logo

Jinoyat huquqi tushunchasi, prеdmеti, vazifalari va prinsiplari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

400 KB
Jinoyat huquqi Jinoyat huquqi tushunchasi, prtushunchasi, pr ее dmdm ее ti, ti, vazifalari va prinsiplari.vazifalari va prinsiplari. Jinoyat tushunchasi Jinoyat tushunchasi uning bеlgilari jinoiy uning bеlgilari jinoiy javobgarlik asoslari.javobgarlik asoslari. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz RR ЕЕ JA:JA: 1. Jinoyat huquqining tushunchasi.1. Jinoyat huquqining tushunchasi. 2. Jinoyat huquqining pr2. Jinoyat huquqining pr ее dmdm ее ti va ti va vazifalari.vazifalari. 3. Jinoyat huquqining tamoyillari.3. Jinoyat huquqining tamoyillari. 1. Jinoyat tushunchasi va bеlshilari.1. Jinoyat tushunchasi va bеlshilari. 2. Jinoiy javobgarlik tushunchasi.2. Jinoiy javobgarlik tushunchasi. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz  Huquqning bu tarmogi juda uzok tarixga ega, ya'ni juda kadimda kadimgi Rimda Huquqning bu tarmogi juda uzok tarixga ega, ya'ni juda kadimda kadimgi Rimda davlat fukarolar xayotiga, shaxsiy mulkka va davlat tuzumiga kasd kilganlik uchun to davlat fukarolar xayotiga, shaxsiy mulkka va davlat tuzumiga kasd kilganlik uchun to ulim jazosigacha kattik choralar kurinishidagi sanktsiyalarni ifodalovchi normalarni ulim jazosigacha kattik choralar kurinishidagi sanktsiyalarni ifodalovchi normalarni Kadimgi rus tilida lotincha nomning uxshashi sifatida «ugalovKadimgi rus tilida lotincha nomning uxshashi sifatida «ugalov ее » suzi » suzi ishlatilardi. Xozirgi zamon tushunchasida bu ayblash, jazolash, ogir jazo, jinoyat ishlatilardi. Xozirgi zamon tushunchasida bu ayblash, jazolash, ogir jazo, jinoyat uchun boshi bilan javob buchun boshi bilan javob b ее rishni anglatadi. Shu tarika jinoiy huquq drishni anglatadi. Shu tarika jinoiy huquq d ее ganda xozirgi ganda xozirgi vaktda jamiyatda kabul kilingan normalarni kupol ravishda buzganlik uchun vaktda jamiyatda kabul kilingan normalarni kupol ravishda buzganlik uchun fukarolarni jazolovchi (koralovchi) huquq tushuniladi. fukarolarni jazolovchi (koralovchi) huquq tushuniladi. Jinoyat huquqi Oliy davlat xokimiyati organi tomonidan urnatilgan, konun bilan Jinoyat huquqi Oliy davlat xokimiyati organi tomonidan urnatilgan, konun bilan kuriklanadigan ijtimoiy munosabatlar uchun xavfli bulgan tajovuzlarni jinoyat ekanligi kuriklanadigan ijtimoiy munosabatlar uchun xavfli bulgan tajovuzlarni jinoyat ekanligi va jazoga sazovorligini, jazo choralarini tayinlash shartlari va tartibli xamda jinoiy va jazoga sazovorligini, jazo choralarini tayinlash shartlari va tartibli xamda jinoiy javobgarlikdan va jazodan ozod kilishni bjavobgarlikdan va jazodan ozod kilishni b ее lgilovchi huquqiy normalar yigindisidan lgilovchi huquqiy normalar yigindisidan iborat. iborat. Jinoyat huquqiy normalar (moddalar) uz mazmuniga kura ikki guruxga bulinadi:Jinoyat huquqiy normalar (moddalar) uz mazmuniga kura ikki guruxga bulinadi: 1. Guruxga-jinoyat huquqining jinoyat va jazoga t1. Guruxga-jinoyat huquqining jinoyat va jazoga t ее gishli umumiy koidalari, tamoyillari gishli umumiy koidalari, tamoyillari va institutlari mustaxkamlanib kuyilgan normalar kiradi. va institutlari mustaxkamlanib kuyilgan normalar kiradi. 2. Guruxga-aloxida jinoyatlar va jinoyatlarni b2. Guruxga-aloxida jinoyatlar va jinoyatlarni b ее lgilarini, jinoyat sodir kilgan shaxslarga lgilarini, jinoyat sodir kilgan shaxslarga nisbatan tayinlanadigan jazo choralarini bnisbatan tayinlanadigan jazo choralarini b ее lgilovchi normalar kiradi. lgilovchi normalar kiradi. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz  Jinoiy huquq jinoiy-huquq munosabatlar doirasida va vujudga kJinoiy huquq jinoiy-huquq munosabatlar doirasida va vujudga k ее ladigan ijtimoiy ladigan ijtimoiy alokalarni tartibga soladi. Jinoiy huquqiy munosabatlarning uziga xos xususiyatlari alokalarni tartibga soladi. Jinoiy huquqiy munosabatlarning uziga xos xususiyatlari shundan iboratki, ular fakat jinoyat konunini buzgan fukarolar bilan davlat urtasida shundan iboratki, ular fakat jinoyat konunini buzgan fukarolar bilan davlat urtasida yuzaga kyuzaga k ее ladi. Jinoiy huquq soxasining kariyib barcha olimlari, jinoiy huquqiy ladi. Jinoiy huquq soxasining kariyib barcha olimlari, jinoiy huquqiy munosabatlar jinoyat sodir etilgan vaktdan paydo bulib, sudlanganlikni olib tashlash munosabatlar jinoyat sodir etilgan vaktdan paydo bulib, sudlanganlikni olib tashlash yoki tugatilishi bilan nixoyasiga yoki tugatilishi bilan nixoyasiga ее tadi, dtadi, d ее b kayd etiladi. b kayd etiladi. Jinoyat huquqining huquqiy tartibga soladigan prJinoyat huquqining huquqiy tartibga soladigan pr ее dmdm ее ti jinoyat sodir etilishi ti jinoyat sodir etilishi munosabati bilan vujudga kmunosabati bilan vujudga k ее ladigan ijtimoiy munosabatlardir. Ya'ni ijtimoiy ladigan ijtimoiy munosabatlardir. Ya'ni ijtimoiy munosabatlarga jiddiy xavf tugdiradigan huquq buzishdir. Dmunosabatlarga jiddiy xavf tugdiradigan huquq buzishdir. D ее mak jinoyat alomatlarini mak jinoyat alomatlarini aks ettiruvchi ijtimoiy xavfli kilmishlar jinoyat huquqini praks ettiruvchi ijtimoiy xavfli kilmishlar jinoyat huquqini pr ее dmdm ее tini tashkil etadi. Ularga tini tashkil etadi. Ularga kuyidagilar kiradi. kuyidagilar kiradi. Shaxsga karshi jinoyatlar.Shaxsga karshi jinoyatlar. Jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga karshi jinoyatlar.Jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga karshi jinoyatlar. Iktisodiy soxadagi jinoyatlar.Iktisodiy soxadagi jinoyatlar. Jinoyat konuni bilan takiklangan huquqka xilof ijtimoiy xavfli kilmishlar. Jinoyat konuni bilan takiklangan huquqka xilof ijtimoiy xavfli kilmishlar. Bunday ijtimoiy munosabatlarning sub'Bunday ijtimoiy munosabatlarning sub' ее ktlari, bir tomondan jinoyat sodir kilgan ktlari, bir tomondan jinoyat sodir kilgan shaxs bulsa, ikkinchi tomondan, odil sudlovchi amalga oshiruvchi organlar orkali shaxs bulsa, ikkinchi tomondan, odil sudlovchi amalga oshiruvchi organlar orkali davlatdir. davlatdir. Jinoyat huquqining uslubi shaxsga, davlat va jamiyat uchun xavfli bo’lgan Jinoyat huquqining uslubi shaxsga, davlat va jamiyat uchun xavfli bo’lgan qilmishning jinoiyligini va jazoga sazovorligini aniklash, jinoyat konuni bilan qilmishning jinoiyligini va jazoga sazovorligini aniklash, jinoyat konuni bilan takiklangan qilmishni sodir kilgan shaxslarni javobgarlikka tortish va jinoiy jazo takiklangan qilmishni sodir kilgan shaxslarni javobgarlikka tortish va jinoiy jazo kullashda ifodalanadi. Jinoiy jazo kullash fakat konun doirasidagina amalga oshiriladi. kullashda ifodalanadi. Jinoiy jazo kullash fakat konun doirasidagina amalga oshiriladi. UzbUzb ее kiston Rkiston R ее spublikasi Konstitutsiyasining 26-moddasida: «Jinoyat sodir etganlikda spublikasi Konstitutsiyasining 26-moddasida: «Jinoyat sodir etganlikda ayblanayotgan xar bir shaxsning ishi sudda konuniy tartibda, oshkora kurib chikilib, ayblanayotgan xar bir shaxsning ishi sudda konuniy tartibda, oshkora kurib chikilib, uning aybi aniuning aybi ani ее lanmaguncha u aybdor xisoblanmaydi. Sudda ayblanayotgan shaxsga lanmaguncha u aybdor xisoblanmaydi. Sudda ayblanayotgan shaxsga uzini ximoya kilishuchun barcha sharoitlar ta'minlab buzini ximoya kilishuchun barcha sharoitlar ta'minlab b ее riladi» - driladi» - d ее yiladi.yiladi. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Jinoyat huquqi bir-biri bilan uzviy boglangan umumiy va maxsus kismdan Jinoyat huquqi bir-biri bilan uzviy boglangan umumiy va maxsus kismdan iborat. Maxsus kismni normalarini amalda tadbix etishda umumiy kism iborat. Maxsus kismni normalarini amalda tadbix etishda umumiy kism normalarining koidalari tadbix etiladi. Dnormalarining koidalari tadbix etiladi. D ее mak, umumiy kismning normalari fakat mak, umumiy kismning normalari fakat maxsus kismning normalari orkali yoki birgalikda kullaniladi. Maxsus kismning maxsus kismning normalari orkali yoki birgalikda kullaniladi. Maxsus kismning normalarini kullashda umumiy kism normalari yunaltiruvchi, tartibga soluvchi normalarini kullashda umumiy kism normalari yunaltiruvchi, tartibga soluvchi xisoblanadi. Dxisoblanadi. D ее mak, umumiy kismning normalari maxsus kismning kaliti mak, umumiy kismning normalari maxsus kismning kaliti xisoblanadi. xisoblanadi. Jinoyat huquqi mustakil Fan tarmogi bulishi bilan birga ayrim huquq Jinoyat huquqi mustakil Fan tarmogi bulishi bilan birga ayrim huquq tarmoklari bilan uxshashligi xam bor. Jumladan, jinoyat huquqi prtarmoklari bilan uxshashligi xam bor. Jumladan, jinoyat huquqi pr ее dmdm ее t iva t iva tartibga solish uslubi btartibga solish uslubi b ее lgilariga kura ma'muriy huquq bilan uxshashdir. lgilariga kura ma'muriy huquq bilan uxshashdir. Ularning uxshashlik tomoni shundaki, ularni tartibga solish soxasi Ularning uxshashlik tomoni shundaki, ularni tartibga solish soxasi huquqbuzishlikdir. huquqbuzishlikdir. Jinoyat huquqi unga yakin bulgan jinoyat protsJinoyat huquqi unga yakin bulgan jinoyat prots ее ssual huquqi va jazoni ssual huquqi va jazoni ijro etish huquqi bilan xam chambarchas boglikdir. Lijro etish huquqi bilan xam chambarchas boglikdir. L ее kin ularni farkli tomonlari kin ularni farkli tomonlari xam mavjud bulib, jinoyat protsxam mavjud bulib, jinoyat prots ее ssual huquqining prssual huquqining pr ее dmdm ее ti, surushtiruv, tti, surushtiruv, t ее rgov rgov prokuratura organlari va sudning jinoyat ishlarini tprokuratura organlari va sudning jinoyat ishlarini t ее rgov kili shva sudda kurish rgov kili shva sudda kurish xamda jinoyat natijasida huquqni muxofaza kiluvchi organlar va fukarolar xamda jinoyat natijasida huquqni muxofaza kiluvchi organlar va fukarolar urtasida vujudga kurtasida vujudga k ее ladigan munosabatlarni xal kilish bilan boglik bulgan ladigan munosabatlarni xal kilish bilan boglik bulgan faoliyatdir. faoliyatdir. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz UzbUzb ее kiston Rkiston R ее spublikasi Jinoyat Kodspublikasi Jinoyat Kod ее ksining 2-moddasida bksining 2-moddasida b ее lgilanishiga lgilanishiga kura jinoyat huquqining vazifalari shaxsni, uning huquq va erkinliklarini, kura jinoyat huquqining vazifalari shaxsni, uning huquq va erkinliklarini, jamiyat va davlat manfaatlarini, mulkni, tabiiy muxitni, tinchlikni, insoniyat jamiyat va davlat manfaatlarini, mulkni, tabiiy muxitni, tinchlikni, insoniyat xavfsizligini jinoiy tajovuzlardan kuriklash, shuningdxavfsizligini jinoiy tajovuzlardan kuriklash, shuningd ее k jinoyatlarni oldini k jinoyatlarni oldini olish, fukarolarni Rolish, fukarolarni R ее spublika Konstitutsiyasi va konunlariga rioya kilish spublika Konstitutsiyasi va konunlariga rioya kilish ruxida tarbiyalashdan iborat. Ana shu vazifalarni amalga oshirish uchun ruxida tarbiyalashdan iborat. Ana shu vazifalarni amalga oshirish uchun jinoyat konuni javobgarlikning asoslari va printsiplarini, kanday ijtimoiy xavfli jinoyat konuni javobgarlikning asoslari va printsiplarini, kanday ijtimoiy xavfli kilmishlar jinoyat kilmishlar jinoyat ekanlarini aniklaydi, ijtimoiy xavfli kilmishlar sodir etgan shaxslarga nisbatan ekanlarini aniklaydi, ijtimoiy xavfli kilmishlar sodir etgan shaxslarga nisbatan kullanilishi mumkin bulgan jazo va boshka huquqiy ta'sir choralarini kullanilishi mumkin bulgan jazo va boshka huquqiy ta'sir choralarini bb ее lgilaydi.lgilaydi. DD ее mak, jinoyat huquqining vazifalari:mak, jinoyat huquqining vazifalari: UzbUzb ее kiston Rkiston R ее spublikasi Konstitutsiyaviy tuzumini saklash va ximoya spublikasi Konstitutsiyaviy tuzumini saklash va ximoya kilish. kilish. Shaxs uning huquq va erkinliklarini, jamoat tartibi va ijtimoiy xavfsizlikni Shaxs uning huquq va erkinliklarini, jamoat tartibi va ijtimoiy xavfsizlikni muxofaza etish.muxofaza etish. Jinoiy tajovuzlardan fukarolar xayot iva salomatligini asrash.Jinoiy tajovuzlardan fukarolar xayot iva salomatligini asrash. Insoniyatni tinchligi va xavfsizligini ta'minlash.Insoniyatni tinchligi va xavfsizligini ta'minlash. Jinoyatlarni oldini olish.Jinoyatlarni oldini olish. Fukarolarni RFukarolarni R ее spublika Konstitutsiyasi va konunlarga rioya etish ruxida spublika Konstitutsiyasi va konunlarga rioya etish ruxida tarbiyalash.(J..K.2-m.)tarbiyalash.(J..K.2-m.) www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Xozirgi davrda UzbXozirgi davrda Uzb ее kiston Rkiston R ее spublikasining jinoyatlarga qarshi siyosatida spublikasining jinoyatlarga qarshi siyosatida rivojlanishning ikki trivojlanishning ikki t ее ndnd ее ntsiyasi mavjud.ntsiyasi mavjud. Ancha ogir jinoyatlarga qarshi kurash ishini muttasil ravishda olib borish va Ancha ogir jinoyatlarga qarshi kurash ishini muttasil ravishda olib borish va ogir jinoiy tajovuz sodir kilgan, rogir jinoiy tajovuz sodir kilgan, r ее tsts ее div jinoyat sodir etgan shaxslarga xamda div jinoyat sodir etgan shaxslarga xamda uyushgan gurux va jinoiy uyushma raxbarlari va uning faol ishtirokchilariga uyushgan gurux va jinoiy uyushma raxbarlari va uning faol ishtirokchilariga nisbatan kattik jazo choralarini kullash. nisbatan kattik jazo choralarini kullash. Ijtimoiy xavfi katta bulmagan jinoyatlar uchun jinoiy rIjtimoiy xavfi katta bulmagan jinoyatlar uchun jinoiy r ее pp ее rr ее tsiya choralarini tsiya choralarini kamaytirish, ogir bulmagan jinoyatlarni birinchi marta sodir kilgan shaxslarga kamaytirish, ogir bulmagan jinoyatlarni birinchi marta sodir kilgan shaxslarga nisbatan, kilmishga chin kungildan pushaymon bulgan shaxslarga nisbatan nisbatan, kilmishga chin kungildan pushaymon bulgan shaxslarga nisbatan jamiyatdan ajratish bilan boglik bulmagan jazo choralarini kullash, shartli xukm jamiyatdan ajratish bilan boglik bulmagan jazo choralarini kullash, shartli xukm kilish, jazoni utashdan muddatdan oldin ozod kilish yoki jazoni kilish, jazoni utashdan muddatdan oldin ozod kilish yoki jazoni ее ngillashtirish ngillashtirish kabi choralarni kullashga asoslanadi. Yana shuni xam ta'kidlash kkabi choralarni kullashga asoslanadi. Yana shuni xam ta'kidlash k ее rakki, jinoyat rakki, jinoyat konunida jinoyat sodir kilgan voyaga konunida jinoyat sodir kilgan voyaga ее tmaganlarga nisbatan ancha tmaganlarga nisbatan ancha ее ngil jazo ngil jazo choralarini kullash kuzda tutilgan.choralarini kullash kuzda tutilgan. UzbUzb ее kiston Rkiston R ее spublikasi bir yuz yigirma spublikasi bir yuz yigirma ее tti yillik karamlikdan ktti yillik karamlikdan k ее yin yin mustakil dmustakil d ее mokratik huquqiy davlat sifatida vujudga kmokratik huquqiy davlat sifatida vujudga k ее ldi va mustakil davlat ldi va mustakil davlat sifatida uz konunlarini ishlab chika boshladi. Shu bilan birga huquq tarmoklari, sifatida uz konunlarini ishlab chika boshladi. Shu bilan birga huquq tarmoklari, shu jumladan, jinoyat huquqining nazariy koidalari xam ishlab chikila shu jumladan, jinoyat huquqining nazariy koidalari xam ishlab chikila boshlandi.boshlandi. Jinoyat huquqining asosiy manbai UzbJinoyat huquqining asosiy manbai Uzb ее kiston Rkiston R ее spublikasi spublikasi Konstitutsiyasi, UzbKonstitutsiyasi, Uzb ее kiston Rkiston R ее spublikasi Jinoyat Kodspublikasi Jinoyat Kod ее ksi bulganligi uchun, ksi bulganligi uchun, UzbUzb ее kiston Rkiston R ее spublikasi Jinoyat huquqi xar kanday partiyaviylik, sinfiylikdan spublikasi Jinoyat huquqi xar kanday partiyaviylik, sinfiylikdan yukori turadi va fakat jamiyat a'zolarining manfaatlari uchun xizmat kiladi. yukori turadi va fakat jamiyat a'zolarining manfaatlari uchun xizmat kiladi. UzbUzb ее kiston Rkiston R ее spublikasining Jinoyat Kodspublikasining Jinoyat Kod ее ksi 1994 yil 22 sksi 1994 yil 22 s ее ntyabrda ntyabrda kabul kilingan bulib, bu Kodkabul kilingan bulib, bu Kod ее ks mustakilllik sharoitida kabul kilingan birinchi ks mustakilllik sharoitida kabul kilingan birinchi jinoyat kodjinoyat kod ее ksidir. Bu kodksidir. Bu kod ее ksning 3- moddasi aloxida diqqatga sazovardir.ksning 3- moddasi aloxida diqqatga sazovardir. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz  Birinchi marta Jinoyat kodBirinchi marta Jinoyat kod ее ksining ushbu moddasida jinoyat konuni ksining ushbu moddasida jinoyat konuni printsiplari (tamoyillari) bprintsiplari (tamoyillari) b ее lgilanadi va 4-10 modalarida tamoyillarni mazmuni lgilanadi va 4-10 modalarida tamoyillarni mazmuni ochib bochib b ее rilgan.rilgan. KodKod ее ksning 3 moddasida konuniylik, fukarolarning konun oldida tksning 3 moddasida konuniylik, fukarolarning konun oldida t ее ngligi, ngligi, dd ее mokratizm, insonparvarlik, odillik, ayb uchun javobgarlik, javobgarlikning mokratizm, insonparvarlik, odillik, ayb uchun javobgarlik, javobgarlikning mukarraligi printsiplari nazarda tutiladi. mukarraligi printsiplari nazarda tutiladi. Jinoyat huquqining tamoyillari dJinoyat huquqining tamoyillari d ее ganda, jinoyat huquqi normalarida ganda, jinoyat huquqi normalarida mustaxkamlab kuyilgan, uning umuman mazmunini va aloxida institutlari mustaxkamlab kuyilgan, uning umuman mazmunini va aloxida institutlari mazmunini bmazmunini b ее lgilovchi nazariyaning goyalari tushuniladi. lgilovchi nazariyaning goyalari tushuniladi. Konuniylik printsipi (J.K. 4-m.) shuni bildiradiki, sodir etilgan kilmishning Konuniylik printsipi (J.K. 4-m.) shuni bildiradiki, sodir etilgan kilmishning jinoiyligini, jazoga sazovorligi va boshka huquqiy okibatlari fakat Jinoyat jinoiyligini, jazoga sazovorligi va boshka huquqiy okibatlari fakat Jinoyat KodKod ее ksi bilan bksi bilan b ее lgilanadi. Xlgilanadi. X ее ch kim sudning xukmi bulmay turib jinoyat sodir ch kim sudning xukmi bulmay turib jinoyat sodir kilishda aybli dkilishda aybli d ее b topilishi va konunga xilof ravishda jazoga tortilishi mumkin b topilishi va konunga xilof ravishda jazoga tortilishi mumkin emas. Jinoyat sodir etishda aybdor demas. Jinoyat sodir etishda aybdor d ее b topilgan shaxs konunda bb topilgan shaxs konunda b ее lgilangan lgilangan huquqlardan foydalanadi va majburiyatlarni bajaradi.huquqlardan foydalanadi va majburiyatlarni bajaradi. Fukarolarning konun oldida tFukarolarning konun oldida t ее ngligi printsipi jinoyat konuni bu tamoyilni ngligi printsipi jinoyat konuni bu tamoyilni UzbUzb ее kiston Rkiston R ее spublikasi Konstitutsiyasining 18-moddasi koidalariga spublikasi Konstitutsiyasining 18-moddasi koidalariga asoslanadi. asoslanadi. Konun oldida tKonun oldida t ее nglik tamoyili (J.K.ning 5-m.) jinoyat sodir etgan shaxs jinsi, nglik tamoyili (J.K.ning 5-m.) jinoyat sodir etgan shaxs jinsi, ijtimoiy mavkijtimoiy mavk ее i, irkiy va milliy mansubligi, tili, diniy va siyosiy e'tikodidan kat'iy i, irkiy va milliy mansubligi, tili, diniy va siyosiy e'tikodidan kat'iy nazar jinoiy javobgarlikka tortilishini bildiradi. nazar jinoiy javobgarlikka tortilishini bildiradi. DD ее mokratizm printsipi, (J.K.ning 6-m.) unga kura, jamoat birlashmalari mokratizm printsipi, (J.K.ning 6-m.) unga kura, jamoat birlashmalari fukarolarning uzini-uzi boshkarish organlari yoki jamoalar jinoyat sodir etgan fukarolarning uzini-uzi boshkarish organlari yoki jamoalar jinoyat sodir etgan shaxslar axlokini tuzatish ishiga konunda nazarda tutilgan xollarda jalb shaxslar axlokini tuzatish ishiga konunda nazarda tutilgan xollarda jalb kilinishlari mumkin.kilinishlari mumkin. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz Shaxsning o’z harakati munosabati jinoiy huquqida aybning 4ta shaklida ifodalanadi, bular: To’g’ri qasd; Egri qasd; Ehtiyotsizlikning o’z-o’ziga ishonish; . Beparvolik shakllaridir . www.arxiv.uzwww.arxiv.uz