Фарғона иқтисодий райони ва унинг географик хусусиятлари - Geografiya - Slaydlar

Фарғона иқтисодий райони ва унинг географик хусусиятлари

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

7125.5 KB

Ko'chirib olish

Мавзунинг мақсади . Ўзбекистон Республикаси Миллий иқтисодиётида алоҳида ўринга эга – Фарғона иқтисодий райони нинг мамлакат ҲМТ даги ўрни, аҳолиси ва хўжалигининг ҳудудий ташкил этилишини ўрганишдан иборат

 Иқтисодий районлаштиришнинг назарий ва амалий аҳамиятини ўрганиш;  Ўзбекистонда иқтисодий районлаштириш тарихини ўрганиш;  Фарғона иқтисодий районининг мамлакат ҲМТ даги ўрнига баҳо бериш;  Минтақа демографик вазиятини ўрганиш;  Фарғона иқтисодий райони хўжалик тармоқларининг ривожланишига баҳо бериш;  Иқтисодий районда вужудга келган муаммоларни аниқлаш ва уларни ҳал қилиш борасида таклифларни ишлаб чиқиш ва ҳ.к.

 ИҚТИСОДИЙ РАЙОН – мамлакатнинг бир қисми бўлиб, халқ хўжалиги занжирининг ажралмас бўлаги сифатида мамлакат ичидаги ҳудудий меҳнат тақсимот натижасида маълум соҳа ва тармоқларга ихтисослашган яхлит ҳудуддир.

Фарғона минтақасини айнан шу таркибда ажратилишига нималар асос бўлиб хизмат қилади? Бу хусусда қуйидагиларни кўрсатиш мумкин:  қазилма бойликларининг, айниқса нефть ва газ конларнинг мавжудлиги;  мамлакатимизнинг икки қадимий шаҳарларининг (Қўқон ва Марғилон) жойлашганлиги;  географик ўрнининг умумийлиги, районнинг Ўзбекистон ҳудудининг шарқида жойлашганлиги ва ҳ.к.  Иқтисодий районининг тоғлар билан ўралганлиги.

Фарғона иқтисодий райони – Фарғона водийси деярли ҳамма томондан тоғлар билан ўралган бўлиб , фақат ғарбда унча катта бўлмаган йўлак (Хўжанд дарвозаси) орқали Мирзачўл текислиги билан қўшилган.  У Фарғона , Андижон ва Наманган вилоятларидан ташкил топган.  Районнинг умумий майдони 19 ,2 минг км2 бўлиб, у мамлакат ҳудудининг 4 ,3 фоизни ташкил қилади.  Аҳолиси 6 ,0 млн. ёки Республика умумий аҳолисининг деярли 1 / 5 қисмига баробар.

 Зарафшон иқтисодий райони мамлакатимизда кўзга кўринарли мавқега эга. Ушбу район Ўзбекистон ялпи ички маҳсулотининг 18-20, саноат ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг 22-23 фоизини беради. Мамлакат ички меҳнат тақсимотида район ҳосил қилувчи тармоқлар сифатида пахтачилик, қоракўлчилик, рангдор металлургия, халқаро туризм ва бошқалар хизмат қилади. Шунингдек, бу ҳудудда пилла, узум, тамаки етиштириш, кимё ва нефт кимёси, машинасозлик, озиқ овқат, тўқимачилик саноатлари ҳам ривожланиб бормоқда. Районни ғарбдан шарққа томон кесиб ўтувчи халқаро темир ва автомобил йўллар, суғориш иншоотлари унинг иқтисодиётини шаклланишида катта аҳамиятга эга.

Т/р Минтақалар жами шаҳар қишлоқ Ўзбекистон Республикаси 29993,5 15370,1 14623,4 Farg`na iqtisodiy rayon bo’yicha jami 5999,0 2425,0 3574,0 1 Farg`ona 206,4 667,1 46799 2 Andijon 888,4 445,2 443,2 3 Namangan 3380,9 1312,7 2068,2

Ўзбекистон Республикада умумфойдаланадиган темир йўл транспорти нинг тақсимланиши (фоизда , 2010 й. ) 20,0% 3,7% 6,4% 6,6% 11,1% 3,4% 6,7% 9,7% 3,8% 8,2% 5,4% 3,3% 11,7% Қорақалпоғистон Р. Андиж он Бухоро Жиззах Навоий Наманган Самарқанд Сурхондарё Сирдарё Тошкент Фарғона Хоразм Қашқадарё Чизма Ўзбекистон Республика давлат статистика қўмитаси маълумотлари асосида тузилди.

8-чизма. Ўзбекистон Республикаси вилоятларида қаттиқ қопламали умумфойдаланадиган автомобил йўлларининг тақсимланиши (фоизда, 2010 й.) 9,9% 6,0% 9,2% 6,0% 9,4% 7,5% 6,5% 3,4% 9,2% 9,7% 4,8% 8,5% 10% Қ ора қ алпо ғистон Р . Андижон Бухоро Жиззах Навоий Наманган Самар қ анд Сурхондарё Сирдарё Т ошкент Фар ғона Хоразм Қ аш қ адарё Чизма Ўзбекистон Республика давлат статистика қўмитаси маълумотлари асосида тузилди.

1979 йил 1989 йил 2000 йил 2010 йил Шаҳар манзилгоҳлари сони фоизда сони фоизда сони фоизда сони фоизда Тошкент иқтисодий райони 34 18,6 36 16,3 36 15,5 115 9,6 Тошкент вилояти 32 17,5 34 15,4 34 14,6 113 9,4 Тошкент шаҳри 2 1,1 2 0,9 2 0,9 2 0,2 Фарғона иқтисодий райони 44 24,0 53 24,0 54 23,2 437 36,5 Андижон вилоят 14 7,6 16 7,2 16 6,9 94 7,9 Наманган вилояти 15 8,2 18 8,2 19 8,15 128 10,7 Фарғона вилояти 15 8,2 19 8,6 19 8,15 215 17,9 Мирзачўл иқтисодий райони 15 8,2 23 10,4 25 10,7 75 6,3 Жиззах вилояти 8 4,4 13 5,9 15 6,4 49 4,1 Сирдарё вилояти 7 3,8 10 4,9 10 4,3 26 2,2 Зарафшон иқтисодий райони 39 21,3 47 21,3 49 21,0 216 18,0 Бухоро вилояти 9 4,9 13 5,9 13 5,6 73 6,1 Навоий вилояти 12 6,6 13 5,9 13 5,6 44 3,7 Самарқанд вилояти 18 9,8 21 9,5 23 9,8 99 8,2 Жанубий иқтисодий райони 25 13,7 26 11,8 31 13,3 257 21,4 Сурхондарё вил 11 6,1 11 5,0 15 6,4 122 10,2 Қашқадарё вилояти 14 7,6 15 6,8 16 6,9 135 11,2 Қуйи Амударё иқтисодий райони 26 14,2 36 16,3 38 16,3 99 8,2 Қорақалпоғистон 22 12,0 26 11,8 28 12,0 38 3,1 Хоразм вилояти 4 2,2 10 4,5 10 4,3 61 5,1 ЖАМИ: 183 100 221 100 233 100 1199 100Шаҳарлар ҳудудий таркибидаги ўзгаришлар (иқтисодий районлар ва вилоятлар доирасида).

O'xshashlar

Суффозия ва унинг географик тарқалиши

Фарғона водийсида ёшларнинг демографик фаолияти

Географик билимларнинг тараққиёти

Сувнинг географик қобиқдаги ҳаракати

Географик уйин. Россия ахолиси