Биржадан ташқари электрон савдо тизимлари - Iqtisodiyot - Slaydlar

Биржадан ташқари электрон савдо тизимлари

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2281.5 KB

Ko'chirib olish

Мавзу: Биржадан ташқари электрон савдо тизимлари www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Мавзуда кўрилаётган Мавзуда кўрилаётган режаларрежалар  1. Биржадан ташқари савдолар ҳақида 1. Биржадан ташқари савдолар ҳақида тушунча.тушунча.  2. Банкларда электрон тўлов тизимлари.2. Банкларда электрон тўлов тизимлари.  3. Фонд дўконлари ҳақида тушунча ва 3. Фонд дўконлари ҳақида тушунча ва улардаги операцияларнинг ўтказилиши.улардаги операцияларнинг ўтказилиши.  4. Элсис-савдо тизими.4. Элсис-савдо тизими. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Қимматли қоғозларнинг биржадан ташқари бозори-бу фонд биржасидан ташқарида қимматли қоғозлар билан савдо қилиш соҳасидир . Биржадан ташқари бозор уюшмаган бозорни ва уюшган бозорнинг бир қисмини ўз ичига олади . Қимматли қоғозларнинг биржадан ташқари уюшган бозори-бу қимматли. қоғоз билан, одатда, ўрта ва кичик компаниялар қимматли қоғозлари савдоларига киришга рухсат этилган махсус компъютер тизимлари доирасида савдо қилишдир . www.arxiv.uz

Биржадан ташқари электрон савдо тизимларига Биржадан ташқари электрон савдо тизимларига қуйидагиларни киритиш мумкин:қуйидагиларни киритиш мумкин: - - NASDAQ(NASDAQ( National Association of Securities Dealer National Association of Securities Dealer Automated Quotations SystemAutomated Quotations System )) ;; - SESDAQ (Singapore Stock Exchange Dealing and - SESDAQ (Singapore Stock Exchange Dealing and Automated Quotations System);Automated Quotations System); - “XETRA” Англия – Германия тизими;- “XETRA” Англия – Германия тизими; - “Элсис – Савдо” - биржадан ташқари элекртон тизими ; - “Элсис – Савдо” - биржадан ташқари элекртон тизими ; - РСТ;- РСТ; - Фонд дўконлари;- Фонд дўконлари; - Банкларо тўлов тизимлари(банк-мижоз хизмати, шу - Банкларо тўлов тизимлари(банк-мижоз хизмати, шу жумладан пластик карточкалар бўйича савдолар) ва ҳ.кжумладан пластик карточкалар бўйича савдолар) ва ҳ.к . . www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Ўзбекистонда қимматли қоғозларнинг биржадан Ўзбекистонда қимматли қоғозларнинг биржадан ташқари уюшган бозори 1998 йил 1 июнда амалга ташқари уюшган бозори 1998 йил 1 июнда амалга киритилган “Элсис – Савдо” - биржадан ташқари киритилган “Элсис – Савдо” - биржадан ташқари элекртон тизими орқали амалга оширилади. “Элсис элекртон тизими орқали амалга оширилади. “Элсис – Савдо” – биржадан ташқари савдолар электрон – Савдо” – биржадан ташқари савдолар электрон тизими қимматли қоғозларни харид қилиш ва тизими қимматли қоғозларни харид қилиш ва сотиш учун тушган буюртмаларни жамлаш ҳамда сотиш учун тушган буюртмаларни жамлаш ҳамда бажариш тамойилига асосланиб фаолият юритади. бажариш тамойилига асосланиб фаолият юритади. Савдоларда у ёки бу эмитентнинг акцияларига Савдоларда у ёки бу эмитентнинг акцияларига қимматли қоғозлар билан тузиладиган энг катта қимматли қоғозлар билан тузиладиган энг катта ҳажмдаги битимларни таъминловчи ягона нарх ҳажмдаги битимларни таъминловчи ягона нарх белгиланади. Бундан шу нарса келиб чиқадики, белгиланади. Бундан шу нарса келиб чиқадики, акцияларнинг харид ва сотиш нархлари битта акцияларнинг харид ва сотиш нархлари битта савдо битими давомида барча харидорлар учун савдо битими давомида барча харидорлар учун тенг бўлади. Биржадан ташқари савдоларнинг тенг бўлади. Биржадан ташқари савдоларнинг электрон тизими Ўзбекистоннинг ҳар қандай электрон тизими Ўзбекистоннинг ҳар қандай фуқаросига фонд бозорида брокерни четлаб ўтган фуқаросига фонд бозорида брокерни четлаб ўтган ҳолда, мустақил ишлаш имконини берадиҳолда, мустақил ишлаш имконини беради www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Биржадан ташқари уюшган Биржадан ташқари уюшган бозорлар, ўзларининг қимматли бозорлар, ўзларининг қимматли қоғозларни савдога киритилишига қоғозларни савдога киритилишига рухсат бериш, иштирокчиларни рухсат бериш, иштирокчиларни танлаб олиш мезонлари ва савдо-танлаб олиш мезонлари ва савдо- сотиқнинг алоҳида қоидаларига сотиқнинг алоҳида қоидаларига эга. Биржадан ташқари уюшган эга. Биржадан ташқари уюшган бозорлар 70-йилларнинг бошида бозорлар 70-йилларнинг бошида пайдо бўлиб, кучли тараққий этди пайдо бўлиб, кучли тараққий этди ва ҳозирга келиб, фонд биржалари ва ҳозирга келиб, фонд биржалари билан жиддий рақобатлашмоқда. билан жиддий рақобатлашмоқда. Қатор мамлакатларда бундай Қатор мамлакатларда бундай бозорларнинг айланмаси фонд бозорларнинг айланмаси фонд биржалари айланмасидан анча биржалари айланмасидан анча юқори.юқори. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

80-йилларда бозор иқтисодиётига эга бўлган деярли барча мамлакатларда энг яхши қимматли қоғозлар бозори сифатида фаолият кўрсатувчи фонд биржалари ва сифатсизроқ қимматли қоғозлар айланмасини ўзида мужассамлаштирган биржадан ташқари бозорлар ичида ўртача мавқега эга бўлган, қимматли қоғозларнинг биржалар қошидаги бозорлари пайдо бўла бошлади. Ушбу бозорлар фонд биржаларининг фонд савдосининг тартибга солинган биржадан ташқари тизимларининг ҳамон ўсиб борувчи таъсирига бўлган муносабати сифатида биржа ва уюшган биржадан ташқари бозорлар ўртасидаги рақобат натижасида вужудга келди. Улар “иккинчи”, “учинчи” бозорлар (Англия, Франция, Италия, Германия), “фонд биржаларининг иккинчи секцияси” (Япония), “мувозий бозор”(веция, Голландия) ва ҳоказолар кўринишида фаолият кўрсатмоқда. www.arxiv.uz

Бозор иқтисодиётига ўтган ва ривожланган мамлакатлар тажрибаси шуни кўрсатадики, тўловларни нақд пулсиз шаклда амалга ошириш иқтисодиётни ривожлантириш ва пул муомаласини тартибли тизимга тушириш имконини беради. Бунда пластик карточкалар асосий тўлов воситаси бўлиб хизмат қилмоқда. www.arxiv.uz

Республикамизда амалда бўлган Республикамизда амалда бўлган пластик карточка турлари:пластик карточка турлари:  VISA Classic VISA Classic карточкаси;карточкаси;  VISA Electron VISA Electron халхал қаро карточкаси;қаро карточкаси;  So’mSo’m карточкаси; карточкаси;  IAPA IAPA дисконт карточкаси;дисконт карточкаси;  Priority Pass Priority Pass дисконт карточкаси;дисконт карточкаси;  DSO DSO дисконт карточкаси;дисконт карточкаси;  Бошқалар.Бошқалар. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Юқорида санаб ўтилган карточкалар биринчи бўлиб Миллий банк томонидан жорий этилди. Ҳозирги кунда Миллий банк карточкалари мамлакатимизнинг 518 та савдо-сервис корхонасида тўлов воситаси сифатида қабул қилинмоқда. Бу корхоналарда 559 та савдо терминали ўрнатилган. So’m карточкалари бўйича операциялар бажариш имконини берадиган юзлаб банкоматлар ўрнатилган. Буларнинг аксарияти Тошкент шаҳрига тўғри келади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Ҳозирги вақтда республикамизда 7 та банкни ўз ичига олган электрон чакана ҳисоб-китоблар банклараро тизими ишламоқда. Бу тизимга Миллий банк, Халқ банки, Асакабанк, Ўзприватбанк, Пахтабанк, Алоқабанк ва Ўзсаноатқурилиш банклари киради. Тошкент шаҳридаги барча катта меҳмонхоналарда ва “Халқаро ҳамкорлик марказ” бизнес-марказида шундай халқаро карточкалари эгаларига хизмат кўрсатадиган ўнлаб банкоматлар ўрнатилган. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Фонд дўконлариФонд дўконлари 1994 йилнинг охирларида Ўзбекистонда фон 1994 йилнинг охирларида Ўзбекистонда фон дўконлари – жисмоний шахслар учун қимматли дўконлари – жисмоний шахслар учун қимматли қоғозлар қоғозлар бб илан биржадан ташқари майда илан биржадан ташқари майда улгуржи ва чакана савдоларни амалга улгуржи ва чакана савдоларни амалга оширувчи инвестиция муассасаларининг оширувчи инвестиция муассасаларининг таркибий бўлинмалари ташкил этила бошлади. таркибий бўлинмалари ташкил этила бошлади. Фонд дўконлари қимматли қоғозларни аҳолига Фонд дўконлари қимматли қоғозларни аҳолига сотиши ва уларни нақд ҳисоб-китоблар эвазига сотиши ва уларни нақд ҳисоб-китоблар эвазига сотиб олиши мумкин. Фонд дўконлари сотиб олиши мумкин. Фонд дўконлари инвестиция муассасасининг қарори инвестиция муассасасининг қарори бб илан илан ташкил этилади ва қимматли қоғозлар ташкил этилади ва қимматли қоғозлар бозорини назорат қилувчи органда алоҳида бозорини назорат қилувчи органда алоҳида рўйхатга олиниши лозим. Уларни инвестиция рўйхатга олиниши лозим. Уларни инвестиция воситачилари, инвестиция ва бошқарувчи воситачилари, инвестиция ва бошқарувчи компаниялар ташкил этиши мумкин. компаниялар ташкил этиши мумкин. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Акцияларни фонд дўконлари орқали сотиб Акцияларни фонд дўконлари орқали сотиб олишнинг қулайлиги шундан иборатки, олишнинг қулайлиги шундан иборатки, сармоядор нақд акцияларни ёки сармоядор нақд акцияларни ёки ҳисобрақамлар бўйича ёзувлар ҳисобрақамлар бўйича ёзувлар кўринишидаги акцияларни дўконлардан кўринишидаги акцияларни дўконлардан тўғридан-тўғри нақд пулларни тўлаган тўғридан-тўғри нақд пулларни тўлаган ҳолда харид қилиши мумкин. Бунда ҳолда харид қилиши мумкин. Бунда қимматли қоғозларни расмийлаштириш, қимматли қоғозларни расмийлаштириш, акцияларни биринчи бор сотиб олган акцияларни биринчи бор сотиб олган мижозга депозитарийда «депо» мижозга депозитарийда «депо» ҳисобрақамларини очиш, шунингдек, ҳисобрақамларини очиш, шунингдек, акцияларни бир «депо» ҳисобрақамидан акцияларни бир «депо» ҳисобрақамидан бошқасига ўтказиш операциялари бўйича бошқасига ўтказиш операциялари бўйича барча юмушларни фонд дўкони ўз бўйнига барча юмушларни фонд дўкони ўз бўйнига олади. олади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

1994 – 1996 йилларда фонд 1994 – 1996 йилларда фонд дўконларининг асосий қисми дўконларининг асосий қисми «Тошкент» Республика фонд «Тошкент» Республика фонд биржасининг аъзолари бўлган биржасининг аъзолари бўлган инвестиция муассасалари негизида инвестиция муассасалари негизида ташкил этилди. Улар акциядорлик ташкил этилди. Улар акциядорлик жамиятларига айлантирилаётган жамиятларига айлантирилаётган давлат корхоналарининг акциялар давлат корхоналарининг акциялар пакетини сотишни Давлат мулк пакетини сотишни Давлат мулк қўмитаси томонидан қўмитаси томонидан уу шбу мақсадлар шбу мақсадлар учун Миллий депозитарийда махсус учун Миллий депозитарийда махсус захира қилинган ҳисобрақамларда захира қилинган ҳисобрақамларда амам аа лга оширди. лга оширди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Ҳозирги вақтда фонд дўконларининг Ҳозирги вақтда фонд дўконларининг асосий вазифаси қуйидагилардан иборат:асосий вазифаси қуйидагилардан иборат:  аҳолига акциялар ва бошқа қимматли аҳолига акциялар ва бошқа қимматли қоғозларни нақд пулга сотиш;қоғозларни нақд пулга сотиш;  жисмоний шахсларнинг қўлидаги ва жисмоний шахсларнинг қўлидаги ва уларнинг депозитарийдаги уларнинг депозитарийдаги ““ деподепо ”” ҳисобрақамларидаги акциялар ҳамда ҳисобрақамларидаги акциялар ҳамда бошқа қимматли қоғозларни сотиб олиш;бошқа қимматли қоғозларни сотиб олиш;  фуқароларни депозитарийларда фуқароларни депозитарийларда ““ деподепо ” ” ҳисобрақамларини очиш бўйича хизматлар ҳисобрақамларини очиш бўйича хизматлар кўрсатиш;кўрсатиш;  жисмоний шахсларга қимматли қоғозлар жисмоний шахсларга қимматли қоғозлар бозорида маслаҳат хизматлари кўрсатиш.бозорида маслаҳат хизматлари кўрсатиш. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Фонд дўконлари қуйидагиларни амалга Фонд дўконлари қуйидагиларни амалга ошириши мумкин:ошириши мумкин: - корхоналар ва давлат томонидан - корхоналар ва давлат томонидан чиқариладиган, шунингдек, исталган чиқариладиган, шунингдек, исталган бошқа шахснинг ихтиёрида бўлган бошқа шахснинг ихтиёрида бўлган қимматли қоғозларни мижозларга қимматли қоғозларни мижозларга сотиш;сотиш; - қимматли ўоғозлар янги эгаларининг - қимматли ўоғозлар янги эгаларининг талабига кўра депозитарийларда «депо» талабига кўра депозитарийларда «депо» ҳисобрақамларини очиш;ҳисобрақамларини очиш; - мижозлардан унинг ушбу вақтдаги - мижозлардан унинг ушбу вақтдаги молиявий аҳволи, мижоз томонидан молиявий аҳволи, мижоз томонидан инвестициянинг хатарини тушуниш инвестициянинг хатарини тушуниш даражаси, мижознинг инвестиция даражаси, мижознинг инвестиция мақсадлари ва шу каби бошқа мақсадлари ва шу каби бошқа маълумотларни олиш.маълумотларни олиш. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Фонд дўконларининг қонун билан Фонд дўконларининг қонун билан белгиланган мажбуриятлари белгиланган мажбуриятлари қуйидагилар: қуйидагилар: - - ўз мижозлари олдида битим ўз мижозлари олдида битим тузилгунга қадар мукофотлари, тузилгунга қадар мукофотлари, маслаҳат хизматлари учун тўловлар маслаҳат хизматлари учун тўловлар миқдори тўғрисидаги ахборотни миқдори тўғрисидаги ахборотни ёзма равишда ошкор қилиш;ёзма равишда ошкор қилиш; - мижозларни юз бериши мумкин - мижозларни юз бериши мумкин бўлган манфаатлар низосидан огоҳ бўлган манфаатлар низосидан огоҳ этиш;этиш; - махфийлик қоидаларига риоя этиш - махфийлик қоидаларига риоя этиш ва ҳ.к.ва ҳ.к. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

O'xshashlar

Бюджетдан ташқари фондлар

Молиявий инфратузилма

Фонд биржалари

Бюджетдан ташқари давлат мақсадли жамғармалари

Бозор иктисодиети шароитида корхоналарнинг оборот капиталлари