Toza fermentlar ajratib olish usullari - Biotexnologiya - Slaydlar

Toza fermentlar ajratib olish usullari

Yuklangan vaqt:

12.04.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4496.1708984375 KB

Ko'chirib olish

TOZA FERMENTLAR AJRATIB OLISH USULLARI

Fermentlar KOFERMENTLARAKTIVATOR, INGIBITOR FERMENTLAR

REJA Gen injenerligida ishlatiladigan ishlatiladigan fermentlar4 FERMENTLARNI TUZILISHI1 O’SIMLIK VA HAYVONLARDAN AJRATIB OLINADIGAN FERMENTLAR 2 FERMENTLARNI OLINISH USULLARI3 Foydalanilgan adabiyotlar5

• Buxner ishlaridan sung 1926 yilda Amerikalik bioximik Samner fermentlarini kristall xolatda ajratib olishusulini ajratib oldi va toza ureaza fermentini ajratib oldi. Amerikalik bioximik J.Nortrop kristall xolda tripsin, pepsin, ximotripsinni ajratib oldi. Bu ishlari uchun Samner bilan birgalikda Nobel mukofotiga sazovor bo’lishdi.

Ferment molekulasini funksional tuzilish sxemasi : 1-katalitik qismi, 2-kontaktli qism, 3-kofaktor.

• Fermentlarni Mixaels va Menten bo’yicha ta’sir qilish mexanizmining sxematik ta’sviri quyidagicha: • Bu yerda: E – ferment • Ѕ – substrat • P – mahsulot

• Hayvon xomashyolaridan ayrim fermentlarning tozalangan preparatlari - pepsin, tripsin, ximotripsin, ribonukleaza, DNK aza, lipaza,, katalaza ham ajratib olinadi • O‘simliklardan sanoat miqyosida proteolitik fermentlarning ayrim preparatlari - papain (qovun daraxti mevasining sharbatidan), fitsin (anjir bargi va Ficus oilasiga mansub o‘simliklardan) ajratib olinadi.

• Tozalanmagan ferment preparati - mikroorganizm kulturasini mo‘tadil sharoitda namligi 8-12% ga olib kelingan va butun ozuqa muhiti qoldiqlari bilan birgalikdagi massasidir. • Tozalangan ferment preparati kulturani qattiq yoki suyuq ozuqa muhitida o‘stirish yo‘li bilan olinishi mumkin. Suyuq muhitda o‘sgan kultura quritishdan oldin biomassasi va ozuqa muhiti qoldiqlaridan qisman tozalangan yoki shundayligicha quritilgan bo‘ladi.

Vakuum-bug‘lantirish usuli Neytral tuzlar yordamida cho‘ktirish Ionalmashuv xromatografiya usuli. Eritmadagi moddalarni dializ usuli

• Affinli xromatografiya usuli 5 • Gel xromatografiya usuli 6

• Vakuum-bug‘lantirish usuli- Ferment eritmalarini quyuqlashtirish. • Qattiq va suyuq ozuqa muhitlarida o‘stirilgan mikroorganizmlarning ekstraktlari saqlash uchun chidamsizdir. Tayyor texnik preparat formalarini olish va ularni quyuqlashtirish kerak. Quruq texnik yoki toza ferment prepapatlarini vakuum-bug‘lantirish usuli ham bir bosqich bo‘lib hisoblanadi.

• Eritmadagi moddalarni dializ usuli - membranani modda massasiga qarab tanlab o‘tkazuvchanlik xususiyatiga asoslangan. • Bu jarayon uchun yarimo‘tkazgich membrananing har ikki tomonida eritmalar konsentratsiyasini farqi vujudga kelishi kerak.

• Dializdan ferment preparatlarini kichik molekulali moddalardan tozalashda foydalaniladi. • Masalan, ferment eritmalarini shakar, aminokislotalar, mineral tuzlar va boshqalardan 60-100% gacha bo‘lgan miqdorda tozalashga erishish mumkin. • Ayniqsa, fermentlar yuqori konsentratsiyali tuzlar bilan cho‘ktirilganda dializdan va eletrodializdan unumli foydalanish kerak. Lekin to‘rtlamchi strukturaga ega bo‘lgan fermentlarni va metallofermentlarni ajratishda elektrodializdan foydalanish mumkin emas, ya’ni ferment ushbu jarayonda o‘z faolligini yo‘qotadi.

• Sanoat uchun zarur bo‘lgan ko‘pchilik fermentlar suvda eruvchan oqsillardir. Ferment eritmalari olinish manbalariga qarab mikroorganizmlar, ekstraktlari, kultural suyuqlik filtratlari, o‘simlik yoki hayvon to‘qimalari gomogenatlari bulishi mumkin. Bu ferment eritmalari tarkibi juda murakkab sistemaga ega. Unda fermentlardn tashqari kolloid tabiatiga ega bo‘lgan har xil birikma va moddalar ham uchraydi. Bunday murakkab sistemalardan fermentlarni ajratib olish mushkul vazifadir.

• Neytral tuzlar yordamida cho‘ktirish . Bu jarayon asosan oqsil molekulasining gidrofobligi darajasiga bog‘liq. Tipik oqsil molekulasi sirtida bir qator aminokislotalar (tirozin, triptofan, leysin, izoleysin, metionin, valin va fenilalanin) zanjiri shaklida yopishgan gidrofob qismlarga ega. Oqsil molekulasining gidrofob qismi suv bilan to‘qnashganda suv molekulalari bilan orientirlangan qavat hosil bo‘ladi va shu joylar «muzlatilgan» holatda bo‘ladi. Bunday tartibli strukturalar termodinamik jihatdan chidamli emasdir.

• Fermentlar va boshqa oqsil moddalari har xil erimaydigan adsorbsiya (surilish) qobiliyatiga ega. Bu xususiyat oqsil aralashmalarini birikmalarga ajratishda va ayniqsa fermentlarni laboratoriya sharoitida tozalashda, hamda gomogen bo‘lgan ferment preparatlarini olishda ishlatiladi. • Adsorbsiya usuli, shu bilan birga kolonkali xromatografiya usullari fermentlarni yuqori darajada toza va ko‘p miqdorda olish imkonini beradi.

• Ionalmashuv xromatografiya usuli. • Bu usulda oqsillar elektrostatik kuch yordamida bog‘lanadilar, ya’ni bu hodisa zaryadlangan oqsil sirtlari va zaryadlangan ionalmashuv birikma guruhlarining zich qatlami o‘rtasida yuzaga keladi. Bu moddalar kolonkada qarama-qarshi bo‘lgan ionlarni (metall ionlari, xlor ionlari, bufer va h.k. neytrallaydi. Odatda oqsilning umumiy zaryad belgisi ion almashuvchiga o‘tirgan ion belgisi bilan bir xil bo‘ladi va kolonkadan o‘tish jarayonida aynan uni siqib chiqaradi. Shuning uchun ham bu jarayon xususiyatiga qarab "ion almashuv" jumlasi qo‘llaniladi.

• Keyingi yillarda bu usul L.L.Slyuyterman va boshqalar (1981) tomonidan xromatofokus usuliga o‘tkazish yo‘li bilan takomillashtirilmoqda. • Bunda yuvish jarayonida amfolit tipidagi bufer hajmi yuqori bo‘lgan buferlardan foylalaniladi va shu usul keyinchalik sanoat miqyosida o‘z o‘rnini topishi mumkin.

• Affinli xromatografiya usuli . • Bu usul oqsil va fermentlarni tozalash va ajratishning adsorbsiya hodisasiga asoslangan usullari ichida alohida o‘rinni egallaydi. Ko‘pincha uni affinli xromatografiya yoki bioaffinli yoki bo‘lmasa biospetsifik xromatografiya deyiladi.

• Gel xromatografiya usuli. • Gel filtratsiya jarayonini amalga oshirish uchun dekstran asosida olingan gellardan foydalaniladi va ular yordamida razmeriga qarab har xil makromolekulalarni tez ajratish mumkin. Gel ochiq holdagi ko‘ndalang tikilgan uch o‘lchamli molekula turi bo‘lib, kolonkalarni oson to‘ldirish uchun yumaloq donachalar (granula) ko‘rinishida bo‘ladi. Donachalarda kichik teshikchalari bo‘lib, ularga faqat juda kichik molekulali birikmalar kiradi va yirik molekulalar esa kirmaydi. Bu usul gellarning aynan shu xususiyatiga asoslangandir.

Ferment Qo‘llanilishi α-Amilaza Pivo, spirt ishlab chiqarishda Aminoatsilaza L-aminokislota olishda Bromelain Go‘shtni yumshatish, sharbatlarni tiniqlashtirishda Katalaza Tayyor oziq mahsulotlari uchun antioksidant sifatida Sellyulaza Spirt va glukoza olishda Fitsin Go‘shtni yumshatish, sharbatlarni tiniqlashtirishda Glukoamilaza Pivo, spirt ishlab chiqarishda Glukozoizomeraza Tarkibida fruktoza miqdori ko‘p bo‘lgan sharbatlar tayyorlashda Glukozooksidaza Tayyor oziq mahsulotlari uchun antioksidant sifatida Invertaza Saxaroza inversiyasida Laktaza Laktoza gidrolizida Lipaza Pishloq tayyorlash, aromatizatorlar olishda Papain Go‘shtni yumshatish, sharbatlarni tiniqlashtirish Pektinaza Spirt olishda, sharbatlarni tiniqlashtirishda Proteaza Spirt olishda, detergent sifatida Renin Pishloq tayyorlashdaBa’zi fermentlar va ularning qo‘llanilish sohalari

LIGAZA RESTRIKTAZ A TESKARI TRANSKRIPTAZA EcoR1 DNK polimerazaRNK polimerazaNukleaza Izomeraza

• FOYDALANILADIGAN ADABIYOTLAR • 1. Глик Б., Пастернак Дж. Молекулярная биотехнология: принципы и приложения. М.: Мир. 2002 • 2. Сассон А. Биотехнология: свершения и надежды, М.:Мир. 1987 • 3. Овчинников Ю.А. Биоорганическая химия. М.: Просвещение. 1987. • 4. Альбертс. Клетка молекулярной биологии. М.: Мир. 1994.

• E’tiboringiz uchun rahmat!

http://powerpointbase.com – это самый крупный портал бесплатных шаблонов презентаций PowerPoint. http://powerpointbase.com/premium/ - Premium шаблоны презентаций PowerPoint http://powerpointbase.com/wordtemplates/ - шаблоны Word для создания эффектных раздаточных материалов http://powerpointbase.com/diagrams/ - шаблоны диаграмм и графиков для большей визуализации в презентациях http://powerpointbase.com/certificates/ - шаблоны сертификатов, дипломов, грамот А также видео-уроки, статьи и многое другое… НАШИ УСЛУГИ: КОНТАКТЫ: powerpointbase@gmail.com НАШИ СТРАНИЦЫ В СОЦИАЛЬНЫХ СЕТЯХ: https://www.facebook.com/powerpointfree/ https://vk.com/club79040830 https://www.youtube.com/channel/UC3Kc-8AJVMloXo2YQbmAOqA  Разработка (оформление) презентации «под ключ»  Разработка авторского шаблона презентации  Оформление раздаточных материалов  Разработка фирменного стиля Детальнее: http://powerpointbase.com/offer.html https://t.me/powerpointhub

O'xshashlar

Mikroorganizimlardan ferment ajratib olish

Mikroorganizmlardan ferment preparatlarini ajratib olish usullari. Tozalanmagan, kompleks ferment preparatlarining olinishi

Mikroorganizmlardan ferment preparatlarini ajratib olish usullari. Tozalanmagan, kompleks ferment preparatlarining olinishi

Flavonidlar va ularni o’simliklardan ajratib olish texnologiyasi

Rekombinat DNK olish usullari