logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Biologiya
  4. Mikroorganizmlar fiziologiyasi

Mikroorganizmlar fiziologiyasi

Yuklangan vaqt:

04.12.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4552.3681640625 KB
Ko'chirib olish
Mikroorganizmlar fiziologiyasi Reja :1 . M i k r o o r g a n i z m l a r n i n g o z i q l a n i s h i 2 . M i k r o o r g a n i z m l a r n i n g n a f a s o l i s h i 3 . M i k r o o r g a n i z m l a r n i n g o s i s h i v a k o p a y i s h i Mikroorganizmla ryoki Mikroblar-asosan, birhujayralimikroskopiktirik mavjudotlarning katta guruhi. Mikroorganizmlar bakteriyalar, aktinometsitlar, achitqilar, viruslar, mogʻorzamburugʻlari, mikroskopik suvoʻtlar va boshqa kiradi. Mikroorganizmlar prokariotlar(hujayrasida yadro va xromosoma apparati yoʻq organizmlar) va eukariotlar(hujayrasida sitoplazma va membrana bilan ajratilgan yadrosi bor bir yoki koʻp hujayrali organizmlar)ga boʻlinadi. Mikroorganizmla tabiat(tuproq, suv, oʻsimlik qoldiqlari va boshqalar)da keng tarqalgan. 1 g tuproq yoki suvosti gruntida2—3 mlrd.gachaboʻlad Mikroorganizmlarning oziqlanish tiplari. Mikroorganizmlarning oziqlanishi energiya va uglerod mansabiga qarab avtotraf va geteratrof oziqlanishiga ajratish mumkin. Avtoref oziqlanish ham fotoreduksiya (chala fotosintez) va xemosintez yo‘llari bilan sodir bo‘ladi. Fotoreduksiya energiya manbai quyosh nuri, uglerod manbai karbonat angidrid gazi, vodorod manbai N2S NH3 va ba’zi hollarda suv blishi mumkin. Masalan: oltingugurt bakteriyalari, qizil (purpur) oltingugurt bakteriyalari, yashil oltingugurt bakteriyalari shu yo‘l bilan o‘zlari organik modda hosil qilib oziqlanadilar. Xemosintezda ham o‘zlari organik modda hosil qiladilar. Bu jarayonda uglerod manbai karbonat angidrid, vodorod manbai tarkibida vodorod tutuvchi N2S NH3 ga o‘xshash moddalar, energiya manbai ximiyaviy reaksiyalardan ajralib chiqqan energiyadir. Geterotrof –oziqlanishda uglerod, vodorod, energiya manbalarining hammasi organik modda hisoblanadi.Bu holdagi oziqlanish simbioz, parazitizm va saprofit yo‘llari bilan sodir bo‘ladi. Mikroorganizmlar nafas olishi.Nafas olish oksidlanish -qaytarish jarayoni bo‘lib, bunda ATF sintezi sodir bo‘ladi. Agar nafas olish kislorodli muhitda borsa va elektronlar oxirgi akseptori kislorod bo‘lsa bunday nafas olish aerob nafas olishdir. Ko‘pilik mikroorganizmlarda elektronlarning oxirgi akseptori kislorod bo‘lmasdan nitratlar, sulfatlar, karbonatlar kabi anorganik moddalar bo‘ladi. Bunday mikroorganizmlarda oksidlanish -qaytarish kislorodsiz muhitda ham sodir bo‘lavermaydi, bu xodisa anaerob nafas olishdir. Aerob nafas olishda birinchi fazasida tikarbon kislotalari sikli (Kerbs sikli) sodir bo‘ladi, ikkinchi fazasida vodorodning kislorod tomondan oksidlanishi va ATF sintezi sodir bo‘ladi va oxirgi maxsulot SO2 suv bo‘ladi. Mikroorganizmlar ham o`sadi va ko`payadi. O`sish deganda hujayradagi  butun kimyoviy moddalarning (oqsil, RNK, DNK va boshqalar) bir-biriga  mutanosib tarzda ko`payishga aytiladi. O`sish natijasida hujayraning kattaligi va  massasi oshadi. Hujayraning kattaligi ma’lum darajaga yetgandan so`ng, u ko`p  aya boshlaydi.  Ko`payish deb mikroorganizmlar hujayra sonining oshishiga aytiladi.  Ko`payish, o`sish vaqtida, ko`ndalangiga bo`linish yuli bilan, ba’zan esa  kurtaklanib yoki spora hosil qilibamalga oshadi. Umuman, prokariotlarning  ko`ayishi jinssiz binar bo`linib ko`p ayishdir. Ko`p ayish jarayonining  boshlanishi hujayraning o`zayishidan, nukleoidning ikkiga bo`linishidan  boshlanadi, Nuklerid — superspirallashgan, zich joylashgan DNK molekulasidir  (u replikon ham deyiladi). Mikroorganizmlarda ham DNKning replikatsiyasi,  DNK — polimeraza orqali amalga oshadi. DNKning replikatsiyasi, bir vaqtning  o`zida, qarama — qarshi yunalishda ketadi va u ikkilanib qiz hujayralarga  tarqaladi. Qiz hujayrada ham DNK ketma-ketligi ona hujayraniqidek bo`ladi..  Replikatsiya bakteriya hujayrasining ko`payishiga ketadigan vaqtning 80% ni  egallaydi.  Xulosa.Xulosa qilib aytiladigan bo‘lsak mikroorganizmlarda moddalar almashinuvi ko‘p qirralik, murakab jarayon bo‘lib ularning sodir bo‘lishida xilma-xil organik va anorganik moddalar ishtirok etar ekan. Ularning oziqlanishlari ham xar-xil sodir bo‘lar ekan. Moddalar almashinuvi biologik katalizatorlar ishtirokida sodir bo‘lib, bu jarayonlarda oddiy va murkab moddalar hosil bo‘lishi parchalanishi ajralib chiqishi va yutilishi kabi xodisalar amalga oshishi bilan mikroorganizmlar tiriklik xususiyatlarini saqlar ekanla

O'xshashlar

Patogen mikroorganizmlar
Biosfera va mikroorganizmlar ekologiyasi
Biosfera va mikroorganizmlar ekologiyasi
Mikroorganizmlar rivojlanishiga ta’sir etuvchi omillar
O’simliklarda suv almashinuv fiziologiyasi