logo

Burg‘ilash jarayonida tog‘ jinslarining parchalanishi va burg‘ilanuvchanligi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1357.4658203125 KB
Burg‘ilash jarayonida tog‘ jinslarining parchalanishi va burg‘ilanuvchanligi Reja: • 1. Burg‘ilarning qо‘llanilishi va ularning tavsifi. • 2. Parrakli burg‘ilar. • 3. Sharoshkali burg‘ilar. • 4. Jins yemiruvchi asboblarning tasnifi. • 5. Yaxlit olmosli burg‘ilar . • 6. Olmos burg‘ilar va sintetik polikristal bilan armaturalangan burg‘ilar. • 7. Maxsus mо‘ljallangan burg‘ilar. • 8. Kern oluvchi va kо‘taruvchi uskunalar. • 9. Kernlarni chiqarishga ta’sir qiluvchi kuchlar va burg‘ilash boshchalari. 1. Burg‘ilarning qо‘llanilishi va ularning tavsifi • Burg‘i – bu ishchi uskuna hisoblanib, jinslarni parchalash (yemirish) va quduqlarni burg‘ilash jarayonida tubini chuqurlashtirish vazifasini amalga oshiradi. Tog‘ jinslarining fizik- mexanik xossalariga bog‘liq ravishda burg‘i har xil samara beradi. Bir xil jinslar zarba yoki maydalash natijasida yaxshi parchalanadi, boshqasi esa qirqish yoki siljitishda, uchinchisi aralash harakatlarda yaxshi parchalanadi. Qattiq tog‘ jinsini katta yemiruvchi kuchlanishli burg‘i yordamida burg‘ilash; yumshoq bir jinsli uchun – siljituvchi – parchalovchi kuch va uzun о‘tkir tishli burg‘i va hokazolar qо‘llaniladi. • Qо‘llanilishi bо‘yicha burg‘ilar uchta turga bо‘linadi: • 1) yaxlit burg‘ilovchi burg‘ilar–quduqning tubini radial yuzasi bо‘yicha yemiradi; • 2) kolonkali burg‘i–kern olish uchun quduq о‘rta qismini qoldirib burg‘ilash; • 3) maxsus ishlar uchun burg‘i–tizmadagi sement toshini, qiya ustunni, quduqning qiyshiqligini tо‘g‘rilashda, quduqning ustunini kengaytirishda qо‘llaniladi. Yaxlit va kolonkali burg‘ilashda qо‘llaniladigan burg‘ilar chuqur quduqlarni burg‘ilash uchun mо‘ljallangan. Bu turdagi burg‘ilar har xil turda ishlatiladi va ularning ichidan kerakli о‘lchamdagi burg‘ilarni tanlash mumkin. • Maxsus turdagi burg‘ilar–burg‘ilangan quduqlarni qayta burg‘ilash, kengaytirish, yon devorlarni tiklash va quvurlarni о‘rnatish uchun qо‘llaniladi. • Bu turdagi burg‘ilar texnik sharoitga muvofiq, maxsus institut va zavodlar tomonidan tayyorlanadi. Mustahkamlash quvurlarining о‘lchamlariga muvofiq, burg‘ilar quyidagi о‘lchamlarda ishlab chiqariladi: 46,59,76,93,97,112,118,132,125,140,145,151,161,172,190,2 14,243,269,295,320, 376,394,445,490 mm. 2. Parrakli burg‘ilar • Hozirgi paytda ikki parrakli (2l) va uch parrakli (3l) yuqori qismi qulf rezbali burg‘ilar, burg‘ilash quvurlarining birikmasi yoki tub dvigateli bilan biriktiriluvchi, pastki qismidagi ikki va uch parraklar bir-biri bilan 180 va 120 burchak ostida joylashtirilgan bо‘ladi. • Ikki parrakli (2l) burg‘i bir-butun, uch parrakli (3l) burg‘i esa payvandlangan holda tayyorlanadi. Shtampali parraklar yaxlit korpusga tо‘liq tegib turish konturi bо‘yicha payvandlanadi. Parrakli burg‘ilarning zamonaviy konstruksiyasiga ikkita va uchta yuvuvchi teshiklar о‘rnatiladi, burg‘ilash quvurlarining birikmasi orqali yо‘naltirilgan yuvuvchi eritmalarni tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri quduq tubiga yetkazib beradi. Burg‘ilarning teshiklari oralig‘i 2/3 R kattalikda parmalanadi. 6.1-rasm. Ikki parrakli burg‘i: a) yuqori yuvuvchi teshikli b) pastki qismida yuvuvchi teshikli • Parrakli burg‘ilar yumshoq va plastik xossali tog‘-jinslarini burg‘ilashda qо‘llaniladi. Yuvuvchi teshiklarning bunday teshilishi, undan keladigan suyuqlikning oqimi parraklar harakatining oldi qismiga tushib, quduq tubidagi maydalangan jinslarni tozalashga imkoniyat yaratadi. Shu bilan birgalikda parraklar doimiy ravishda yuvilib turiladi va yopishgan zarrachalarni ham quduqning tubidan uzoqlashtiradi. • Quduqlarni burg‘ilash jarayonida yuvuvchi eritmalarni kerakli miqdorini va tezligini ta’minlash qiyin bо‘ladi. Shuning uchun burg‘ilarga maxsus о‘rnatiladigan almashtiruvchi kiydirma quvurchalar (nasadka-kalta quvurcha) ishlab chiqilgan. Gidravlik qarshilikni kamaytirish uchun kalta quvurdagi eritma chiqadigan teshikning diametri bir oz kichraytirilgan holda bо‘ladi. Almashtiriladigan kiydirmali quvurlar qattiq qorishmali mineral keramikadan tayyorlanadi, yuvuvchi teshikka yog‘ va neftga chidamli rezinali halqa yordamida о‘rnatiladi. Bosim 6 MN/m2 oshib ketganda uning germetikligi ta’minlanadi. (60000/10000 = 6 kg/sm2) Sharoshkali burg‘ilar • Burg‘ilash amaliyotida bir, ikki, uch, tо‘rt, besh va olti sharoshkali burg‘ilar qо‘llaniladi. Burg‘ilash amaliyotida eng kо‘p tarqalgan bu uch sharoshkali burg‘idir. Konstruksiyasiga, jins yemiruvchi elementlarining shakli va joylashuviga, yuvuvchi teshiklarning konstruksiyasiga va joylashuviga qarab juda kо‘p turdagi burg‘ilar ishlab chiqariladi. • Quduqlarni yaxlit burg‘ilash uchun uch sharoshkali seksiyali burg‘ilar turkumli holda ishlab chiqariladi. Bu sharoshkalar bir-biriga payvandlash yо‘li bilan biriktiriladi va payvandlangandan keyin burg‘ining yuqori qismiga rezba chiqariladi va 2 ta yuvuvchi teshik bilan ta’minlanadi. Hozirgi paytda konstruksiyasi va joylashuvi, jins yemiruvchi elementlari, sharoshka tayanchi, konstruksiyalari bir- biridan tubdan farq qiladigan о‘n uch turdagi uch sharoshkali burg‘ilar ishlab chiqariladi. • M, MS, S, ST, T turdagi sharoshkalar: • Bunday turdagi sharoshka jins parchalovchi tishlar bilan ta’minlangan bо‘ladi, korpusning о‘qidagi sharoshkalar frezerlangan yoki sharoshkaning о‘rniga shtampovka qilingan holda о‘rnatiladi. • Burg‘ida balandlik va tishlarning qadami kichiklashadi, tishlarning tepaga tomon о‘tkirlashuv burchagi M-burg‘idan T-burg‘iga о‘tgan sari kattalashdi. M –yumshoq , MS-yumshoq, о‘rtacha qattiq, S-plastik, ST-mо‘rt, plastik о‘rtacha qattiq, T-qattiq. • TK-turdagi sharoshkali burg‘ilar • TK-gardishi ichiga frezerlangan yoki prizma shaklidagi tishlar shtampovkalanadi, qattiq qotishma materialdan tayyorlanadi. • K va SK turdagi (K-qattiq mustahkam, SK-juda qattiq) jins yemiruvchi qismi sfera shaklida bо‘ladi, hamma gardishlari qattiq qorishmadan iborat, tishlari silindrik shaklda. • MZ (yumshoq-abrazivlik), MSZ-(yumshoq kam sementlangan abrazivlik), SZ-(abraziv о‘rtacha qattiq), TZ-(qattiq abraziv), TKZ- (abraziv qattiq mustahkam)- turdagi burg‘ilar abrazivlik xususiyatiga ega bо‘lgan jinslarni burg‘ilash uchun mо‘ljallangandir. • M-burg‘i–eng yumshoq, sementlanmagan va plastik jinslarni burg‘ilashga mо‘ljallangan. О‘tkir tishlari kam, о‘tkir burchakli, baland, ostki sharoshkalar shaxmat tartibda joylashtiriladi. 4. Jins yemiruvchi asboblarning tasnifi. • Burg‘ilar ishining samaradorligi asosan quduq tubidagi parchalangan jinslarni yuvilishiga bog‘liqdir. Burg‘ilangan jinslarning burg‘i osti qismida tо‘planib qolishiga va qaytadan maydalanib ketishiga yо‘l qо‘yilmaydi. Burg‘ining samarali ishlashi uchun yuvuvchi teshikning konstruksiyasi va joylashuv о‘qi qulay holda joylashtiriladi. • Uch sharoshkali burg‘ilarda tik markazi bо‘yicha joylashtirilgan yuvuvchi teshikli turi amalda kо‘proq qо‘llaniladi va undan uzatilgan yuvuvchi eritmalar har bir seksiyadagi aylana shaklidagi teshiklarga uzatiladi. Burg‘ilashda yuvuvchi eritmalar sharoshkalarga yopishib qolgan jinslarni yuvadi, sharoshkalarni va tayanchlarni sovutishni ta’minlaydi. Lekin suyuqlik oqimining zarbali harakatidan burg‘ilangan jinslarni yuvishda unumli foydalanib bо‘lmaydi. • “ Uralburg’ilashmash” OAJ tomonidan ishlab chiqariladigan frezerli qattiq qotishmalar bilan qurollantirilgan har xil tayanch konstruksiyali uch sharoshkali burg’i.  6.2-rasm. Uch sharoshkali burg‘ining tuzilishi . • 1-biriktiruvchi nippelning chetki qirrasi; • 2-biriktiruvchi nippelning qulfli rezbasi; • 3-ichki tekisligi; • 4-burg‘ining tirgalib turadigan burtmasi; • 5-yog‘larni joylashtirish uchun idish; • 6-yog‘lash moylarini to‘ldirib turuvchi tizim; • 7-kaft; • 8-radial tebratma podshipnik; • 9-siljuvchi radial podshipnik; • 10-siljuvchi tirgak podshipnik; • 11-germetiklovchi element; • 12-radial tayanch o‘rta sharikli tebratma podshipnik; • 13-gardishning frezerlangan tishi; • 14-o‘rta gardishning frezerlangan tishi; • 15-sharoshkaning chuqqisidagi frezerlangan tish; • 16-qattiq qorishmali qo‘yma donalar; • 17-sharoshka; • 18-kaftning soyaboni; • 19-qulfli barmoq; • 20-barmoqning burtmasi; • 21-kaftning yelkasi; • 22-burg‘i korpusi; • 23-qattiq qotishmali tish; • 24-chetgi sharoshka gardishining qattiq qotishmali tishi; • 25-o‘rta sharoshka gardishining tishi; • 26-chetgi rolikli siljuvchi podshipnik; • 27-kaft soyaboniga presslangan qattiq qo‘yma tish. 5. Yaxlit olmosli burg‘ilar. • Olmosli burg‘ilar turbobur va rotor usullarda tik va qiya yо‘naltirilgan quduqlarni burg‘ilash uchun mо‘ljallangan, qumoq, dolomit, ohaktosh va boshqa jinslarni burg‘ilashda qо‘llaniladi. Bunday turdagi jinslar sharoshkali burg‘ilar yordamida burg‘ilanganda samaradorligi pasayib ketadi. • Olmosli burg‘ilardan tо‘g‘ri foydalanish uchun: • Yuqori tezlikda burg‘ilash. • Kо‘tarib-tushirish jarayonlari sonini qisqartirish. • Vositalarni tejash. • Tik quduqlarni burg‘ilashda egrilanishiga yо‘l qо‘ymaslik. • Olmosli burg‘i ham parrakli burg‘iga о‘xshash bо‘ladi, mustaqil harakatlanadigan qismi yо‘q. Hozirgi paytda quyidagi turdagi olmosli burg‘ilar ishlab chiqariladi. Spiralli, sektorli va pog‘onali, diametrlari №6-140 mm. № 8-188 mm va № 9-212 mm-li va sharoshkali burg‘ilarning diametrlaridan 2÷3 mm-ga kichik bо‘ladi. • Burg‘ilarning ishchi sirtlari yirik texnik (olmoslar), о‘lchamlari 0,1 dan 0,35 karat bо‘lgan olmoslar bilan armaturlanadi. (bir karat 0,2 gr). Har qanday tog‘ jinsini burg‘ilashda olmosli burg‘ilar tо‘g‘ri tanlanganda ishning samaradorligi oshadi. Sektorli turdagi almosli burg‘ilar rotorli va turbobur burg‘ilashlarda qо‘llaniladi. Burg‘i 6 ta sektorga bо‘linadi. Sferik shaklda bо‘ladi. Sektorning о‘rtasi kanalcha shaklida va ular orqali yuvuvchi eritmalar harakatlanadi. • Spiral turdagi olmosli burg‘ilar turboburli burg‘ilash uchun mо‘ljallangandir. Burg‘ilarning matritsasini kо‘ndalang qismining о‘rtasi spiral shaklida bо‘ladi va sferik spirallar oralig‘idan о‘tadi. Pog‘onali turdagi olmosli burg‘ilar rotorli va turboburli burg‘ilashlarda qо‘llaniladi. Burg‘i sferik pog‘onali shaklidagi materiallardan iborat va 6 ta sektorga (bо‘limlarga) bо‘lingan. Uchta kichik va uchta katta kanallar о‘tadi. 6. Olmos burg‘ilar va sintetik polikristal bilan armaturalangan burg‘ilar. • Olmos burg‘ilar tik va qiya yо‘nalgan quduqlarni, qumoq tosh, dolomit, ohaktosh va boshqa tog‘ jinslarni sharoshkali burg‘ilarda burg‘ilaganda samaradorligi tushib ketganda burg‘ilash uchun mо‘ljallangandir. • Olmos burg‘i ham parrakli burg‘i kabi mustaqil harakatlanuvchi qismlarga ega emas. U fasonli, olmosli, ishonchli boshchadan tuzilgan, kukun shaklidagi qо‘yma qattiq materialdan bajarilgan bо‘ladi, pо‘latning korpusi biriktiruvchi qulfak rezba bilan ta’minlangan. • Olmos burg‘i 91,4…391,3mm diametrdagi ikkita modifikatsiyalarda tayyorlanadi: • bir qatlamli olmos donalari matritsa qalinligi sifatiga aniq sxemada joylashtiriladi. Quyidagi turlari mavjud – radial DR (6.4-rasm), pog‘onali DT (6.5-rasm) va pog‘onali shar kо‘rinishidagi kirgizmali DK. • Chuqur quduqlarni tubini metall narsalardan va yirik bо‘lakli jinslardan tozalash ishlari VNIIBT (Rossiya davlatidagi Butun ittifoq burg‘ilash texnikasi ilmiy tekshirish instituti) tomonidan ishlab chiqilgan usullar yordamida amalga oshiriladi. • olmos burg‘ini tushirishdan oldin quduqni metall va yirik qо‘yqumlardan tub quyqum о‘lchagich va sharoshkali burg‘i yordamida ikki – uch reys harakati bilan tozalanadi; • quduq ustunini va tubini tozalash uchun qо‘yqum о‘lchagichlarni qо‘llab qо‘shimcha reys qilinadi. Olmosli burg‘i bilan turbinli burg‘ilashda quduq tubidan maydalangan jins zarrachalarni chiqishini jadallashtirish uchun turbobur valiga g‘ilof qaytargich о‘rnatiladi. G‘ilof –qaytargich turbobur nippelidan chiqadigan oqim yо‘nalishini о‘zgartiradi va burg‘ilangan jinslarni chiqishini yaxshilaydi. 7. Maxsus mо‘ljallangan burg‘ilar. • Kolonkali burg‘i: har qanday kolonkali burg‘i konstruksiyasiga bog‘liq bо‘lmagan holda quyidagi asosiy elementlardan tashkil topgan: • 1. namuna olinadigan jinslarning atrofini parchalovchi burg‘ilash kallagi; • 2. tashqi korpusi; • 3. namunalarning chiqishini ta’minlovchi-ichki kolonka quvuri; • 4. namunalarni ushlagich. • Ishlatish qoidasiga muvofiq burg‘ilar doimiy kolonkali quvurlar va doimiy bо‘lmagan grunt tashuvchi turlarga bо‘linadi. • Doimiy kolonkali quvurlar bilan namunalar qazilganda ularning chiqarib olish paytida butunlay kolonka chiqariladi. Bu esa ishni samaradorligini pasaytirib yuboradi. • Burg‘ilar bilan birgalikda grunt tashuvchi olinganda maxsus arqondagi ushlagich yordamida namunalar chiqarib olinadi. • Kolonkali burg‘ilarning burg‘ilash kallagi: parrakli, sharoshkali va olmosli turlarga bо‘linadi. Hamma turdagi kolonkali burg‘ilar yordamida namunalarni burg‘ilash burg‘i kallagi yordamida amalga oshiriladi, uzib olish va ushlab olish uchun namuna ushlagich xizmat qiladi. • Amaliyotda uch va tо‘rt parrakli burg‘ilar qо‘llaniladi. Burg‘ilash kolonkalaridan tо‘rt sharoshkali burg‘ilash kallagi eng kо‘p qо‘llaniladi, qattiq va о‘rtacha qattiq jinslarga mо‘ljallangan bо‘ladi. Tо‘rt sharoshkali burg‘ilash kallagi yechilmaydigan qurilma, uch sharoshkali burg‘iga о‘xshash, tо‘rtta seksiyadan iborat, ular bir-biriga payvandlab biriktirilgan. Burg‘ilash kallagi olti sharoshkali ham bо‘ladi. • Olmosli burg‘ilash kallagining butun qurilmasi olmos bilan jihozlangan, olmosli burg‘i kabi quduq tubini butunlay parchalashga mо‘ljallangan. • Grunt tashuvchi yechilmaydigan burunchali burg‘i bilan bir marta burg‘ilashda 5-6 m о‘tish mumkin. Yechib olinadigan burg‘i bilan tog‘ jinsini 3-3,5 m burg‘ilab о‘tish mumkin. Hozirgi paytda quyidagi turdagi kolonkali burg‘ilar tayyorlanadi: 8. Kern oluvchi va kо‘taruvchi uskunalar. • Geologik qidiruv quduqlarini burg‘ilab о‘tish jarayonida ulardan namunalar ya’ni kern olinadi. Olingan kernlar laboratoriyada tekshiriladi va tahlil qilinadi. Tog‘ jinslaridan olingan kern qatlamning yuqori qobiqlarini о‘rganishda, geologiya sohasini taraqqiy ettirishda muhim ahamiyatga ega. Kern kо‘taruvchi uskunalarning tuzilishi va ishlatish sharoiti jihatidan bir qancha toifaga bо‘linadi. • Ilmiy ishlab chiqarish mashinasozlik korxonasi NPP “Sibburmash” ishlab chiqarayotgan kern kо‘taruvchi uskunalar tо‘g‘risidagi ma’lumot quyidagi 6.4- jadvalda keltirilgan. • Kern kо‘taruvchi uskunalardan tashqari, yangi turdagi uskunalar ham yaratilgan. Ular quyidagicha shifrlangan: UK-105/67, UK- 121/77, UK-146/89, UK-172/101 va UK- 182/133. Bunda kasrning sur’atida quduqning va maxrajda esa kernning diametrlari kо‘rsatilgan. Bu kern kо‘taruvchi uskunalar bir, ikki va uch seksiyali kо‘rinishda tayyorlanadi, ularni rotor yoki turbina bilan burg‘ilash usulida ishlatish mumkin. VNIIBT konstruksiyasiga asoslangan kern oluvchi uskunaning umumiy kо‘rinishi 6.11-rasmda kо‘rsatilgan. • 6.11-rasm. Kern oluvchi uskunaning umumiy kо‘rinishi: • 1-tartibga soluvchi boshcha; 2-podshipnik bug‘ini; 3-korpus; 4-kern qabul qiluvchi quvur (kern uzgich bilan). 9. Kernlarni chiqarishga ta’sir qiluvchi kuchlar va burg‘ilash boshchalari . • Gidrotransport bilan namunalarni burg‘ilash rejimining parametrlari aylanish chastotasiga, о‘qli yuklanmaga, yuvish suyuqligining sarfiga va koronkaning kо‘tarish balandligiga bog‘liq. • Jihozning aylanish chastotasi 100-250 ay/daq chegarasida. Kо‘p hollarda aylanish chastotasini 150 ay/min atrofida ishlatish tavsiya etiladi, bundan katta aylanish tezligida salnik va tiqilib qolish holatlari bо‘lishi kuzatiladi. Aylanish chastotasi yaxlit va kuchsiz yoriqlangan jinslarni burg‘ilashda 200-250 ay/daq atrofida tavsiya etiladi. Yuvuvchi eritmalarni quduqqa 140-160 l/daq berish tavsiya etiladi, yoriqli jinslarda 200-250 l/min. Kernlar suv sarfi 60-70 l/daq bо‘lganda chiqariladi, chunki 100 l/daq bо‘lganda quyqumlashish (kukunsimon jinslarning kо‘yishi) quvur va markaziy burg‘ilash birikmasining tizmasida kuzatiladi hamda markaziy kanalda kernlarning tiqilib qolish holatlari bо‘lishi mumkin. • Normal burg‘ilash jarayonida nasos manometridagi bosimning kо‘rsatkichi 0,5 dan 2,5-3,0 MPa va burg‘ilash qudug‘ining chuqurligi 100 metrdan katta bо‘lganda kuzatiladi. Bosimning tez pasayib ketishi natijasida ichki tizmaning germetik holatining yо‘qotilishi, bosimning kо‘tarilishi va namunalarning yopishib qolish holatlari sodir bо‘ladi. • Kernilarni tо‘liq chiqishini ta’minlash uchun tо‘rt metrli quvurdan foydalanilganda bir metr chuqurlikka yetganda tо‘xtatish kerak. • Namunalarning koronkaga tiqilib qolishi murakkab jarayon, ular kо‘p holatlarda kukunsimon mahsulotlar hosil bо‘lganda tiqiladi. Bu yopishib tiqilib qolishni bartaraf qilishda, о‘qli yuklanma oshiriladi, kernni kolonkaning ichkarisiga itarish yoki kо‘tarilgan snaryad aylantiriladi. Suvning gidravlik zarbasini jо‘mrak yordamida tez yopish yoki ochish bilan bartaraf etiladi. Kernlarni tiqilib qolishini bartaraf etishda yuvish tо‘g‘ri va teskari usullarda yoki jihozlar 0,5-1 metr yuqoriga kо‘tarilgan holatda amalga oshiriladi • Jinslarning fizik–mexanik xossasiga bog‘liq holda namuna va shlamning materiali uchta kо‘rinishga ega: • 34 – 38 mm diametrli ustunlar bilan har xil balandlikdagi gilli, zich bо‘rlar va boshqa qatlamlarni burg‘ilashda; • bо‘lakcha shaklidagi va qisman aylana shaklida, tuproq–о‘simlik qatlamiga, qum, soz tuproq, shamollagan kristall va sochiluvchan gruntlarga mos; • tekis kо‘rinishda uzunligi 30–70 mm, qalinligi 5–10 mm, kuchsiz plastik jinslarni burg‘ilashda; • Kernlarni sifatli chiqishiga va ularning tuzilishini saqlab qolishda quyidagi burg‘ilash sharoitlari ta’sir qiladi: • kolonkali jihozning mexanik ta’sirida hosil bо‘ladigan titrash (tebranish) va zarbali kuch ta’sirida parchalanishi, о‘zi tiqilib qolishi, qirilishi va namunaning maydalanib ketishi; • yuvuvchi eritmaning gidromexanik kuchi ta’sirida, parchalanish va kernni qisman yuvilishi; • yuvuvchi eritma bilan bir necha turdagi tog‘ jinslarni mayda bо‘lakchalarini aralashib ketishi; • kernni qoniqarsiz darajada yopishishi va uni kо‘tarishda quduqni tagiga tushib ketishi; • burg‘ilash texnologiyasini buzilishi va tashkiliy-texnik tadbirlarni talab darajasida olib borilmaganligi. • Olmosli burg‘ilovchi boshchalar. • Olmosli burg‘ilovchi boshchalarning kesuvchi yuzalariga: tabiiy va sun’iy olmos donachalari maxsus metallarning eritmasi (matrisa) bilan qо‘yma ravishda yoki olmos donachalari va mustahkam metallar aralashmasidan tayyorlangan plastinkalar payvandlab yopishtiriladi. • Olmosli burg‘ilovchi boshchalarning turlari 6.17- rasmda kо‘rsatilgan. Olmosli burg‘ilash boshchalar tog‘-jinslarini randalab о‘tadi, shuning uchun sharoshkali burg‘ilash boshchalarga nisbatan tekis va silkinmay ishlaydi. Kern olib chiqish foizi yuqori. Bir olmosli burg‘ilash boshcha 10-20 ta sharoshkali burg‘ilovchi boshchaning о‘rnini bosa oladi. • Kern kо‘taruvchi asbobning kern uzgichi • Kern kо‘taruvchi asbob bilan tog‘-jinsini burg‘ilab, silindr shaklida kern tayyorlanadi. Kern qabul qiluvchi quvurcha ichiga kirib joylanadi. Kernni quduq tubidan qirqib olish va uni quvurcha ichida saqlab qolish uchun uzuvchi asbob ishlatiladi. Bu asbob kern qabul qiluvchi quvurchaning pastki uchiga rezba yordamida bog‘lanadi. • Kern uzuvchi asbob siquvchi (sangoviy) yoki richagli bо‘ladi. Kern uzuvchi asboblarning KSR-7, KSR-9 va R26 turlari keng ishlatilmoqda (KSR – kernorvatel sangovo-richajnoy; R-richajnoy). R26 turdagi kern uzuvchi aylanuvchan etib yasalgan. Ular 6.18-rasmda kо‘rsatilgan. • E`tiboringiz uchun raxmat