Hukm ajrim va qarorlarning qonuniyligi - Huquqshunoslik - Slaydlar

Hukm ajrim va qarorlarning qonuniyligi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

861.162109375 KB

Ko'chirib olish

Hukm ajrim va qarorlarning qonuniyligi Company name

1. Hukm ajrim va qarorlarning qonuniyligi asosliligi va adolatliligini tekshirish bosqichida sud nazorati 2. Apellyatsiya, kassatsiya va nazorat instansiyalarida ish yuritish 3. Hukm, ajrim va qarorlarning qonuniyligi Reja:

Hukm ajrim va qarorlarning qonuniyligi asosliligi va adolatliligini tekshirish bosqichida sud nazorati Jinoyat ishi bo‘yicha birinchi instansiya sudi tomonidan hukm ning qabul qilinishi masalani uzil- kesil hal bo‘ldi, deb aytish uchun asos bo‘la olmaydi. Hukmning qonuniy, asosli va adolatli ekanligiga protsess ishtirokchilari tomonidan tug‘ilgan har qanday shubha va shunga ko‘ra berilgan shikoyat uni qaytadan yuqori instan siya sudi tomonidan tekshirishga, asoslar bo‘lganida esa hukmni be kor bo‘lishiga olib kelishi mumkin.

Apellyatsiya, kassatsiya va nazorat instansiyalarida ish yuritish ilmiy doirada o‘rganilgan, lekin mukammal emas. Zero, bu instan siyalarning mohiyati va mazmuni sud nazorati vakolati bilan bog‘lan mas ekan, uning asl maqsadini bayon qilib bo‘lmaydi. Shunga ko‘ra: 1) Apellyatsiya, kassatsiya va nazorat instansiyalari shuningdek, yan gi ochilgan holatlar munosabati bilan ish yuritishni qaytadan bosh lash sud nazoratini amalga oshirishning mustaqil shakllari hisob lanadi; 2) Bu instansiyalar mohiyati, maqsad va vazifalariga ko‘ra yagona bo‘lib, sud muhokamasi ishtirokchilarining huquq va qonuniy manfaatlarini himoya qilish uchun ularning shikoyat yoki protestla riga asosan sud qarorlarini qonuniyligi, asosliligi va adolatli ligini tekshiradi hamda buzilgan haq-huquqlarini tiklaydi; 3) Apellyatsiya, kassatsiya va nazorat instansiya sudlari ham birinchi instansiya sudiga o‘xshab, sud qarorlarini tekshirish bilan taraflar o‘rtasida yuzaga kelgan kelishmovchilikni mazmunan hal qiladi, chunki kelishmovchilik albatta shaxsning aybdorlik darajasi hamda uning qilmishi uchun belgilangan jazo miqdori bilan bog‘liq bo‘ladi; 4) apellyatsiya, kassatsiya va nazorat instansiyalari uchun quyi sud qarorlarini tekshirish asoslari, tartibi, umumiy shartlari va chegarasi bir xil.

Shikoyat berishning xususiyligi, lekin jinoyat ishini tekshi rishning umumiyligi, shikoyat berishning erkinligi, shikoyat mazmu ni va tuzilishiga hech qanday talab qo‘yilmaganligi, yuqori sudning taqdim etilgan va talab etib olingan materiallar asosida tekshi rishi, yuqori sudda ishni ko‘rish chegarasi, muddatlari belgilangan ligi, yuqori sud qonunda belgilangan vakolat doirasida harakat qilishi lozimligi, jazoni kuchaytirishga va og‘irroq jinoyatga doir qonun moddalarini qo‘llashga yo‘l qo‘yilmasligi va yuqori sud ko‘r satmalarining majburiyligi bu bosqichda sud nazoratining bir maromga tushganligidan va yetarli darajada tajribaga ega ekanligi dan dalolat.

O‘zbekiston Respublikasi JPKning 490-modda sida apellyatsiya instansiyasi sudi, agar birinchi instansiya sudi tomonidan yo‘l qo‘yilgan kamchiliklarni to‘ldirish va protsessual huquqbuzarliklarni bartaraf etish imkoniyati bo‘lsa, to‘liq yoki qis man sud tergovini o‘tkazish va hukmga o‘tgartishlar kiritishga haqli ekanligi belgilangan. Nazarimizda, bu masalani yanada kengaytirib, apellyatsiya instansiyasi sudiga ayblov hukmini chiqarish vakolatini berish lozim, O‘zbekiston Respublikasi JPKning 49713-moddasi 1-qismi 2-bandida apellyatsiya instansiya sudi “birinchi instansiya sudining ayblov hukmini bekor qilish va oqlov hukmini chiqarishga haqli” ekanligi bayon qilingan.

Agar ish ni dastlabki tergovga qaytarish zarur bo‘lsa, bu albatta jiddiy kam chilik ustida so‘z borishidan dalolat, lekin sud muhokamasiga faqat hukm chiqarish uchun jinoyat ishi yuborilmasdan, o‘rniga apellyatsiya sudining o‘zi hukm chiqarishi kerak. Bunda birinchidan , vaqt, moddiy harajat tejaladi. Ikkinchidan , buzilgan huquq sansalorliksiz o‘z vaqtida tiklanadi. Uchinchidan esa, bunday hukm ustidan kassatsiya tartibida shikoyat qilish yoki protest keltirish uchun barcha sharoit mavjud.

Apellyatsiya, kassatsiya va nazorat instansiyalarini sud nazoratini amalga oshiruvchi tekshirish turlariga kiritilar ekan, ular quyi dagi xususiyatlariga ko‘ra bir maqsadga xizmat qiladi: 1. Vazifasi va protsessual shakli bir xil, barcha tekshirish vakolatini yuqori instansiya sudlari bajaradi. Yuqori sudning tarkibi uchta sudyadan kam emas. Tekshirish davomida ichki ishonch hosil qilish uchun to‘liq yoki qisman sud tergovi o‘tkazilad 3. Apellyatsiya, kassa siya va nazorat instansiyalarining hukm, ajrim va qarorlarning qonuniyligi, asosliligi va adolatliligini tekshirish shakli, tuzi lishi, ish yuritish mexanizmi va mazmuni deyarli bir xil. 2. Ish yuritish predmeti va chegarasi yagona, ya’ni apellyatsiya, kassatsiya va nazorat in stansiyalarida hukm, ajrim va qarorlarning qonuniyligi, asoslili gi va adolatliligi tekshirilad i 4. Hukmni bekor qilish yoki o‘zgartirish asoslari ning yagonaligi ham ularning o‘ziga xos xususiyatidir. Lekin, kezi kelganda shuni ta’kidlash joizki, tekshirish bosqichi chuqurlashib borgan sari uning ish ko‘rish predmeti kengayib boradi.

Hukm, ajrim va qarorlarning qonuniyligi, asosliligi va ado latliligini tekshirish bosqichida jazoni kuchaytirish yoki og‘irroq jinoyatga doir qonun moddalarini qo‘llanilishiga yo‘l qo‘yilmaydi, lekin asoslar mavjud bo‘lganda hukmni bekor qilishi yoki o‘zgarti rishi mumkin. Shuning uchun ham bu bosqichda sud nazorati ning naqadar muhimligi va zarurligini e’tirof etish shart.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Abdumajidov G. Aktualniye voprosi realizatsii prinsipa sostyazatelnosti i ravnopraviya storon v sudoproizvodstve Advokat. -1999. –Dekabr. - B. 49-50. 2. Abdumajidov G‘.A. Konstitutsiya va sud mustaqilligi – adolat garovi. Davlat va huquq. -2002. -№4(12). – B.31-35. 3. Abdumajidov G‘.A. Himoyalanish huquqi va taraflarning o‘zaro tortishuvi. Ishonch. -1999. -21 iyul.

O'xshashlar

Ozodlikdan mahrum etishga hukm qilingan shaxslar mehnati

Sud hokimiyati

Sud xarajatlari, protsessual muddatlar, sud ajrimi va qarori, sud bayonnomasi

Birinchi instansiya sudida ish yuritish

Ish yuritishni to'xatib turish. Arizani (shikoyatni) ko'rmasdan qoldirish. Ish yuritishni tugatish