Mog’or zamburug’i va uning ko’payish usullari - Botanika - Slaydlar

Mog’or zamburug’i va uning ko’payish usullari

Yuklangan vaqt:

07.12.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1302.8935546875 KB

Ko'chirib olish

Mog’or zamburug’i va uning ko’payish usullari 10.3.16

Reja: 1.Zamburug’lar klassifikatsiyasi. 2.Mog’or zamburug’i. 3.Penitsill. 4.Xulosa. 10.3.16

Zamburug’lar klassifikatsiyasi. Zamburug‘lar plastidalari yo‘q geterotrof organizmlardir. ular qadimgi organizmlar hisoblanadi. Zamburug‘lar parazit va saprofit holda hayot kechiradi. Zamburug‘larning 100 000 ga yaqin turlari mavjud. Zamburug‘lar suv o‘tlaridan xlorofillning yo‘qligi, bakteri- yalardan esa yadroga ega bo‘lishi bilan farq qiladi. Zamburug‘lar- ning vegetativ tanasi mitselliy debatalib, u alohida ipchalar, ya’ni gifalar yig‘indisidan tashkil topgan. Zamburug‘ mitselliysi oziq moddalarni butun yuzasi bilan shimib oladi. Mitselliyda spora hosil qiluvchi organlar hosil bo‘ladi. ko‘payishi vegetativ, jinssiz va jinsiy usullarda boradi. Mitselliyning tuzilishi va ko‘pa- yish usuliga qarab zamburug‘lar tuban va yuksak zamburug‘lar- ga bo‘linadi. Тuban zamburug‘lar mitselliysida to‘siqlar bo‘ lmaydi (oq po’panak), jinsiy ko'payish suv o'tlaridagidek boradi. Yuksak zamburug'lar (penitsill) mitselliysi to'sigli, ya'ni ko'p hujayrali boladi 10.3.16

Zamburug’lar klassifikatsiyasi. Mog'or zamburug'lari 6 ta sinfni – xitridiomitsetlar,oomitsetlar, zigomitsetlar,askomitsetlar, bazidiomitsetlar,deyteromitsetlarni o'z ichiga oladi. 10.3.16

Xitridiomitsetlar(chitridiomycetes) Bular asosan suvzamburug'lari bo'lib, bu sinfning ayrim vakillari tuproqda ham Uchrashi mumkin. Mitseliysi kam rivojlangan. Asosan jinssiz zoosporalar yordamida ko'payadi. Jinsiy ko'payishda ba'zilari zoospora, boshqalari zigospora bilan ko'payadi.Ularning barchasi mikroskopik mayda bo'lib,sodda hayvonlarni eslatadi. 10.3.16

Omitsetlar(Oomycetes) Zamburugning bu sinfiga ikki xivchinli zoosporalar yordamida jinsli va jnssiz ko'payadigan suvda va tuproqda yashaydigan shakllari kiradi. Bir hujayrali ko'p yadroli,mitseliysi yaxshi rivojlangandir. Ular obligat parazitlar bo'lib, butun rivoilanish sikli yugori o'simliklar tanasida o'tadi.Shunga garamay ular zoosporalar hosil qilish xususiyatini saglab qolgan. 10.3.16

Zigomitsetlar(zygomycetes) Yaxshirivojlangan bir hujayrali,jinsiy va jinssiz yo'l bilanko'payadigan, taraqqiy etgan tuprog zamburug'laridir. Ular zoosporalar hosil gilmaydilar. Jinsiy ko'payish sporangiylarda hosil bo'ladigan sporangiospora yordamida amalga oshadi. 10.3.16

Akromitsetlar(acromycetes) Askomitsetlar yugori taraqgiy etgan zamburug'larga kiradi. Mitseliysi ko'p Hujayrali yaxshi rivojlangan, ammo mitseliysiz shakllari ham bor. Bu sinfga achitgilar kiradi. Tabiatda keng tarqalgan, oziq-ovqat sanoatida ahamiyati katta aspergillus va penitsillium mog'orlari ham shu sinf vakilidir. 10.3.16

Bazidiomitsetlar(qaviyoyusheselev) Bazidiomitsetlar zamburug'larning yugori taraqgiy etgan guruhi hisoblanadi. Ko'p huiayrali mitseliysi bo'lib, jinsiy ko'payishda bazidiosporalari mavjud bazidiyalar xizmat qiladi.Bir huiayrali bazidiyalarda to'rtta kalta o'simtalar - sterigmalarda bir donadan bazidiosporalar joylashgan bo'ladi. 10.3.16

Deyteromitsetlar(deuteromycetes) Deyteromitsetlar yoki taraqqiy etmagan - tuban zamburug'lar(Deuteromycetes). Ko'p huiayrali va bir huiayrali mitseliysi bo'lib, jinssiz ko'payadi. Ko'pchiligi konidiyalar bilan ko'payadi, ba'zilari oidiyalar hosil giladi. Bu sinfga jinsiy ko'payishi aniqlanmagan yoki butunlay bo'lmagan zamburug'larkiradi. Konidiyali Bosqichi askomitsetlarnikiga juda o’xshaydi. 10.3.16

Mog’or zamburug’ining ko’payishi. Jinssiz ko’payishi. Mog'or zamburug'ining mitseliysi shoxlangan, bo'g'insiz. Mog'or zamburug'i qulay sharoitda jinssiz ko’payadi. Bunda uning vegetativ tanasidan shoxlanmagan mevatana o'sib chigadi. Meva tananing uchida sharsmonsporangiy hosil bo’ladi. Sporangiyda sporalar yetiladi. Voyaga yetgan sporangiy gora rangda bo'ladi. U yetilib yoriladi va sporalari targaladi. 10.3.16

Jinsiy ko’payishi. Oziq yetarli bo 'Imagan noqulay sharoitda mog 'or zamburug 'lar jinsiy ko' payadi. Zamburug’larda 2 ta shtamm mavjud.+shtamm va -shtamm. Bir- biriga yagin joylashgan "+" va "“ shtammli zamburug' gifalari bir-biriga garab o 'sadi. Ularning uchlari tutashib orasida to’siq hosil bo ladi. So'ngra bu to 'siq eriydi va ularming yadrolari bir- biriga qo'shilib zigota hosil bo’ladi. Bu zigota zigospora ham deyiladi. Chunki u tinim davridan o'tishga moslashgan bo'lib, galin po'st bilan o'ralgan.Qulay sharoitga tushgan zigasporadan mevatana,sporangiyband, sporangiylar o 'sib chigadi. Sporangiyda sporalar yetiladi. Bu sporalardan mog 'or zamburug’i hosil bo'ladi va jinsiz ko'payishda davom etadi. Jinsiz ko payishda hosil bo 'lgan sporalar bir xil shtammli, jinsiy ko payishda esa har xil shtammli sporalar hosil bo 'ladi. 10.3.16

Penitsillin. Penitsillin-kimyoviy tuzilishi bir-biriga yaqin tabiiy va yarim sintetik antibiotiklar guruhi. Tibbiyot amaliyotida ilk bor qoʻllanilgan, P.ni Penicillium turkumiga mansub zamburugʻlar ishlab chiqaradi. 1928- yilda amerika bakteriologi A. Fleming zamburugʻlarning bakteriyalarga taʼsir etuvchi xossasi borligini tasodifan aniqlagan. Ammo, faqat 1941-yilda A. Fleming, ingliz patologi X.Flori bilan birga mogʻor zamburugʻining bulon filtratidan P.ni ajratib olib, 1945-yil P. va uning yuqumli kasalliklarni davolashda samaradorligini kashf etganlari uchun Nobel mukofotiga sazovor boʻldi. Penitsil zamburug'i Aslida tuproqda yashaydi. Zamburug'ni turli substratlarda (asosano'simliklarda) yashil yoki havorang mog'or shaklida uchratish mumkin. Penitsil zamburug'i aspergilum zamburug'iga juda o'hshaydi. Aspergilus zamburug'I ham mog'or zamburug 'lari turkumiga kiradi. Penitsilning vegetativ mitseliylari shohlangan bo'ladi. Mitseliylar shaffof va ko'plab hujayralardan tashkil topgan. Penitsil giflari yoki substratning ichida, yoki tashqi yuzasida bo'ladi. Penitsil sporalar yordamida ko’payadi. 10.3.16

Xulosa. Zamburug‘lar plastidalari yo‘q geterotrof organizmlardir. ular qadimgi organizmlar hisoblanadi. Zamburug‘lar parazit va saprofit holda hayot kechiradi. Zamburug‘larning 100 000 ga yaqin turlari mavjud. Zamburug‘lar suv o‘tlaridan xlorofillning yo‘qligi, bakteri- yalardan esa yadroga ega bo‘lishi bilan farq qiladi. Zamburug‘lar- ning vegetativ tanasi mitselliy debatalib, u alohida ipchalar, ya’ni gifalar yig‘indisidan tashkil topgan. Zamburug‘ mitselliysi oziq moddalarni butun yuzasi bilan shimib oladi. Mitselliyda spora hosil qiluvchi organlar hosil bo‘ladi. ko‘payishi vegetativ, jinssiz va jinsiy usullarda boradi. Mitselliyning tuzilishi va ko‘pa- yish usuliga qarab zamburug‘lar tuban va yuksak zamburug‘lar- ga bo‘linadi. Тuban zamburug‘lar mitselliysida to‘siqlar bo‘ lmaydi (oq po’panak), jinsiy ko'payish suv o'tlaridagidek boradi. Yuksak zamburug'lar (penitsill) mitselliysi to'sigli, ya'ni ko'p hujayrali boladi 10.3.16

O'xshashlar

Zamburug'lar dunyosi 2

Zamburug’lar dunyosi

Meva urug’ tuzilishi, tiplari va klassifikatsiyasi. Jinsiy ko’payish evolyutsiyasi

Zamburug'lar

Gul va uning turlari