Burg‘ini aylantiruvchi mexanizmlar - Fizika - Slaydlar

Burg‘ini aylantiruvchi mexanizmlar

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2647.3134765625 KB

Ko'chirib olish

MAVZU: Burg‘ini aylantiruvchi mexanizmlar . Reja: 1. Rotor yordamida quduqlarni burg‘ilash . 2. Quduq tubi dvigatellarining sinfi . 3. Turbinali burg‘ilash jarayonida burg‘ini aylantiruvchi asbob-uskunalar. 4. Bir, ikki va uch bо‘lakli turboburlar . 5. TS – turidagi ikki seksiyali va ZTS – turidagi uch seksiyali turboburlar . 6. Vintli quduq tubi dvigatellarining tavsifi. 7. Elektroburlar. 8. Burg‘ilash tizimining tok keltirish sxemasi. 9. Gorizontal quduqlarni turbinali burg‘ilash.

1. Rotor yordamida quduqlarni burg‘ilash. • Rotor–burg‘ilash jarayonida quvurlar birikmasiga aylanma harakatni uzatadi, tushirish-kо‘tarish operatsiyasida ularni og‘irligi bо‘yicha tutib turadi va boshqa qо‘shimcha ishlarni bajarishga mо‘ljallangan mashinadir. • Rotor burg‘ilash jarayonida burg‘ilash tizmasini 30- 300 ayl/min tezlik bilan aylantirish uchun xizmat qiladi va tizmaning reaktiv burash momentini qabul qiladi (5.1-rasm). Burg‘ilash yoki mustahkamlash quvuri og‘irligini kо‘tarib turadi. Burg‘ilash quvurlari birikmasini ajratib olishda yoki kо‘tarish-tushirish jarayonlarida tutish va boshqa ishlarni amalga oshiradi.

5.1-rasm. Rotor: 1-stanina; 2- stol; 3-qisqichlar; 4-qо‘yma; 5- g‘ilof; 6-val

• Rotor stanina (1) ichki bо‘shlig‘idaga podshipnikga о‘rnatilgan tishli gardish (2), bir tomondan val (6) va ikkinchi tomondan konussimon shesternya, tashqi rifel yuzasidagi g‘ilof (5), ich qо‘yma (4) va yetakchi quvurlarni qisqichlaridan (3) tuzilgan. Rotor ishlayotgan vaqtda chig‘irdan aylanma harakatni zanjirli yuritma yordamida valga va qisqich bilan rotorga qisilgan yetakchi quvurlarga ilgarilanma harakatni uzatadi. • Kuch yuritmasi chig‘irni, burg‘ilash nasoslarini va rotorni energiya bilan ta’minlaydi. Burg‘ilash qurilmasining kuch yuritmasi dizelli, elektrik, dizel-elektrik va dizel-gidravlik bо‘ladi. • Dizel yuritma talab qilingan quvvatdagi elektr energiya mavjud bо‘lmagan joylarda burg‘ilashda qо‘llaniladi. Elektrik yuritmani montaj qilish sodda, ishlatish oson, yuqori ishonchlilikga va iqtisodiy samaraga ega. Dizel-elektrik yuritma dizel yordamida, generotorni aylantiradi, manba о‘z navbatida elektrdvigatel hisoblanadi. • Dizel-gidravlik yuritma ichki yonuvchi dvigatel va quvur yuritmadan tuzilgan. Burg‘ilash qurilmasining kuch yuritmasi umumiy quvvati 1000 kVt dan 4500 kVt gacha, ya’ni burg‘ilash nasoslari va rotor yuritmalaridan taqsimlanadi.

• Quduqlarni burg‘ilashda pо‘lat burg‘ilash quvurlari qо‘llaniladi, ular ichki va tashqi kirgizmali, uchlariga ulanmalar payvandlangan, blokirovkali belbog‘li, barqarorlashtiruvchi belbog‘li hamda yengil qо‘yma burg‘ilash (YEQBQ) quvurlari turlarida bо‘ladi. • Burg‘ilash quvurlari uglerodli va legirlangan pо‘latlardan tayyorlanadi. Burg‘ilash quvurlari ichki va tashqi uchlariga kirgizilgan quvurlarning diametri 102 mm. gacha va undan katta diametrlarda, uzunligi 11,5 metr va undan uzun о‘lchamlarda ishlab chiqariladi. • Uzunligi 6 m quvurlar mufta bilan jamlanadi, uzunligi 8 va 11,5 metr uzunlikdagi quvurlar esa muftasiz keltiriladi. • Burg‘ilash quvurlarini ulashda burg‘ilash qulflari qо‘llaniladi. ZN- normal о‘tish teshikli qulflar ichki uchiga kirgizilgan burg‘ilash quvurlarini biriktirishda, ZU qulfi esa tashqi uchiga kirgizilgan burg‘ilash quvurlarini birlashtirishda qо‘llaniladi. • Burg‘ilash quvurlarining tashqi diametri 60, 73, 89, 102, 114, 127, 140 va 169 mm li, qalinligi 7 mm dan 11 mm gacha bо‘ladi, quvurlarni kо‘tarish -tushirish jarayonida biriktirish va ajratib olishlar sonini kamaytirish maqsadida quvurlar mufta rezba orqali seksiyalarga (svechaga) biriktiriladi.

• Burg‘ilash quvurlarining seksiyasi ni quduqqa tushirishdan oldin maxsus rezbali qulflar yordamida ulanadi. • Maxsus rezbali qulflar tashqi konus rezbali nippeldan va ichki konus rezbali muftadan tuzilgan. • Burg‘ilash quvurlari seksiyalarining bir-biri bilan biriktirilgan holati burg‘ilash quvurlari tizmasi deb ataladi. • Burg‘ilash quvurlarining quyi qismidagi birikma og‘irlashtirgan burg‘ilash quvuri (OBQ) deyiladi va u burg‘i ustiga о‘rnatiladi. OBQ burg‘iga yuk berish va burg‘ilash tizimini tarang tortish uchun xizmat qiladi. U qalin devorli quvurlardan tayyorlanadi. Chuqur quduqlarni burg‘ilashda burg‘ilash tizmasini og‘irligini kamaytirish uchun pо‘lat quvurlarni о‘rniga alyuminiy qо‘yma (alyuminiy, mis va magniy qо‘ymasi), ya’ni yengil qо‘yma burg‘ilash quvurlariga almashtiriladi.

2. Quduq tubi dvigatellarining sinfi • Neft va gaz quduqlarini qurishda gidravlik va elektr tub dvigatellari qо‘llaniladi, dvigatel validan chiqadigan yuvish eritmasini gidravlik va elektr energiyasi mexanik energiyaga aylanadi. Gidravlik tub dvigatellari gidravlik dinamik va gidrostatik turlarda ishlab chiqariladi va gidrodinamik – turbobur deyiladi. • Gidrostatik–vintli tub dvigateli deyiladi. Elektr tub dvigatellari – elektroburlar deyiladi. • Turbobur – bu tub dvigateli bо‘lib, burg‘ilash eritmasining gidravlik energiyasini mexanik energiya aylanishi hamda turbobur vali orqali harakatni burg‘iga uzatadi. Turbobur kо‘p pog‘onali bо‘ladi, pog‘onalar soni 25 tadan 350 tagacha yetadi. Turbina pog‘onasi birinchisi statordan ya’ni turbobur korpusi (1) bilan qattiq biriktirilgan va turbobur valiga mahkamlangan rotordan (2) tuzilgan (5.2-rasm). Stator va rotorda burg‘ilash eritmasining oqimini harakat yо‘nalishini о‘zgartiradi va pog‘onadan - pog‘onaga oqib о‘tadi, har bir pog‘ona gidravlik quvvatning bir qismini beradi. Turbobur valining hamma pog‘onalarida quvvat hosil bо‘ladi va bu quvvat turboburning valida yig‘ilib burg‘iga uzatiladi.

• Turboburni samarali ishlatish uchun yuzga yaqin turbina kerak bо‘ladi. Har bir turbina bir tekisda rotorning qovurg‘asida perimetr bо‘yicha joylashtiriladi. Turbobur korpusida har bir turbina rotorning oldida turbinalar statorlariga о‘xshash konstruksiya о‘rnatilgan. • Har bir juft turbina rotor va stator turbobur pog‘onasini hosil qiladi. Zamonaviy turboburlarda bunday pog‘onalarning soni 300 tani tashkil qiladi. Burg‘ilash eritmasini oqimi boshlanishida turbinkalarni -statorlarni kuragiga tushadi, yо‘nalishini о‘zgartiradi va turbinkalarning va rotorning kuragiga tushadi, yana yо‘nalishini о‘zgartiradi. Bunda paydo bо‘lgan radial kuchlarning ta’sirida turbinkalar – rotor orqali turbobur valini aylantiradi. Sanoatda bir-seksiyali kо‘p pog‘onali turboburlar ishlab chiqariladi. Bundan tashqari ikki, uch va tо‘rt seksiyali turboburlar ham ishlab chiqariladi, turbinalar soni mos ravishda 230, 270 va 280 ta bо‘ladi. Kо‘p seksiyali turboburlar chuqur quduqlarni burg‘ilashda qо‘llaniladi.

3. Turbinali burg‘ilash jarayonida burg‘ini aylantiruvchi asbob-uskunalar . • Turbinalarning ishi-valning aylanish chastotasi n, valning aylanish momenti M, quvvati N, bosimning tushishi ΔR va gidravlik foydalanish ish koeffitsiyenti η (f.i.k) bilan tavsiflanadi. Turbinlarning tavsifini sxemalari 5.4-rasmda tasvirlangan. • Turbinlarning devoriy moslamada tekshirish tarxidan kо‘rinib turibdiki, M=F(nx) aylanish chastotasi bilan aylanish quvvati orasidagi bog‘lanish tо‘g‘ri chiziqga yaqindir. Bunda aylanish chastotasining tezligini oshishi bilan aylanish quvvati pasayib boradi. • Turbinning ishlash tartibi ikkita: tormozli, ya’ni H=0 bо‘lganda, M-maksimal kattalikga, maksimal qiymat teng bо‘lganda M=0 qiymatga teng bо‘ladi. • Birinchi holatda turbin valiga shunday yuklama yuklash kerakki, uning aylanishi tо‘xtasin, ikkinchi holatda – yuklanmani umuman olish kerak.

Bir, ikki va uch bо‘lakli turboburlar • Bir – ikki va uch seksiyali turboburlar qо‘llaniladi, bir-biri bilan ketma-ket ulangan, ikkinchi turi reaktiv – turbina bо‘ladi, ikki va uch seksiyali, bir-biri bilan parallel ulangan. • Bir seksiyali turboburning soddalashtirilgan qurilmasi 5.5 va 5.6 – rasmlarda tasvirlangan. Bir seksiyali turbobur ikki guruh detallardan tashkil topgan bо‘ladi, ular – aylanadigan va qо‘zg‘almas qismlardan iborat. Aylanuvchi detal (11) valga kiydiriladi. Unga birinchi pastki radial tayanch (15) vtulkasi kiydiriladi, valning ichki qismiga yuvish eritmasini haydash uchun teshikli tayanch–halqa – (14, 9, 10) turbinlarning 33-ta zinasi о‘rnatiladi. (5.5 va 5.6- rasmlar). Undan keyin о‘rta tayanchning (12) va о‘rta tayanchlarning (13) (5.5, 5.6- rasm, v) vtulkasi, о‘rtacha tayanchning ikkinchi vtulkasi 33-ta turbinning zinasi, (10) va о‘rtacha tayanchning 34-zinasi о‘rnatiladi. • Shunday qilib, turbinning 100 ta zinasi va ikkita о‘rtacha tayanchlari о‘rnatiladi.

• 5.5-rasm. Bir seksiyali • truboburning sxemasi: • a–turbobur yig‘ma holatda; • b–yuqoridagi tirgak radial tayanch • bitta zina; • d–turboburning bitta zinasi; • e-o‘rta tayanch; • d-nippel. • 1-uzatgich; • 2-turbobur korpusi; • 3-mahkamlash detallari;

• 4-tirgak vtulka; • 5-tovon diski (tayanch disk); • 6-pastki tovon (tayanch) tagi; • 7-tovon halqasi; • 8-rostlash halqasi; • 9,10-turbinlar; • 11-val; • 12,13-o‘rta tayanch; • 14-tirgak tayanch; • 15-pastki radial-tayanchlar; • 16-nippel .

5. TS – turidagi ikki seksiyali va ZTS – turidagi uch seksiyali turboburlar • Quduqlarning chuqurligi oshgan sari, burg‘ilash qurilmalarini mukammallashtirishga, ya’ni ikki seksiyali va uch seksiyali turboburlarni ishlab chiqishga tо‘g‘ri keldi. • 5.8-rasmda ikki seksiyali turboburning quyi qismi yuqori seksiyasi (I) va yuqori qismi pastki seksiyalari (II) tasvirlangan. Korpusning yuqori va quyi qismlari bir-biri bilan (1) va (3) yuritmalar, vallar – konusli – shlisali yarim muftalar (2, 4) yordamida ulanadi. Quyi seksiya shunday bajarilganki, undan mustaqil holda foydalanish mumkin. T12 bir seksiyali turbobur valining yuqori qismidagi konstruksiyasi, tayanch jamlanmalar soni (tovon disklar, tovon tagliklar, tovon halqa) va turbinlar soni (statorlar, rotorlar) bilan farq qiladi.

• Yuqori tirgakdagi tayanch jamlanmalar sonining 18-25 ga kо‘paytirilgan, yuqori tayanch quyi seksiya ikkala seksiyada paydo bо‘ladigan о‘qli yuklanmalarni qabul qilishga mо‘ljallangan. Radial tayanchning funksiyasi xuddi T12 – T turidagi bir seksiyali turbobur kabi, yuqori tayanch, ikki о‘rta tayanchlar va nippellar vazifasini bajaradi. Tayanchlar oralig‘ida joylashgan turbinlar soni 80-100 ta. • Yuqori seksiya, yuqori, bitta – ikkita о‘rta va quyi radial tayanchlar va ular oralig‘ida joylashgan (95-100 zina) turbinlardan iborat. • ZTS – uch seksiyali turboburlar TS-turidagi ikki seksiyali turboburlardan о‘rta seksiyasiga radial tayanchlarning о‘rnatilganligi bilan farq qiladi. Turbindagi zinalarning umumiy soni 350 taga yetkaziladi, burg‘iga beriladigan quvvat kuchaytiriladi va turbin usulida chuqur quduqlarni burg‘ilash olib boriladi.

6. Vintli quduq tubi dvigatellarining tavsifi • Tub dvigatelining ishchi organi sifatida stator (1) va rotor (2) xizmat qiladi. (5.9-rasm). • Yetakchi kojux–mashina, asbob, mexanizm tashqi qismini himoya qiluvchi qobiq esa himoya tо‘sig‘i sifatida xizmat qiladi. • Rotor chap yо‘nalishdagi tо‘qqizta vintli yuqori darajada sifatli legirlangan pо‘latdan bajarilgan va stator о‘qiga nisbatan ekssentrik (nosemmitrik) joylashgan. (5.10- rasm) • Vintli juftlikning (rotor va stator) kinematik nisbatini tо‘g‘ri tanlanishi va tishlarning profilini bir-biriga muvofiq ravishda qо‘llanilishi yuvish eritmalari rotorning planetar aylanma yuzasiga statorni tishlari bо‘ylab hamda rotor va statorni butun uzunligi bо‘yicha tо‘xtovsiz bir-biri bilan kontaktda bо‘lishini ta’minlaydi. Shunga bog‘liq holda bо‘shliqda tо‘xtovsiz kontaktda bо‘lishini ta’minlaydi hamda bо‘shliqda yuqori va past bosimlar paydo bо‘ladi va dvigatelning ishchi jarayoni amalga oshadi.

7. Elektroburlar • a) Konstruktiv xususiyati va harakat tartibi . Elektroburlar elektr dvigateldan, shpindeldan, yuvish eritmalaridan, himoya qiluvchi mexanizm tizimidan tashkil topgan (5.12- rasm). • Elektrodvigatel deb yuqori kuchlanishli uch fazali asinxron moyga tо‘ldirilgan, qisqa tutashgan rotor seksiyali mashinaga aytiladi. • Quvurli seksiyalarga (10) rotor montaj qilingan bо‘ladi, bir- biri bilan konussimon rezba orqali biriktirilgan. О‘ramlarning chiqish uchi statorning fazasiga yotqizilgan va (1) kabelga ulangan hamda u orqali tok elektrodvigatelga uzatiladi. Rotor ichi bо‘sh valdan (4), qisqa tutashgichli alyuminiyli tо‘rli seksiyaga joylashtirilgan. • Seksiyalar oralig‘iga sharikli podshipniklar о‘rnatilgan bо‘ladi, (7) radial yuklanmani qabul qiladi. О‘qli yuklanmalarni tayanch sharik podshipniklar qabul qiladi. Dvigatel valining yuqori va pastki uchlariga (3) zichlanma qoplamalar о‘rnatiladi.

5.12-rasm. Yog‘ to‘ldirilgan shpindelli elektrobur: • 1-elektrodvigatel vali; • 2,5-radial podshipniklar; • 3,30-tayanch podshipniklar; • 4,6-elektrodvigatel seksiyasi; • 7-stator o‘rami; • 8-diamagnitli paket; • 9, 10, 11-korpusning yuqori, o‘rta va parstki qismlari; • 12-lubrikatorlarning korpusi; • 13, 37-o‘zgartmalar; • 14,25 –lubrikatorlar; • 15,33-lubrikatorning porsheni;

• 16,34-lubrikator purjinasi; • 17,18-salnikli zichlamalar; • 19-sirt zichlanmali para; • 20-kabelning kirishi; • 21-kontakt sterjeni; • 26-shpindel korpusi; • 27-biriktiruvchi mufta; • 28-rolikli tayanch; • 29-shpindel vali; • 31-rezinali amortizator; • 32-shpindel lubrikatori; • 35-zichlanmali vtulka; • 36-shpindel salniki; • 38-burg‘i.

8. Burg‘ilash tizimining tok keltirish sxemasi • Jihozlarning joylashuv sxemasi va moslamalarining tuzilishi 5.14-rasmda tasvirlangan. Burg‘i (1) elektrobur (2) bilan birgalikda quduqdagi burg‘ilash tizmasiga tushiriladi. Elektrobur dvigateliga elektr energiyasi kuch transpormatoridan (14) tashqi kabel (5) orqali uzatiladi. Kabel burg‘ilash shlangiga (6) ochilgan, burg‘ilash tizmasini ichini ta’minlash uchun xizmat qiladi. • Kabelni burg‘ilash tizmasi ichiga kirgizish va tо‘xtovsiz elektr tarmog‘ini barpo etish, о‘qli yо‘nalishidagi aylanma va siljish harakatida, siljimaydigan burg‘ilash tizmasida elektrodvigatel iste’molini ta’minlash uchun maxsus tok qabul qilgich (8) va siljishi esa tutashma bilan ta’minlangan. Tok qabul qilgich (8) vertlyug (7) va yetakchi quvurning (9) oralig‘iga joylashgan. • Seksiya kabelining (5.13-rasm) bir uchida tutashtiruvchi (qо‘shuvchi) sterjen (1), boshqa tomonida – tutashtiruvchi mufta (5) о‘rnatilgan. Mufta va sterjen tutashtirgichlari rezinadan qilingan va mis halqa kontakt rezina bilan vulkanizatsiya qilingan.

5.14-rasm. Elektrobur bilan burg‘ilash jihozlri va moslamalarining joylashuv sxemasi: • 1-burg‘i; • 2-elektrobur; • 3-burg‘ilash tizmasi; • 4-rotor; • 5-tashqi quzg‘almas kabel; • 6-burg‘ilash tizmasi; • 7-vertlyug; • 8-yuk qabul qilgich;

• 9-yetakchi quvur; • 10-yuqori kuchlanish qutisi; • 11-burg‘ilash chig‘irig‘i; • 12-burg‘i uzatgichni rostlagich; • 13-elektrobur boshqaruv pulti; • 14-kuch transformatori; • 15-yuqori kuchlanishni qushgich; • 16-elektrobur boshqaruv stansiyasi.

9. Gorizontal quduqlarni turbinali burg‘ilash. • Turbinali burg‘ilashda telemetrik tizimdan (TBTT) foydalaniladi. Telemetrik tizimning apparaturalarini jamlanmasining tasviri 5.15-rasmda keltirilgan. • Chuqurlik о‘lchash qurilmasi tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri og‘dirgich yoki OBQ ni ustiga joylashtiriladi. О‘lchash qurilmasining ichiga germetikli konteynerga azimut burchakli og‘ishni о‘lchash uchun datchiklar joylashtiriladi hamda olingan signallarni modullashtirish va yer ustiga vaqt impulsining ma’lumoti elektron qayta uzatuvchi sifatida uzatiladi. • Ma’lumotlar yer ustiga qabul qiluvchi aloqa kanali yordamida uzatiladi. Qabul qiluvchi – yozib oluvchi telemetrik tizimdan (TT) olingan signallar shifrlanadi va yozib oluvchi apparaturalar yordamida qayd qilinadi.

• Quduqlarni burg‘ilash jarayonida telemetrik tizim quyidagi ma’lumotlarni ta’minlaydi: • - berilgan azimut bо‘yicha burg‘ilash tizmasini buralash burchagini hisobga olgan holda quduqni gorizontal uchastkasini burg‘ilashda og‘diruvchi qurilmaning yо‘nalish mо‘ljalini olish; • - tub dvigatelini reaktiv momentidan foydalanib burg‘ilash quvurlar birikmasining burilish burchagini aniqlash; • Quduq stvolining trayektoriyasi azimut burchakni о‘lchash hamda zenit burchakni va og‘dirgich holatini doimiy ravishda о‘lchash-nazorat qilish orqali boshqarilib boriladi. Yuqoridagi jadvaldan kо‘rinib turibdiki, uchta neft kompaniyalarida olib borilgan gorizontal quduqlar karbonat (ohaktosh) kollektorlarda burg‘ilangan. Bu holatni karbonat kollektorlarida neftning ishlanish zaxirasi va neft oluvchanlik koeffitsiyentining (0,2-0,25) pastligi bilan tushuntirish mumkin.

• Ma’lumki, karbonat kollektorlari murakkab geologik tuzilishga ega va yopiq g‘ovaklilik va kovaklilik, asosiy parametrlari geologik mikro va makro kо‘rinishlarda har xillikga ega. Karbonat kollektorli uyumlarning yuqori zonaligi va qatlamning har xilligi, katta tarmoqlanganligi va nisbatan past kollektorlik xossasiga hamda g‘ovaklilik fazasining murakkab tuzilishdagi tuzilmali xususiyatga ega ekanligidir. Karbonatli kollektorlarda neft kuchaygan va yuqori g‘ovaklikka ega bо‘ladi. Karbonat kollektorlaridagi neft uyumlari murakkab tuzilmali kategoriyaga, neft esa qiyin olinadigan zaxira guruhiga mansubdir.

5.15-rasm. TBTT apparaturasining jamlanmasini tarxi: • 1, 3- yо‘naltiruvchi roliklar; • 2-vertlyugni germetiklovchi qurilma; • 4-aloqani tashlovchi kanal; • 5-aloqa tizimini tashlovchi chig‘ir; • 6-qabul qiluvchi va yozuvchi qurilma; • 7-burg‘ilash tizmasi; • 8-kAbel; • 9-quduqlarni о‘lchov asboblari joylashtirilgan quduq tubi germetiklashtirilgan konteyneri; • 10-OBQ; • 11-turbinali og‘dirgich; • 12-burg‘i.

• E`tiboringiz uchun raxmat

O'xshashlar

Kulachokli mexanizmlar kinematik loyihalash

Tekislikda harakatlanuvchi mexanizmlar kinematikasi

Mexanizmlar kinematikasini plan metodi yordamida tekshirish

Насослар ҳақида

Mexanik uzatmalarga doir umumiy tushunchalar