Biriktiruvchi to’qima - Biologiya - Slaydlar

Biriktiruvchi to’qima

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2440.794921875 KB

Ko'chirib olish

Biriktiruvchi to’qima

SUYAK TO’QIMASI S u yak to’qimasi tayanch funkstiyasini bajarishga moslashgan bo’lsa h am organizmning mineral tuzlar almashinuvida ishtiroki bor. Mineral tuzlarning asosiy qismi suyak to’qimasida yig’ilgan bo’lib, organizm uchun kerakli bo’lganda qonga chiqishi mumkin.

ANORGANIK VA ORGANIK MODDALAR TA’SIRI Suyak to’qimasi anorganik moddalar taxminan 70% va organik moddalarning (30%) yig’indisidan iborat bo’lib, xar bir modda suyakga ma’lum xususiyat berib turadi. Organik moddalar suyakga plastiklik, egiluvchanlik xususiyatlarini bersa, anorganik moddalar unga qattiqlik va murtlik xususiyatlarini beradi.

SUYAK TO’QIMASIDAGI MODDALAR TARKIBI Suyak to’qimasidagi anorganik moddalar asosan kalstiy fosfat, kalstiy karbonat va magniy tuzlaridan iborat bo’lib, qondagi kalstiy va fosforning miqdori shular orqali normallashtirilib turiladi, ya’ni kerakli paytda ular suyakdan qonga o’tib turiladi.

Mineral tuzlar Mineral tuzlarning almashinishi ayniksa xomiladorlik vaqtida, laktastiya davrida yaqqol ko’rinadi. Mineral tuzlar etishmasa rivojlanaetgan yosh bolalar suyaklarida jiddiy patologik o’zgarishlar ro’y berishi mumkin. Suyak to’qima qattiq to’qima bo’lishiga karamay doimo yangilanib turadi, bunda suyakning bir qismi so’rilib, muntazam qayta qurilib turadi. Suyak to’qimasi tayanch, mineral almashinuvidan tashqari yana qator funkstiyalarni bajaradi .

SUYAK KO’MIGI Ma’lumki suyaklar ichida qizil suyak ko’migi joylashib u erda qon shaklli elementlari xosil bo’ladi, demak bu nozik tuzilmalar mustaxkam suyak bilan qoplanib, ximoya qilib turiladi. Bundan tashqari suyak to’qimasi ichki organlar uchun ximoya vazifasini o’taydi, eng muximi mushaklar uchun murakkab richaglar sistemasini xosil qiladi.

Suyak to’qimasi xam xujayralardan va xujayralararo moddadan tashkil topgan. Shuni qayd qilib o’tish kerakki, xujayralararo modda suyak to’qimasida minerallashgan yoki mineral tuzlar bilan to’yingan bo’lib, tolalardan, qattiq asosiy yoki amorf moddadan tashkil topgan.

UCH XIL SUYAK XUJAYRALARI FARQ QILINADI: osteostitlar, osteoblastlar va osteoklastlar. Osteostitlar o’simtali xujayralar bo’lib, o’simtalari mayda o’simtalarga tarmoqlangan bo’ladi. Bu xujayralar o’z shakliga mos keladigan bo’shliqlarda joylashib, o’simtalari bilan o’zaro bog’langan.

OSTEOBLASTLAR Osteoblastlar yoki osteoblastostitlar suyak usti pardasida, suyakning yangidan xosil bo’layotgan qismlarida uchrab, kubsimon, piramidasimon yoki ko’p qirrali shaklda bo’lib, yumaloq yoki ovalsimon yadroga ega. Yadroda bir yoki bir necha yadrocha bo’ladi.

Retikulofibroz suyak to’qimasi. Bunday suyak to’qimasi asosan xomilada, yangi tug’ilgan chaqaloqlarda uchraydi. Kattalarda zsa faqat tog’aylarning suyakka birikkan joyida kalla suyaklarining choklarida uchraydi. Bu suyakni dag’al tolali deyilishiga sabab shuki suyak to’qimasining ossein tolalari juda dag’al va turli yo’nalishda betartib joylashgan bo’ladi.

O'xshashlar

Mexanik to’qima

Tog’ay va suyak to’qimasi

Infeksiya haqida ta’limot patogenlik va virulentlik o’rganish usullari

Turli organ va to’qimalar radiosezgirligi

Infeksiya haqida ta’limot