logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Geografiya
  4. Dunyo okeanini zoogeografik oblastlari va ularning xarakterli xususiyatlari

Dunyo okeanini zoogeografik oblastlari va ularning xarakterli xususiyatlari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2732.5 KB
Ko'chirib olish
Dunyo okeanini zoogeografik oblastlari va ularning xarakterli xususiyatlari Mavzuning dolzarbligi Dunyo okeani hayvonot dunyosini o’rganish xx asrning ikkinchi yarmida jadal suratlar bilan amalgam oshirila boshlandi.Unga qadar dunyo okeanini zoogeografik oblastlari va ularning hayvonot dunyosi haqidagi ma’lumotlar juda ham yetarli darajada bo’lmagan. Ayni vaqtda dunyo okeani hayvonot dunyosi zoogeografik jihatdan o’rganilgan va bu jarayon hozir ham davom etmoqda. Hayvonot dunyosining zoogeografik jihatdan o’rganinsh ularning biologiyasi va ekalogiyasi bilan bog’liq ayrim qonuniyatlarni to’g’ri tushunishda juda muhim ahamiyatga ega. Har bir zoogeografik oblast o’zining shakillanishi xususiyatlari,faunasining tur tarkibi, kelib chiqishi xususiyatlari bilan o’zaro farq qiladi.Bundai ko’rsatkichlarni o’rganish orqali faunistik rayonlarning aloqalari, faunagenez, faunani muhofaza qilish va undan foydalanishning ilmiy asoslarini ishlab chiqish kabi masalalar o’z yechimini topadi. Mavzuning maqsadi Topilgan qazilmalar orasida ayni vaqtda sovuq iqlimli dengizlarda yashovchi hayvonlar qoldiqlari uchramaydi.Bu holat qadimda ham iqlimiy holat hududda qanday bo’lganligini isbotlashda alohida ahamiyatga ega,ko’pgina davlatlarda dunyo okeani aholini asosiy tirikchilik manbaiga aylangan. Uning hayvonot dunyosi keyingi yillarda turli antroppogen ta’sirlaridan jiddiy ziyon ko’rmoqda.Bunday vaziyatda dunyo okeaning bitmas tuganmas boylik manbai sifatida emas balki biosiferaning ajralmas tarkibiy qismi sifatida bioxilmaxilligini saqlab qolish yo’nalishidagi tadbirlarni amalga oshirish zarur.Bunday tadbirlar okean bilan aloqador eoki aloqador bo’lmagan barcha davlatlar uchun muhim ahamiyatga ega. HAYVONLAR BIOSFERANING TARKIBIY QISMI SIFATIDA • Biosferaning tarkibiy qismlari hisoblangan tirik organizmlarni, jumladan hayvonot dunyosini har tomonlama o`rganish nafaqat nazariy, balki amaliy ahamiyatga ham ega. Insonning o`zi ham biosferaning ajralmas bir tarkibiy qismi ekanligini hisobga olganda, biosferaning har bir komponentini hamda ular orasidagi aloqalarni o`rganish kelajakda insoniyatning biosferada yashab qolishini ta`minlovchi muhim masalalarni hal qilishda asosiy o`rin egallaydi, • Biosferaning yillik maxsuldorligi, biomassasi hamda uning Yer planetasida taqsimlanishini ilmiy asosda o`rganish-dolzarb muammo, ya`ni oziq-ovqat tanqisligi masalasini ilmiy asosda hal qilish va boshqa sohalarda juda muhim ahamiyatga ega. • Hayvonlar oziqa zanjirlarining asosiy tarkibiy qismi, moddalarning biogen migratsiyasini amalga oshishida muhim zveno sifatida biosferada o`ziga xos ahamiyat kasb etadi. Dunyo okeanining ekologik zonalari. (A.S.Konstantinov bo`yicha, 1967) Dunyo okeanining turli geografik mintaqalaridagi yuza qatlamda (0-100m) zooplanktonning maydon birligidagi (t/km2) biomassasining taqsimlanishi Artikada Boreo-Pasifina yoki Shimoliy – Tinch okeani, Boreo- Atlantika, Tiropika-Indo- Pasifik, Tropik -Antlantik, Antiraktik . Arktika oblastining xarakterli hayvonlari Bareo-Pasifik oblast Bu zoogeografik oblast Tinch okeaning shimoliy qismi va Bering bo’g’ozidan shimoldagi okean dengizlarini o’z tarkibiga oladi. Suv yuzasidagi harorat bu erda Arktika oblastiga nisbatan yuqori bo’ladi va u yil mavsumlarida kuchli o’zgarib turadi.Qishda ekvatoriyaning asosiy qismlarida suzuvchi muzliklar shakillanadi. Yozda suvning yuza va chuqur qatlamlarida harorat farqi yaqqol seziladi. Oblastdagi barcha havzalarning tuz tarkibi okean bilan bir xilda . Havzaning katta qismidagi suv chuqurligi ancha yuqori,ammo qirg’oq zonasi ham ancha keng maydonni egallaydi. Sut emizuvchilardan mazkur oblastda kalon yoki dengiz qundizi, ko’k va selodsimon kitlar, tishli kitlardan shimol plavuni, qisqaboshli delfin,dengiz cho’chqasi; kurak oyoqlilardan quloqli tyulen, dengiz mushugi, haqiqiy tyulenlarga yo’l-yo’l tyulen uchraydi.Shundan dengiz qundizi , quloqli tyulen, dengiz mushugi,dengiz cho’chqasi, qisqa boshli delfinlar endimiklar sanaladi Boreal oblastining xarakterli hayvonlari Tropik- Atlantik zoogeografik oblasti Oblast ekvatorining ikkala tomonidan Atlantika okeani bo’ylab cho’zilgan.Oblast tarkibiga okeandan tashqari, O’rta-Er, Sargassov,Karim dengizlari va Meksika ko’rfazi ham kiradi. Bu erda suvning yuza qatlamida doimiy yuqori harorat hukumronlik qiladi. Suvning yuza va chuqur qatlamlarida harorat sezilarli darajada farq qiladi. Amerikaning shrqiy qismida qirg’oq zonasi ancha keng maydonni egallaydi. Oblastning deyarli barcha Ekvatoriya okean sho’rlanilishiga ega.Bu hayvonot dunyosining boy va xilma-xil bo’lishiga olib keladi. Mazkur oblastda bir necha turga mansub kitsimonlar (kashalot- lar, kosatkalar) uchraydi. Ammo mo’ylovlar deyarli uchramaydi. Oq qorinli tyulenlar va sirenlar turkumiga mansub lamantinalar endimiklar sanaladi. Antarktikaning xarakterli hayvonlari XULOSA.XULOSA. 1. 1. Dunyo okeaning zoogeografik rayonlarini o’rganish Dunyo okeaning zoogeografik rayonlarini o’rganish XX- asrning ikkinchi yarmidan boshlab amalga oshirila XX- asrning ikkinchi yarmidan boshlab amalga oshirila boshlandi. Shunday bo’lishiga qaramasdan turli boshlandi. Shunday bo’lishiga qaramasdan turli adabiyotlardan dunyo okeanining taqsimlanishi, uning adabiyotlardan dunyo okeanining taqsimlanishi, uning chegaralariga tegishli ayrim ma’lumotlar o’zaro mos kelmaydi chegaralariga tegishli ayrim ma’lumotlar o’zaro mos kelmaydi va chuqur ilmiy taxlilni talab etadi.va chuqur ilmiy taxlilni talab etadi. 2. Dengiz faunasini o’rganish 1872-1875 yillarda 2. Dengiz faunasini o’rganish 1872-1875 yillarda Chelendjer ekspedisiyasi orqali boshlab berilgan.Shundan Chelendjer ekspedisiyasi orqali boshlab berilgan.Shundan keyin ham qator ekspeditsiyalar uyushtirilganligiga qaramay keyin ham qator ekspeditsiyalar uyushtirilganligiga qaramay yig’ilgan materiallar dengiz va okeanlarning zoogeografik yig’ilgan materiallar dengiz va okeanlarning zoogeografik rayonlashtirish va ularning faunasini to’la o’rganish uchun rayonlashtirish va ularning faunasini to’la o’rganish uchun yetarli emas. yetarli emas. 3 Dunyo okeanini zoogeografik rayonlashtirishda 3 Dunyo okeanini zoogeografik rayonlashtirishda suvning fizik- ximyoviy xossalari, faunaning tarixiy suvning fizik- ximyoviy xossalari, faunaning tarixiy shakillanishi alohidalanish (quruqlik orqali ) kabi mezonlarga shakillanishi alohidalanish (quruqlik orqali ) kabi mezonlarga alohida etibor qaratiladi.alohida etibor qaratiladi. E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!!!

O'xshashlar

Dunyo okeanini biologik resurslari
Kosmosdan olingan suratlar va ularning xususiyatlari
Floristik oblastlar
Dunyo okeani
Dunyo toponimikasi