Biotexnologiya va ta’lim - Biotexnologiya - Slaydlar

Biotexnologiya va ta’lim

Yuklangan vaqt:

05.06.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

811.7294921875 KB

Ko'chirib olish

BIOTEXNOLOGIYA VA TA’LIM

REJA : 1. Biotexnologiyaning rivojlanish tarixi 2. Biotexnologiyaning asosiy tarmoqlari va ularning ta'limdagi o’rni 3. Biotexnologiyaning fandagi o'rni

BIOTEXNOLOGIYANING RIVOJLANISH TARIXI • Biotexnologiyaning rivojlanish tarixi juda uzun va murakkab bo'lib, biologiya va texnologiyaning birlashuvi orqali turli sohalarda yirik yutuqlarga erishilgan. Biotexnologiya sohasining rivojlanishiga ta'sir qilgan asosiy voqealar va bosqichlar quyida keltirilgan . • 1.Qadimgi davrlar : • Biotexnologiyaning asosiy tamoyillari, masalan, fermentatsiya, pivo va vino ishlab chiqarish, qadimgi sivilizatsiyalarda mavjud edi. Shu bilan birga, non pishirishda xamirturushdan foydalanish ham biologik jarayonlarga asoslanadi.

BIOTEXNOLOGIYANING RIVOJLANISH TARIXI • 2. XVII-XIX asrlar: • Mikroskopning ixtirosi (Anton van Levenxuk) va mikrobiologiyaning rivojlanishi biotexnologiyaning asoslarini yaratdi. • Lui Pasteur (XIX asr) fermentatsiya jarayonlarini o‘rganib, mikroblarning oziq-ovqat va ichimliklarni buzishdagi rolini tushuntirdi. • XX asrning 1-choragi: • Genetik modifikatsiya va seleksiya: O‘simliklar va hayvonlar selektsiyasi orqali qishloq xo‘jaligida yangi avlodlar yaratildi.

BIOTEXNOLOGIYANING RIVOJLANISH TARIXI • Insulin ishlab chiqarish (1920-yillar) mikroorganizmlar yordamida tibbiyotda biotexnologiyaning qo‘llanilishini boshladi. • Birinchi rekombinant insulin ishlab chiqarish, genetik muhandislik orqali amalga oshirildi. • 1970-1990-yillar: • Genetik modifikatsiya va klonlash: 1978-yilda birinchi marta genetik muhandislik orqali inson insulinini ishlab chiqarish boshlandi. 1996-yilda Dolly qo‘zisi klonlashning birinchi muvaffaqiyatli misoli bo‘ldi. • Inson genomining xaritasi va CRISPR-Cas9 texnologiyasining kashf etilishi biotexnologiyaning yanada rivojlanishiga turtki bo‘ldi.

BIOTEXNOLOGIYANING ASOSIY TARMOQLARI VA ULARNING TA'LIMDAGI O’RNI Genetik biotexnologiyaMikrobiologiya va fermentatsiya biotexnologiyasi Bioprocess ing (Biotexnol ogik jarayonlar) Molekulyar biotexnologiya Ekologik biotexnologi ya Agrar biotexnologiyaBiotexnologik dori-darmonlar ishlab chiqarishBioinformatika Biotexnologiyaning asosiy tarmoqlari 13 1D 01 18 1D 01 02 0C 03 11 01 1D 01 08 0D 2709 1D 2002 15 02 2002 2002 1006

BIOTEXNOLOGIYANING ASOSIY TARMOQLARI VA ULARNING TA'LIMDAGI O’RNI Molekulyar biotexnologiya Ta’limdagi o‘rni: Molekulyar biotexnologiya genetik modifikatsiya, gen terapiyasi, rekombinant DNK texnologiyalari va boshqa molekulyar jarayonlarni o‘rganishga qaratilgan. O‘quv dasturlarida bu soha talabalarga genetik muhandislik, biologik texn, mikrobiologiya va bioinformatika biologiyalarasoslarini o‘rgatadi. Mikrobiologiya va fermentatsiya biotexnologiyasi Mikrobiologiya va fermentatsiya biotexnologiyasi mikroorganizmlar yordamida mahsulotlar (masalan, antibiotiklar, pivo, oziq-ovqat mahsulotlari) ishlab chiqarishni o‘rgatadi. Bu tarmoq o‘quvchilarga mikroorganizmlarning fiziologiyasi, ularning fermentatsiya jarayonlari va sanoat texnologiyalari haqida bilim beradi.

BIOTEXNOLOGIYANING ASOSIY TARMOQLARI VA ULARNING TA'LIMDAGI O’RNI • Genetik biotexnologiya Genetik biotexnologiya, genetik materiallarni o‘zgartirish, genetik modifikatsiya qilingan organizmlar yaratish va ularni qishloq xo‘jaligi, tibbiyotda qo‘llash kabi sohalarni o‘rgatadi. Bu soha genetik tahrir, genetik va genomik tadqiqotlar, transgenik o‘simliklar va hayvonlar haqida bilim beradi. • Bioprocessing (Biotexnologik jarayonlar) Bioprocessing biotexnologik jarayonlarning sanoat ishlab chiqarishdagi qo‘llanilishi bilan bog‘liq. O‘quv dasturlarida talabalar fermentatsiya, kultivatsiya, qattiq va suyuq madde ishlab chiqarish jarayonlarini o‘rganadilar. Bu tarmoq biologik mahsulotlar ishlab chiqarishni, texnologik jarayonlarni optimallashtirishni o‘rgatadi .

BIOTEXNOLOGIYANING ASOSIY TARMOQLARI VA ULARNING TA'LIMDAGI O’RNI Agrar biotexnologiya Agrar biotexnologiya o‘simliklar va hayvonlarning genetik modifikatsiyasi, yuqori hosildorlikka ega o‘simliklar yaratish, kasalliklarga chidamli o‘simliklar ishlab chiqarish kabi sohalarni o‘rganadi. O‘quvchilarga agrobiotexnologik ilm-fan, agrar sohada genetik tahrir va selektsiya jarayonlari haqida bilimlar beriladi.

BIOTEXNOLOGIYANING FANDAGI O'RNI Biotexnologiyaning fandagi o‘rni katta va har tomonlama ahamiyatga ega. Biotexnologiya biologiya, kimyo, fizika, matematika va boshqa fanlarning integratsiyasidan kelib chiqqan ilmiy soha bo‘lib, u tabiiy jarayonlar va resurslarni ishlatib, yangi texnologiyalarni ishlab chiqishga qaratilgan. Biotexnologiya, asosan, biologik tizimlarni, mikroorganizmlarni, o‘simliklar va hayvonlarni tekshirish va ular yordamida yangi mahsulotlar yaratishga asoslanadi. Ushbu soha turli fanlarning o‘zaro bog‘lanishida, ilmiy tajriba va innovatsiyalarni amalga oshirishda katta rol o‘ynaydi. Biotexnologiyaning Biologiya sohasidagi o‘rni: Biotexnologiya biologiyaning o‘ziga xos bir tarmog‘i bo‘lib, unda biologik jarayonlar va tizimlarni o‘rganish, shu bilan birga, ularni sanoat va tibbiyotda qo‘llash maqsad qilingan. :

BIOTEXNOLOGIYANING FANDAGI O'RNI Genetika: Biotexnologiya genetik muhandislikni va genetik materiallar bilan ishlashni o‘z ichiga oladi. Genetik tahrir, genetik modifikatsiya va klonlash kabi usullar genomni o‘zgartirishga imkon beradi. CRISPR-Cas9 kabi genetik tahrirlash texnologiyalari genomik tadqiqotlar va tibbiyotda yangi imkoniyatlarni yaratmoqda. Mikrobiologiya: Biotexnologiyaning ko‘plab texnologiyalari mikroorganizmlar va ularning xususiyatlarini o‘rganishga asoslanadi. Mikroblar yordamida oziq-ovqat, ichimliklar, antibiotiklar va boshqa biologik moddalarning ishlab chiqarilishi mumkin. Fermentatsiya jarayonlari mikroorganizmlar yordamida amalga oshiriladi.

BIOTEXNOLOGIYANING FANDAGI O'RNI Molekulyar biologiya: Biotexnologiyaning ko‘plab metodlari molekulyar biologiyaning yutuqlari asosida rivojlangan. Rekombinant DNK texnologiyasi va boshqa molekulyar metodlar yordamida biologik materiallar ishlab chiqarish mumkin. Fiziologiya va biokimyo: Biotexnologiya biologik tizimlarni va ularning reaktsiyalarini tushunishga yordam beradi. Bu, ayniqsa, biologik dori-darmonlar ishlab chiqarishda va organizmning o‘ziga xos xususiyatlarini aniqlashda muhim .

BIOTEXNOLOGIYANING FANDAGI O'RNI Biokimyoviy jarayonlar: Biotexnologiya ko‘plab kimyoviy jarayonlarga asoslanadi, masalan, fermentatsiya, biokataliz va boshqa biologik kimyo jarayonlari. Biokimyoviy reaktsiyalar orqali mikroorganizmlar, o‘simliklar yoki hayvonlardan olingan moddalardan dori-darmonlar, oziq- ovqat mahsulotlari va energiya manbalari ishlab chiqariladi. Biokatalizatorlar: Biotexnologiya orqali ishlab chiqarilgan biologik katalizatorlar, masalan, fermentlar, kimyoviy reaktsiyalarni tezlashtirishda, energiya ishlab chiqarishda va tabiiy resurslarni qayta ishlashda qo‘llaniladi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

O'xshashlar

Genetik injeneriya va biotexnologiya

Biotexnologiya va ekologik muammolar

Farmatsevtik biotexnologiya

Biotexnologiya fanining predmeti, ob'ekti va vazifalari

Biotexnologiya fanining rivojlanish istiqbollari va muammolari