logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Biotexnologiya
  4. Farmatsevtik biotexnologiya

Farmatsevtik biotexnologiya

Yuklangan vaqt:

04.12.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

6840.771484375 KB
Ko'chirib olish
FARMATSEVTIK BIOTEXNOLOGIYA REJA: 1. BIOTEXNOLOGIYA. 2. FARMATSEVTIK BIOTEXNOLOGIYA. 3.XULOSA. 4.TEST. • Biotexnologiya – bu tirik organizmlar (bakteriya, achitqi, hayvon yoki o‘simlik hujayralari kulturasi), ularning tizimi yoki xayot faoliyati mahsulotlarini texnologik vazifalarni echish uchun qo‘llash imkoniyatlarini, hamda inson ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan hususiyatlarga ega bo‘lgan organizmlarni yaratish imkoniyatlarini o‘rganadigan fandir. Boshqacha aytganda, biotexnologiya – bu biologik jarayonlarni texnika va ishlab chiqarishda qo‘llashga aytiladi. Biotexnologiya nomi yunoncha so‘zlarning qo‘shilishidan kelib chiqqan bo‘lib, «bios» – xayot, «teken» – san’at, «logos» – so‘z, o‘rganish ma’nolarini anglatadi. Biotexnologiya yordamida nisbatan arzon, qulay va qayta qo‘llasa bo‘ladigan mahsulotlardan turli xil modda va birikmalarni olish mumkin. Bugungi kunda biotexnologiya – bu fan, ishlab chiqarish va ko‘p millionli biznesdir. “Biotexnologiya” iborasi birinchi bo‘lib venger injeneri Karl Ereki tomonidan 1917 yilda, cho‘chiqalarni katta miqdorda shakar lavlagisi bilan etishtirish jarayonida kiritilgan edi.Biroq, bu ibora o‘sha yillarda keng tadbiqqa ega bo‘lmadi.Faqatgina 1961 yilda shved mikrobiologi Karl Geren Xeden ilmiy jurnallardan birini nomini «Biotexnologiya i bioinjeneriya» deb nomlashni taklif etgandan so‘ng bu iboraga yana qaytildi . • Shundan so‘ng «Biotexnologiya» iborasi mikrobiologiya sohasidagi ishlab chiqarishga tegishli bo‘lgan jarayonlarini nomlash maqsadida qo‘llana boshladi.Biotexnologiya – bu biologik, kimyoviy va texnik tadqiqotlarning natijasidir.Biotexnologik jarayonlar kimyoviy jarayonlardan farqli o‘laroq “yumshoq” sharoitlarda, normal bosim ostida, faol reaksiya sharoitida va muhitning yuqori haroratlarida amalga oshiriladi. • Xozirgi zamonda biotexnologiya fanini bir necha sigmentlarga bo‘lishadi. • 1. Oq biotexnologiya (kimyoviy yo‘l bilan olingan mahsulotni xozirda biotexnologik yo‘l bilan olish). • 2. Yashil biotexnologiya (o‘simliklardan olinadigan mahsulotlar, hamda unumdorlik va hosildorlikni oshirishda ishlatiladigan biopreparatlar kiradi). • 3. Qizil biotexnologiya (farmatsevtika va tibbiyotda olinadigan prepartlar kiradi). • 4. Kul rang biotexnologiya (atrof-muhitni tozalashda ishlatiladigan preparat va texnologiyalar kiradi). • 5. Ko‘k biotexnologiya (dengiz va okeanlarda yashaydigan tirik organizmlar yordamida olinadigan mahsulotlar kiradi) TIBBIYOTDA BIOTEXNOLOGIYA • Tibbiyotda biotexnologiya vositalari va metodlari turli kasalliklarni erta tashxis qo‘yish va davolash uchun mo‘ljallangan yangi biologik faol moddalar va dorilarni yaratishda muhim rol o‘ynaydi. • Monoklonal antitelolar urli kasalliklarni tashxis qo‘yish va davolash uchun noyob reagentlar sifatida ishlatiladi. • Farmatsevtika bozoriga chiqishga tayyor, • uy hayvonlar sutlaridan olinadigan • terapevtik oqsillar Biotexnologik izlanishlar faoliyati tufayli SARATON va OITS kabi jiddiy kasalliklarni davolashning zamonaviy usullari ishlab chiqilmoqda. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra bu usullar bemorlar hayotini uzaytirish imkonini berishi aniqlangan. Antibiotiklar – yuqori fiziologik faollikka ega bo‘lib, ma’lum guruh mikroorganizmlar, rak va boshqa kasalliklarning rivojlanishiga tanlab ta’sir etib rivojlanishini to‘xtatadi. Ularning turi 5000 dan oshiq bo‘lib, ayrimlari terapevtik ishlarga tavsiya qilingan. Biotexnologiyaning yangi yo‘nalishi qimmatbaho garmonal preparatlarni sintez qilish hisoblanadi. Farmatsevtik biotexnologiya • Zamonaviy biotexnologiya sanoati-bu bir-biri bilan uzviy bog'langan biofizik,biokimyoviy va fizik-kimyoviy jarayonlarning murakkab kompleksi. Bunday tehnologik jarayonlarni sanoat va biologiya birlashadi. Biotexnologiya-hayvon,o'simlik va mikroorganizm hujayralarining metabolizmi va biologik imkoniyatida mahsus moddalar olishda foydalanish. Farmatsevtik biotexnologiya asosini vaksinalar, gormonlar, fermentlar, interferonlar,antibiotiklar, aminokislotalar, vitaminlar, alkaloidlar, polisaxaridlar va boshqa biologik fail moddalar ishlab chiqarish tashkil etadi. XX asrning 60-yillaridan boshlab tirik organizmlar, biologik sistemalar va biologik jarayonlar yordamida tijorat mahsulotlari olish borasida qator ilmi tadqiqotlar olib borildi. Ana shudavrda biotexnologiya bu turdagi tadqiqotlar bilan chambarchas bog'landi.Bu esa biotexnologiyaning mikrobologiya,biokimyo va boshqa muhandislik fanlaridan tashkil topgan mustahkam poydevori yaratilishiga sabab bo'ldi.So'nggi 30 yil davomida biotexnologiya jadal suratlarda rivojlandi. Ko'plab ilmiy g'oyalar amaliyotga joriy etildi.Natijada biotexnologiyaning yangi yo'nalishlari vujudga keldi; tibbiy biotexnologiya, immunobiotexnologiya, biogeotehnologiya,muhandislik enzimologiyasi shular jumlasidandir. Tibbiyot biotexnologiyasi yordamida davolash va profilaktika maqsadida ishlatiladigan moddalar yoki vositalar (antibiotiklar, vitaminlar, fermentlar,aminokislotalar, polisaharidlar va h.k.) ishlab chiqariladi. Tabiiyki,bunday mahsulotlar ishlab chiqarishda sanoa jarayonlari bioob'ektlar orqali tashkil etiladi. Immunobiotexnologiya- vaktsinalar, immunoglobulinlar, immunomodulyatorlar, immunomediatorlar, monoklonal antitelolar kabi mahsulotlarni o'zida birlashtiradi. Shuningdek,immunoferment tahlil va immunobloting ham immunobiotexnologiyaga tegishli sohalardandir. 1.Biotexnologiya iborasi birinchi bo’lib kim tomonidan qo’llangar? A Paster B Karl Geren C Karl Ereki D Xeden 2. Qizil biotexnologiya qaysi tarmoqlarni o’z ichiga oladi? A kimyoviy mahsulotlar B atrof muhit preparatlari uchun C o’simlik mahsulotlari D farmatsevtik preparatlar uchun 3.Turli kasalliklarga erta tashxil qo’yish davolash uchun nimalar ishlatiladi? A Terapevtik oqsillar B Monoklonal antitanalar C Immunofermentlar D Antibiotiklar 4.Yuqori fiziologik faollikka ega ma’lum mikroorganizm guruhiga ta’sir etuvchi preparatlar? A Terapevtik oqsillar B Monoklonal antitanalar C Immunofermentlar D Antibiotiklar 5.Antibiotiklarning nechta turi bor? A 5000 B 400 C 2000 D 1500 6. BAKTERIYA GENOMIGA ODAMNING OSHQOZON OSTI BEZIDAN OLINGAN INSULIN GENINI KIRITISH ORQALI BIOLOGIK FAOL VA TOZA BO'LGAN QAYSI GARMONINI OLISH MUMKIN? A SOMATOTROPIN B INSULIN C TIROKSIN D VAZOPRESSIN 7.DIAGNOSTIK ASHYOLARGA MISOLLAR?A A EGILUVCHAN BIOLOGIK PLASTMASSALAR B NARKOMANIYANI ANIQLASH TESTI C FERMENTLAR D A,B 8. NECHINCHI YILLARDAN BOSHLAB TIRIK ORGANIZMLAR BIOLOGIK SISTEMALAR VA JARAYONLARNING TIJORAT MAHSULOTLARI OLISH BORASIDAGI QATOR ILMIY ISHLAR QILINDI? A 1960 B 1930 C 1890 1940

O'xshashlar

Genetik injeneriya va biotexnologiya
Biotexnologiya va ekologik muammolar
Biotexnologiya fanining predmeti, ob'ekti va vazifalari
Biotexnologiya fanining rivojlanish istiqbollari va muammolari
Biotexnologiya sanoatida qo’llaniladigan jarayonlari va qurilmalar