Ekosan tashkiloti faoliyati - Ekologiya - Slaydlar

Ekosan tashkiloti faoliyati

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

376.0986328125 KB

Ko'chirib olish

1. Ekosan xalqaro fondi. 2. Ekosanning navbatdagi tadbiri. 3. Ekoturizm. 4. Ekologiyaga zarar yetkazuvchi korxona. Reja: “ Toshkent-Aero” ixtisoslashtirilgan bojxona kompleksi tomonidan Tabiatni muhofaza qilish davlat qo’mitasi hamda “EKOSAN” xalqaro ekologiya va salomatlik hayriya jamoat fondi bilan hamkorlikda “Jamiyat taraqqiyotida ekologik bilimlarning ahamiyati” mavzusida davra suhbati tashkil etildi. Unda “Toshkent-Aero” ixtisoslashtirilgan bojxona kompleksi xodimlari, ommaviy axborot vositalari va keng jamoatchilik vakillari ishtirok etishdi. O’zbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish davlat qo’mitasi axborot xizmati boshlig’i Xoniya Asilbekova, “EKOSAN” jamoat fondining jamoatchilik bilan aloqalar bo’limi boshlig’i Mirkarim Mirsovurov va boshqalar Prezidentimiz Islom Karimov rahnamoligida yurtimizda tabiatni asrab-avaylash, ekologik muvozanatni ta’minlash bo’yicha keng qamrovli ishlar amalga oshirilayotganini ta’kidladilar. Bu jarayonda aholi, ayniqsa yoshlarning ekologik bilimini oshirishga alohida e’tibor qaratilayotgani yuksak samaralar bermoqda. www.arxiv.uz

Keyingi yillarda tabiatdagi keskin o’zgarishlar uni asrashga e’tiborni yanada kuchaytirish, omma e’tiborini ekologik muammolarga qaratish, insonlarning ekologik bilim va madaniyatini boyitish, ularning ekologik tafakkurini, ongini yanada yuksaltirish maqsadida zarur chora-tadbirlar ishlab chiqib, ularni izchil va samarali tarzda amalga oshirishni taqozo etmoqda. «Yo biz tabiatning ifloslanishini bartaraf qilamiz yoki u biz - insoniyatni halokatga olib keladi» deyilgan edi bundan 40 yil muqaddam jahonning bir guruh taniqli fan va madaniyat arboblarining BMT Bosh kotibiga yo’llagan murojaatida. Bugun kelib ham ushbu murojaat o’z dolzarbligini zarracha yo’qotgani yo’q. Ekologik muammolar chegara bilmaydi. Tabiatni muhofaza qilish, uni asrab- avaylash, tabiiy resurslardan oqilona va samarali foydalanish har bir insonning eng muhim burchiga amalda aylanmaguncha, ekologik masalalarga yechim topish mushkul. www.arxiv.uz

Prezidentimiz I.Karimovning «O’zbekiston XXI asr bo’sag’asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari» asarida ta’kidlaganidek, «Xalqaro hamjamiyat insonning nafaqat yashash huquqi, balki to’laqonli va sog’lom turmush kechirishi uchun zarur mo’’tadil atrof-muhit sharoitlariga ham bo’lgan huquqlarining muqaddas va daxlsizligini allaqachonlar e’tirof etgan. Ekologik xavfsizlik kishilik jamiyatining buguni va ertasi uchun dolzarbligi, juda zarurligi bois eng muhim muammolar jumlasiga kiradi». O’tgan yillar davomida O’zbekistonda tabiatni muhofaza qilish qonunchiligining yangi me’yoriy-huquqiy bazasi yaratildi. 1992 yilda tabiiy muhit sharoitlarini saqlashning, tabiiy resurslardan oqilona foydalanishning huquqiy, iqtisodiy va tashkiliy asoslarini belgilab beruvchi O’zbekiston Respublikasining «Tabiatni muhofaza qilish to’g’risida»gi Qonuni qabul qilindi. Mazkur hujjat inson va tabiat o’rtasidagi munosabatlar uyg’un muvozanatda rivojlanishi, ekologiya tizimlari, tabiat komplekslari va ayrim ob’ektlarning muhofaza qilinishini ta’minlash, fuqarolarning qulay atrof-muhitga ega bo’lish huquqini amalda kafolatlamoqda.. Bugungi kunda O’zbekistonda atrof-muhitni muhozafa qilish va tabiatdan foydalanishning mustahkam qonunchilik asoslari shakllandi, tabiatni himoyalash, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish hamda barqaror rivojlanish sohasi bo’yicha qator strategik hujjatlar ishlab chiqilib, qabul qilindi. www.arxiv.uz

Xususan, Bioxilma-xillikni saqlash milliy strategiyasi va harakatlar rejasi, Cho’llanish va qurg’oqchilik bilan kurashish, Atrof-muhitni muhofaza qilish, Atrof-muhit gigienasi bo’yicha harakatlar rejalari, Barqaror rivojlanishni ta’minlash bo’yicha milliy strategiya kontseptsiyasi, Aholi turmush sharoitini yaxshilash strategiyasi va boshqalar haqida tadbir davomida batafsil axborotlar berildi. Tadbirning ahamiyatli tomonlaridan yana biri shundaki, Tabiatni muhofaza qilish davlat qo’mitasi hamda “EKOSAN” xalqaro ekologiya va salomatlik hayriya jamoat fondi tomonidan chop etilgan ekologiyaga oid adabiyotlar, turli xaritalar asosida bojxona kompleksida “Ekologiya burchagi” tashkil etildi. Bu esa bojxona xodimlarining ekologik ong va bilimlarini mustahkamlashda muhim rol o’ynaydi. Jannatmakon yurtimizning go’zal tabiati, boy hayvonot va nabotot olamini ko’z qorachig’idek asrashda ijtimoiy kelib chiqishidan qat’iy nazar jamiyatning barcha a’zolari birdek javobgardirlar. Tadbirda ishtirok etgan bojxona xodimlari ayni shu haqiqatga yana bir karra ishonch hosil qildilar va o’zlarini qiziqtirgan barcha savollarga atroflicha javob oldilar. www.arxiv.uz

“ Ekosan” ekologiya va salomatlik xalqaro tashkiloti tomonidan tashkil etilgan ushbu festivalda vazirlik va idoralar, jamoat tashkilotlari, shuningdek, mamlakatimizda faoliyat ko‘rsatayotgan diplomatik korpus va xalqaro tashkilotlar vakillari ham ishtirok etdi. Tadbirdan ko‘zlangan maqsad keng jamoatchilikni O‘zbekistonda Orolbo‘yidagi ijtimoiy-ekologik ahvolni yaxshilashga qaratilgan keng ko‘lamli loyihalarni amalga oshirishga jalb qilishdan iborat edi. “ Ekosan” tashkiloti raisi YU.Shodimetov Prezident Islom Karimovning tashabbusi bilan Orol dengizi ekologik muammosi oqibatlarini bartaraf etish, Orolbo‘yi hududini iqtisodiy rivojlantirish uchun barcha zarur shart-sharoitlarni yaratish, mahalliy aholini ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash borasida katta ishlar amalga oshirilayotganini ta’kidladi. www.arxiv.uz

Masalan, keyingi paytda qator yirik maqsadli dastur va loyihalar amalga oshirildi. Ushbu hudud aholisini ichimlik suvi bilan ta’minlash uchun Tuyamo‘yin- Urganch-Nukus suv uzatish quvuri barpo etildi, yangi sog‘liqni saqlash muassasalari ishga tushirildi, mikrokreditlash va aholini ijtimoiy himoya qilish tizimi kengaymoqda, Orol dengizi qurishi natijasida paydo bo‘lgan ko‘chma qumlarni mustahkamlash bo‘yicha ishlar davom ettirilmoqda. Bu ishlarda jamoat va xalqaro tashkilotlar ham faol ishtirok etayotgani qayd etildi. Orolbo‘yi hududi xotin-qizlari va bolalariga ekologik va mintaqaviy yordam ko‘rsatish bo‘yicha “Ekosan” tashkiloti va YUNISEFning qo‘shma “ASPERA” loyihasi, insonparvarlik yuki ortilgan va tibbiy yordam ko‘rsatadigan ko‘plab salomatlik poyezdlarining jo‘natilishi bunga misol bo‘la oladi. 2007 yilda Ijtimoiy tashabbuslarni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi bilan birgalikda Qoraqalpog‘istonning Mo‘ynoq tumanidagi Uchsoy qishlog‘i aholisining suv ta’minotini yaxshilashga oid loyiha amalga oshirildi. Joriy yilda Qo‘ng‘irot tumanidagi Ajiniyoz qishlog‘i aholisiga ham bu borada yordam ko‘rsatish rejalashtirilgan. www.arxiv.uz

Ekofestival ishtirokchilari sirk foyesida tashkil etilgan “Orol rassomlar nigohida” mavzuidagi ko‘rgazma bilan ham tanishdi. Xayriya festivali o‘zbek estradasining taniqli xonandalari ishtirokidagi konsert bilan yakunlandi. Ijobiy ijtimoiy-iqtisodiy va ekologik o’zgarishlar jarayonida mamlakatda ekoturizmning rivojlanishi muhim rol o’ynaydi. O’zbyekiston Respublikasining ko’pgina mintaqalaridagi tajribaning ko’rsatishicha, ekoturizm — bu ishchi o’rinlar sonini ko’paytirishga, tabiiy ekotizimlarni tiklash va saqlashga ko’maklashuvchi ijobiy ekobiznyesdir, bu esa o’z navbatida ekoturizmni Markaziy Osiyoda kyeng tarqatish zarurligini ko’rsatadi. Yuqoridagilarni e’tiborga olgan holda ko’pgina sayyohlik tashkilotlari O’zbekiston bo’ylab ekologik turlarni ishlab chiqishdi, shuningdyek mamlakatda byevosita ekoturizm bilan shug’ullanadigan tashkilotlar tuzildi. Ana shunday tashkilotlardan biri «O’zbekturizm» Milliy kompaniyasi, Fridrix Ebyert nomli Fond (GFR) va Xalqaro «Ekosan» fondi rahbarligida o’tkazilgan «Ekoturizm va Buyuk Ipak Yo’li» 1-Xalqaro Konfyeryentsiya tavsiyalariga ko’ra tuzilgan «Ekosan-tur» Markazidir. Markaz faoliyatining rivojlanishiga sayyohlik sohasining mutaxassislari, O’zbekistonning va boshqa Markaziy Osiyo davlatlarining tabiatni asrash tashkilotlari, maslahatchilar jalb qilingan. Ekoturizm www.arxiv.uz

Mintaqalardagi ekoturizm ob’yektlarida faoliyat yurituvchi biznyes tuzilmalar va mahalliy hokimiyat organlari, shuningdyek joylardagi o’z-o’zini boshqarish organlari ham jalb etildi. Markaz faoliyatining rivojlanishiga 1999 yili O’zbekiston Respublikasi Prezidyenti tomonidan tasdiqlangan «2005 yilgacha bo’lgan davr mobaynida O’zbekistonda turizmni rivojlantirish Dasturi» ham yordam byerdi. Ushbu Dasturga jahon madaniyati va tarixining myerosiga kiruvchi tabiiy yodgorliklarini, qo’riqxonalarini saqlash va aniq maqsadlarda foydalanish bo’yicha markyeting chora-tadbirlari kiritildi. Ekoturistik marshrutlarning markyeting stratyegiyasi ishlab chiqilishi va rivojlanishida, Markaz ekologik ryesurslarning yaxlitlikda saqlanishi majburiyligi va bu ryesurslarga nagruzkalarning yo’l qo’yilmasligini inobatga oladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Ushbu aspektda o’z faoliyatini amalga oshirishda O’zbekiston Ryespublikasining tabiatni asrash qonunchiligi, shuningdyek, atrof-muhit va mustahkam rivojlanish sohasida xalqaro kyelishuvlarda qabul qilingan normalar Markazning o’z maqsadiga yetishishida ijobiy yordam byeradi. O’zbekiston Respublikasida ekoturizmning rivojlanishi bilan bog’liq bo’lgan ko’pgina muammolar bor jumladan, mahalliy aholini ekoturistik faoliyatga jalb qilish, malakali mutaxassislarning yetishmasligi, ko’pgina mamlakatlardagi potyentsial sayyohlarning Markaziy Osiyo mintaqasining ekoturistik noyob tabiiy-landshaft imkoniyatlaridan byexabarligidir. Ushbu va boshqa masalalarni yechish maqsadida ekoturizmning mustahkamligi va ustunligi to’g’risida mahalliy aholi (mahalla) bilan uchrashuvlar o’tkazilayapti, Iqtisodiyot univyersityetida va «O’zbekturizm» MKda kadrlarni o’qitish boshlandi. Mintaqaning ekoturistik imkoniyatlari to’g’risida xorijiy jamoatchilikni xabardor qilish maqsadida chyet ellik turistik markazlar, turfirmalar bilan maslahat uchrashuvlari olib borilmoqda. Bu ishda xorijiy davlatlardagi O’zbekiston elchixonasi va «Ekosan» fondining chet eldagi bo’limlari ish olib borishyapti. Markaz tomonidan tabiiy, ijtimoiy va iqtisodiy aspyektlarda loyihaning amalga oshirilishi to’xtovsiz ravishda kuzatilmoqda, ularning o’zaro aloqasi ekoturizmning mustahkamligi ko’rsatkichidir. www.arxiv.uz

Quyidagi holatlar monitoring indikatorining ahvolidir: Tabiiy ekotizim, biogeotsyenoz, biologik har xillikni saqlash va tiklash. Ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish, suv ta’minoti, sanitar-gigiyenik sharoitlar, mehnat sharoitlarini yaxshilash. Iqtisodiy ko’rsatkichlar, mahalliy aholi daromadlarining o’sishi, aholi punktlarining obodligi. Ekologik madaniyat, madaniyat darajasining o’sishi. Ekoturistlarning tashrifi natijasiga ko’ra (dipkorpus missiyasi va 50 mamlakatdagi xalqaro tashkilot vakillari hamda 20 dan ortiq xalqaro tashkilotlar) Orol bo’yi mintaqasiga yiliga 20 mln. AQSh dollari miqdorida yordam ko’rsatildi. Suv bilan ta’minlash tarmogʻi, ijtimoiy infratuzilmalar bunyod etildi, aholi punktlarining sanitar-gigiyenik sharoitlari yaxshilandi. www.arxiv.uz

Ekoturistik faoliyatning natijalarini hisobga olib, ta’kidlash mumkinki, O’zbekistonda turizmning mustahkam rivojlanishida ekoturizm muhim faktor bo’lib hisoblanadi. Ekoturizm tabiatni asrash zarurligi, o’rmonlarni kyesishni qisqartirish, buzilgan tabiiy ekotizimlarni tiklashda qatnashish borasida mahalliy aholi ongida burilish yasaydi. Ekoturizmning o’tkazayotgan tadbirlari aholining ekologik ma’lumotlarini syezilarli darajada kyengaytirishga yordam byerayapti va mintaqa aholisining ijtimoiy-iqtisodiy holatini yaxshilashga olib kyeladi. www.arxiv.uz

Ekologiyaga zarar yetkazuvchi korxona Tojikiston alyuminiy zavodining atmosferaga chiqarayotgan zaharli chiqindilari nafaqat ushbu qo`shni mamlakatning korxonaga yaqin joylashgan tumanlari, balki Surxondaryo viloyati aholisi va atrof-muhitga ham salbiy ta`sir ko`rsatmoqda. “Ekosan” ekologiya va salomatlik xalqaro tashkilotida bo`lib o`tgan uchrashuvda ana shu haqda so`z bordi. Unda respublikamiz ekologlari, shifokorlari, huquqni muhofaza qilish organlari mutaxassislari ishtirok etdi. Olimlar tomonidan o`tkazilgan tadqiqotlar shuni ko`rsatdiki, mazkur zavodning havoga chiqarayotgan zaharli chiqindilari Surxondaryo viloyatining Sariosiyo, Uzun va Denov tumanida murakkab ekologik vaziyatni yuzaga keltirmoqda. Uchrashuvda bu aholi salomatligiga o`ta salbiy ta`sir ko`rsatayotgani haqida gapirildi. Zavod chiqindilarining ta`sir hududida joylashgan tumanlarda endokrin va immunitet tizimlari, qon va qon hosil qiluvchi organlar, oshqozon-ichak yo`li, nafas olish organlari, qon aylanish tizimi kasalliklari ro`yxatga olinmoqda. Bundan tashqari, qishloq xo`jaligiga ham sezilarli zarar etkazilmoqda. Buning natijasida chorva mollari soni, anor va uzum etishtiriladigan maydonlar ancha kamayib ketdi. www.arxiv.uz

Boshqa qishloq xo`jalik ekinlari ham zararlanmoqda. Sanitariya, gigiena va kasb kasalliklari ilmiy tadqiqot institutining ma`lumotlariga qaraganda, Sariosiyo tumanidan olingan tuproq namunalarida ftorli birikmalar tarkibi ruxsat etiladigan darajadan 27 marta ortiq. Shuningdek, aholi iste`mol qilayotgan qishloq xo`jalik mahsulotlari tarkibida ham ftoritlar ko`rsatkichi ancha yuqori. Uchrashuvda mintaqada yuzaga kelgan o`ta murakkab vaziyat yaqin vaqt ichida yanada yomonlashishi mumkinligi ta`kidlandi. Ommaviy axborot vositalarining ma`lumotlariga ko`ra, Rossiyaning “Russkiyalyuminiy” ochiq aktsionerlik jamiyati bilan Tojikistondagi alyuminiy zavodining ishlab chiqarish quvvatini kengaytirish, yana bitta shunday korxona barpo etish to`g`risida memorandum imzolangan. www.arxiv.uz

Ushbu rejalar amalga oshadigan bo`lsa, Tojikistonda alyuminiy ishlab chiqarish 2004 yilga nisbatan ikki baravar oshadi va yiliga 700-800 ming tonnani tashkil etadi. Bu esa, o`z navbatida, inson va atrof-muhit uchun zararli ftorli vodorod chiqindilarining ko`payishiga olib kelishi mumkin. Mutaxassislarning fikricha, alyuminiy ishlab chiqarish natijasida havoga chiqariladigan qo`shimcha zaharli chiqindilar busiz ham ancha zaiflashgan mintaqa ekotizimi muvozanatini buzadi. Bu esa atrof-muhit, shu jumladan o`simlik va hayvonot olami uchun fojiali oqibatlarga olib kelib, aholi salomatligiga ta`sir qiladi. Tadbirda muammoni hal qilish yo`llari xususida fikr almashildi. Ishtirokchilar bu borada yangi alyuminiy zavodi qurilishidan voz kechish, zavodda zamonaviy tozalash texnologiyalarini keng joriy etish, chiqindilar ta`sirini baholash bo`yicha chora-tadbirlarni amalga oshirish kabi qator takliflarni bildirdi. Shu bilan birga, uchrashuvda Surxondaryo viloyati va Tojikiston hududining iqlim, geografik va meteorologik sharoitlari hisobga olingan holda, alyuminiy zavodi uchun atmosferaga chiqindi chiqarishning yo`l qo`yilishi mumkin bo`lgan me`yoriy ko`rsatkichlarini ko`rib chiqishning ilmiy asoslarini ishlab chiqish bilan shug`ullanadigan ekspert guruhini tashkil etish ham taklif etildi. Mazkur muammoni amaliy muhokama qilish uchun Tursunzoda shahrida har ikki mamlakat hukumati va tabiatni muhofaza qilish xizmatlari, shuningdek, “Russkiy alyuminiy” ochiq aktsionerlik jamiyati hamda xalqaro tashkilotlar vakillari ishtirokida xalqaro maslahat uchrashuvini o`tkazish taklif etildi. www.arxiv.uz

E’tiboringiz uchun rahmat! www.arxiv.uz

O'xshashlar

Chiqindilar muammosi

Iqlim o’zgarishi sharoitida tabiatni muhofaza qiluvchi shu jumaladan yer va tuproq resurslaridan oqilona foydalanish va muhofaza qilishga qaratilgan meyoriy huquqiy hujjatlar

Suvning tabiat va jamiyat uchun ahamiyati

O’zbekistonda ekologik masalalar va ularning hal qilish yo’llari

Ekologiya