O’zbekistonda biokimyo faninig rivojlanishiga xissa qo’shgan olimlar - Biologiya - Slaydlar

O’zbekistonda biokimyo faninig rivojlanishiga xissa qo’shgan olimlar

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

451 KB

Ko'chirib olish

O’ZBEKISTONDA BIOKIMYO FANINIG RIVOJLANISHIGA XISSA QO’SHGAN OLIMLAR. OвЂzbekistonda Fanlar Akademiyasining Umumiy va anorganik kimyo instituti, Polimerlar kimyosi va fizikasi instituti, Bioorganik kimyo instituti, oвЂsimlik moddalari kimyosi instituti hamda bir qator ilmiy-tadqiqot laboratoriyalarida, oliy oвЂquv yurtlarining kimyo fakultetlari va kafedralarida kimyo sohasining turli yoвЂnalishlari boвЂyicha ilmiy-tadqiqotlar olib borilmoqda. www.arxiv.uz

Ahmedov K.S., Parpiyev N.A., Solihov Sh.L, Yusupbekov N.R., Asqarov M.A., Ne'matov S.N., Abduvahobov A.A., Salimov Z.S., Rashidova S.Sh., Obidova M.O., Mirkomilov T.M., Beglov B.M., Iskandarov S.I., Rustamov X.R., ToshpoвЂlatov Y.T., Tolipov Sh.T., Aslanov H.A., Abdurasulova R.A.., Maxsumov A.GвЂ., Shohidoyatov X.M., Tillayev K.S., Musayev OвЂ.N., Yusupov D.Y., Sirliboyev T.S., YoвЂlchiboyev A.A., Muftaxov A.G., Ahmerov Q.A., Hakimov GвЂ.H. va boshqa taniqli oвЂzbek kimyogar olimlarining olib borgan va bugungi kunda amalga oshirayotgan ilmiy tadqiqotlarining natijalari OвЂzbekiston-da kimyo fani va sanoatining rivojlanishida va jahonga tanilishida muhim ahamiyatga egadir. www.arxiv.uz

Ў зР ФА академиги Ё.Х.Туракулов биринчи булиб Узбекистонда биохимия институтини очилишига (1967) рахбарлик килган ва унинг биринчи директори булган олимларимиздандир. Олимнинг калконсимон без гармонлари биохимиясини хамда йод моддасини алмашинуви жараёнлари хакидаги килган кашфиётлари оламга машхурдир . Ў зР ФА мухбир аъзоси профессор Т.С.Соатовнинг липидлар биохимиясининг урганиш сохасида илмий изланишлари катта ахамиятга эга. Олимнинг мембрана липидларини хужайра активлигини бошкариш механизмидаги ролини урганиш турли холдаги линосомаларнинг хосил булиши ва уларнинг организмдаги доривор моддаларнини ташишида транспорт ролини бажариш сохасидаги илмий изланишлари диккатга сазовордир. www.arxiv.uz

 Sodiqov O.S. (1913 вЂ ”1987). O вЂ zFA akademigi, kimyo fanlari doktori, professor. 600 dan ortiq ilmiy maqolalari, 100 dan ortiq ixtirolari bor. 10 ta fan doktori, 80 ta fan nomzodlarini tayyorlagan. g вЂ o вЂ zadan ajratib olingan moddalarni kompleks kimyoviy tekshirish natijalariga bag вЂ ishlangan ishlari uchun 1985-yilda D.I.Mendeleyev nomidagi oltin medal bilan taqdirlangan. Mehnat qahramoni unvoni-ga sazovor bo вЂ lgan. O вЂ zFA Bioorganik kimyo institutiga asos solgan. Dunyoga mashhur bo вЂ lgan kimyogar olimlar kitobiga kiritilgan o вЂ zbek olimi. www.arxiv.uz

Ў зР ФА мухбир аъзоси профессор Т.С.Соатовнинг липидлар биохимиясининг урганиш сохасида илмий изланишлари катта ахамиятга эга. Олимнинг мембрана липидларини хужайра активлигини бошкариш механизмидаги ролини урганиш турли холдаги линосомаларнинг хосил булиши ва уларнинг организмдаги доривор моддаларнини ташишида транспорт ролини бажариш сохасидаги илмий изланишлари диккатга сазовордир. Молекуляр генетика сохасида Уз.Рес.ФА мухбир аъзоси профессор А.Иброхимов пахта оксиллари хамда улар геномларнинг функционал активлигини ва химявий тузилишларини урганиш сохасида амалга оширган ишлари биохимия фанидаги катта ютукларидир www.arxiv.uz

 Abduvahobov A.A. (1941). O вЂ zFA akademigi, kimyo fanlari doktori, professor. 400 dan ortiq ilmiy maqolalar, 20 dan ortiq ixtiro va 5 ta monografiyalar muallifi. Uning rahbarligi ostida 4 ta fan doktori va 27 ta fan nomzodi tayyorlangan. Ilmiy ishlari elementorganik birikmalar kimyosi, nozik organik sintez muammo-lari, quyimolekulyarbioregulyatorlar ta'siri mexanizmining kimyoviy mohiyatini aniqlash, fazoviy kimyo sohalariga mansub bo вЂ lib, feromonlar sintez usullarini ishlab chiqib, qishloq ho вЂ jaligiga joriy etgan. www.arxiv.uz

 Asqarov M.A. (1931). O вЂ zFA akademigi, kimyo fanlari dok-tori, professor. 500 dan ortiq ilmiy maqolalar, 10 dan ortiq mono- grafiya va darsliklar muallifi. Uning rahbarligi ostida 14 ta fan doktori va 90 dan ortiq fan nomzodi tayyorlangan. Tabiiy va sun'iy polimerlar sohasida yirik ilmiy ishlar qilgan. O вЂ zbekistonda polimerlar kimyosiga asos solgan taniqli olimlardan biri . www.arxiv.uz

1921 йилда акдемик А.Н.Бах рахбарлигида биринчи булиб согликни саклаш халк камиссарлигига карашли биокимё илмий текшириш институти ташкил килинди ва бу институт хозирда унинг номи билан аталади. Кейинчалик 1925 йилда А.В.Палладин рахбарлигида Украина Республикаси фанлар академиясида биохимия институти ташкил килинди. Чет эл олимларидан Д.Ж.Уотсон, Ф.Сенджер, Э.Чаргафф, Ф.Крик кабиларнинг биохимия сохасидаги илмий кашфиётлари фаннинг ривожланишига катта хисса кушди. Чет эла ва россия олимлари билан бирга бир каторда Узбекистонда биохимия фанинг турли сохаларини ривожлантиришга катта хисса кушган олимларимиз жумласига Ё.Х.Туракулов, К.Х.Хожиев, Т.С.Соатов, Д.Х.Хамидоа, А.К.Мирхамидов кабилардир. www.arxiv.uz

ToshpoвЂlatov Y.T. (1932) . OвЂzFA akademigi. Kimyo fanlari doktori, professor. O вЂ zbekistonda xizmat ko вЂ rsatgan fan arbobi. 410 dan ortiq ilmiy maqolalar, 35 ta patent va ihtirolar, 3 ta monografiya, 2 ta darslik, 15 ta o вЂ quv qo вЂ llanmasi muallifi.Uning rahbarligi ostida 8 ta fan doktori va 30 dan ortiq fan nomzodlari tayyorlangan. K-l preparati kimyoviy tolalarni olish jarayonida ularning metall yuzasi bilan ishqalanishini kamaytiruvchi modda sifatida to вЂ qimachilik korxonalarida va kimyoviy tola zavodlarida keng ishlatilmoqda. Paxta sellyulozasi yo вЂ nalishi bo вЂ yicha ilmiy maktab yaratgan taniqli olim. Mahsumov A.GвЂ. (1936). Kimyo fanlari doktori, professor. O вЂ zbekistonda xizmat ko вЂ rsatgan ixtirochi. 850 dan ortiq ilmiy maqolalar va ixtirolar, 10 dan ortiq darslik va monografiyalar muallifi. Uning rahbarligi ostida 6 ta fan doktori, 34 ta fan nomzo-di tayyorlangan. Ilmiy ishlari propargil spirti hosilalari va geterot-siklik birikmalar asosida yangi fiziologik faol moddalar sintez qil-ishga bag вЂ ishlangan bo вЂ lib, organik kimyo sohasida o вЂ z maktabini yaratgan taniqli olim. Kimyoviy tuzilish nazariyasini mikrozarrachalar asosida zamonaviy talqinini taklif etgan. www.arxiv.uz

 Y usupbekov N.R. (1940). O вЂ zFA akademigi, texnika fanlari doktori, professor. O вЂ zbekistonda xizmat ko вЂ rsatgan fan arbobi. Beruniy nomidagi Davlat mukofoti laureati. 300 dan ortiq ilmiy maqolalar, 30 dan ortiq ixtiro va bir nechta monografiyalar mualli- fi. Uning rahbarligi ostida 14 ta fan doktori va 70 ta fan nomzod-lari tayyorlangan. Ilmiy ishlari kimyoviy kibernetika sohasiga mansub bo вЂ lib, ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish tadqiqotlari ilmiy maktabiga asos solgan.  www.arxiv.uz

Parpiyev N.A. (1931). O вЂ zFA akademigi, kimyo fanlari dok-tori, professor. O вЂ zbekistonda xizmat ko вЂ rsatgan fan arbobi. 500 dan ortiq maqola, 7 ta monografiya, 22 ta mualliflik guvohnomasi, 3 ta darslik muallifi. Uning rahbarligi ostida 11 ta fan doktori, 32 ta fan nomzodi tayyorlangan. Ilmiy ishlari koordinatsion birik-malar stereokimyosi, ularning tuzilishiga bag вЂ ishlangan. Mo вЂ libden, reniy, volfram va simobni aniqlash hamda yuqori dara-jada toza molibden olishning termik usulini ishlab chiqqan. www.arxiv.uz

  BIO Kimyo fanlari tizimidagi «Tovarlarni kimyoviy tarkibi asosida sinflash va sertifikatlash» nomli yangi ixtisoslik 1997-yilda oвЂzbek olimlari I. R. Asqarov va T.T.Risqiyev tomonidan asoslab berildi. Ushbu yangi kimyo fanining shakllanishida o’ zbek olimlari. S.A.Alimboyev, A.A.Ibragimov, GвЂ.X.Hamroqulov, M.A.Rahimjonov, M.Y.Isaqov, Q.M.Karimqulov, O.A.ToshpoвЂlatov, A.A.Namozov, B.Y.AbdugвЂaniyev, Sh.M.Mirkomilov, M.Shodiyev, N.X.ToвЂxtaboyev va boshqalar tomonidan amalga oshirilgan va olib borilayotgan ilmiy tadqiqot natijalari muhim ahamiyatga ega boвЂldi. www.arxiv.uz

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT www.arxiv.uz

O'xshashlar

Biokimyo

Biokimyo fani haqida slayd

Mikroorganizmlar rivojlanishiga ta’sir etuvchi omillar

Organizmning o`sishi va rivojlanishiga ta`sir etuvchi faktorlar

Genetika va muhitni tahlil qilish