardan iborat:  Qoraqalpog’iston Respublikasi byudjetini, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlarini, tumanlar va shaharlar byudjetlarini tegishincha Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar hokimlarining taqdimnomasiga muvofiq ko‗rib chiqadi va qabul qiladi;  Qoraqalpog’iston Respublikasi byudjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlari, tumanlar va shaharlar byudjetlarining tegishli davrdagi ijrosi to’g’risidagi hisobotlarni tegishincha Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar hokimlarining taqdimnomasiga muvofiq har chorakda ko’rib chiqadi va tasdiqlaydi;  mahalliy soliqlar va boshqa majburiy to‗lovlarning stavkalarini qonun hujjatlarida belgilangan miqdorlar doirasida belgilaydi.

O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 23.11.1992 yilgi 553-son Qaroriga ko’ra “O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi haqida» Nizom tasdiqlandi.Unga ko’ra Moliya vazirligi O’zbekiston Respublikasi davlat boshqaruvi organi hisoblanadi.Moliya vazirligi faoliyatini takomillashtirishda O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 18 mart 2017 yilgi “Moliya organlari faoliyatini yanada takomillashtirish chora- tadbirlari to’g’risida”gi PQ-2847-son Qarorining qabul qilinishi muhim qadam bo’lib xizmat qiladi. O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi

O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi faoliyatining asosiy vazifalari quyidagilardir:  iqtisodiy o’sishning barqaror yuqori sur’atlarini, iqtisodiyot va ijtimoiy sohaning moliyaviy mutanosibligini ta’minlashda, davlatning ijtimoiy majburiyatlarini to’liq va o’z vaqtida bajarishda, yirik investitsiya loyihalarini moliyalashtirish va mamlakatning mudofaa qobiliyatini mustahkamlashda moliya organlarining rolini oshirishga yo’naltirilgan yagona davlat soliq- byudjet siyosatini amalga oshirish;  iqtisodiyot va aholiga soliq yukini kamaytirish, ishlab chiqarish samaradorligini ta’minlash, mineral-xom ashyo, yer-suv hamda boshqa resurslar va uskunalardan oqilona foydalanishda soliq hamda boshqa majburiy to’lovlarning rag’batlantiruvchi rolini kuchaytirish yo’li bilan soliq tizimini izchil takomillashtirib borish, soliq ma’muriyatchiligi samaradorligini oshirish, soliqlar hamda boshqa majburiy to’lovlarni hisoblash va to’lash tartibini soddalashtirish;

 byudjetlararo munosabatlarni tubdan takomillashtirish, Qoraqalpog’iston Respublikasi byudjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlarining daromad bazasini barcha choralar bilan kengaytirish, ularning mutanosibligi va o’zini o’zi qoplay olishini ta’minlash,  iqtisodiyot bazaviy tarmoqlarining moliyaviy barqarorligini ta’minlash borasidagi ishlarni muvofiqlashtirish;  O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki bilan birgalikda valyuta-moliya siyosatining asosiy tamoyillari va usullarini shakllantirish, davlatning valyuta resurslarini ko’paytirish va ulardan samarali foydalanish bo’yicha takliflar ishlab chiqish;  fuqarolarning pensiya ta’minoti sohasida davlat siyosatining asosiy yo’nalishlarini ishlab chiqish, Pensiya jamg’armasi daromadlari va xarajatlarining mutanosibligini ta’minlash, hamda ularni nazorat qilish;

 sug’urta tashkilotlarining sug’urta munosabatlari barcha qatnashchilarining huquq va qonuniy manfaatlari himoya qilinishini ta’minlashga qaratilgan faoliyatini nazorat qilish, buxgalterlik hisobi va hisobotining yagona metodologiyasini shakllantirish va amalga oshirish, auditorlik faoliyatini tartibga solish, mamlakatning moliya bozorlarini rivojlantirish bo’yicha davlat siyosatini amalga oshirishda ishtirok etish;

 Qoraqalpog’iston Respublikasi byudjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlari, tumanlar va shaharlar byudjetlari loyihalarini tayyorlaydi hamda ularni Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashiga, viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar hokimliklariga ko’rib chiqish uchun kiritadi;  soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarni ularning manbalari kesimida to’liq va o’z vaqtida tushishi ustidan monitoringni amalga oshiradi;  tegishli byudjetning ijro etilishi jarayonida unga tushumlarni ko’paytirish bo’yicha qo’shimcha zaxiralarni aniqlaydi;  byudjet tashkilotlariga va byudjet mablag’lari oluvchilarga ular uchun nazarda tutilgan byudjetdan ajratiladigan mablag’lar hajmlarini yetkazadi; Hududiy moliya organlarining byudjet sohasidagi vakolatlari quyidagilardan iborat:

 byudjet tashkilotlarining xarajatlar smetalari va shtat jadvallarini hamda byudjet mablag’lari oluvchilarning xarajatlar smetalarini, shuningdek ularga kiritilgan o’zgartirishlarni ro’yxatdan o’tkazadi;  tegishli byudjetlarning mablag’laridan maqsadli foydalanilishi ustidan nazoratni amalga oshiradi;  yuqori turuvchi moliya organlariga hamda Qoraqalpog’iston Respublikasi Vazirlar Kengashiga, viloyatlar va Toshkent shahar, tumanlar va shaharlar hokimliklariga tegishli byudjetning ijrosi to’g’risida har choraklik hisobotlarni taqdim etadi;  byudjet tashkilotlari va byudjet mablag’lari oluvchilar xarajatlarini maqbullashtirishni amalga oshiradi;  tegishli byudjetlar ijrosining byudjet hisobini yuritadi;Hududiy moliya organlarining byudjet sohasidagi vakolatlari quyidagilardan iborat:

Тимур Ишметов 1979 йилда Тошкентда туғилган. 2000 йилда Тошкент молия институтининг «Молия ва кредит» факультети, 2005 йилда Бирмингем университетининг магистратура босқичини, 2007 йилда -Тошкент юридик университетининг ҳуқуқшунослик факультетини тамомлаган. Меҳнат фаолиятини 2000 йилда Марказий банк иқтисодчиси лавозимидан бошлаган. 2017 йил апрелигача турли лавозимларда фаолият кўрсатган. Жумладан, турли вақтларда МБнинг Монетар операциялар департаменти, Халқаро резервларни бошқариш департаменти, Ички валюта бозоридаги операциялар ва Валюта бошқаруви ва назорати департаментига раҳбарлик қилган, 2017-2019 йилларда Марказий банк раиси ўринбосари бўлган.

O’zbekiston Respublikasi Prezidentining «Tibbiyot va ta’lim muassasalarini moliyalashtirish mexanizmini hamda davlat moliyaviy nazorati tizimini yanada takomillashtirish to’g’risida» 2017 yil 21 avgustdagi PQ-3231-son qarori asosida Moliya vazirligi huzuridagi Nazorat- taftish Bosh Boshqarmasi Davlat moliyaviy nazorati Bosh Boshqarmasiga aylantirildi. O’zbekiston Respublikasining «Davlat moliyaviy nazorati to’g’risida» gi Qonuni muhokama qilindi va qabul qilinishi ko’zda tutilmoqda .O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzurida Davlat moliyaviy nazorati Bosh boshqarmasi mavjud bo’lib, u Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 24 oktabrdagi 870-son Qarori “O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining Davlat moliyaviy nazorati bosh boshqarmasi to’g’risida Nizom” ga asosan faoliyat yuritadi. O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi Davlat moliyaviy nazorati Departamenti faoliyatini tashkil etishni huquqiy asoslari

Quyidagilar Davlat moliyaviy nazorati Departamenti va uning hududiy boshqarmalarining vazifalari hisoblanadi:  byudjet tashkilotlarida byudjet mablag’larini boshqarish va byudjet hisobini yuritish bo’yicha maxsus avtomatlashtirilgan dasturiy mahsulotlar vositasida byudjet tashkilotlarining moliyaviy faoliyatini doimiy monitoring qilish;  byudjet qonunchiligiga rioya etish bo’yicha byudjet tashkilotlari bilan tizimli asosda profilaktika ishlarini olib borish;  byudjet tashkilotlarida aniqlanayotgan pul mablag’lari va moddiy boyliklarni talon-taroj qilish, kamomadlarga yo’l qo’yish, xarajatlar smetasi va shtatlar jadvallarini tuzish, tasdiqlash hamda ijro etish tartibini buzish va byudjet qonunchiligini boshqacha tarzda buzish holatlarini chuqur tahlil qilish va ularni sodir etish shart-sharoitlarini bartaraf qilish bo’yicha aniq chora-tadbirlarni ishlab chiqish;

Davlat moliyaviy nazorati Departamenti va uning hududiy boshqarmalarining vazifalari  masofaviy nazoratni keng ko’lamda qo’llash, zamonaviy axborot texnologiyalari va ma’lumotlar bazasi vositasida tekshirish obyektlari va maqsadlarini aniqlash yo’li bilan kam samarali taftishlarni qisqartirish bilan bir vaqtda byudjet tashkilotlarini tekshirish samaradorligini oshirish;  O’zbekiston Respublikasining Davlat byudjeti mablag’lari va byudjet tashkilotlarining byudjetdan tashqari jamg’armalari mablag’laridan foydalanishda byudjet qonunchiligiga hamda byudjet va smeta-shtat intizomiga rioya etilishi ustidan moliyaviy nazoratni amalga oshirish;  O’zbekiston Respublikasi tomonidan yoki uning kafolati ostida jalb qilingan kreditlardan (qarzlardan), shuningdek insonparvarlik yordami va texnik ko’maklashish mablag’laridan maqsadli foydalanilishi ustidan moliyaviy nazoratni amalga oshirish;

Davlat moliyaviy nazorati Departamenti va uning hududiy boshqarmalari quyidagi vazifalarni bajaradi:  paxta tozalash korxonalarida hisobga olish va hisobotning haqqoniyligi ustidan davlat nazoratini amalga oshirish;  O’z vakolatlari doirasida jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlarini ko’rib chiqish hamda ularning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlariga rioya etilishini ta’minlash;  moliya inspektori lavozimi joriy etilgan tashkilotlarda aksiz solig’ini to’g’ri hisoblanishi va o’z vaqtida to’lanishi yuzasidan nazorat o’rnatish.

Moliya vazirligi O’zbekiston Respublikasi davlat boshqaruvi organi hisoblanadi. O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi respublikaning markaziy moliya-iqtisodiy organi sifatida O’zbekiston Respublikasining moliyaviy, narx siyosatini hayotga tatbiq etadi va uning butun hududida moliya, narx- navoni tashkil etish faoliyatiga umumiy rahbarlikni amalga oshiradi. Moliya vazirligi O’zbekiston Respublikasining vazifalari va funksiyalarini amalga oshirish uchun zarur moliyaviy negiz yaratishni, respublika byudjetini ishlab chiqish va ijro etishni, uning daromad qismi barqarorligini ta‘minlashni, valyuta rejasini tuzish va ijro etishni, pul resurslaridan oqilona va tejab sarflashni ta‘minlaydi.

Moliya vazirligi respublika byudjeti ham daromadlar, ham xarajatlar bo‗yicha ijro etilishi uchun, moliyaviy resurslarni umumrespublika ehtiyojlariga safarbar etish ishlarini tashkil etish uchun javob beradi. O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Qoraqalpog’iston Respublikasi Moliya vazirligi, viloyatlar va tumanlar hokimliklari boshqarmalari va bo‗limlari, davlat sug’urta idoralari, shuningdek, ularga qarashli davlat korxonalari, muassasalari va tashkilotlari O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining yagona tizimini tashkil etadi. Moliya vazirligi o’z tizimiga kiruvchi korxonalar, muassasalar va tashkilotlar faoliyatini to’g’ridan to’g’ri yoki o’zi tashkil etadigan organlar orqali muvofiqlashtiradi va yo’naltiradi.

2017-yilga qadar Moliya vazirligining byudjet tizimini boshqarish bo’yicha vakolatlari, asosiy vazifalari va funksiyalari O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1992-yil 23-noyabrdagi 553-sonli qarori bilan tasdiqlangan ―O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi to’g’risidagi Nizom bilan tartibga solinib kelingan. 2017-yilga kelib, respublikadagi barcha moliya organlari faoliyatini tubdan takomillashtirish, O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining soliq- byudjet siyosatiga qat‘iy rioya etilishini ta‘minlash, iqtisodiyotning real sektori tarmoqlarini hamda ijtimoiy sohani barqaror, mutanosib va jadal rivojlantirish, mahalliy byudjetlarning daromad bazasini mustahkamlash, byudjet mablag‗laridan samarali foydalanishga yo’naltirilgan vazifalari, funksiyalari, ish shakllari va uslublarini qayta ko’rib chiqish maqsadida O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 18-martda ―Moliya organlari faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risidagi PQ-2847-sonli qarori qabul qilindi

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI • 1. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi: - T.: “O’zbekiston” nashriyot -matbaa ijodiy uyi, 2017y. -40b. • 2. O’zbekiston Respublikasi Soliq Kodeksi: Rasmiy nashr - O’zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi - T.: “Adolat”, 2008 y. -692 B • 3. O’zbekiston Respublikasining “Byudjet kodeksi”. T.: “O’zbekiston” 2013 uil 26 dekabr. 2014 yil 1 yanvardan kuchga kirgan. • 4. O’zbekiston Respublikasining “Mahalliy davlat hokimiyati to’g’risida” 1993 yil 2 sentyabrdagi Qonuni • 6. Qonunchilik palatasi tomonidan qabul qilingan “2022 yil uchun O’zbekiston Respublikasining davlat byudjeti to’g’risida”gi Qonun • 78. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi – T.: “O’zbekiston” NMIU, 2021. – 76 b • 9. Malikov T.S. Moliya. O’quv qo’llanma. T.: Iqtisod-moliya, 2018 y. • 10. B.Nurmuhamedova. Davlat byudjeti.Oquv qo’llanma. – T.: Iqtisod- Moliya‖, 2018. – 575b.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI • 1. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi: - T.: “O’zbekiston” nashriyot -matbaa ijodiy uyi, 2017y. -40b. • 2. O’zbekiston Respublikasi Soliq Kodeksi: Rasmiy nashr - O’zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi - T.: “Adolat”, 2008 y. -692 B • 3. O’zbekiston Respublikasining “Byudjet kodeksi”. T.: “O’zbekiston” 2013 uil 26 dekabr. 2014 yil 1 yanvardan kuchga kirgan. • 4. O’zbekiston Respublikasining “Mahalliy davlat hokimiyati to’g’risida” 1993 yil 2 sentyabrdagi Qonuni • 6. Qonunchilik palatasi tomonidan qabul qilingan “2022 yil uchun O’zbekiston Respublikasining davlat byudjeti to’g’risida”gi Qonun • 78. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi – T.: “O’zbekiston” NMIU, 2021. – 76 b • 9. Malikov T.S. Moliya. O’quv qo’llanma. T.: Iqtisod-moliya, 2018 y. • 10. B.Nurmuhamedova. Davlat byudjeti.Oquv qo’llanma. – T.: Iqtisod- Moliya‖, 2018. – 575b.

O'xshashlar

Davlat mulkini xususiylashtirish va boshqarish-iqtisodiyotni tartibga solish vositasi

Personalni boshqarish tizimi

Davlat byudjeti

Davlat xaridlari

Sanoat korxonalari marketingini boshqarish