logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Biotexnologiya
  4. Rekombinat DNK olish usullari

Rekombinat DNK olish usullari

Yuklangan vaqt:

04.12.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

526.4248046875 KB
Ko'chirib olish
Rekombinat DNK olish usullari Rekombinat DNK olish usullari Reja : 1.Rekombinat DNK olish haqida 2.Konnektor usuli 3. Restriktaza-ligaza usuli 4 .Linker molekulalaridan foydalanish usuli . Sunʼiy sharoitda rekombinat DNK olish va genlarni klonlash ilk bor 1972 yilda AQSH olimlari Boyer va Koen tomonidan amalga oshirilgan.Bu olimlar E.coli bakteriyasining xromosoma DNKsiga va shu bakteriya plazmidasiga alohida idishlarda Eco R1 restriktaza fermenti bilan ishlov berganlar. Plazmida tarkibida faqat 1dona Eco R1restriktaza fermenti tanib kesadigan maxsus nukleotidlar ketma ketligi boʻlganligi sababli ferment plazmidaning xalqasimon DNK qoʻsh zanjirini faqat bir joydan kesib plazmidasi ,,yopishqoq uchli ochiq holatga oʻtkazadi. Xromosoma DNK molekulasida Eco R1restriktaza fermenti taniy oladigan maxsus nukleotidlar ketma ketligi qancha boʻlsa ,bu molekula shuncha boʻlakka boʻlinadi. Turli xil oʻlchamga ega boʻlgan DNK molekulasi elektroforez uslubi yordamida ajratib olinadi.Ajratib olingan ,,yopishqoq''uchli plazmida DNKsi bilan aralashtirib ligaza fermenti yordamida tikiladi(ulanadi).Natijada plazmida tarkibiga xromosoma DNK boʻlagi kiritiladi . Shu boisdan rekombinat D NKga quyidagicha taʼrif be rish mumkin:har qanday ti rik organizm irsiy molekul asining istalgan boʻlagini v ektor molekulalariga biriki shidan hosil boʻlgan sunʼiy DNK-rekombinat DNK dey iladi. Rekombinat DNK olishnin g uchta usuli mavjud. Konnektor usulida - rekombinatsiyada ishtirok etuvchi DNK boʻlagining 3' uchiga dezoksinukleotidiltransferaza fermenti yordamida maʼlum uzunlikdagi oligo ( dA ) segmenti ulanadi.Bu DNK boʻlaklari aralashtirilganda dA va dT segmentlarning vodorod bogʻlari asosida komplementar birikishi tufayli halqasimon DNK dagi bir zanjirli boʻsh joylar DNK polemeraza fermenti yordamida toʻldiriladi. Restriktaza - ligaza usuli rekombinant DNK olishning eng sodda va oson usuli hisoblanadi . Bu usulda DNK molekulasi va vektor plazmida yopishqoq uchlar hosil qiluvchi restriktaza bilan qirqiladi va aralashtirilgan holda maʼlum sharoitda reassotsiatsiya qilinadi. Komplementarlik xususiyatiga koʻra DNK molekulalari oʻzaro vodorod bogʻlar yordamida birikib xalqasimon struktura hosil qiladi va DNK zanjirining birikmagan joylari DNK ligaza fermenti yordamida ulanadi Linker molekulalaridan foydalanish usulida DNK molekulasiga va vektor plazmidaga T4 fag DNK ligaza fermenti yordamida maxsus nukleotid ketma ketligiga ega boʻlgan linker molekula ulanadi.Olingan ikki turdagi DNK molekulalari restriktaza fermenti yordamida qirqilib ,aralashtirilgan holda qaytadan assotsatsiya qilinadi.DNK va vektor plazmida molekulalarining birikmagan joylari DNK ligaza fermenti yordamida ulanadi.Shu yoʻsinda rekombinat DNK molekulasi hosil boʻladi.

O'xshashlar

Toza fermentlar ajratib olish usullari
DNK va RNK
Gen muhandisligi fanining rivojlanish tarixi va bosqichlari. Gen muhandisligi usullarining tasnifi
Genetik injeneriya va biotexnologiya
DNK va RNK ning tuzilishi